گروه بین‌الملل مشرق -  بعد از انفجارهایی که با خودروهای بمب گذاری شده در ضاحیه جنوبی بیروت انجام شد، تحقیقات امنیتی حزب الله لبنان و ارتش این کشور نشان داد که تمامی کارگاه ها و عناصر بمب گذاری خودروها و اعزام آنها به لبنان در منطقه قلمون و بویژه بخش‌های النبک و یبرود مستقر هستند. به این ترتیب بود که حزب الله لبنان تصمیم بزرگ خود را برای ورد به معرکه قلمون گرفت، چرا که این منطقه را تهدیدی موجودیتی برای خود و محور مقاومت و هواداران خود در لبنان می‌دانست.

به این ترتیب بود که عملیات قلمون آغاز شد و نقشه ها و برنامه های نظامی از جمع آوری اطلاعات گرفته تا رصد و نظارت بر منطقه با هواپیماهای بدون سرنشین ایوب صورت گرفت.

طرح سه مرحله‌ای جنگی حزب‌الله و ارتش سوریه

عملیات نظامی بعد از جمع آوری اطلاعات به سه بخش تقسیم شد، اطلاعات موجود نشان می داد که جبهه النصره قوی‌ترین و خطرناک ترین جریان در قلمون است، این جبهه به ریاست ابو مالک التلی معروف به ابو مالک العراقی در قلمون حضور داشت، مشاوران دیگری نیز در اطراف وی بودند که کمتر از العراقی خطرناک نبودند. ابو عزام الکویتی معروف به وجدی العنزی معاون العراقی بود که مسئولیت عملیات تبادل راهبه های معلولا را نیز به عهده داشت. وی البته در یبرود به قتل رسید.

ابو طلحه البغدادی فرد دیگری بود که متهم به بمب گذاری  در دیر شیروبیم در صیدنایا بود. وی نیز در منطقه رنکوس کشته شد. ابو المعتصم المهاجر از رهبران تونسی ابن جبهه بود. ابو شادی فرد دیگری بود که در رأس العین کشته شد. احمد یزبک درغام از دیگر معاونان ابو مالک در این درگیری ها بود.

مرحله اول: مرحله اول از عملیات آزاد سازی قلمون در قارّه آغاز شد، بعد از آن پیشروی‌ها تا دیر عطیه و النبک ادامه پیدا کرد، آزاد سازی النبک نقطه عطفی در طول این مبارزات بود، چرا که مملو از انبارهای سلاح و بمب بود و 12 انبار در این منطقه وجود داشت که بیشتر سلاح هایی که عناصر مسلح از انبارهای تسلیحاتی سوریه مصادر کرده بودند، علاوه بر توپ های مختلف در آنها قرار داشت، شورشیان از این ادوات برای بمب گذاری خودروها و تهیه کردن بمب های مختلف استفاده می کردند.

پیشتر اخباری از انجام یک عملیات بزرگ از سوی تروریست‌های سوریه در منطقه ضاحیه بیروت به دست حزب الله رسیده بود. بر اساس این طرح جدید که در منطقه النبک تهیه شد، قرار بود سه خودروی بمب گذاری شده به همراه یک آمبولانس بمب گذاری شده به لبنان اعزام شود. قرار بود این خودروها در مناطق پرجمعیت و مختلف در آن واحد منفجر شود تا بتواند بیشترین تلفات را از مردم لبنان بگیرد، در مرحله دوم بعد از تجمع مردم و مسئولین حزب قرار بود آمبولانس بمب گذاری شده وارد عمل شود و با انجام انفجار بیشترین کشته ها را به جای بگذارد.

درز اطلاعاتی از این اقدام تروریستی باعث تسریع در عملیات النبک شد و این منطقه به تصرف ارتش سوریه در آمد. در این منطقه تعدادی خودروی بمب گذاری شده به دست نیروهای ارتش و حزب الله افتاد. بعد از آن تامین امنیت مسیر حمص به دمشق و تسلط بر تمامی بخش های این مسیر از النبک گرفته تا دیر عطیه و قاره در دستور کار قرار گرفت.

فتح یبرود دومین مرحله طرح جنگی حزب الله و ارتش

مرحله دوم عملیات از یبرود آغاز می شد که کانون اصلی برنامه ریزی های نظامی شورشیان سوری بود. نیروهای حزب الله و ارتش سوریه اینگونه وانمود کردند که می خواهند از منطقه قاره حمله کنند، آنها نیروهای خود را به آن سمت کشاندند، اما نیروهای سوری از منطقه الجراجیر که در نزدیکی قاره قرار دارد و به ده گذرگاه مرزی اشراف دارد، حمله را آغاز کردند.

