به گزارش مشرق به نقل از ايرنا، آثار تاريخي و تنوع بي نظير صنايع دستي که از قرن ها پيش در نقاط و شهرهاي مختلف اين استان نسل به نسل منتقل شده و امروز به عنوان ميراثي گران بها در اختيار ما قرار گرفته، اصفهان را به موزه اي هنري، تاريخي و طبيعي تبديل کرده که بازديد از آن آرزوي گردشگران فرهنگ دوست در سراسر جهان است.
يادگارهاي پيشينيان ما در اين نقطه از کشورمان حاصل موجوديت تاريخي و فرهنگي است که قدمت بيشتر آنها به هزاره سوم پيش از ميلاد مي رسد. وجود تپه هاي باستاني ازجمله تپه هاي تاريخي سيلک گواه اين مطلب است.
تپه سيلک زيگورات يا محل عبادت اقوام باستاني بوده که از گل رس و سفال ساخته شده است. اين بناي تاريخي در سال 1310 شمسي درپي کاوش هاي باستان شناسي کشف شده است.
در خرابه‌هاي تپه باستاني سيلک چند اسکلت انسان و ظروف قديمي پيدا شده است که اين اشيا در موزه‌هاي لوور فرانسه، موزه ملي ايران، موزه باغ فين و موزه ايي در کنار اين بناي باستاني نگهداري مي شوند.
وجود خرده سفال‌هاي چند هزار ساله بر روي زمين و اطراف اين تپه‌ها نشان از زيست انسان ها در هزاران سال پيش در اين منطقه دارد.
قدمت طولاني و معماري ارزشمند بناهاي تاريخي اصفهان نيز سبب شده که برخي از آثار تاريخي اين منطقه مانند ميدان امام خميني (ره) نقش جهان در فهرست آثار ثبت شده، سازمان علمي، فرهنگي و تربيتي ملل متحد (يونسکو) قرار بگيرند.
ميدان نقش جهان ميدان بزرگ مستطيل شکلي در شهر اصفهان است که بوسيله بناهايي از دوره صفوي محصور شده ‌است. اگرچه نقش جهان پيشينه‌اي کهن‌تر از دوران صفوي دارد، ولي ميدان نقش جهان به شکل امروزي آن در دوره سلطنت شاه عباس صفوي پايه‌گذاري شده‌ است.
در گذشته اين ميدان جايگاه برگزاري آيين‌هاي گوناگون و بازي چوگان بوده ‌است که امروزه به‌صورت يک گردشگاه همگاني و جايگاهي براي برگزاري نماز جمعه و آيين‌هاي ملي و مذهبي تبديل شده ‌است.
بناهاي تاريخي موجود در ميدان نقش جهان شامل عالي‌قاپو، مسجد جامع عباسي، مسجد شيخ لطف‌الله و سردر قيصريه است. علاوه بر اين بناها دويست حجره دو طبقه در اطراف ميدان واقع شده ‌است که جايگاه عرضه صنايع دستي و سوغات اصفهان هستند.

* مساجد تاريخي اصفهان
ازجمله اين آثار با ارزش مساجد اصفهان هستند که در شهرستان هاي مختلف اين استان پراکنده اند. 'مسجد شيخ لطف الله' يکي از زيباترين آثار تاريخي اصفهان است که هر تماشاکننده اي را خيره و به اظهار تحسين وامي دارد.
'مسجد جامع اصفهان' مجموعه اي از ساختمان ها و آثار هنري دوره هاي پس از اسلام است که يادگارهايي از افراد متعدد را دربردارد و بخشي از تحولات معماري دوره هاي اسلامي تاريخ ايران را در مدت هزار سال نشان مي دهد. محراب الجايتو که در اين مسجد قرار گرفته يکي از شاهکارهاي هنر گچبري به شمار مي آيد.
'مسجد امام' نيز از لحاظ عظمت، معماري و تزيينات، مهم ترين مسجد دوره صفويه است که در شهر اصفهان واقع شده است.
'مسجد جامع اردستان' از کهن ترين مساجد ايران به شمار مي آيد که بناي اوليه آن، مربوط به قرون اوليه اسلامي است.
'مسجد جامع زواره' در 15 کيلومتري شمال شرقي اردستان نيز نخستين مسجد چهار ايواني ايران است که در دوره سلجوقي ساخته شده و 'مسجد جامع گلپايگان' از آثار با ارزش دوره سلجوقي است.
بناي مساجد جامع روستاي اونج، روستاي پوده، سراور و عباسي، مساجد حکيم، جمعه، حجت السلام و سيد از ديگر آثار تاريخي و باارزش بالاي معماري اصفهان هستند.

