گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های
مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان سازی رسانه‌ای به
عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین
منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان
اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
روزنامه‌های اصلاح‌طلب یک شنبه را با محوریت سخنان اکبر ترکان، مشاور ارشد جنجالی رئیس جمهور و خبر از آغاز روند قضایی برای باز پس‌گیری اموال دولتی از برخی از افراد دولت دهم، آغاز نمودند. موج جدید تخریب تشکل نسل دوم اصلاحات با محوریت مصادره به مطلوب سخنان رهبر جریان اصلاحات از سوی صادق خرازی بار دیگر آغاز شده است و از سوی دیگر نشریات زنجیره‌ای اصلاحات به مانور خبری سخنان حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی در سفر اخیر ایشان پرداخته‌اند و از آن به عنوان استراتژی انتخاباتی جدید بزرگان یاد کردند.
روزنامه مردم سالاری
«شکایت از مسوولان دولت قبل به علت پس ندادن اموال دولتی» تیتری است که روزنامه مردم سالاری برای انعکاس سخنان مشاور ارشد رییس جمهور دولت یازدهم انتخاب کرده است.• استیضاح؛ خطرجدید مدیریت کشور
ارگان رسمی حزب مردم سالاری در سرمقاله خود به قلم منصور فرزامي تحت عنوان «بلاتکليفي، آفت بزرگ مديريت» به نسبت میان استیضاح وزیران و ضعف مدیریتی آنان پرداخته است، سرمقاله نویس این روزنامه معتقد است که روند رو به رشد استیضاح در بهارستان امنیت شغلی مدیران را با خلل مواجه خواهد کرد و سپس نوشت « دولت يازدهم، مبحثي جداگانه بود که نمي‌بايست مي‌آمد اما به اقتضاي شرايط، علي رغم ناخواسته‌ها آمد به همين علت چوب «الف» تذکر و سوال و استيضاح بي سابقه را از آغاز آمدن به استناد آمارها برسر خود ديد و اگر چه راي اعتماد گرفت اما اين دغدغه به همراه دولت به وزارتخانه‌ها رفت و باعث شد که وزيران به سبب برخي مخالفت‌ها و حرف و حديث‌ها، تمرکز لازم را در اداره امور نداشته باشند که نمونه‌هايش اکنون در ادارات مختلف، «مبتلا به» جامعه است و هزينه‌هايش را مردم هميشه هزينه پرداز ما مي‌پردازند! در حالي که در اين زمان، قوه مجريه، حمايت قواي ديگر را مي‌خواهد تا بتواند براي بيکاري روزافزون جوانان تحصيلکرده بيکار و دهها هزار طرح نيمه کاره و در راه مانده پر از لطف و کرم و نبوغ دولت پاک پيشين و گراني‌هاي افسار گسيخته و رشد منفي اقتصادي و در امور خارجي، کاغذ پاره‌هاي تحريم رابطه معقول و مسالمت آميز با همسايگان و مراکز هسته‌اي در منطقه اي که خطري ريشه برانداز بيخ گوش ماست و دهها مورد ديگر، نسخه درمان و نجات بنويسد. آيا به صلاح حال و آينده جامعه ايران اسلامي، حتي به صلاح فرد فرد ما نيست که از کژتابي‌هاي گفتاري و رفتاري در حق دولتي که به راي اکثريت قاطع ملت ايران بر مسند اجرايي نشسته است، پرهيز کنيم و اجازه بدهيم که مسوولان با پشت گرمي و اعتماد به نفس و اعصابي آرام به ملت خدمت کنند و براي مشکلات عديده حيطه مسئوليت خود، تدبيري موثر و کارآمد بينديشند؟»
روزنامه ابتکارروزنامه مردم سالاری با تیتر یک «شکایت دولت از مردان احمدی نژاد» روانه پیشخوان شده است؛ این روزنامه در ادامه این تیتر نوشت « 100روز پيش اکبر ترکان از در اختيار بودن چند ساختمان و تعداد 26 خودروي دولتي توسط اطرافيان محمود احمدي نژاد سخن گفته بود که عليرغم درخواست دولت جديد براي باز پس دادن آنها، همچنان از سوي اين افراد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. موضوعي که حميد بقايي، معاون اجرايي دولت دهم به آن واکنش نشان داد، اما پس از رد و بدل شدن ديالوگ‌هايي در رسانه‌ها بين ترکان و بقايي، اين غائله خوابيد و ديگر خبري از اين موضوع منتشر نشد. حال مشاور ارشد رئيس‌جمهور و دبير شوراي هماهنگي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي کشور صفحه جديدي از اين موضوع را ورق زده و مي‌گويد که ماجرا به دستگاه قضايي ارجاع شده است تا از طريق قانون نسبت به بازگرداندن اموال دولتي اقدام شود.»
