گروه جهاد و مقاومت مشرق - ارتباط رزمندگان اسلام در مناطق عملیاتی با خانواده هایشان و با کسانی که در پشت جبهه ها بودند، موضوعی جالب است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. یکی از این روشها ارتباط تلفنی بود که به سختی برقرار می شد . گاها یک جمعیت 40 یا 50 نفری در یک خانه جمع می شدند تا با تماسهای مکرر به رزمنده خود که در جبهه حضور داشت، دسترسی پیدا کنند و از احوالات وی باخبر شوند و بواسطه او از وضعیت دیگر رزمنده گان مطلع شوند.

پاکت نامه های دوران دفاع مقدس نیز نقش زیادی در ثبت رخدادهای آن روزها داشتند. نامه هایی که هر کدام حاوی فرهنگ ناب موجود در جبهه، از حیث اعتقادی، سیاسی و منش و رفتار بودند. کلمات ساده هر کدام دریایی عمیق از مفاهیم را در خود نهفته بودند. سبک زندگی در جبهه به خوبی در متن این نامه ها آشکار است. جملاتی که گاه در قالب وصیت نامه و گاه در قالب احوالپرسی از طریق همین پاکت نامه ها به خانواده ها ارسال می شد هر کدام پیامی ماندگار بر جای گذاشته است.

فارغ از محتوای این نامه ها که  متاسفانه امروز به دست فراموشی سپرده شده است، طرح چاپ شده بر روی آنها بسیار جالب و خاطره انگیز است و می تواند خاطرات بسیاری از خانواده های رزمنده گان را دوباره زنده کند.  


این پاکت های نامه صرفا در بین رزمندگان اسلام توزیع می شد و نیازی به تمبر نداشت. اغلب توسط اصناف، بازاریان، کسبه، مساجد، مؤسسات فرهنگی، روزنامه های کثیرالانتشار، اشخاص، هیأت ها و ... چاپ و به جبهه ها ارسال می گردید.


طراحی و درج عکس بر روی پاکت ها دارای پیام و منظور مشخصی بود و بیشتر از تصاویر دفاع مقدس و فعالیتهای رزمنده گان در آنها استفاده می شد. بخشی فضای را همین تصاویر در بر می گرفتند و بخشی دیگر جهت درج نوشته در نظر گرفته شده بود.


پاکت ها در اندازه و شکل های مختلف با کیفیت های متفاوت چاپ و توزیع می شد و روی آنها انواع عکس ها و تصاویر، طرح ها و شعارها با رنگهای مختلف نوشته و چاپ شده بود. پاکتها به کاغذ یا ورقه جداگانه برای نوشتن نامه نیاز نداشتند چون طوری طراحی شده بودند که پس از نوشتن نامه در یک روی همین برگه و تا زدن آن از روی نقطه چین ها شکل پاکت می گرفتند.


شعارهای نوشته شده روی پاکت ها متفاوت بودند ولی غالباً شعارهای معروف و اصولی که در سطح جامعه منتشر بود روی پاکت ها منعکس می شد، روی کناره های تا شده پاکت نیز معمولاً احادیث و روایات و فرمایشات حضرت امام(ره) و جملاتی از فرماندهان شهید دفاع مقدس نوشته می شد.


درصفحه اصلی پاکت نیز مزین به آیاتی از قرآن مجید و احادیث و فرمایشات حضرت امام(ره) بود.در استان ها و لشگرها و یگان ها پاکت هایی با شعارها، تصاویر و مضامین محلی و منطقه ای چاپ می شد، مثلاً عکس هایی از شهدای یک یگان روی تعداد معدودی پاکت چاپ و به صورت محدود در سطح همان لشگر توزیع می گردید.
 
یقیناً بررسی و مطالعه نامه نگاری های انجام شده بین رزمندگان و خانواده هایشان می تواند مستندی گویا از حال و هوای جبهه و روحیه بچه ها و خانواده هایشان همچنین فضای آن دوران، در نتیجه درک بهتر واقعیات دفاع مقدس باشد. انواع پاکت ها و مشاهده طرح ها، تصاویر و شعارهای روی آنها می تواند برای علاقمندان منبع و مأخذی موثق و دست اول جهت مطالعه و تحقیق در حوزه دفاع مقدس باشد. نامه بیشترین نقش در ارتباط رزمندگان و خانواده هایشان را به عهده داشت، تماس تلفنی و تلگراف صلواتی از دیگر راههای ارتباطی بودند.

گزارش از: میثم امینی / سایت ساجد