وی افزود: چرا میگویم نزدیکتر و چرا نمیگویم ارزشی؟ بنده نقاط ضعف و نقدی را در طیف اصولگرا و رفتار آنها دارم. معنای این حرف این است در بین کسانی که اصولگرا نیستند ارزشیهای شایسته تحسین نیز دیده میشوند، ولی وقتی بخواهیم در مجموع قضاوت کنیم، طیف اصولگرا به ارزشها نزدیکتر هستند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به سوال دیگر مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا خطیب نماز جمعه به خاطر نزدیکی دیدگاهش به اصولگراها ممکن است در بیاناتش در نماز جمعه تهران تاثیرگذار باشد، اظهار داشت: به لطف خداوند تاکنون 114 خطبه ایراد کردهام و در این 114 خطبه تلاش کردم که مطلقا مواضع جناحی نداشته باشم؛ مواضعام را با نظام و ولایت تنظیم میکنم. آنچه که در این عرصهها بیان میکنم ، تشخیص میدهم که مواضع ولایت است، به خاطر اینکه واقعیت این است که با شخص مقام معظم رهبری صحبت نمیکنیم. برداشت بنده این است که البته با چند نفر از شخصیتهای معتبری که با آقا مربوط هستند، مشورت میکنم و سعی میکنم آن مواضع را بیان کنم و همین الان صریحا میگویم جاهایی که احساس میکنم دفاع از خودم است یا نظر شخصی بوده، مراقب هستم که در خطبههای جمعه نگویم.
آیتالله خاتمی ادامه داد: در این گونه موارد بیشتر سعی میکنم با روزنامه و خبرگزاریها مصاحبه کنم، در خطبه قبلی بود که بعد از سخنرانی که بنده داشتم برخی از سایتها به تعبیر امروزی باید بگویم که فحشبارانم کردند و حدود 50 صفحه از قول کاربران حرفهایی زده بودند، بنده در آن تریبون زمینه داشتم که دفاع کنم. اما آن تریبون، تریبون من نبود بلکه تریبون نظام اسلامی بود و مطلقا ورود به این قصه نکردم و تلاش کردم مواضع جناحی نداشته باشم.
وی با بیان اینکه قضاوتها در این زمینه مختلف است و همین که شما دم از ولایت و دفاع از ولایت و مواضع ولایت میزنید، شما را اصولگرا و یا متعلق به این جناح میدانم، تصریح کرد: بنده کاری به قضاوتها ندارم. آنچه که وظیفه خود میدانم این است که نماز جمعه تریبون ولایت است به دلیل اینکه امام جمعه را باید شخص ولی فقیه منصوب کند و در این چارچوب خطبه میگویم.
عضو مجلس خبرگان رهبری در خصوص کاهش استقبال از نماز جمعه نسبت به سالهای گذشته در بین جوانان نیز گفت: بنده این تحلیل را اصلا قبول ندارم، معتقد هستم قضاوتهایی که میشود برخی منطبق بر واقعیت نیست. اول انقلاب و شور انقلابی حساب ویژه خود را دارد. در طول سی و چند سال اخیر آن شور و هیجان انقلابی بعضاً کمتر شده است و این طبع همه انقلابهاست که شور و هیجان روزهای اول نباشد.
مجری برنامه خطاب به آیتالله خاتمی گفت که در هفتههای گذشته خدمت آیتالله کاشانی بودیم و ایشان اعتقاد داشتند استقبال از نماز جمعه کمتر شده و دلیل آن را نیز مسائل اخلاقی و سیاسی عنوان کرد و اینکه خطیب بخواهد یک نفر را تعریف کند و فرد دیگری را بکوبد، شاید لطمه بخورد و آیا شما این تحلیل را قبول دارید؟ که آیتالله خاتمی در پاسخ به وی اظهار داشت: احترام آیتالله امامی کاشانی پیش ما محفوظ است و ارادت به محضرشان داریم، لکن از همان زمانی که فرمایش ایشان را خواندم، نتوانستم بپذیرم و بزرگانی که میآیند از خود ایشان گرفته تا آیتالله جنتی و آیتالله موحدی کرمانی، آیتالله صدیقی که خطابه میخوانند، مگر مباحث اخلاقی ندارند؟
وی درباره مشاورتهای صورت گرفته برای ایراد خطبه نیز گفت: در رابطه با خطبهها حداقل 20ساعت برای هر دو خطبه وقت میگذارم، منتها گاهی اوقات مساله حساستر است و از اول هفته ذهنم را به آن مشغول میکنم.
لحن خطبههایم درباره مذاکرات هستهای را با مشورت جلیلی و لاریجانی تعیین میکردم
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه به ذکر خاطرهای از مقام معظم رهبری پرداخت و تصریح کرد: قبل از آنکه اولین خطبه را بخوانم، ایشان به من فرمودند که بعضیها به نزدم آمدند و میگویند حالا که شما یک خطیب جوانی را در سن 42 سالگی گذاشتهاید برایتان مشاورانی قرار دهم و من به آنها گفتم که خاتمی حتی در خطابههای معمولیاش مینویسد و خودش میداند با چه کسانی مشورت کند. من در خطبهها قطعا مشورت میکنم و در این مشورتها هم با کارشناسان مربوطه صحبت میکنم، مساله اگر انرژی هستهای است با مسئول مربوطه مشورت میکنم. یک مدتی آقای لاریجانی مسئول مسائل هستهای بود و ایشان برای مذاکرات میرفت و گاهی وقتها به ایشان میگفتم که لحن ما چگونه باشد و میگفتند که صبر کنید که ببینیم که در این مذاکره طرفها چگونه رفتار میکنند و اگر در این مذاکره نرم رفتار کردند، نرم برخورد میکنیم و اگر لجاجت کردند به گونه دیگر حرف میزنیم. بعد از ایشان نیز آقای جلیلی مسئول شد که با ایشان هم مشورت میکردم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اکنون هم با مسئول مربوطه مشورت میکنید، گفت: الان هم به آقای ظریف پیغام دادهام که اگر شما نظری دارید در رابطه با مسائل هستهای به ما منتقل کنید و من آمادگی خود را به آقای ظریف اعلام کردهام.