* آتشکده ها و کليساها
آتشکده ها و کليساهاي تاريخي زيادي نيز به عنوان مراکز عبادي ساير اديان ازجمله جاذبه هاي تاريخي استان اصفهان به شمار مي آيند. 'کليساي هاکوپ' نخستين کليسايي است که ارامنه در جلفاي اصفهان بنا کرده اند ولي مشهورترين کليساي تاريخي جلفا از نظر معماري و تزيينات نقاشي، 'کليساي سن سور' است که به کليساي وانک شهره است و در سال 1065 ميلادي بنا شده است.
مهم ترين کليساي تاريخي جلفا از دوره شاه عباس اول نيز کليساي مشهور 'بيدخم' يا 'بيت اللحم' است که در ميدان جلفا و در مجاورت کليساي مريم واقع شده است.
'آتشگاه کوه سنگي' نيز از کهن ترين ميراث اصفهان است که هم اکنون بقاياي بناي آن در کوه سنگي در ارتفاع 1680 به چشم مي خورد.
'آتشکده باستاني نياسر' نيز بر فراز صخره بلندي به نام تالار نياسر در کنار چشمه آبي برپاست و از اهميت زيادي برخوردار است.

* کاخ هاي تاريخي
کاخ هاي تاريخي با معماري هاي کم نظير از ديگر ديدني هاي استان اصفهان هستند. 'کاخ چهل ستون' از جمله بناهايي است که اصفهان ملقب به نصف جهان بخش مهمي از شهرت خود را مديون آن است.
'عمارت تاريخي هشت بهشت' نيز نمونه اي از کاخ هاي آخرين سلاطين دوره صفوي است. 'کاخ عالي قاپو' نمونه منحصر به فرد و يکي از عجايب معماري کاخ هاي عهد صفوي است.

* باغ هاي تاريخي
باغ هاي باشکوه استان اصفهان با شهرت هاي جهاني نيز از ديگر آثار باارزش اين منطقه به شمار مي آيند و همواره نظر جهانگردان را به خود جلب کرده اند.
'باغ فين' در کاشان از توابع استان اصفهان از دوره صفويه برجاي مانده و از لحاظ باغ آرايي و آب رساني داراي اهميت ويژه اي است و از نظر گردشگري از منابع بسيار ارزشمند ايران به شمار مي آيد.
' چهار باغ' نيز مجموعه اي عظيم و زيبا است که از باغ هاي مختلف تشکيل شده است که تعدادي از آنها هم اکنون نيز برپا هستند.

* مناره ها
مناره هاي قديمي با معماري هاي خاص از ديگر جاذبه هاي تاريخي استان اصفهان به شمار مي آيند.
'منار جنبان' يکي از نمونه هاي ابنيه سبک مغولي ايران است که کاشي کاري هايي از آن دوره به يادگار مانده است. جالب ترين نکته اين بناي تاريخي آن است که با حرکت دادن يکي از مناره ها نه تنها مناره ديگر به حرکت درمي آيد، بلکه تمامي اين ساختمان مرتعش مي شود.
'مناره گلپايگان' نيز از بلندترين مناره هاي دوره سلجوقي است که به سده پنجم هجري قمري تعلق دارد.
مناره هاي زيار، ساربان، علي ، گار، سين، رهروان، برسيان، چهل‌ دختران، دارالضيافه و داردشت از ديگر مناره هاي تاريخي اين استان به شمار مي روند که هر کدام به نوبه خود عجايبي از هنر و حرفه معماري و تزيينات را دارا مي باشند.

* خانه هاي تاريخي
خانه هاي تاريخي از ديگر ديدني هاي استان اصفهان هستند که نظير آنها در ديگر مناطق ايران کم تر يافت مي شود. عمارت هاي زيادي در سراسر شهرستان هاي اين استان پراکنده هستند که مهم ترين آنها را مي توان در شهرستان کاشان و اصفهان ديد.
'خانه بروجردي ها' در کاشان يکي از نمونه هاي تکامل يافته ساختمان هاي کاشان است که شکل و حجم و پوشش آن در ميان ساير خانه هاي تاريخي نمونه است.
'خانه عباسي ها' نيز يکي از نمونه هاي منحصر به فرد عمارت هاي تاريخي جهان است که به لحاظ تنوع و تعدد فضاهاي موجود بسيار قابل توجه است.
همچنين 'خانه وثيق انصاري' در شهر اصفهان حدود 150 سال پيش ساخته شده و از زيباترين خانه هاي دوره قاجار به شمار مي آيد.
بطور کلي خانه ها و عمارت هاي زيادي در گوشه و کنار شهرستان هاي استان اصفهان واقع شده اند که هر يک از آنها از اهميت معماري و تاريخي قابل توجهي برخوردار هستند.

