سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اشاره به فعالیت‌های بنیاد و اینکه با چه نگاهی شکل گرفته است، اظهار داشت: نگاه مثبت اینکه در جامعه اسلامی و ایرانی ما به کارکرد داستان اهمیت داده می‌شود، از یک سو ارزش‌های انسانی و اخلاقی و دینی را گسترش می‌دهد و در مرتبه دوم آنچه انقلاب و فرهنگ انقلاب با آن مبانی شکل گرفته را گسترش می‌دهد و در ادامه پخش و پاسداری می‌کند. همه این کارکردها در حیطه قصه و داستان به شکل‌گیری بنیاد ادبیات داستانی انجامید؛ گرچه کار اساسی را در حوزه ادبیات انگیزه‌های فردی و شخصی شکل می‌دهد و ادبیات هرگز سفارشی نبوده، اما صنعت سفارشی است،ادبیات حوزه خلاقیت را در خود دارد ولی در عین حال دولت‌ها این وظیفه را دارند که بستر مساعدی را برای این خلاقیت‌ها فراهم کنند و در ادامه موانع را برای خلاقیت ادبی و هنری مرتفع کرده و بسترها را افزایش دهند. با این نگاه پیشینی بنیاد تأسیس و حیطه‌هایی را برای فعالیت برگزید.

صالحی در ادامه به بخش‌های نظریه‌پردازی، علمی، پژوهشی، جریان‌شناسی در ادبیات داستانی ایران و جهان و سایر مقولات اشاره کرد و گفت: مسئولین پیشین نیز به نحوی نگاه‌های نظری در راستای ادبیات داستانی داشتند، دوستان در شرح وظایف وقوف داشتند که برخی تعارضات نظری است بنابراین با این نگاه که حوزه ادبیات داستانیریشه در ادبیات مدرن و فضای جدید را باز کرده فرآیندهای درست‌تری را برای حوزه ادبیات باید تدارک دید.

به گفته معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حوزه حمایت‌ها هم با همین نگاه حمایتی شاخه‌ها و مأموریت‌هایی را برای بنیاد در حوزه تولید و توزیع آثار ادبی همچنین ترجمه و تکریم نویسندگان حوزه داستان و فرصت‌سازی برای گفت‌وگوی ادبی تدارک دیده شد،اما محور سوم بحث آموزش‌های ادبیات داستانی و تربیت نسل جدید ادبیات داستانی بود. اینکه این حوزه همچنان مسیر پیوسته‌ای را برای خلاقیت و رشد روزافزون داشته باشد پس بنابراین پاره‌ای از مأموریت‌ها با این نگاه محقق شد.

عالیرتبه‌ترین مقام مسئول در معاونت فرهنگی با اشاره به تلاش‌های محمد حسنی مدیرعامل سابق توضیح داد: بنیاد ادبیات داستانی با امکانات محدود و شرایطی که به فضای بنیاد تحمیل می‌شد فعالیت می‌کرد، از سوی دیگر انتشارات عصر داستان که از ناشران برگزیده نمایشگاه کتاب امسال نیز بود فعالیت‌های چشمگیری داشت به شکلی که رئیس‌جمهور در روز افتتاحیه در کنار حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور هنگام بازدید از این غرفه کتاب‌هایش را مورد توجه قرار دادند حتی آقای آشنا یکی از کتاب‌ها را به آقای روحانی به جهت شکل شکیل آن نشان داد.

صالحی به سایت و قالب‌های دیگر فعالیت بنیاد اشاره و افزود: از ابتدایی که تقدیر مسیر را اینگونه رقم زد که به ارشاد بیایم و خادم اهل هنر باشم، آشنایی‌ها با بنیاد بود، بیت غزل آن هم از ابتدا این بود که آقای حسنی می‌گفت آمده‌ایم که برویم؛ او از ماه آبان پیوسته این بحث را مطرح می‌کرد که به فکر مدیرعامل جدید باشید.

وی با بیان اینکه همان گونه که مدیرعامل سابق بنیاد اشاره کرد دوره تأسیس این نهاد بسیار سخت بود، گفت: در آن شرایط هم امکانات فراهم نبود تا او به این نتیجه رسید و هم اینکه شرایط بدو کاری سخت‌ بود. اولین جلسه‌ برگزار شد، مجموعه فعالیت‌ها و کارکردها را مطالعه کردم، اصل اولیه ما حفظ نیروهای کار کرده و حاضر در مجموعه است تا از تجارب پیشینی حداکثر استفاده را ببریم؛ با این نگاه حرکت کردیم و به نحوی با امروز و فردا کردن می‌خواستیم آقای حسنی در تصمیم خود تجدیدنظری داشته باشد.