آیتالله خاتمی همچنین به مسائل امنیتی و اجتماعی اشاره کرد و افزود: در این رابطه نیز با آقای سردار رادان صحبت میکنیم و یا در رابطه با هفته قوه قضائیه به یکی از مسئولان رده بالای قوه قضائیه گفتم در این رابطه میخواهم این مطالب را بگویم و خود شما چه پیشنهادی دارید. علاوه بر آن با چهرههای دیگری که نخبه در مسائل سیاسی هستند نیز مشورت میکنم چرا که احساس میکنم ولو خطبه جمعه وزارت خارجه نیست و به نحوی بیرونیها تریبون غیررسمی نظام میدانند و بر این اساس تلاش میکنم که به گونهای موضع بگیرم که با موضع نظام تقارن داشته باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا تاکنون شده است که در 114 خطبهای که ایراد شده مشاورههای غلطی به شما داده شده باشد و عواقبی نیز برایتان در پی داشته باشد، اظهار داشت: برای ما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده، بنده تمام خطبهها را مینویسم و آن را مکتوب میکنم. حتی دعای فرجی را هم که میخوانم مینویسم، بسیار حساس است. یک آقایی از دنیا رفته است، بنده حتی در تعابیرم دقت میکنم در خصوص این آقا چه تعبیری داشته باشم و دقیقا مینویسم و تاکنون جلد اول خطبههایم نیز چاپ شده است و تاکنون 4 جلد شده و هر جلد آن 450 صفحه است که جلد نخست چاپ شده و جلد دوم آن نیز در آستانه چاپ است.
وی اضافه کرد: این هم سفارش مقام معظم رهبری است، آن اوایل که من رادیویی شدم در سال 1370، محضر ایشان عرض کردم که آیا برنامههای من را گوش میدهید یا خیر، که ایشان فرمودند بله گوش میدهم. عرض کردم بهترین کسی که مرا نقد کند افتخار میکنم که شما هستید و اگر مسائلی است که مورد نقد باشد را بفرمایید و آقا فرمودند که نقد ندارم، اما دو تجربه رادیویی و تلویزیونی دارم که برای همه عزیزان رسانهای مفید است، تجربه اول را فرمودند که وقتی برای تلویزیون و مجالس مهم میخواهید صحبت کنید، همه مطالب را بنویسید و آنچه را که میخواهی بگویی بنویس، حتی جزئیات را و بنده به این رهنمود ایشان برای مجالس مهم عمل کردم و برای تلویزیون هم عمل کردم و گاهی که تلویزیون میخواهد 5 دقیقه با ما مصاحبه کند، من آن 5 دقیقه را مینویسم که چه میخواهم بگویم.
دو توصیه رسانهای مقام معظم رهبری
آیتالله خاتمی همچنین در خصوص دومین تجربه رادیویی رهبر انقلاب اظهار داشت: ایشان فرمودند وقتی برنامه رادیویی، تلویزیونی دارید هیچگاه نگویید یک مطلبی همین الان به ذهنم آمد. بلکه همه مطالب قبلا چاپ شده باشد و توجه به این نکته داشته باش که میلیونها نفر میشنوند و میبینند و به گونهای صحبت شود که وقت مردم تلف نشود و آقا این را فرمودند و از کلمات مترادف نیز استفاده نکنید. اگر علم بود بگو علم، نگو علم و دانش. و این نکته دقت ایشان را به رسانه میرساند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه بنده از نقدهای عالمانه از هر کسی که باشد شدیدا استقبال کردهام خاطرنشان کرد: نقد عالمانه میگوید که این مطلب گفته شده به این دلایل درست نیست. ولی برخی از نقدها اصلا در شأن انسانهای فرهیخته نیست، بد و بیراه و اهانت کردن به چه دلیل است، وقتی منطق دین ما میگوید که شما ماقال را نقد کنید و من قال را نقل نکنید. ما دیدهایم که بعضی از سایتها این نکته را رعایت نمیکند. ما آمادهایم برای هر نقدی، اما نقدی که در خور شأن باشد.
وی در خصوص سوابق قبل و بعد از انقلاب نیز گفت: سیداحمد خاتمی یک طلبه قم بوده و هست. بنده از سال 1354 که به قم آمدم قبلش 3 سال سمنان بودم. تا الان اشتغال حوزوی داشتهام. سال 1364 مدرس قم بودم که در تمام دروس حوزوی مدرس بودم و بعضی از آنها را 7 دور تدریس کردم و از سال 74 درس خارج فقه و اصول را شروع کردم که اکنون دوره سوم آن است. مقام معظم رهبری جایگاه علمی این طلبه ناچیز را دیدند و به خود بنده فرمودند جایگاه علمی شما برایم روشن است و از جهت عملی هم بنده از اول انقلاب تا الان موضع داشتم و موضعم موضع ولایت بوده است.