• برخورد با افشاگری
روزنامه ابتکار در سرمقاله خود به بازتاب سخنان رحیمی معاون اول دولت گذشته مبنی بر افشاگری نسبت به برخی از افراد پرداخته است؛ فضل الله ياري در سرمقاله «مجرماني که مسئولان را گروگان مي‌گيرند» به نحوه ارتباط گیری میان مجرمان و مسئولان کشور پرداخت و در قسمتی از این سرمقاله نوشت« به نظر مي‌رسد که جدا کردن حسابِ مسئولان خطاکار از حسابِ نظام سياسي کشور و توجه به فرديتِ آنها در ارتکاب جرم، و مهم تر از آن برداشتن چتر امنيت از سر آنان، از سويي مي‌تواند مانع از رشد گروهي از مسئولانِ ويژه خوار در لايه‌هاي نظام اجرايي و اداري کشور شود و از سوي ديگر مجرمان حرفه اي را در گروگان گيري و تهديد نظام، ناکام مي‌گذارد.»
• حزب جمهوری اسلامی دوم
روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود پیشنهاد حزب فراگیری به مانند حزب جمهوری اسلامی را مطرح ساخته است که بتوان در چارچوب آن گرایش های مختلف سیاسی حضور پیدا کنند و سپس در مورد محوریت این حزب فراگیر نوشت « اين حزب فراگير مي‌تواند با محوريت چهار شخصيت برجسته از دو حزب عمده کشور شکل بگيرد. حسن روحاني، علي اکبر ناطق نوري، سيد محمد خاتمي و علي لاريجاني چهار سياستمداري هستند که مي‌توانند به عنوان اعضاي موسس اين حزب عمل کنند. حضور اين چهار نفر که هم در جامعه محبوبيت دارند و هم مشروعيت، مي‌تواند وزن اين جريان سياسي را در کشور به سرعت بالا ببرد.حضور ناطق نوري و علي لاريجاني از جريان اصول گرا و سيد محمد خاتمي از جريان اصلاحات و حسن روحاني از جريان تازه شکل گرفته اعتدال که مقبول هر دو جريان اصولگرا و اصلاح طلب است، مي‌تواند زمينه ساز گردهم آمدن نيروهاي اعتدال گراي اين دو گروه زير چتر را فراهم کند. تجربه اين افراد در فضاي سياسي ايران به ويژه اينکه از اين چهار نفر، دو نفر امروز رئيس قوه و دو نفر ديگر سابقه رياست قوه را در کارنامه دارند، مي‌تواند از بروز اختلاف‌هاي سياسي همچون اختلاف‌هايي که در حزب جمهوري اسلامي شکل گرفت جلوگيري کند»
روزنامه شرقروزنامه شرق یک شنبه را با تیتر «شکایت از دولت احمدی نژاد در نوبت رسیدگی قضایی» و «هاشمی: شرکای حیف و میل دولت سابق امروز علیه روحانی کارشکنی می کنند» آغاز کرد.