وی گفت: البته در ادامه راه بحث شعر هم مطرح شد که از بخش وزارتی و قائم مقامی وزارت به معاونت بیاید که اواخر آبان اینگونه شد این بحث مطرح بود و با انتقال شعر باید چه تکلیفی پیدا می‌کردیم.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: 3 مسئله برای ما پیش آمد اول اینکه شعر همانند داستان بنیادی مستقل داشته و در عرض آن باشد، دوم اینکه شعر در ستاد یعنی در معاونت باشد در نهایت همین اتفاقی بود که رخ داد که شعر در داخل ادبیات داستانی قرار گیرد.

این مقام مسئول گفت: در هر یک از مسیرها با افرادی مشورت شد، اگر قرار باشد شعر بنیادی مستقل داشته باشد در شرایط کنونی مالی ارشاد باید زیرساخت‌ها و امکاناتی تدارک می‌دیدیم، اما وزارتخانه در شرایطی نبود که آمادگی افزایش مؤسسه‌ای را داشته باشد، نگاه وزیر نیز کاهش تعداد مؤسسات است.

وی گفت: دوستان در بنیاد از همان ابتدا بحث استقلال آن را مطرح می‌کردند، اما اگر شعر آسیب جدی می‌دید شرایط دیگری پدید می‌آمد.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: این تصمیم‌ها وقت قابل توجهی را گرفت؛ اینکه وقتی شعر وارد معاونت شد باید چه کنیم؟ اما در اسفند ماه به این نتیجه رسیدیم و گزینه سوم را انتخاب کردیم، اساسنامه اصلاح اولیه شد و وظایف شعر به آن ملحق گردید، اما آقای حسنی هر روز از مدیرعامل جدید سؤال می‌کردند و ما می‌گفتیم باید برخی مسائل حل شود.

وی ادامه داد: حتی برای اعضای هیأت امنا هم مشورت‌هایی شد؛ با هماهنگی وزیر ارشاد تبدیل به بنیاد شعر و داستان شد و بحث هیأت امنا نهایی گردید، چرا که هیأت امنا فخامت این عنوان بزرگ را باید داشته باشد هر چه بتوانیم از یک هیأت امنای قوی استفاده کنیم در نتیجه‌گیری به ما کمک خواهد کرد.

وی افزود: در مؤسسات وابسته دولتی که گاهی می‌خواهند حرکت‌های زیرآبی داشته باشند هیأت امناها تشریفاتی عمل می‌کنند، اما نگاه من در فضای مجموعه‌های معاونت فرهنگی این است شوراها و هیأت امناها شورای شرعی و حجت عقلی باید باشند؛ اینها هستند که حجت‌ساز عقلانی می‌شوند که اگر پای مسئله‌ای امضا شد بگویند من این حجت را برای امضا داشته‌ایم. با این ترکیب هیأت امنایی برگزیده شد.

صالحی به اعضای هیأت امنا و اینکه احکام آنها در اسفند ماه صادر شد اشاره کرد و ابراز داشت: اولین جلسه در اسفند تشکیل شد با این نگاه که اصرار هیأت امنا به جایی برسد که آقای حسنی در مدیرعاملی ابقاء شوند اما تفاوتی نکرد و اصرار دوستان به جایی نرسید در نهایت با پذیرش استعفا در هیأت امنا بحث گزینه‌هایی مطرح شد، اسامی اعلام که در نهایت به مهدی قزلی رسیدیم، او هم در حوزه تألیفات و اجرا مسئولیت‌هایی داشته، آشنایی خوبی دارد و نگاه اعتدالی ایشان به حوزه ادبیات و اندیشه‌‌های منتهی به ادبیات در عین حفظ مرزهای موضوعی برای تداوم شعر و ادبیات داستانی می‌تواند مؤثر باشد.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خاتمه ادامه راه بنیاد را متصل به گذشته دانست و ابراز امیدواری کرد با انرژی جدیدی که به بنیاد تزریق می‌شود بنیاد شعر و ادبیات داستانی دوره جدیدی از جهش را شاهد باشد.