«چون میخواهم شفاف حرف بزنم میخواهم خاطرهای بگویم که ما باید همراه ولایت باشیم و انتظار این را نداشته باشیم که ولایت خودش را با ما تطبیق دهد. بنده هم هیئت رئیسه دوره سوم خبرگان بودم و هم دوره چهارم آن. این را که میگویم هم در هیئت رئیسه دوره سوم و هم در دوره چهارم تصویب شد و در این تصویب همه بزرگان اتفاق نظر داشتند. آیتالله مشکینی و همه بزرگان بودند که خبرگان نباید خانهبه دوش باشد و اینکه ما گاهی وقتها مجلس شورای اسلامی مجلس میگیریم و گاهی وقتها در جاهای دیگر، این در شأن خبرگان نیست. یک زمینی در قم هست و آنجا ملک خبرگان هست که تصویب کردیم یک مجلس خبرگانی بسازیم با این هدف که قم شهر اردوها و نشستهای جمعی است و علما و غیرعلما به آنجا میآیند و یک جای خوبی برای این کار ندارد و گفتیم که ما جایی بسازیم که اردوهایی که در آن نیز تشکیل میشود در روزهایی که خبرگان جلسه ندارد در آنجا برگزار شود. طرح آن ریخته شد و بودجه آن نیز قول داده شد. در یکی از این دورهها که جلسه خبرگان تمام شد و به دیدار رهبر انقلاب رفتیم. آقا فرمودند که مطلبی را باید بگویم. چه نیاز است که جایی برای خبرگان بسازید و با این وضعیتی که مردم دارند و میگویند آمدهاند برای سالی 2 بار ساختمانی به این بزرگی ساختهاند.»
آیتالله خاتمی ادامه داد: این مساله در هیئت رئیسه مطرح شد، برخی از بزرگان به شدت ناراحت شدند. اینکه انسانهای معتبر نشستهاند و این تصمیم را گرفتهاند و برویم نزد آقا توضیح دهیم. گفتم همه بزرگان خبره هستند، اما بنده نمیروم به دلیل اینکه ما آقا را نپذیرفتهایم که حرف ما را گوش کند. ما به یک مصحلتی رسیدیم و آقا به مصلحتی دیگر. مصلحتی که ایشان دیدهاند بر همه ما ترجیح دارد.
وی با بیان اینکه موضوع سیاسی بنده همیشه موضع ولایت بوده، اظهار داشت: با توضیحات من آن موضوع به طور کلی منتفی شد. بنابراین مقام معظم رهبری هم جایگاه نماز جمعه را میشناسد و هم این طلبه ناچیز را بزرگواری کردند و قابل این جایگاه تشخیص دادند.
تدریسم قطع شود، سردرد میگیرم
عضو مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به این سوال که از معدود روحانیون سیاسی است که پس از انقلاب به سراغ کارهای اجرایی نرفت و بیشتر در کارهای فرهنگی فعالیت داشته و اینکه پیشنهادی در این زمینه نداشته و یا علاقهای به این کار نشان نداده است، گفت: بنده از اول پیروزی انقلاب خود را شناختم که ذوق فرهنگی دارم و اینکه میگویم ذوق فرهنگی دارم، عشق به تدریس و بحث دارم. اگر یک روز بیدلیل تدریسام قطع شود من سردرد میگیرم و چنین احساسی دارم. احساس میکردم که به قلم علاقهمندم و دوست دارم بنویسم و خدا را شکر که خدا راه را به ما نشان داد و مسئولیتهای مختلفی سراغ ما آمد.
آیتالله خاتمی ادامه داد: اول انقلاب فرماندهی سپاه خیلی مهم بود و میخواستند فرماندهی سپاه قم را به بنده واگذار کنند که جوانی حدود 22 ساله بودم و واقعا اصرار از نواحی متعدد بود. استادی دانشگاه و ریاست دانشگاه به من معرفی شد و از همه اینها مهمتر کرسی نمایندگی مجلس، چند دوره در قم. خداوند آیتالله مشکینی را رحمت کند که در یکی از دورهها خود ایشان زنگ زدند که نمایندگی را بپذیرید و مسئولیتهای دیگری که اکنون به ذهنم نمیرسد.
وی در خصوص علت فاصله گرفتن از فرهنگ غنی اسلام و غفلتهای صورت گرفته در این زمینه، نیز اظهار داشت: چند عامل در این زمینه وجود دارد، الحمدلله هنوز هم در جوانان برخی از حالات را مشاهده میکنیم، شما مراسم اعتکاف را ببینید، شبهای قدر را ببینید، پس به طور کلی نمیشود گفت که آن روحیههای انقلابی و اسلامی رنگ باخته است. اما آن شور و هیجان کمتر شده است، دلیلش این است که اولا باید کار ساماندهی بیشتری را همه انجام دهند، حوزههای علمیه، سازمان تبلیغات، صداوسیما و روزنامهها، باید این کار را انجام دهند تا آن روحیه و حال و هوا حفظ میشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری به موضوع رسانههای بیگانه و القائات آنها اشاره کرد و افزود: به تدریج شبکههای ماهوارهای افزایش یافته است و این شبکههای ماهوارهای با ماموریت آمدهاند، با ماموریت دینزدایی، مقابله با نظام اسلامی و القاء دروغهای فراوان، بنابراین اینها مجموعا تاثیر نامطلوب خود را گذاشته و همچنان میگذارد.
