با ورود هواپیماهای جت به عرصه آسمان و افزایش سرعت و ارتفاع پروازی، هدف قرار دادن نیروهای چریکی با پرنده ها سخت و سخت تر شد. استفاده از مهمات هدایت شونده به همراه این هواپیماها نیز هزینه های عملیاتی را شدیدا افزایش داده و در دراز مدت باعث فشار به اقتصاد کشور مورد نظر می شود.
اما طراحان سلاح در جهان چند راه را برای حل این مسئله ارائه دادند. یکی بحث استفاده از بالگردها بود و با پیشرفتهای اخیر بحث استفاده از پرنده های بدون سرنشین مسلح بر ضد این نیروهای شورشی ، اما یکی از راه هایی که در این بخش استفاده شده و شاید برای بسیاری از مخاطبان ایرانی شناخته نشده باشد بحث استفاده از هواپیماهای توربوپراپ در نقش ضد چریک بوده است.
تعداد زیادی از پرنده های موجود در این کلاس که امروزه در نیروهای هوایی جهان برای مقاصد آموزشی استفاده می شوند برای این نقش تغییر یافته و امروزه بخش ثابتی از نیروهای هوایی دنیا را تشکیل می دهند. این پرنده ها با اندازه ای کوچکتر و سرعت پایین تر با انواع سلاح های هدایت شونده و غیر هدایت شونده بعلاوه توپ و تیربار مسلح شده و می توانند به خوبی نقش مورد نظر را ایفا کنند. در این مطلب با 5 گونه از این هواپیماها آشنا می شویم.
EMB 314 Super Tucano
اولین هواپیمای یک پرنده برزیلی است که در مبارزه با نیروی های چریکی و قاچاقچیان مواد مخدر در منطقه آمریکای لاتین خوش درخشیده است. هواپیمای سوپر توکانو ساخت شرکت امبرائر برزیل بوده و در حقیقت نمونه پیشرفته تر هواپیمای توکانو می باشد.
این هواپیما به عنوان نمونه پیشرفته تر هواپیما EMB-312 Tucano ساخته شده و برای ماموریتهایی مثل آموزش خلبانی، گشت مرزی و عملیات ضد شورشی به کار می رود. این هواپیما از لحاظ سامانه های الکترونیکی بسیار پیشرفته بوده و می توان سطح سامانه های ایویونیک آن را در حد جنگنده های نسل 4 الی 4.5 قلمداد کرد.
سوپر توکانو می تواند مانورهایی تا حد +7 الی -3.5 جی را به انجام برساند و با سرعت بیشینه 590 کیلومتر در ساعت پرواز کند. سقف پروازی آن 10 کیلومتر و شعاع رزمی آن 550 کیلومتر است.این هواپیما از یک موتور توربوپراپ به قدرت 1600 اسب بخار نیرو می گیرد.
این هواپیما به سامانه هایی مثل مسافت سنج لیزری، نمایشگرهای صفحه تخت کریستال مایع در درون کابین، سامانه مکان یابی جی پی اس و لینک انتقال داده مجهز است. در بخش تسلیحات سوپر توکانو به دو قبضه مسلسل 12.7 میلی متری در درون بدنه مجهز است و می توان انواع مسلسل های 7.62 و 12.7 میلی متری و یا توپ 20 میلی متری را در زیر بدنه حمل کند.
موشک هوا به سطح ماوریک، بمب هدایت لیزری Paveway II ، راکتهای هوا به سطح 70 میلی متری به همراه موشک های هوا به هوای فروسرخ مثل سری AIM-9 از جمله تسلیحات قابل حمل توسط این هواپیما می باشد.
سوپر توکانو تاکنون به 10 کشور مثل شیلی، کلمبیا، اندونزی و سنگال صادر شده است. این هواپیما به شکل وسیعی توسط نیروی هوایی کلمبیا بر ضد قاچاقچیان مواد مخدر و همچنین جدایی طلبان "فارک" به کار رفته است.
AT-802U
شاید جالب ترین هواپیما در لیست پنجگانه ما این پرنده آمریکایی باشد که در ابتدا به عنوان یک هواپیمای سمپاشی طراحی و ساخته شده و امروزه مدل مسلح شده آن قادر است نیروهای شورشی را به شکل کامل از بین ببرد. هواپیمای AT-802 در ابتدا به عنوان یک هواپیمای سمپاش برای استفاده در امور کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به افزایش درخواست ها برای یک هواپیمای سبک ضد شورش ، مدل AT-802U با قابلیت حمل محموله تسلیحاتی به وزن 4100 کیلوگرم معرفی شد.