* حسنی: فردی همواره خود را بدهکار به انقلاب می دانست/ می‌خواهم پرواز کنم

محمد حسنی مدیر عامل سابق بنیاد شعر و ادبیات داستانی و عضو جدید هیأت امنای این بنیاد در سخنانی ابتدا یاد زنده یاد امیر حسین فردی داستان نویسرا گرامی داشتو گفت: من در میانه سال 90 به اتفاق ایشان به بنیاد آمدم و الان در حالی اینجا را ترک می کنم که ایشان در کنار ما نیستند. آقای فردی انسانی بزرگ و بسیار مهربان و دلسوز و ساده زیست و یک فرد متعادلی بود.

وی با بیان و تاکید بر اینکه ما در حوزه های فرهنگی با آسیب های مختلفی مواجهیم؛ اظهار داشت: این آسیب‌هاعمدتا ناشی از افراط و تفریط است؛ عده ای انقلابی بودن را به گونه ای تعریف می کنند که گاهی اندیشه های سکولار ، لیبرال، پلورال هم در آن جا می گیرد اما در مقابل عده ای هم انقلابی بودن را طوری تعریف می کنند که کس دیگری در آن جای نمی گیرد، اما آقای فردی از این دسته نبود او بادخمه ای که پشت بام مسجد جواد الائمه برای داستان نویسان ساخته بود جمعی از داستان نویسان با سلایق مختلف را دور خود جمع می کرد ایشان به واقع یک الگوی بسیار خوب بود.

این مدعامل مستعفیبا اشاره به اینکه برخی ها همواره بدهکار انقلاب هستند افزود:امیر حسین فردیبرخلاف کسانی که تا یکی دو کار انجام می دهند، خودشان را طلبکار می داند، همواره خودش را بدهکار انقلاب می دانست من هم سعی کردم از اول خودم را بدهکار فرهنگ ادبیات کشور نظام انقلاب بدانم.

مدیر عامل سابق بنیاد شعر و ادبیات داستانی سپس با اشاره به مشکلاتی که این بنیاد در سه سال گذشته داشته است، یادآور شد: حقوق مدیر عامل بنیاد از تمام افراد هم رده ای خودش در وزارت ارشاد کمتر بوده است من یک سفر خارجی هم نرفته ام و یک وام هم نگرفته بودم اما خیلی خوشحالم که خودم را بدهکار نظام و رهبری می دانم.

حسنی به موارد اجرائیات خود در مسئولیت‌های مختلف اشارکرد و به دشواری برخی امور تاکید کرد و گفت: 15 سالی است که در کار تاسیس هستم؛ در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد زمانیپست مشاوره راهبردی وجود نداشت اما من تاسیس کردم، در نهاد کتابخانه های عمومی، اداره کل منابع را تاسیس کردم، حتیتاسیس سالن یاس در نمایشگاه کتاب تهران از کارهای حقیر بود و یادم می آید که در زمان معاونت وقت یعنی آقای دری دو روز بعد از شروع نمایشگاه و با شیطنت تلخ البته با نیت خیر آقای حمیدزاده این سالن را تاسیس کردم. آغاز به کار رسمی بنیاد ادبیات داستانی هم با پیگیری های بندهِ کمترین صورت گرفت.

به گفته حسنی، با این حال من فکر می‌کنم که همکاران من همراهی خوبی با ما داشتند. در روز اولی که آمدیم قرار بود سه کار اتفاق بیفتد؛ اول بحث استقرار بنیاد ادبیات داستانی بود که قرار بود مکان آن را مشخص کنند بحث دوم موضوع بودجه بود که قرار بود آن را حل کنند و موضوع سوم به این بود که هرآنچه که در وزارت ارشاد مربوط به ادبیات داستانی است، به بنیاد ادبیات داستانی موکول شود. الان بعد از گذشت حدود سه سال هیچکدام از آن ها محقق نشده است.

این مدیر مستعفی به روحیه جهادی خود اشاره وبا بیان اینکه هرگز منتظر امکانات نبوده گفت:اما روحیه ما اینطوری نبود که منتظر آفتابه و لگن باشیم!!! خودمان آستین ها را بالا زدیم و علی رغم همه وعده ها که هیچکدام محقق نشد، ما کار کردیم.

عضو هیأت امنای بنیاد شعر و ادبیات داستانی باین جملات که در هر حال من به خاطر همه نقایصی که وجود داشته است غدر خواهی می کنم و از همه همکارانم در بنیاد طلب حلالیت دارم. افزود: حقیقت این است که من کار را شوخی نمی گیرم و در انجام وظایفم خیلی جدی هستم و از این بابت عذرخواهم که آنچنان که شایسته دوستان و همکارانم بود نتوانستم از آنها تشکر کنم من در اینجا از همراهی خوب رسانه ها هم تشکر کنم که همواره به ما محبت داشتند حتی گاهی نقد می کردند و من به دوستانم هم گفته ام که نقد رسانه ها، نوش جانمان و واقعیت این است که ما خیلی از این نقدها استفاده کردیم و البته جدیت در کار باعث می شد خودمان اولین منتقد کارهایمان باشیم، حتی پس از برخی برنامه‌ها از این نقدها بهره می‌بردیم.