آیتالله خاتمی در خصوص مسئولیتهای دولت در این زمینه و اینکه گفته میشود حوزهها از جوانان دورتر شدهاند و امروز نیاز جوانان ما فراتر از مباحثی همچون بحث حجاب و عفاف است، اظهار داشت: بنده از شما یک سوالی دارم که اگر حوزه باید کار شایستهای انجام میداد، چه کار باید میکرد؟ عرض میکنم که ارتباط حوزه با مردم به مانند گذشته است. ما در گذشته چگونه ارتباط داشتیم، لکن دو نکته در این است که مثل گذشته عمل نمیکنیم و به این دو نکته باید دقت کرد.
وی نکته اول را نبود نظام اسلامی و فضای باز در گذشته عنوان کرد و ادامه داد: فقط علما بودند و منبرها، اما الان آموزش و پرورش، دانشگاهها، ارتش، سپاه پاسداران. همه جا میآیند و تقاضا میکنند، به نظر میرسد کوتاهی که شد در این بود که ما در عرصههای لازم حضور بایسته نداشتیم. آموزش و پرورش شکلدهنده این مسیر است.
عضو مجلس خبرگان رهبری به ذکر خاطرهای از یکی از نمایندگان مجلس در خبرگان پرداخت و گفت: امام در یک مقطعی میخواست مرا با عنوان نماینده خودش در آموزش و پرورش بگذارد و من به دلایلی که لازم نیست عرض کنم نپذیرفتم. یعنی امام از اول انقلاب دغدغه آموزش و پرورش را داشت. مقام معظم رهبری در دیداری که جامعه مدرسین با ایشان داشتند، فرمودند؛ شما از برنامههای صداوسیما انتقاد میکنید و آموزش و پرورش را رها کردهاید، بنابراین ما این منبر گسترده را رها کردهایم و آن را درنیافتهایم. 36 سال مدت کمی نیست، ما میتوانستیم با حضور باحساب در آموزش و پرورش این وضعیت موجود را نداشته باشیم.
آیتالله خاتمی مساله دوم را مدیریت اعزام عنوان کرد و گفت: ما باید در مدیریت اعزام تجدید نظر میکردیم. اینکه باید روانشناسانه دقت میکردیم که هر روحانی به درد کدام قسمت میخورد. چه بسا یک روحانی محترم به درد یک بخش بزرگ بخورد، اما به درد دانشگاه نخورد و نتواند در عرصه دانشگاه تاثیرگذار باشد. لذا این دو کار را نکردیم.
وی افزود: الان چه بخواهیم چه نخواهیم ورزش از موضوعات مطرح در جامعه ما است. من عرضم این است که حوزه باید در این عرصه وارد میشد و حلال و حرام این عرصه را گوشزد میکرد که چه چیزی جایز است و چه چیزی جایز نیست و ورزشی که اسلام میپسندد چه ورزشی است. البته نمیخواهم وارد این مقوله شوم. میخواهم بگویم که حوزههای علمیه بسیاری از نیروهای کیفیاش را در خدمت نظام گذاشتند و درگیر کارهای اجرایی شدند و آنچه را در توان داشت در خدمت نظام گذاشت. اما اکنون که 36 سال گذشته، میفهیم چه جاهایی خلأ بوده است.
نگفتم "برای حجاب باید خون ریخته شود"
مجری برنامه از آیتالله خاتمی پرسید که در 4 اردیبهشت 90 در جمع طلاب از شما نقل شده است که هیچ یک از مسئولان به فکر حل کردن مشکل حجاب نبودند و به نظر میرسد که دیگر نمیشود با کار فرهنگی نمیتوان جلوی بدحجابی را گرفت و فکر میکنم باید برای حل این مساله باید خونهای پاک ریخته شود تا این معضل از جامعه ما ریشهکن شود، شما این را تایید میکنید؟ که خطیب موقت نماز جمعه تهران پاسخ داد: خوب شد این مساله را مطرح کردید، اولا در رابطه با این خبر برخی از رسانهها دروغی را منتشر کردند و در سطح گسترده تحلیلهای دروغی را نیز نوشتند، نوشتند که خاتمی گفته است برای حجاب باید خون ریخته شود. همه اینها دروغ بود و این بداخلاقی رسانهای بود.
وی افزود: در رابطه با مساله حجاب در آن مقطع این را گفته بودم که هیچ مسئولی در این لحظه زیر بار مسئولیت نمیرود. روسای قوا زیر بار مسئولیت نمیروند و انگار مساله حجاب را مساله حساب نمیکنند. آنچنان که انقلاب سوم با شهادت شهید مظلوم، شهید بهشتی و یارانش، انقلاب را از شر نفاق بیمه کرد و انقلاب سوم لقب گرفت و این خونهای پاک ریخته شد و منافقین فراری شدند و شرشان از کشور کنده شد، من با آن الگو گفتم که کار مساله حجاب به جایی میرسد که باز باید خونهای پاکی ریخته شود تا اینکه این ارزش اسلامی جاوید شود. گفتم خونهای پاک، الان هم تصریح میکنم به شهادت شهید مظلوم آیتالله بهشتی و البته نگرانی امروز بنده به مراتب بیشتر از گذشته است.
