به گزارش مشرق، حسن رحیم‌پور ازغدی استاد حوزه و دانشگاه در سخنان پیش از خطبه نماز جمعه این هفته تهران با اشاره به مسائل مطرح شده درباره اقتصاد اسلامی، اظهار کرد: بازار و اقتصاد اسلامی عقلانی و تجربی است و حتی عناصر رقابت و سود البته توام با اخلاق نیز در آن وجود دارد.
وی افزود: برخی گمان می‌کنند وقتی صحبت از اقتصاد اسلامی می‌شود، قرار است اخلاق جای عقلانیت را بگیرد و بسیاری اقتصاد بازار را که از عقلانیت اقتصادی حرف می‌زند بر اساس سود بیشتر و زحمت کمتر می‌دانند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در اقتصاد اسلامی قرار نیست اخلاق جای عقلانیت را بگیرد، گفت: در اقتصاد اسلامی مبنا بر ضرر نیست، اما تعریف از سود و رقابت در آن با تعاریف مکاتب دیگر اقتصادی تفاوت‌هایی دارد. کسی نگفته است که در اقتصاد اسلامی سود، رقابت و عقلانیت باید کنار گذاشته شود.
ازغدی عقلانی و تجربی بودن را از ویژگی‌های مکاتب اقتصادی از جمله اقتصاد اسلامی عنوان کرد و گفت: در اقتصاد اسلامی به عقلانی و تجربی بودن اکتفا نمی‌شود، بلکه اینها به علاوه خداباوری، اخلاق و عدل‌محوری است. بازار اسلامی بازاری عقلانی و تجربی است به اضافه اخلاق، عدل و انسان‌شناسی توحیدی و نه مادی. در اقتصاد اسلامی رقابت نیز وجود دارد، اما بر اساس اخلاق و برادری است و نه یک رقابت سگی. در بازار اسلامی خریدار و فروشنده با یکدیگر تکالب (زندگی سگی) ندارند. در بازار اسلامی نیز تبلیغات و رقابت وجود دارد.
وی اظهار کرد: تا آنجا که اقتصاد علمی است اسلامی نیز هست و هر کس در شرق و غرب نظریه‌ای در اقتصاد داده است، می‌تواند مشروع باشد ولو اقتصاددان غیرمسلمان و مارکسیسم نظریه داده باشد. چنان‌که اگر یک غیرمسلمان بگوید دو دو تا چهار می‌شود چون غیرمسلمان است ما نمی‌گوییم که دو دو تا چهار تا نیست، بنابراین هر کس نظریه‌ای در اقتصاد دهد که با عقل اسلامی و نقل قطعی و وحی سازگار باشد آن نظریه و گزاره اسلامی است ولو اینکه یک غیرمسلمان آن را گفته باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابراین ما در این رابطه تعصب نداریم و بازار اسلامی به شناسنامه گوینده ربطی ندارد چنان که در بازار و اقتصاد دولتی و خصوصی ما برخی قوانین و روال‌های غیرمشروع وجود دارد که برخی می‌گویند که این روال‌ها از سر اضطرار است که البته من معتقدم بسیاری از آنها مضطر نیست بلکه از سر تنبلی است.
ازغدی با تاکید بر رفع قوانین و روال‌های نامشروع در بازار و اقتصاد کشور، افزود: باید مسئولان را در رابطه با این مسائل استیضاح علمی کرد که آیا این اقدامات از سر اضطرار است یا تنبلی؟ مقام معظم رهبری بارها بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی تاکید کرده‌اند، چرا در رابطه با همین مسائل این کرسی‌ها برگزار نمی‌شود. در هر نماز جمعه‌ای یک کرسی بگذارند که مسئولان به انتقادات و پرسش‌ها پاسخگو باشند، نه اینکه تنها به گزارش دادن اکتفا کنند. گزارش‌هایشان محترم اما باید پاسخگو باشند و به اشکالات پاسخ دهند.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به حل مسائل و اشکالات اقتصادی و تشریح بازار اسلامی، گفت: ما در دهه چهارم انقلاب قرار داریم، اما به گونه‌ای در این زمینه عمل می‌کنیم که انگار در دهه پیش از انقلابیم. آن دوره کسانی چون مطهری و بهشتی مسائل این‌چنینی را مطرح کردند و بهتر از ما نیز مطرح کردند، اکنون ما نباید همان‌ها را تکرار کنیم. بیست سال پیش رهبری بحث وجدان کاری را مطرح کردند، اما چه اقدامی در این زمینه انجام شده است. ادارات ما و مسئولان ما چه اقدامی انجام داده‌اند، در مورد قوانین چه اتفاقی افتاده است. مسئولان، حوزه و دانشگاه ما باید در این زمینه تقسیم کار کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه به اختلاف بازار اسلامی با بازارها و اقتصادهای دیگر اشاره کرد و گفت: تا آنجایی که محاسبات ریاضی مطرح است، اختلاف نیست، بلکه اختلاف از آنجایی آغاز می‌شود که هدف مادی تعریف شود یا الهی. روش و پیش فرض‌ها مادی باشند یا الهی. در خود غرب نیز مکتب‌های متعارضی وجود دارد که اختلافات شدیدی با یکدیگر دارند و حتی یکدیگر را به غیر علمی بودن متهم می‌کنند. این اختلافات گاه بر سر محاسبات عقلی و ریاضی و گاه بر سر اخلاق، حقوق و تعریف انسان اقتصادی است. ما می‌گوییم در تعریف انسان اقتصادی انسان می‌تواند اسلامی و الهی تعریف شود یا غیراسلامی.