• فراکسیون استیضاح بهارستان
مهدی قدیمی از خبرنگاران فعال حوزه پارلمانی کشور در گزارش تحلیلی« مخالفان زیر یک چتر» به واکاوی «فراکسیون اصولگرایان» مجلس نهم پرداخته است؛ خبرنگار روزنامه شرق در صفحه سیاسی این شماره شرق ابتدا به معرفی این فراکسیون می پردازد و این چنین از آنان یاد می نماید« هر چالشی که برای تیم دولت در «بهارستان» به وجود می‌آید، حتما سررشته آن در دست یکی از اعضای فراکسیونی است به‌نام «فراکسیون اصولگرایان»؛ فراکسیونی تشکیل‌شده از چند طیف مختلف و متضاد اردوگاه اصولگرایان که تنها در دو نکته با هم اتفاق نظر دارند: مرزبندی با حسن روحانی و علی لاریجانی؛ فراکسیونی که حالا، اغلب اقداماتش در افکار عمومی به پای «جبهه پایداری» گذاشته می‌شود. این درحالی است که بخشی از اتاق فکر این فراکسیون، تا دوسال قبل با پایداری‌ها سر ناسازگاری داشتند و روابطشان گاه به افشاگری علیه یکدیگر در صحن علنی می‌انجامید» و سپس به بررسی فراکسیون های موجود در مجالس قبلی می پردازد و سرانجام در فرجام گزارش این گونه می نویسد«حداد حالا رییس فراکسیونی است که بخش قابل‌توجهی از نیروهای فعالش، اعضای جبهه پایداری هستند و در انتخابات ریاست‌جمهوری نیز جلیلی را به او ترجیح داده بودند و در بخش دیگر نیز در هنگامه انتخابات ریاست‌جمهوری گزینه‌های دیگری مطرح بود. کسانی که رییس فراکسیون اصولگرایان بیش از همه بر تضادهای موجود بین کسانی که زیر چترش گرد هم آمده‌اند واقف است. او می‌داند که آنها همیشه زیر این چتر نخواهند ماند.»
روزنامه اعتمادروزنامه اعتماد با تیتر «اختیارات رییس جمهور در دست بررسی» که حاوی اظهارات حجت الاسلام ابوترابی عضو عالی هیات حل اختلاف قوا است، روانه کیوسک مطبوعات کشور شده است. این روزنامه در ادامه بیان داشت« محمد حسن ابوترابي فرد، عضو اين هيات به خبرگزاري تسنيم خبر داده اين موضوع در دستور كار جلسات بعدي آنها قرار دارد. با اين همه حسن روحاني پيشتر گفته بود « زماني كه خواستم انجام وظيفه مسووليت اجراي قانون اساسي را شروع كنم، براي مردم توضيح خواهم داد چرا اين كار دارد با تاخير انجام مي‌شود.» روحاني همين‌طور تاكيد كرده بود: «اجراي اين وظيفه از آن كارهاي مهمي است كه براي خيلي‌ها خوشايند نيست و ممكن است ناراحت و عصباني شوند اما قانون اساسي كشور بايد اجرا شود و هر كسي در اين كشور با هر مسووليتي بايد بداند اين دولت به حول و قوه الهي در ادامه راه، براي اجراي قانون اساسي مصمم خواهد بود.» اجراي قانون اساسي از شعارهاي انتخاباتي حسن روحاني هم بود، او چند بار در سخنراني‌هاي انتخاباتي خود بر «اجراي اصول قانون اساسي» تاكيد كرده بود»
• اصلاح‌طلبي برچسب يا برنامه؟
ثمینا رستگاری در ستونی که یکشنبه ها در آن به بیان نظراتش در مسائل سیاسی می پردازد، این بار به سراغ هویت اصلاح طلبی رفته است و در این یادداشت تحت عنوان « اصلاح‌طلبي برچسب يا برنامه؟» به نقد تلویحی تشکل ندا پرداخت و نوشت« از سوي ديگر،يكي از اتهاماتي كه به تشكيلات نورس «ندا» وارد شد اتهام سازش اين گروه با حاكميت بود. فارغ از درستي يا نادرستي اين ادعا، اصلاح‌طلبان بايد نسبت خود را با سيستم سياسي مشخص كنند تا معلوم شود چه نوع فعاليت سياسي از نظر آنها سازش است. همان‌طور كه محمدرضا جلايي‌پور در نقد خردمندانه خود به تشكيلات ندا نوشته بود «تعامل، اعتمادسازي، مذاكره و گفت‌وگو با نهادهاي قدرتمند و ديگر جريان‌هاي سياسي با حفظ هويت سياسي معنا دارد و «استحاله گفتماني» و «مستعمره‌شدن زبان و اهداف سياسي»مان يكي از طرفين مذاكره و تعامل را محو مي‌كند». حرف كاملا دقيقي است اما طرف ديگر آن هم اين است كه اصلاح‌طلبان بايد مرزهاي گفتماني خود را تعريف كنند در غير اين صورت هر روز بايد با تشكيلات نورسيده ديگري وارد بحث و جدل شوند. در حال حاضر بسياري از اصولگرايان تكليف خود و نظام را با اصلاح‌طلبان يا حداقل با بخشي از اصلاح‌طلبان يكسره و تمام شده مي‌دانند. آنان اين بخش از اصلاح‌طلبان را براندازان آب نديده‌يي مي‌دانند كه اگر روزي آبي ببينند در شنا كردن به سمت دشمن شناگران قابلي خواهند بود.»