آیتالله خاتمی در پاسخ به این سوال که آیا سخنان شما در خصوص اینکه نمیشود مردم را به زور به بهشت برد، اما نباید جادهصافکن جهنم نیز باشیم پاسخی به سخنان رئیسجمهور بود، تصریح کرد: نگرانی الان هم مثل گذشته است، بنده به عنوان یک شهروند که به خصوص در تهران حضور دارم، دیدم متاسفانه وضعیت حجاب روز به روز بدتر میشود و بهتر نمیشود و بنده نمیخواهم که بگویم که چه کسی مقصر است. چرا که مساله گستردهای است و نمیخواهم وارد این مساله شوم و لمس میکنم که بعضیها کشور را به سمت بیحجابی میبرند.
هدف حرکتهای "یواشکی" آندلسی کردن ایران است
خطیب موقت نماز جمعه تهران ادامه داد: در اعلام اخیر در اول تیرماه کشف حجاب یواشکی ناکام درآمد و هیچ موفقیتی اینها در کشور به دست نیاوردند. این روندی که پیش میرود روند دینی نیست و خلاف شرع بوده و حرام است. اینکه خانم مسلمان بزک و آرایش کرده، موهای سرش بیرون باشد و اخیرا هم مقداری از دستشان را باز میگذارند جای نگرانی دارد، من به شدت نگرانم و تعبیری کردم که اندلسیزه کردن کشور هدف دشمن است. با همین فساد و فحشا آندلس از جغرافیای کشور اسلامی حذف شد و این خطر همچنان است و امیدواریم به صورت جدی خانوادهها وارد شوند.
وی با بیان اینکه رئیسجمهور در صحبتهایشان گفتند که با زور نمیشود مردم را راهی بهشت کرد و ما در خطبه جمعه آمدیم گفتیم که این فرمایش 3 معنا دارد، اظهار داشت: یک معنایش این است که منطقی برخورد کنیم و دوستانه حرف بزنیم، اغنایی حرف بزنیم و این معنایش درست است و قبول هم داریم که منطق ما هم همین است. برداشت دوم از این سخن این است که حدود اسلامی اجرا نشود. خب اینکه نشدنی است، اصلا حکومت اسلامی برای این است حدود الهی را اجرا کند و قطعا این برداشت نمیتواند نظر رئیسجمهور محترم باشد، چرا که دغدغه اجرای احکام را دارد.
آیتالله خاتمی برداشت سوم از سخن رئیسجمهور را هموار نکردن جاده بهشت دانست و ادامه داد: براین اساس بنده عرض کردم که قرآن میگوید وقتی مومنین بر سر کار میآیند جاده بهشت را هموار میکنند. نظام اسلامی و حکومت دینی باید زمینهساز بهشت باشد. خدا گواه است ما توفیق همه دولتهای بعد از انقلاب را میخواستیم. موفقیت اینها موفقیت نظام است. ما موفقیت این دولت را میخواهیم که مشکلات اقتصادی و تورم را حل کند، گرفتاریها را برطرف کند.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: بنده صحبتهای رئیسجمهور را ویراستاری کردم. اصولا هم رئیسجمهور فعلیمان و هم رئیسجمهور سابقمان و روسای جمهور دیگر به بازتاب حرفهایشان توجه داشته باشند، ولو اگر حرف درستی هم میگویند مواظب باشند که سوءاستفاده صورت نگیرد. قرآن میگوید جملهای که آنها سوءاستفاده میکنند، نگویید. به هر حال آن صحبتی که صورت گرفت و آن نقد انجام گرفت، هر دو در مسیر خیر و صلاح بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا خصوصی نیز این مطلب را به رئیسجمهور عنوان کرده بودید، گفت: خیر، بنده از زمانی که ایشان رئیسجمهور شدند تا الان هیچ ملاقاتی با وی نداشتم.
آیتالله خاتمی در پاسخ به سوال دیگر مجری برنامه مبنی بر اینکه برخی این تعبیر را دارند که اگر این مطلب اول خصوصی به رئیسجمهور عنوان میشد و اگر به آن عمل نمیکردند نیاز بود که در خطبههای نماز جمعه اعلام شود، اظهار داشت: عزیز من حرفی که علنی گفته میشود، جوابش علنی است. اگر رئیسجمهور خصوصی حرفی را زده بود باید خصوصی نیز متذکر میشدیم. ممکن است این کار را کرده باشیم، جامعه مدرسین نامهای خصوصی به رئیس جمهور نوشته و مشکلات را ذکر کردهاند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در خصوص محتوای این نامه نیز گفت: اگر قرار بود علنی عنوان شود خود جامعه مدرسین علنی عنوان میکردند. اجازه دهید مرحله به مرحله پیش برویم. فعلا خصوصی و اگر اثر نداشت علنی میگوییم. مقصود ما این است که حرفی را که ایشان علنی در تریبون گفته است، باید این حرف نقد محترمانه شود و ایشان هم باید در برابر نقدهای محترمانه برخورد محترمانه داشته باشند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نامه مدرسین در خصوص نگرانیها، نگارش شده ، اظهار داشت: بله. نقدها و ارائه برخی نگرانیها عنوان شده.
