به گزارش مشرق، خداحافظی اقتصاد ایران با رکود، خبری بود که رییس جمهور کشورمان در سفر خود به مشهد اعلام کرد. چندین سالی است که رکود دست برگلوی نحیف اقتصاد ایران گذاشته است. رکود به یاری تورم توانست اقتصاد ایران را تا سر حد مرگ پیش ببرد.
اما خروج از رکود چه نشانه هایی دارد و بر اساس چه شاخصی می توان گفت اقتصاد ایران حیات خود را بازیافته است؟
دکتر موسی غنی نژاد، صاحب نظر اقتصادی، می گوید: « استانداردهایی وجود دارد که بر اساس آن بیان می شود که آیا اقتصاد در رکود هست یا خیر. مهم ترین این استانداردها میزان رشد اقتصادی در فصل های متوالیست. در واقع اگر اقتصاد کشوری در دو فصل متوالی رشد مثبتی نداشته باشد و رشد اقتصادی آن کمتر از صفر باشد، گفته می شود اقتصاد در رکود است.»
وی در ادامه می افزاید: «اما این استانداردی کلی و قراردادی است. درمورد کشورهای درحال توسعه چون اقتصادهای این کشورها پتانسیل رشد بالایی دارند، رشد اقتصادی متعارف، رشد بیشتر از ۳درصد تعریف شده است و درحالت رشد کمتر از ۳درصد، گفته می شود اقتصاد این کشورها رشد نرمال ندارند یا به عبارتی این اقتصادها در رکود هستند. در دو سال گذشته و تقریبا در هشت فصل متوالی رشد اقتصادی ایران منفی بوده است. ظاهرا رشد اقتصادی منفی که در دو سال گذشته داشتیم از بهار امسال رو به مثبت گذاشته است و ما از آن وضعیت رشد منفی و زیر صفر بیرون آمدیم . اگر تعریف استاندارد را در نظر بگیریم می توانیم بگوییم اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. اما باید توجه کنیم که اقتصاد ایران، اقتصادی در حال توسعه است و معیاری بیشتر از معیار صفر را باید در نظر بگیریم. در واقع اگر معیار خروج از رکود را ۳درصد در نظر بگیریم، باید بگوییم که هنوز هم در وضعیت رکودی هستیم.»
علی طیب نیا، وزیر اقتصاد ایران گفته که بعد از دو سال رشد منفی اقتصادی همراه با تورم بالا، در بهار امسال رشد اقتصادی مثبت شده است.
آقای طیب نیا در مراسم افتتاح صندوق زمین و ساختمان گفته که "رشد اقتصادی در دوره مورد بررسی، مثبت شده و امیدواریم تا انتهای سال این روند صعودی به صورت فصل به فصل ادامه یابد."
وزیر اقتصاد ایران اشاره ای به میزان رشد اقتصادی نکرده ولی گفته که "اگرچه این رقم کوچک است ولی روند روبه رشد دارد."
همچنین محمدباقر نوبخت معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در نماز جمعه تهران گفته بود که رشد اقتصادی در بهار امسال نیم درصد مثبت شده است. رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۱ منفی ۶.۸ درصد و در سال گذشته منفی ۱.۹ درصد بوده است.
موسی غنی نژاد در تشریح اهمیت ضریب نرخ بیکاری در خروج از رکود نیز اینگونه توضیح می دهد: «در درازمدت اگر نرخ رشد اقتصادی مثبت باشد، نرخ بیکاری هم کاهش می یابد ولی به طور خیلی دقیق و نزدیکی نمی توان بگوییم که بیکاری بالا، علامت رکود است. برخی اوقات ممکن است نرخ بیکاری بالا باشد اما اقتصاد رشد منفی نداشته باشد. این بستگی به ساختار اقتصاد دارد.
اقتصاددانان برای تمام اقتصادها یک نرخ طبیعی بیکاری تعریف کردند که انتظار بر این است که بیکاری یک کشور پایین تر از آن نرخ قرار نگیرد و با در نظر گرفتن آنها ما ارتباط رکود و بیکاری را بسنجیم. بنابراین نمی توانیم بگوییم نرخ بیکاری بالا الزاما علامت رکود است. چنانکه شما ملاحظه می کنید نرخ بیکاری ما در دو سال گذشته که در وضعیت رکودی به سر می بردیم در مقایسه با چند سالی که در وضعیت رکودی نبودیم خیلی تفاوتی نکرده است. در کل رکود وضعیتی است که رشد منفی در یک توالی زمانی اتفاق بیفتد.»
در دوره پیش رو در اقتصاد ایران، علاوه بر رشد اقتصادی منفی، تورم نیز به بالای ۴۰ درصد رسید و اقتصاد ایران وارد یک دوره رکود طولانی شد.
به گفته وزیر اقتصاد ایران، رشد اقتصادی ایران در زمستان منفی یک درصد بوده و اولین برآوردهای اجمالی از تولید ناخالص داخلی حکایت از این دارد که نرخ رشد اقتصادی سه ماهه اول امسال مثبت شده است. همزمان آخرین گزارشها نشان می دهد که تورم که در سال گذشته به بالای ۴۰ درصد رسیده بود در مردادماه امسال به ۲۳.۲ درصد رسیده است.
