گروه تاریخ مشرق- محمد باقرحكيم‌، فرزند آيت‌ الله العظمي‌ سيد محسن‌ حكيم‌ از مراجع‌ عظام‌ تقليد در 25 جمادي‌ الاول‌ سال‌1358 هجري‌ قمري‌ (1939 ميلادي‌) درنجف‌ اشرف‌ ديده‌ به‌ جهان‌ گشود. محمد باقر پنجمين فرزند پدرش بود و مادرش از خانواده‌اي سرشناس در لبنان به شمار مي آمد.
وي از 14 سالگي به عرصه سياست گام نهاد و در سال 1959 در بنيانگذاري "حزب الدعوه الاسلاميه" زير نظر پدرش مشاركت داشت. محمد باقر حكيم در خلال سال هاي 1962 تا 1975، در حالي كه در سن 24 سالگي به درجه اجتهاد دست يافته بود، به عنوان استاد علوم قرآني در كليه اصول دين دانشكده الهيات بغداد به تدريس اشتغال داشت. او در مدت اقامت در عراق طي همان سال ها سه مرتبه از سوي نيروهاي حزب بعث دستگير و در آخرين مرتبه محكوم به اعدام گرديد كه البته پس از گذراندن 18 ماه زندان در پي صدور عفو عمومي آزاد شد.

سيد محمد باقر حكيم‌ در سال‌ 1359 به‌ ايران‌ آمد و رژيم‌ بعث‌ او را به‌ اتهام‌ همكاري‌ با دشمن ‌به ‌طور غيابي‌ به‌ اعدام‌ محكوم‌ كرد. حكيم در سال‌ 1362 مجلس‌ اعلاي‌ انقلاب‌اسلامي‌ عراق‌ را در ايران‌ تشكيل‌ داد كه‌ در ابتدا به ‌عنوان‌ سخنگو و از سال‌ 1366 رياست‌ اين‌ مجلس‌ را بر عهده‌ گرفت‌، تا بتواند از اين‌ طريق‌ فعاليت‌هاي‌ سياسي‌ خود را ادامه‌ دهد.

در سال‌1363 مزدوران‌ بعثي‌ عراق‌ در يك‌ حمله‌ناجوانمردانه‌، 70 نفر از خانواده‌ وي را كه‌ دربين‌ آنان‌ كودكان‌ و افراد مسني‌ چون‌ سيد يوسف‌ حكيم‌، سيد محمد حسين‌حكيم‌ و محمد علي‌ حكيم‌ بودند، دستگيركرده‌ و به‌ زندان‌ انداختند و 90 نفر از خانواده وي به‌ دست‌ رژيم‌ بعثي‌ عراق‌ به‌ شهادت‌ رسيدند. حكيم‌ در مدت‌ 22 سال‌ تبعيد از هفت‌ حادثه‌ سوء قصدكه‌ توسط رژيم‌ بعثي‌ ترتيب‌داده‌ شده‌ بود، جان‌ سالم‌ به‌ در برد.
با توجه‌ به‌ اين‌كه‌ وي جهاد مسلحانه‌ را از مهمترين‌ راههاي‌ مبارزه‌ با رژيم‌ بعث‌ عراق‌ مي‌دانست‌، اقدام‌ به ‌تشكيل‌ سپاه‌ بدر، شاخه‌ نظامي‌ مجلس‌ اعلاي‌انقلاب‌ اسلامي‌ عراق‌ نمود كه‌ خود مستقيما رياست‌ آن‌ را برعهده‌ داشت‌.
سيدمحمدباقر حكيم بيش از 60 كتاب و رساله در رشته هاي مختلف علوم اسلامي شامل فقه، تفسير، علوم قرآني، جامعه شناسي، اقتصاد، تاريخ و علوم سياسي به رشته تحرير درآورد. بر اساس اعلام دفتر حكيم در تهران وي از علما و مراجع بزرگ نظير آيت‌الله سيدمحسن حكيم، امام خميني(رض)، آيت الله گلپايگاني، شهيد سيدمحمدباقر صدر، آيت الله سيدابوالقاسم خويي، آيت الله خامنه اي مقام معظم رهبري و برخي ديگر از علما و مراجع داراي اجازه بود. از شاگردان‌ محمد باقر حكيم‌ مي‌توان‌ به‌ شهيد سيد عبدالصاحب‌ حكيم‌، محمدباقر مهدي‌ و شهيد سيد عباس‌ موسوي‌ (اولين دبير كل حزب‌الله لبنان) اشاره‌ كرد.