آیتالله خاتمی در این باره که آیا نوشتن نامه در خصوص روسای جمهور قبلی هم سابقه داشته است، تصریح کرد: بله در زمان آقای احمدینژاد و آقای خاتمی هم نامه فرستادیم. اصولا جامعه مدرسین در 50 سال حضورش کتابی در 8 جلد منتشر کرده که تمام این مواضع در آن آمده است و به عنوان حامی موارد لازم به تذکر را تذکر داده است و از راه شرعی این کار را کرده است و اینکه محتوای این نامه را نیز نمیگوییم دلیلش این است که اگر انشاءالله ترتیب اثر داده شد که هیچ وگرنه همانگونه که آیتالله یزدی فرمودند علنی خواهیم کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در خصوص سمنانی بودن رئیسجمهور فعلی و قبلی و همچنین سمنانی بودن آیتالله خاتمی و ارتباط آنها و اینکه رئیسجمهور آینده هم آیا از سمنان خواهد بود، خاطرنشان کرد: هم رئیسجمهور قبلی و هم رئیس بعدی تبلیغات کردند و مردم آنها را انتخاب کردند و رئیسجمهور بعدی را خدا داند.
وی در پاسخ به این سوال که چطور شد شما از کرمان برای مجلس خبرگان کاندیدا شدید، اظهار داشت: سال 76 بود که یک طلبه محترم کرمانی به من گفت که نماینده خبرگان کرمان شوم. دلیلش هم این بود که بنده از سال 65 در تمام شهرهای کرمان به منبر رفته بودم و مردم کرمان را خوب میشناختم. من در پاسخ به او گفتم که شوخی نکن. من اصلا در این وادی نیستم. حدود 2-3 ماه بعد بود دیدم که آقایی که از اعضای جامعه فعال جامعه مدرسین بودند و خدا شفای عاجل هم به ایشان عنایت کند، من را خواستند و گفتند که قصه این است که جامعه مدرسین هم خواستهاند که تو کاندیدای خبرگان شوی، من گفتم که 2-3 ماه پیش فردی به من گفت و من چنین جوابی به او دادم، اما او گفت که آقایان معتقدند این زمینه خالی است و خود را باید کاندیدا کنی و گفتم اگر واقعا تکلیف شرعی است، من وارد میشوم، یک ریال هم پول خرج نمیکنم و خدایی هم خرج نکردم.
آیتالله خاتمی ادامه داد: مساله دیگر این بود که من طیف علمای کرمان، را تحت امر آیتالله موحدی کرمانی میدانم و گفتم که اگر آنها بگویند برو کنار، من کنار میروم.
عدهای در حال لابیگری سیاسی برای انتخابات خبرگان آتی هستند
عضو مجلس خبرگان رهبری در خصوص نحوه انتخابات مجلس خبرگان و میزان لابیهای سیاسی در این انتخابات اظهار داشت: تاکنون لابیگری سیاسی وجود نداشته است ولی نهادی مثل جامعه مدرسین که یک نهاد روحانی است، معرفی و پیشنهاد میدهد و جامعه روحانیت مبارز نیز پیشنهادهایی داشت و چون نهاد خبرگان یک نهاد فاخر و علمایی است لابیگری در آن مرسوم نبوده است. گرچه در دوره پنجم که در پیش است شنیده میشود که لابیگریهای سیاسی انجام میگیرد.
مجری برنامه از وی پرسید که این نگرانی وجود دارد که برخی بزرگواران از تریبون نماز جمعه انظار میدهند که قرار است برای انتخابات خبرگان گروهی کارهایی انجام دهند، اما سازوکار انتخابات ما مشخص است، به نظر شما این نگرانیها ناشی از چیست، تصریح کرد: نگرانی وجود ندارد، کسانی تلاش کنند فضای انتخابات آینده خبرگان را با نشاط کنند، اما نگرانی این است که مبادا مجلس خبرگانی که در جایگاه تعیین رهبری است در بازیهای سیاسی بیفتد و این نگرانی دارد که افرادی از الان آدمها را ببینند و حتی گاهی آنها را بخرند و یا گاهی تهدیدها و تحمیلهایی کنند. البته نمیخواهم مجلس خبرگان را با جاهای دیگر مقایسه کنم، اما مجلس خبرگان مجلس تکلیف است.
به آقای هاشمی التماس کردم از محدوده فتنه دور باشد
وی ادامه داد: ما در خبرگان هر دوره به زور از آیتالله مشکینی میخواستیم کاندیدا شوند و یا از رئیس فعلی خبرگان آیتالله مهدوی کنی که امیدواریم خداوند عافیت به ایشان عنایت کند به جد التماس میکردیم که بیایند و خبرگان چنین جایگاهی دارد.
آیتالله خاتمی در خصوص فتنه 88 و تاثیر آن بر فضای مجلس خبرگان و احتمال طیفبندی در این مجلس و اینکه گفته میشود تغییر ریاست خبرگان از آیتالله هاشمی رفسنجانی به آیتالله مهدوی کنی اثر فتنه 88 بود، گفت: فتنه 88 تاثیر مستقیم بر خبرگان نداشت، اما ما به عنوان هیئت رئیسه خبرگان خیلی تلاش کردیم که جناب آیتالله هاشمی رفسنجانی را از محدوده فتنه دور نگه داریم، بنده به تنهایی التماسها کردم و تذکرات فراوانی به ایشان دادم که علیه فتنهگران موضع بگیرند و این مقدار اگر تاثیر باشد در مجلس خبرگان بوده است.