بعد از الجراجیر همزمان با بسته شدن گذرگاه ها، درگیری ها در تپه‌ها آغاز شد و حزب الله و ارتش موفق شدند بر بلندی های مشرف به شهر یبرود مسلط شوند. این اقدام نیز بر اساس عملیات نظامی بود که برای تسلط بر ناهمواری های کوهستانی طراحی شده بود، به این ترتیب بر اساس معادلات نظامی شهر یبرود نیز سقوط کرد.

در درگیری‌های سخت و خشن که 36 ساعت طول کشید، ارتش سوریه  از مزارع ریما وارد یبرود شد و خطوط دفاعی نیروهای مسلح را شکست. نیروها از ناحیه شرق نیز به تپه‌های مار مارون رسیدند و عناصر مسلح را به رأس المعره و فلیطا راندند. آنها بر منطقه السحل در شرق مزارع ریما نیز مسلط شدند راه را برای رفتن به فلیطا بر روی عناصر مسلح بستند.

تصرف یبرود دومین نقطه عطف طرح نظامی ارتش سوریه و حزب‌الله بود. یبرود شهری بود که تمام نیروهای ضد سوری روی آن حساب می‌کردند، جبهه النصره مدعی بود که یبرود را به مقبره عناصر حزب‌الله تبدیل خواهد کرد.

جنگ روانی که عناصر حزب الله بر روی عناصر مسلح پیاده کردند تاثیر زیادی در این درگیری ها داشت، تحلیلگران اسرائیلی و آکادمی های انگلیسی و روزنامه‌های غربی این جنگ تبلیغاتی را مورد بررسی قرار داده و اعلام کردند که این روند باعث تسریع در فروپاشی روحیه عناصر مسلح شد. حزب الله در این جبهه یگان‌های ویژه خود و توانمندی های موشکی اش را به نمایش گذاشت و توان مبارزاتی بسیار بالایی را نشان داد.

بعد از یبرود ارتش سوریه به سمت روستاهای دیگر یعنی رأس العین و فلیطا ورأس المعره حرکت کرد. هماهنگی‌های میدانی در این مرحله میان النصره و سایر گروه های مبارز ضد سوری ملموس بود، البته آنها فرماندهی واحدی برای اداره جنگ نداشتند.

با این وجود در جنگ فلیطا آنها دچار اختلاف شدند، این اختلافات در روند تحرکات و مبارزات آنها مشهود بود، حزب الله از این اوضاع استفاده کرد و با عملیات اطلاعاتی دقیق و پیچیده چندین تن از سران این گروه‌ها را هدف قرار داد. این عملیات بسیار پیچیده بود، از جمله این عملیات ها انفجار در ویلایی در منطقه حوش عرب بود که به کشته شدن مجموعه ای از فرماندهان میدانی مبارزان منجر شد.

مرحله دوم، پیروزی های بسیاری در عملیات نظامی برای حزب الله و ارتش سوریه به دست آورد. سرعت و غافلگیری دستور کار ارتش سوریه در این مبارزات بود تا هیچ راه تنفسی برای دشمن باقی نگذارند. در همین راستا یکی از مبارزان میدانی به روزنامه الجمهوریه گفت که هیچ استراحتی برای شورشیان باقی نمی گذاشتیم، چرا که اگر آنها دو روز استراحت می کردند، تجدید قوا کرده و یک ماه دیگر با قدرت می جنگیدند.

فتح رنکوس سومین مرحله عملیات

فتح رنکوس سومین مرحله از طرح عملیات حزب الله و ارتش سوریه بود که به فروپاشی کامل تروریست‌ها در قلمون منجر شد. عناصر مسلح سعی کردند اشتباهات نظامی که در یبرود مرتکب شده بودند را جبران کرده و تاکتیک های پاتک را در دستور کار قرار دهند، آنها خطوط دفاعی خود را در بلندی های مشرف به رنکوس تقویت کردند. رنکوس دومین شهر مهم برای تروریست ها بعد از یبرود بود. 

حزب الله و ارتش سوریه به موازات رنکوس درگیری هایی را نیز در منطقه الصرخه آغاز کردند، عناصر مسلح تصور کردند که عملیات رنکوس به تعویق افتاده است، به همین علت نیروهای خود را به سمت الصرخه بردند، اما حزب الله و ارتش سوریه با حمله به رنکوس از بخش جنوبی این جبهه وارد شدند، آنها همزمان از سمت تپه های اطراف نیز به رنکوس هجوم بردند.