وی ادامه داد: در اقتصاد اسلامی دعوت به زندگی، تجارت و بازرگانی وجود دارد، اما در تفکر اسلامی تجارت غیراسلامی جای ندارد. اینکه یک نفر با یک تلفن چند میلیارد سود می‌کند و از طریق ارتباطات و رانت‌ها ثروت به دست می‌آورد، اسلامی نیست و این نمونه‌ها در جامعه ما وجود دارد. اینکه به کسی پیغام بدهند که یا باید در باند ما باشی یا کمرت را می‌شکنیم و بعد تهدیدش کنند که در ادارات آدم داریم و حسابت را می‌رسیم اسلامی نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به موضوع بانکداری اسلامی نیز گفت: بانک‌ها می‌گویند آنچه روی کاغذ است اسلامی است، آنچه عمل می‌شود نیز تضمین کنند اسلامی است. مدیران و مسئولان باید در این زمینه پاسخگو باشند.
وی بر اهمیت تولید کار نیز تاکید کرد و گفت: تجارتی اسلامی است که تولیدکننده را رشد دهد و به مصرف‌کننده خدمت برساند.
ازغدی بر ضرورت حل اشکالات در بازار و اقتصاد کشور تاکید کرد و گفت: فقه برای حل مشکلات عملی است و در واقع دستور زندگی است. حوزه و دانشگاه ما باید در این زمینه فعالیت کنند. ما باید کرسی فقه مالیات، کرسی فقه واردات و صادرات و ... داشته باشیم. ما نباید از مسائل روز عقب بمانیم.
این استاد دانشگاه در ابتدای سخنان خود نیز با تذکر به رسانه‌ها در انتقال صحیح مطالب به مخاطبان نیز گفت: گاه برخی رسانه‌ها و خبرنگاران درست خلاف آنچه را که من گفته‌ام یا کسی دیگری در سخنان خود گفته منتشر می‌کنند که ما از رسانه‌ها می‌خواهیم در انتقال پیام دقت کنند و حتی کسانی که با دیدگاهی مخالفند تقوای رسانه‌ای را در انتقال مطلب رعایت کنند و اگر دیدگاه یا انتقادی دارند آن را به طور جداگانه مطرح کنند.
وی افزود: برخی گمان می‌کنند وقتی صحبت از اقتصاد اسلامی می‌شود، قرار است اخلاق جای عقلانیت را بگیرد و بسیاری اقتصاد بازار را که از عقلانیت اقتصادی حرف می‌زند بر اساس سود بیشتر و زحمت کمتر می‌دانند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در اقتصاد اسلامی قرار نیست اخلاق جای عقلانیت را بگیرد، گفت: در اقتصاد اسلامی مبنا بر ضرر نیست، اما تعریف از سود و رقابت در آن با تعاریف مکاتب دیگر اقتصادی تفاوت‌هایی دارد. کسی نگفته است که در اقتصاد اسلامی سود، رقابت و عقلانیت باید کنار گذاشته شود.
ازغدی عقلانی و تجربی بودن را از ویژگی‌های مکاتب اقتصادی از جمله اقتصاد اسلامی عنوان کرد و گفت: در اقتصاد اسلامی به عقلانی و تجربی بودن اکتفا نمی‌شود، بلکه اینها به علاوه خداباوری، اخلاق و عدل‌محوری است. بازار اسلامی بازاری عقلانی و تجربی است به اضافه اخلاق، عدل و انسان‌شناسی توحیدی و نه مادی. در اقتصاد اسلامی رقابت نیز وجود دارد، اما بر اساس اخلاق و برادری است و نه یک رقابت سگی. در بازار اسلامی خریدار و فروشنده با یکدیگر تکالب (زندگی سگی) ندارند. در بازار اسلامی نیز تبلیغات و رقابت وجود دارد.
وی اظهار کرد: تا آنجا که اقتصاد علمی است اسلامی نیز هست و هر کس در شرق و غرب نظریه‌ای در اقتصاد داده است، می‌تواند مشروع باشد ولو اقتصاددان غیرمسلمان و مارکسیسم نظریه داده باشد. چنان‌که اگر یک غیرمسلمان بگوید دو دو تا چهار می‌شود چون غیرمسلمان است ما نمی‌گوییم که دو دو تا چهار تا نیست، بنابراین هر کس نظریه‌ای در اقتصاد دهد که با عقل اسلامی و نقل قطعی و وحی سازگار باشد آن نظریه و گزاره اسلامی است ولو اینکه یک غیرمسلمان آن را گفته باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابراین ما در این رابطه تعصب نداریم و بازار اسلامی به شناسنامه گوینده ربطی ندارد چنان که در بازار و اقتصاد دولتی و خصوصی ما برخی قوانین و روال‌های غیرمشروع وجود دارد که برخی می‌گویند که این روال‌ها از سر اضطرار است که البته من معتقدم بسیاری از آنها مضطر نیست بلکه از سر تنبلی است.