«انتخاب نشدن جناب آقای هاشمی برای ریاست خبرگان در یک فضای بسیار صمیمی صورت گرفت. اولا آقای مهدوی کنی شرط کردند که خود آقای هاشمی بگوید که بنده کاندید شوم که آقای هاشمی هم این را گفت که من کاندیدا نیستم و آقای مهدوی هم اعلام کاندیداتوری کردند، بنابراین در یک فضای بسیار صمیمی این جابجایی صورت گرفت، ولی چون قرار است در این برنامه شفاف صحبت کنیم باید بگویم که فضای بیرونی بیتاثیر در این انتخاب نبود.»
وی در پاسخ به این سوال که امروز برخیها میگویند در خصوص آن دو نفری که در فتنه اصلیترین قضیه بودند، اشتباهاتی صورت گرفته و در خصوص آنها با رأفت اسلامی برخورد کنیم و تحلیل شما در این باره چیست، گفت: سخن این است که آنچه اینها انجام دادند ظلم به یک شخص نبود. ظلم به یک نظام بود و فرصت طلایی 40 میلیون و 85 درصد مشارکت را از بین بردند. با این سرمایه میتوانستیم بسیاری از مشکلاتمان را برطرف کنیم و آنها این سرمایه را سوزاندند، طبق آمار حداقل 22 نفر در فتنه کشته شدند و بگذارید نگویم چقدر جانباز در این فتنه، جانباز شدند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با طرح این سوال که چه کسانی پاسخگوی این خونهای ریخته شده هستند، اظهار داشت: آنهایی بودند که بیانیه آتشین میدادند و مردم را به خیابان میآوردند. بیانیه شماره یک، بیانیه شماره 2 و... میدادند. اینها مصداق محاربه هستند، ولی مشمول رأفت نظام قرار گرفتند. نظام اسلامی فقط آمد و رفتها و ارتباطات موبایلی و تلفنی آنها را محدود کرد. در خانه خودشان امکانات در اختیارشان است. البته حصر، حصر است. نمیگوییم که بهشت است، اما نظام با رأفت با آنها برخورد کرد و الان هم با رأفت برخورد میکند.
"الان هم به تمام کسانی که تلاش میکنند برای رفع حصر، میگویم که نصف این تلاشتان را بگذارید برای اینکه سران فتنه بگویند بیراهه رفتهایم، نادرست رفتهایم، ضربه به این کشور زدهایم، قطعا وضعیت عوض خواهد شد. آن چیزی که دیده میشود این است که لجبازی در مقابل مردم صورت میگیرد، من به سران فتنه میگویم که شعارهای روز 9 دی را گوش کنند، چه حکمی را مردم صادر کردند. بنابراین نظام رأفت کرد. حتی آنها را به زندان هم نبرد و در محل مسکونی خودشان ماندند. الان هم نظام رأفت دارد، رأفت نظام این است که به خطای خود اعتراف کنند."
از حامیان احمدینژاد بودم و پشیمان هم نیستم
وی در پاسخ به این سوال که شما از حامیان آقای احمدینژاد بودید و از این حمایت خود در طول این 8 سال راضی بودهاید، گفت: بله بنده حامی احمدینژاد بودم، عرض کنم که در دوره اول سال 84 من به ایشان رای ندادم، در دوره دوم که به یک هفته بعد کشیده شد، به ایشان رای دادم و آن چیزی که ما را جذب کرد شعار عدالت ایشان بود، سادهزیستی، سختکوشی و اینکه به همه استانها و حتی بخشهای کوچک هم میرفتند، بود و از همه مهمتر علاقهشان به ولایت بود که به عنوان یک معیار مثبت تلقی می شد و براساس این معیارها ما به ایشان رای دادیم به خصوص برای دولت دهم جامعه مدرسین ایشان را تایید کردند و ما هم علنی رای دادیم و به وظیفه خود عمل کردیم و هیچ پشیمان هم نیستیم، عمل به تکلیف به وظیفه پشیمانی ندارد، لکن این افتخار را داریم که اولین منتقدان به آقای احمدینژاد هم روحانیت بود. ذره به ذره متاسفانه آقای احمدینژاد موارد نقد در خود باقی گذاشت.
آیتالله خاتمی طرح امنیت اجتماعی و حجاب را از موارد مورد نقد به احمدینژاد برشمرد و گفت: او در این موارد کاری نکرد. من به ایشان گفتم مردمی که به شما رای دادند حجاب میخواستند. یعنی در دوره آقای احمدینژاد کاری در رابطه با حجاب صورت نگرفت.
عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین به دوران یازده روزه خانهنشینی احمدینژاد اشاره کرد و گفت: در آن 11 روزه خانهنشینی احمدینژاد بروید خطبههای ما را گوش کنید و خواهید دید که مواضع منتقدانه ما هم وجود داشت، البته این را عرض کنم که انصاف چیز خوبی است و ایشان که مدتشان تمام شده ارزشهایشان جای خودش است، اما انتقادها هم جای خودش است.
برخی دولتیها جوری برخورد میکنند انگار ویرانه شاهنشاهی تحویل گرفته اند
«اینکه برخی از مسئولین فعلی به گونهای برخورد میکنند که انگار دولت ویرانه شاهنشاهی را تحویل گرفتهاند، همهجا ویرانه است و آقایان آمدهاند این ویرانه را آباد کردهاند و این منش، منش نادرستی است. اگر اینگونه برخورد شود هر دولتی که میآید و نقد کند دولت قبلی را و دولت قبلی دولت قبلی را اجماع مرکب علیه نظام درست میشود. میگویند اینها 30 سال حکومت کردهاند و همهشان میگویند که چنین است و چنان. بنده معتقدم که باید منصفانه بگوییم همه دولتهای بعد از انقلاب کارهای خوب و شایسته و خدمات ارزشمندی داشتهاند البته نقاط ضعفی هم داشتند و منصفانه برخورد کنند.