روزنامه الجمهوریه لبنان نوشت: ارتش سوریه در فتح رنکوس از طرحی عملیاتی استفاده کرد که دو قسمت داشت: بخش اول طرحی برای پیشروی در این شهر بعد از شکستن خطوط دفاعی دشمن بود. مرحله دوم طرح تصرف بلندی‌ها و  تپه‌های اطراف بود، این بلندی‌ها مواضع استراتژیکی بودند که بر تمام منطقه و سلسله مرزهای لبنان اشراف داشتند.

عملیات نظامی، بامداد با حملات موشکی و توپخانه‌ای انجام شد، مناطق هدف قرار گرفته، جاهایی بودند که ارتش قطع و یقین می دانست مراکز فرماندهی و تاسیسات زیربنایی تروریست ها و تونل‌های مخفیانه آنها در بلندی‌هاست. بعد از آن ارتش از بخش جنوبی سلسله کوهستان های اطراف پیشروی خود را آغاز کرد و وارد درگیریهای سختی با عناصر مسلح شد. حزب الله در این درگیری ها در حساس ترین بلندی این منطقه که مرصد صیدنایا نام داشت مسلط شد، این بلندی بر مناطق صیدنایا و رنکوس و بیشتر روستاهای منطقه مشرف بود و پیشتر یک پادگان نظامی در آن قرار داشت که ارتش سوریه جنگ الکترونیک خود را در آن مدیریت می‌کرد.

همزمان با این پیشروی‌ها در منطقه شرق رنکوس نیز ارتش سوریه و حزب الله پیشروی هایی را انجام داد و خط اول دفاعی عناصر مسلح را شکسته، بر منطقه الاسکان مسلط شدند.

بعد از درگیریهای سخت، بلندی های محمیة الطیور و سایر بلندی های منطقه نیز به تصرف ارتش سوریه و حزب الله در آمد. نکته جالب این بود که هیچ خط دفاعی قابل توجهی در ورودی های رنکوس وجود نداشت. درست مانند مزارع ریما و ورودی های یبرود که بدون درگیری‌های قابل توجه، خطوط دفاعی ضعیف دشمن از هم پاشید.

در بلندیها نیز عناصر مسلح دو روز به مبارزه ادامه دادند، آنها از پناهگاه‌های طبیعی و جغرافیایی منطقه و غارها و خندق ها بهره می بردند. بعد از فتح رنکوس و بلندی های استراتژیک مشرف بر آن، روستاهای اطراف نیز یکی پس از دیگری به تصرف ارتش در آمد. در عرض 24 ساعت نیروهای حزب الله و ارتش روستاهای عسال الورد، جبعدين، الجبّة، حوش العرب، البخعة (الصرخة) را بازپس گرفتند و راه برای فتح معلولا از منطقه الصرخه با همان تاکتیک نظامی که این شهر به دست تروریست‌ها سقوط کرده بود، باز شد.

اینجا بود که سه مرحله عملیات نظامی در قلمون به پایان رسید، عناصر مسلح به سمت عرسال و دشت های رنکوس و منطقه الزبدانی و جرود و بلودان فرار کردند. قلمون آزاد شد و حزب الله بر سی گذرگاه که پیشتر از سوی تروریست ها برای انتقال سلاح و عناصر تروریست و خودروهای بمب‌گذاری شده استفاده می کردند، مسلط شد؛ گذرگاه هایی که از القصیر تا رنکوس امتداد داشت. این معرکه قطعا پیامدهای خاص خود را بر موازنه های قدرت داخلی و منطقه ای به جا خواهد گذاشت.

یکی از منابع نظامی که در معرکه قلمون حضور داشتند، به روزنامه الجمهوریه گفت دستاوردی که در این منطقه محقق شد، از زمان آغاز درگیریهای سوریه مهم‌ترین دستاورد به شمار می رود، روزهای آینده اهمیت بالای نظامی و راهبردی و سیاسی این پیروزی ها را بیشتر نشان خواهد داد.

این منابع از آماده سازی برای آغاز عملیات نظامی برای بازپس گیری منطقه الزبدانی و غوطه شرقی و غربی خبر داده و از شهروندان این مناطق خواستند تا در 48 ساعت آینده این مناطق را ترک کنند.