'مدارس مذهبي' از جمله مدرسه چهارباغ، صدر، نيمآورد و هنرستان وليعصر (عج) تيران و 'پل‌هاي تاريخي' مانند پل مارنان، الله‌وردي‌خان يا سي و سه پل، جويي، خواجو، جوق شا، قاضي زاهد، 'بازارها، سراها و تيمچه‌ها' همچون راسته بازار قيصريه، سراي ملک‌التجار، بازار چهارسوق گلپايگان و بازار آهنگران خوانسار، کبوترخانه هاي اصفهان، گورستان تخت فولاد، ارگ شيخ بهايي از ديگر جاذبه هاي تاريخي اين استان هستند.
همچنين مراکز تفريحي مانند باغ پرندگان، باغ گل ها، مجموعه تفريحي ناژوان، مجموعه تفريحي سفه،مجموعه تفريحي ملک شهر، پارک امامزاده محمد، باغ غدير، کتابخانه‌ها و تالارهاي مطالعه، کانون اخترشناسي اديب، فرهنگسراهاي اصفهان و شهر اسباب بازي ها از مراکزي است که مسافران و گردشگران مي توانند ساعات خوشي را در آنها سپري کنند.

* جاذبه هاي طبيعي اصفهان
طبيعت استان اصفهان آميزه اي از کوه ها و غارها و آثار به جا مانده از زندگي بشر در طول ساليان، از ديگر جاذبه هاي طبيعي گردشگري اين استان به شمار مي روند.
'غارهاي قلعه بزي' در شمال حسن آباد با قدمتي بيش از 40 سال کهن‌ترين محل سکونت انسان در استان اصفهان به شمار مي آيند که در نوع خود بي نظير و بسيار ديدني هستند.
'غار فريدون' در 18 کيلومتري غربي پيکان قرار دارد. در درون اين غار تونلي بدست مردمان باستان کنده شده که با ابزارهاي امروزي نيز کندن آن دشوار است؛ رفت و آمد به درون اين غار بدون طناب و ابزار کوهنوردي دشوار است و کساني که ميخواهند از غار بازديد کنند، بايستي وسايل و ابزار کوهنوردي به همراه داشته باشند.
'غار يخ' نيز در ارتفاع 3 هزار و 850 متري کوه دنا مابين دو قله معروف به نام هاي قدوس و بيژن واقع شده است و يکي از غارهاي ديدني ايران است. اين غار به وسيله کوهنوردان فارس در مردادماه سال 1346 کشف شده است.
درون غار ستوني از يخ به ارتفاع 80 متر و قطر 14 متر ديده مي شود و در انتهاي غار درياچه زيبايي مملو از قطعات يخ شناور مشاهده مي شود که بسيار ديدني است. بازديد از اين غار احتياج به وسايل فني دارد و بدون طناب ورود به اين غار غيرممکن است.
'غار چاه وزمه' در نزديکي آبادي کلهرود در 30 کيلومتري شهر مورچه خوت اصفهان در ميان دره کم عمق در ارتفاع کوتاهي از سطح رودخانه، 'غار پلنگ' در 12 کيلومتري کمه از بخش سميرم و در جنوب شهرضا که در انتهاي آن پلنگ عظيم الجثه اي ديده مي شود، 'غار افغان ' در کوير سياه کوه و 'غار نياسر' بعنوان نمونه اي جالب از غارهاي دست کن ايران از ديگر جاذبه هاي طبيعي اين استان به شمار مي روند.
'کوه صفه و چشمه هاي آن' در جنوب شهر اصفهان، رشته کوه 'ايران کوه' در جنوب جاده شهرضا، 'کوه کلاه قاضي' در جنوب شرقي و در کيلومتر 30 جاده شهرضا و'کوه هاي قمصر' ازجمله کوه اشک، کوه سم، کوه اسبي، کوه ميدان و کوه قيله که مانند چتري قمصر را در ميان گرفته اند از ديگر مناطق طبيعي استان اصفهان هستند که مي توانند مکاني براي گردشگران ورزشي و کوهنوردان علاقمند به فتح قله ها باشند.
بطور کلي ميراث فرهنگي بي بديل و دست ساز مردمان خوش ذوق و هنرمند اصفهان با قدمتي بيش از هزاران سال که با طبيعت زيباي اين منطقه درهم آميخته، شهرت جهاني را براي آن به دنبال داشته است؛ همين امر سبب شده هر ساله در ايام فراغت همچون روزهاي تعطيل نوروز، مردم ساير استان هاي ايران براي ديدن و استفاده کردن از اين فضاهاي تاريخي، فرهنگي و طبيعي به اين منطقه از کشورمان سفر کنند.