وی همچنین با این مطلب که من باید از اهالی ادبیات داستانی نویسندگان و پژوهشگران این حوزه هم صمیمانه تشکر کنم ادامه داد: واقعیات این است که زمانی که ما اینجا آمدیم مصادف بود با تعطیلی خانه سینما و به دلیل تبعات غرابت حوزه های فرهنگی و سیاسی، حتی بچه های حوزه دفاع مقدس هم حاضر نبودند پایشان را به اینجا بگذارند و لذا من امروز خوشحالم که توانسته ایم امکان حضور طیف های مختلفی را که امکان حضور آنها در بنیاد بود، در اینجا فراهم کنیم.

وی در پایان از اینکه دو مسئولیت را به سرانجام رسانده ابراز خوشحالی کرد و افزود: مسئول ستاد ملی هفته جوان بوده و به عنوان دبیر این ستاد فعالیت می کردم،خوشحالم که هر دوی این مسولیت ها امروز از دوش من برداشته می شود، آنقدر که می ترسم در مسیر برگشت به قم به جای رانندگی، پرواز کنم!

* قزلی: تازه رسیده‌ام

مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی در این مراسم اظهار داشت: من تازه رسیده‌ام، اما با بنیاد ادبیات داستانی از ابتدای حضور آقای حسنی آشنا بودم. حضور ایشان همزمان با بیرون آمدن من از همشهری داستان شد، سختی‌های تاسیس بنیاد را آقای حسنی کشید،‌ امیدوارم من خوشی‌ها را بچشم. ما حتما کارهای خوب دوستان بنیاد را ادامه می‌دهیم و می‌خواهم بگویم نگران نباشید که سرانجام کارهای خوب ایشان چه می‌شود؟ هم‌چنین نقش حمایتی بنیاد را با کمک اهل ادب و هیئت امنا پیگیری خواهیم کرد.

* توصیه رحماندوست به قزلی: مشورت بگیرید

مصطفی رحماندوست عضو هیئت امنای بنیاد شعر و ادبیات داستانی نیز در سخنانی با اشاره به اینکه مجلس خوبی است، چون نه آن کس که می‌رود دلخور است و نه آن کس که می‌آید، اظهار داشت: من اصرار بسیاری به آقای حسنی برای ماندن در این سمت داشتم چرا که تجربه دو ساله او کمک‌رسان است.

وی ادامه داد: متاسفانه امروز مد نیست که رئیس جدید به سراغ رئیس قبلی برود و از او مشورت بگیرد. در کانون پرورش فکری در دوره ارتجاع گذشته زمانی که یک مدیر انتشارات جای خود را به مدیر دیگر می‌داد، من گفتم آقای مدیر انتشارات جدید آقای شاه‌آبادی که می‌رود می‌ارزد که به سراغش بروید و هر روز از او بپرسید که چه کنیم؟ پس از آن عذر بنده را از همه سمت‌هایی که در کانون داشتم‌، خواستند و در نامه‌ای به من گفتند که دیگر به شما نیاز نداریم. اما باز هم امروز می‌گویم که آقای قزلی از آقای حسنی می‌ارزد که مشورت بگیرید.

رحماندوست ادامه داد: امیدوارم آقای قزلی موفق باشد و چند سال آینده بتواند به مسئولان ماقبل خود پز بدهد که ما هم سنگ بنایی ایجاد کردیم بر روی بنای گذشتگان. هر چند کارهای ادبیات اینگونه‌ای باید در اختیار ngo باشد، اما شاید اداری‌ها نیز بتوانند ngo وارد عمل کنند.

وی همچنین در پایان سخنان خود از بنر نصب شده در مراسم که عبارت «آیین تکریم و معارفه بنیاد شعر و ادب داستانی» را در خود داشت انتقاد کرد و گفت: من هرچه خواندم نفهمیدم آیین تکریم و معارفه مدیرعامل به نفع حسنی است یا قزلی؟. تکریم از آقای حسنی است و معرفی آقای قزلی. اما این جمله در این مکان مربوط به ادبیات داستانی جای نمی‌گیرد.