• اصلاح‌طلبان خطوط قرمز را بپذيرند
روزنامه اعتماد در صفحه احزاب خود به گفت و گو با احمد پورنجاتی از اعضای شوراي سياستگذاري اصلاحات پرداخته است؛ در این گفت وگو به فعالیت احمد پورنجاتی در جمعیت دفاع از ارزش های انقلاب اسلامی و موضع گیری های جریان اصلاحات پرداخته شده است در بخشی از این مصاحبه درباره مناسبات میان جریان اصلاح طلب و بدنه حاکمیت آمده است « ه نظر من بياييد منصفانه داوري كنيم. خيلي شفاف آن طرف ماجرا يك تعيين تكليف روشني كرده است كه به نظر من راهگشاست و آن هم اينكه اگر قرار باشد كه در حاكميت بياييد بايد يك سري از ملاحظات را بپذيريد. حالا نامش خط قرمز است هر چه هست بايد ملاحظاتي را بپذيريد. ممكن است همه آن قابل قبول نباشد اما در كنش سياسي هر جايي كه بخواهيد قدمي به جلو حركت كنيد بايد اجازه بدهيم طيف مقابل هم به عنوان واكنش قدمي به جلو حركت كند.»
روزنامه آرماناین روزنامه اصلاح طلب با تیتر اصلی «پازل پیچیده انتخابات» و «از بقایی شکایت کردیم» میهمان نگاه های خوانندگانش شده است.
• همچنان حمله به نسل دوم اصلاحات
گویا جریان های اصلاح طلب برای حمله به تشکل جدید ندای ایرانیان از یکدیگر سبقت می گیرند، روزنامه آرمان در مسابقه «تخریب» این تشکل در یادداشت « مصادره به مطلوب خاتمي طي يك اظهارنظر حزبي» به قلم رضا رئیسی معتقد است که صادق خرازی سخنان خاتمی را مصادره به مطلوب کرده است و سپس نوشت « نكته‌اي كه شايد بخش عمده‌اي از مخالفت‌ها نسبت به اين جريان از آن جهت نمود يافت. چرا كه بسیاری از كنشگران شناخته شده جريان اصلاحات نمايندگي به اين تشكل سياسي نداده بودند و از اساس ايجاد تشكلي كه بخشي از اصلاح‌طلبان را بواسطه شاخصه سني از بدنه اصلي جدا كند، اقدامي متعارف و عقلاني نمی‌دانستند. اين جريان با تغيير نام خواست كه اين مشكل را مرتفع كند اما يك‌بار ديگر خرازي به نمايندگي از اين تشكل مي‌گويد: «ما به دنبال جدايي نيستيم، مگر مي‌شود نسل اول و دوم اصلاح‌طلبان با هم تعامل نداشته باشند؟» ظاهرا او به دنبال ترميم شكاف و تلطيف فضاست اما توجه ندارد كه همين نمايندگي كردن نسل دوم و تفكيك ملحوظ شده محل ايراد و مورد مناقشه است.»