در این مدل بدنه تقویت شده و از شیشه های ضد گلوله استفاده شده است. دو قبضه مسلسل سه لوله GAU-19 ، 8 فروند موشک هلفایر یک یا دو بمب هدایت لیزری و راکتهای 2.75 اینچی تسلیحاتی هستند که این هواپیما قابلیت حمل آن را دارد. از این گونه مسلح آمریکا در عملیاتهای ضد قاچاقچیان مواد مخدر در آمریکایی جنوبی استفاده کرده است. همچنین 10 فروند از این مدل مسلح شده به امارات نیز صادر شده است.
این هواپیما از یک موتور توربوپراپ به قدرت 1600 اسب بخار بهره برد و می تواند با سرعت 370 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. برد این هواپیما 2900 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن 7 کیلومتر است.
PC-21
هواپیماهای آموزشی سری PC ساخت شرکت Pilatus Aircraft در کشور سوئیس را بدون شک می توان از جمله موفق ترین طرح ها در زمینه آموزش خلبانی دانست. گونه هایی مثل PC-7 و PC-9 این هواپیما پیش از این در بازار جهان پرنده های آموزشی بسیار موفق عمل کرده و به بسیاری از کشورهای جهان صادر شدند.
اما PC-21 آخرین مدل از این خانواده است که در اصل به منظور آموزش خلبان جنگنده های پیشرفته نسل 4.5 و 5 طراحی و ساخته شده است. در کابین این هواپیمای آموزشی از نمایش گرهای MFD استفاده شده و شبیه سازی حداکثری به کابین جنگنده های پیشرفته وجود دارد.
نیروی مورد نیاز این هواپیما از یک دستگاه موتور توربوپراپ با قدرت 1600 اسب بخار تامین می شود که سرعت بیشینه ای در حدود 685 کیلومتر در ساعت را برای این هواپیما فراهم می کند. برد این هواپیما 1300 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن در حدود 11 کیلومتر است.
این هواپیما به غیر از نیروی هوایی سوئیس ، در قطر ، امارات متحده عربی ، عربستان و سنگاپور خدمت می کند. اما در بحث پشتیبانی نزدیک هوایی و حمل سلاح هواپیمای PC-21 دارای 5 جایگاه در زیر بال و بدنه است و قادر است محموله های گوناگونی هوا به سطح تا سقف وزنی 1150 کیلوگرم را حمل کند.
TAI Hürkuş
هواپیمای بعدی در لیست ما ساخت صنایع هوایی ترکیه است و در اصل برای امر آموزش مقدماتی خلبانی طراحی و ساخته شده است. این هواپیمای ملخی از یک موتور با توان 1600 اسب بخار نیرو گرفته و می تواند با بیشینه سرعت 574 کیلومتر در ساعت پرواز کند. سقف پروازی این هواپیما 10 کیلومتر و برد پروازی آن 1478 کیلومتر است.
اما مدل C این هواپیما گونه مسلح آن است که به منظور انجام عملیات های ضد شورش و پشتیبانی نزدیک طراحی شده است. ارتش ترکیه تمایل خود را برای خرید این پرنده اعلام کرده و احتمالا قصد دارد از آن برای پشتیبانی از عملیات بالگردهای خود بهره ببرد.
در این مدل هواپیمای مورد نظر توان حمل محموله تسلیحاتی به وزن 1500 کیلوگرم را دارد. این محموله شامل غلاف مسلسل های 12.7 میلی متری و یا توپ 20 میلی متری ، موشک ضد تانک UMTAS ساخت ترکیه، راکتهای 2.75 اینچی و بمب های سری ام کا 81 و 82 می باشد. همچنین سامانه شناسایی فرو سرخ نیر بر روی این گونه نصب خواهد شد.
KA-1
آخرین هواپیما در لیست ما مربوط توسط صنایع هوایی کره جنوبی ساخته شده است و موفقیت هایی نیز در بازار صادرات به دست آورده است. از سال 1999 میلادی تا به امروز بیش از 175 فروند از این هواپیما ساخته شده و به غیر از نیروی هوایی کره جنوبی به اندونزی، ترکیه و پرو صادر شده است.
این هواپیما با یک موتور توربوپراپ به قدرت 950 اسب بخار مجهز شده و می تواند با سرعت 547 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. برد پروازی این هواپیما در حدود 1300 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن 11 کیلومتر است.
تسلیحات قابل نصب بروی این هواپیما عبارت اند از مسلسل 12.7 میلی متری ، موشک هوا به هوای AIM-9 ، پرتابگرهای راکت و همچنین بمب های سقوط آزاد. در مدل صادراتی به ترکیه یک سامانه شناسایی فروسرخ نیز بر روی این هواپیما نصب شده است.