وی تصریح کرد: طبیعی است یک شهروند حق دارد که کاندیدایی داشته باشد و از آن کاندیدا حمایت کند اما آن چیزی که غیرطبیعی است این است که وقتی کاندیدا شد از انتقاد خودداری کنیم و به دوستان اصلاحطلب میگوییم که شما هم راجع به فتنه 88 این مردانگی را داشته باشید و بگویید که خطا کردهاید. این را که یواشکی در جلساتتان میگویید که در قصه عاشورا و هتک امام اشتباه کردهایم. خب اینها را علنی هم بگویید و این شیوه، شیوه درستی است.
رسانهها نظر آیتالله یزدی در حمایت از ولایتی را به عنوان نظر کل جماعه مدرسین منتشر کردند
آیتالله خاتمی در خصوص برنامهریزی جامعه مدرسین برای آینده کشور و عدم تکرار اختلافات پیش آمده سال 92 نیز خاطرنشان کرد: سال 92 تعدد کاندیداهای اصولگرا کار دستشان داد. آقای جلیلی یک طرف، ولایتی یک طرف، قالیباف یک طرف و این تعدد نه تنها مشکل برای خودشان درست کرد، بلکه مشکل برای نهادهای معرفی کردهشان نیز ایجاد کرد. واقعیت این است در جلسات جامعه مدرسین ما یک حرفی داشتیم و الان هم آن اصل را میگویم، گفتیم که ما به عنوان جامعه مدرسین کاندیدا نداریم و مصاحبههای ما هم موجود است. قرار شد به عنوان جامعه مدرسین کاندیدای نداشته باشیم البته افرادی از جامعه و در رأس آنها آیتالله یزدی طرفدار جناب آقای ولایتی بودند و رسانهها به نظر میرسید که باید درست منعکس میکردند و نمیگفتند که جامعه مدرسین و باید میگفتند تعدادی از اعضای جامعه به آقای ولایتی رای دادهاند.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: خود بنده وقتی که آیتالله یزدی نظر خود را اعلام کردند، هیچ مصاحبهای نکردم و باید حرمت رئیس را نگه میداشتیم. بله؛ قبل از اینکه ایشان اعلام کند، بنده 2،3 بار گفتم جامعه مدرسین از کسی حمایت نمیکند، اما تعدادی از اعضای محترم جامعه از آقای ولایتی حمایت میکنند. به حمدالله وجود آیتالله یزدی برای جامعه مدرسین نعمت است و از قدیمیهای این جامعه است. ولایتی بوده و ولایتی هست و چهرهای است که با همان نشاط دوره انقلاب پاسدار انقلاب، نظام و ولایت است.
وی در خصوص نظر و رای آیتالله مصباح یزدی به عنوان یکی از اختلافات پیش آمده در جامعه مدرسین در انتخابات سال 92 گفت: بنده هرگز از طیف آیتالله مصباح یزدی احساس تجزیه نکردم. چه بسا که اگر ادامه پیدا میکرد این بگو، مگوها به مشکلی میانجامید اما تا جایی که من در متن جامعه بودم تجزیهای ندیدم. آیتالله یزدی احساس کردند که اگر ادامه پیدا کند ممکن است مشکلی داشته باشد. الان همه آقایان و همه اعضای آن جلسات بسیار با نشاطی را برگزار میکنند.
آیتالله خاتمی در پاسخ به این سوال که در سال 92 به چه کسی رای دادید، گفت: بماند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان در پاسخ به این سوال که آیا هیئت رئیسه خبرگان برای جانشینی آقای مهدوی کنی فردی را منتخب کرده است یا خیر، خاطرنشان کرد: نایبرئیس اول و نایبرئیس دوم را برای همین مواقع انتخاب کردهاند، البته امیدواریم که آیتالله مهدوی کنی به امید خدا به نزد ما برگردند ولی اگر قرار باشد رئیسی انتخاب کنیم در خود جلسه مشخص میشود.
هاشمی کاندیدای ریاست خبرگان خواهد شد
وی در پاسخ به این سوال که این احتمال وجود دارد رئیس قبلی خبرگان (آیتالله هاشمی رفسنجانی) مجددا رئیس خبرگان شود، گفت: این احتمال به عنوان یک احتمال وجود دارد. یکی از کاندیداها ایشان خواهد بود. ولی کاندیداهای دیگری هم مطرح خواهند شد و روز اول اجلاس تصمیمگیری خواهد شد و اعلام کردهام که آیتالله هاشمی شاهرودی جلسات را اداره خواهند کرد البته رسانههای خارجی گفتند تمام شد و رئیس آینده انتخاب شد. این تمام شد ندارد، نایبرئیس اول آقای هاشمیشاهرودی هستند و جلسات را اداره میکنند و قهراً در روز اول انتخاب اگر ایشان هم کاندیدا شدند یکی از کاندیداها خواهند بود و هیچ لابیگری به فضل خدا تا آنجایی که من مطلع هستم صورت نخواهد گرفت.