• رونمایی از استراتژی مثلث انتخابات
رضا رئیسی در دومین یادداشت خود در شماره امروز روزنامه آرمان به ارزیابی پازل پیچیده انتخابات مجلس دهم و سیاست ورزی جریان های مختلف سیاسی در این مرحله پرداخته است؛ وی در یادداشت « استراتژی مثلث طلایی برای حضور در انتخابات» درباره کنش سیاسی هاشمی، ناطق نوری و خاتمی نوشت « هاشمی، خاتمی و ناطق هر سه در برهه‌ها و فواصل مختلف روی یک گزاره پای فشرده و اتفاق نظر دارند: « عدم حضور در تحولات میدانی و نقش‌آفرینی در قالب تبیین استراتژی»؛ استراتژی‌ای که البته نمی‌توان حدود و ثغور مشخصی برای آن تبیین و تعیین کرد و به فراخور موقعیت امکان برونداد‌های مختلف و حتی غیره منتظره از آن دور از ذهن نیست، کما اینکه آیت‌ا... هاشمی از ماه‌ها قبل منکر حضور در انتخابات ریاست جمهوری بود و ناگهان ناخدا را سیاستی دیگر فتاد.»
روزنامه ایرانروزنامه دولتی ایران با تیتر غیر سیاسی «چتر حمایت دولت برای برنج ایرانی» رهسپار پیشخوان مطبوعات کشور شده است؛ این روزنامه همچنین به خبر دیدار مجدد حجت الاسلام روحانی از رهبرمعظم انقلاب نیز پرداخته است و آن را با تیتر«رهبرمعظم انقلاب به روحانی:همیشه شما را دعا می کنم» پوشش داده است.
• مدیریت فرهنگی در دولت یازدهم
دکتر محمد مهدی مظاهری، مشاور ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در یادداشت اول روزنامه ایران به الزامات مدیریت فرهنگی در دولت تدبیر و امید پرداخته است و آن را دارای شاخصه های مهم خوانده است و نوشت « مدیریت فرهنگی در درجه نخست باید به مدیریت تولید محتوا در جامعه سمت‌وسو دهد و ابزارهای انتقال مناسب مانند آموزش، تحقیقات و تبلیغات را برای آن فراهم سازد، فرایند تولید و مصرف محصولات فرهنگی در این مدل شکل می‌گیرد و در سطحی دیگر شامل ادبیات شفاهی حاکم بر جامعه و زبان محاوره‌ای و زبان‌زیستی در جامعه می‌شود. لذا این فرایند بازیگرانی چون دولت، مردم و بخش خصوصی را خواهد داشت.
اصلی‌ترین وظیفه دولت توسعه و هماهنگ‌سازی گمانه‌ها در ساختارهای فرهنگی جامعه است. این گمانه‌های فرهنگی شامل گمانه‌های اعتقادی، نظری و کاربردی است که در واقع این مهم نیز بتدریج باید به سطوح و نهادهای دیگر منتقل شود، بنابراین دولت تا جایی که ممکن است نباید در سطوح حوزه فرهنگ دخالت کند. اما هماهنگ‌سازی و نظارت بر فعالیت‌های بخش خصوصی از وظایف مهم دولت در این زمینه خواهد بود. دولت باید گمانه‌هایی را در بخش فرهنگ انتخاب کند که بتواند جامعه را از تنگنا بیرون آورند. بنابراین برای ساماندهی فرهنگی و برطرف کردن بخشی از تهاجمات فرهنگی نیازمند بخشی از نظارت‌های دولتی هستیم اما با مشارکت مردم و بخش خصوصی، که وظیفه اصلی بهینه‌سازی ساختارهای فرهنگی را به عهده دارند.»
روزنامه آفتاب یزدروزنامه آفتاب یزد در شماره بیست و سوم شهریور خود با تیتر اصلی« عبور برخی نمایندگان از خط قرمزها» روانه پیشخوان مطبوعات شد.
• بهارستان روی خط قرمز
روزنامه افتاب یزد در صفحه سیاسی خود به نقد هیات نظارت بر رفتار نمایندگان در بهارستان پرداخته است؛ زهرا بادامچی نویسنده این یادداشت معتقد است که هیات نظارت بر رفتار نمایندگان باید نسبت به توزیع شب نامه ها و فریادها بر سر رئیس مجلس واکنش نشان دهد و برای اثبات ادعا خود به یاری از ابراهیم نکو عضو فعال برای تشکیل فراکسیون اعتدال می شتابد و این نماینده مجلس معتقد است «وقتی هیئت رئیسه با اقتدار برخورد نمی کند، هئیت نظارت چرا ورود پیدا کند و در برابر قدرتی بایستد که خود را برتر از هیئت رئیسه می داند؟ »