ازغدی با تاکید بر رفع قوانین و روال‌های نامشروع در بازار و اقتصاد کشور، افزود: باید مسئولان را در رابطه با این مسائل استیضاح علمی کرد که آیا این اقدامات از سر اضطرار است یا تنبلی؟ مقام معظم رهبری بارها بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی تاکید کرده‌اند، چرا در رابطه با همین مسائل این کرسی‌ها برگزار نمی‌شود. در هر نماز جمعه‌ای یک کرسی بگذارند که مسئولان به انتقادات و پرسش‌ها پاسخگو باشند، نه اینکه تنها به گزارش دادن اکتفا کنند. گزارش‌هایشان محترم اما باید پاسخگو باشند و به اشکالات پاسخ دهند.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به حل مسائل و اشکالات اقتصادی و تشریح بازار اسلامی، گفت: ما در دهه چهارم انقلاب قرار داریم، اما به گونه‌ای در این زمینه عمل می‌کنیم که انگار در دهه پیش از انقلابیم. آن دوره کسانی چون مطهری و بهشتی مسائل این‌چنینی را مطرح کردند و بهتر از ما نیز مطرح کردند، اکنون ما نباید همان‌ها را تکرار کنیم. بیست سال پیش رهبری بحث وجدان کاری را مطرح کردند، اما چه اقدامی در این زمینه انجام شده است. ادارات ما و مسئولان ما چه اقدامی انجام داده‌اند، در مورد قوانین چه اتفاقی افتاده است. مسئولان، حوزه و دانشگاه ما باید در این زمینه تقسیم کار کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه به اختلاف بازار اسلامی با بازارها و اقتصادهای دیگر اشاره کرد و گفت: تا آنجایی که محاسبات ریاضی مطرح است، اختلاف نیست، بلکه اختلاف از آنجایی آغاز می‌شود که هدف مادی تعریف شود یا الهی. روش و پیش فرض‌ها مادی باشند یا الهی. در خود غرب نیز مکتب‌های متعارضی وجود دارد که اختلافات شدیدی با یکدیگر دارند و حتی یکدیگر را به غیر علمی بودن متهم می‌کنند. این اختلافات گاه بر سر محاسبات عقلی و ریاضی و گاه بر سر اخلاق، حقوق و تعریف انسان اقتصادی است. ما می‌گوییم در تعریف انسان اقتصادی انسان می‌تواند اسلامی و الهی تعریف شود یا غیراسلامی.
وی ادامه داد: در اقتصاد اسلامی دعوت به زندگی، تجارت و بازرگانی وجود دارد، اما در تفکر اسلامی تجارت غیراسلامی جای ندارد. اینکه یک نفر با یک تلفن چند میلیارد سود می‌کند و از طریق ارتباطات و رانت‌ها ثروت به دست می‌آورد، اسلامی نیست و این نمونه‌ها در جامعه ما وجود دارد. اینکه به کسی پیغام بدهند که یا باید در باند ما باشی یا کمرت را می‌شکنیم و بعد تهدیدش کنند که در ادارات آدم داریم و حسابت را می‌رسیم اسلامی نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به موضوع بانکداری اسلامی نیز گفت: بانک‌ها می‌گویند آنچه روی کاغذ است اسلامی است، آنچه عمل می‌شود نیز تضمین کنند اسلامی است. مدیران و مسئولان باید در این زمینه پاسخگو باشند.
وی بر اهمیت تولید کار نیز تاکید کرد و گفت: تجارتی اسلامی است که تولیدکننده را رشد دهد و به مصرف‌کننده خدمت برساند.
ازغدی بر ضرورت حل اشکالات در بازار و اقتصاد کشور تاکید کرد و گفت: فقه برای حل مشکلات عملی است و در واقع دستور زندگی است. حوزه و دانشگاه ما باید در این زمینه فعالیت کنند. ما باید کرسی فقه مالیات، کرسی فقه واردات و صادرات و ... داشته باشیم. ما نباید از مسائل روز عقب بمانیم.
این استاد دانشگاه در ابتدای سخنان خود نیز با تذکر به رسانه‌ها در انتقال صحیح مطالب به مخاطبان نیز گفت: گاه برخی رسانه‌ها و خبرنگاران درست خلاف آنچه را که من گفته‌ام یا کسی دیگری در سخنان خود گفته منتشر می‌کنند که ما از رسانه‌ها می‌خواهیم در انتقال پیام دقت کنند و حتی کسانی که با دیدگاهی مخالفند تقوای رسانه‌ای را در انتقال مطلب رعایت کنند و اگر دیدگاه یا انتقادی دارند آن را به طور جداگانه مطرح کنند.