غنی نژاد در پاسخ به این سوال که «آیا می توانیم بگوییم که اقتصاد ایران از رکود تورمی خارج شده است؟» تصریح می کند: «به یک معنا می توان گفت که الان از این وضعیت خارج شده ایم اما الان قضاوت برای خارج شدن از رکود زود است. اول اینکه تازه یک فصل هست که رشد اقتصادی مثبت شده است و باید ببینیم این رشد اقتصادی در فصل های بعد به چه صورت خواهد بود. ثانیا اینکه تورم میانگین ما هنوز بالای بیست درصد است و ما نمی توانیم بگوییم تورم کنترل شده است. به یک معنا تورم کنترل شده است چرا که از تورم ۴۰درصدی به تورم ۲۵درصد رسیده ایم. اما هنوز این نرخ تورم ۲۰درصدی به نسبت سایر کشورها بالاتر است.»
این صاحب نظر و اقتصاددان تاکید می کند: «کاهش تورم را نمی توان نشانه عمیق تر شدن رکود دانست چرا که نرخ رشد منفی متوقف شده و ما وارد دوران نرخ رشد مثبت شده ایم. نرخ تورم نیز در حال کاهش است. اینها علامت های خوبی هستند و نشان می دهد ما از آن وضعیت بحرانی یعنی تورم بالا و رکود بسیار شدید، به تدریج در حال خروج هستیم. در این وضعیت، تورم به تدریج کاهش می یابد و کم کم از رکود خارج می شویم. طبق این ارقام و داده ها، رکود تورمی به تدریج در حال خروج هستیم اما اینکه بگوییم کاملا خارج شده ایم، خیر، اینگونه نیست.»
منبع: افکار نیوز
اما خروج از رکود چه نشانه هایی دارد و بر اساس چه شاخصی می توان گفت اقتصاد ایران حیات خود را بازیافته است؟
دکتر موسی غنی نژاد، صاحب نظر اقتصادی، می گوید: « استانداردهایی وجود دارد که بر اساس آن بیان می شود که آیا اقتصاد در رکود هست یا خیر. مهم ترین این استانداردها میزان رشد اقتصادی در فصل های متوالیست. در واقع اگر اقتصاد کشوری در دو فصل متوالی رشد مثبتی نداشته باشد و رشد اقتصادی آن کمتر از صفر باشد، گفته می شود اقتصاد در رکود است.»
وی در ادامه می افزاید: «اما این استانداردی کلی و قراردادی است. درمورد کشورهای درحال توسعه چون اقتصادهای این کشورها پتانسیل رشد بالایی دارند، رشد اقتصادی متعارف، رشد بیشتر از ۳درصد تعریف شده است و درحالت رشد کمتر از ۳درصد، گفته می شود اقتصاد این کشورها رشد نرمال ندارند یا به عبارتی این اقتصادها در رکود هستند. در دو سال گذشته و تقریبا در هشت فصل متوالی رشد اقتصادی ایران منفی بوده است. ظاهرا رشد اقتصادی منفی که در دو سال گذشته داشتیم از بهار امسال رو به مثبت گذاشته است و ما از آن وضعیت رشد منفی و زیر صفر بیرون آمدیم . اگر تعریف استاندارد را در نظر بگیریم می توانیم بگوییم اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. اما باید توجه کنیم که اقتصاد ایران، اقتصادی در حال توسعه است و معیاری بیشتر از معیار صفر را باید در نظر بگیریم. در واقع اگر معیار خروج از رکود را ۳درصد در نظر بگیریم، باید بگوییم که هنوز هم در وضعیت رکودی هستیم.»
علی طیب نیا، وزیر اقتصاد ایران گفته که بعد از دو سال رشد منفی اقتصادی همراه با تورم بالا، در بهار امسال رشد اقتصادی مثبت شده است.
آقای طیب نیا در مراسم افتتاح صندوق زمین و ساختمان گفته که "رشد اقتصادی در دوره مورد بررسی، مثبت شده و امیدواریم تا انتهای سال این روند صعودی به صورت فصل به فصل ادامه یابد."
وزیر اقتصاد ایران اشاره ای به میزان رشد اقتصادی نکرده ولی گفته که "اگرچه این رقم کوچک است ولی روند روبه رشد دارد."
همچنین محمدباقر نوبخت معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در نماز جمعه تهران گفته بود که رشد اقتصادی در بهار امسال نیم درصد مثبت شده است. رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۱ منفی ۶.۸ درصد و در سال گذشته منفی ۱.۹ درصد بوده است.
موسی غنی نژاد در تشریح اهمیت ضریب نرخ بیکاری در خروج از رکود نیز اینگونه توضیح می دهد: «در درازمدت اگر نرخ رشد اقتصادی مثبت باشد، نرخ بیکاری هم کاهش می یابد ولی به طور خیلی دقیق و نزدیکی نمی توان بگوییم که بیکاری بالا، علامت رکود است. برخی اوقات ممکن است نرخ بیکاری بالا باشد اما اقتصاد رشد منفی نداشته باشد. این بستگی به ساختار اقتصاد دارد.
اقتصاددانان برای تمام اقتصادها یک نرخ طبیعی بیکاری تعریف کردند که انتظار بر این است که بیکاری یک کشور پایین تر از آن نرخ قرار نگیرد و با در نظر گرفتن آنها ما ارتباط رکود و بیکاری را بسنجیم. بنابراین نمی توانیم بگوییم نرخ بیکاری بالا الزاما علامت رکود است. چنانکه شما ملاحظه می کنید نرخ بیکاری ما در دو سال گذشته که در وضعیت رکودی به سر می بردیم در مقایسه با چند سالی که در وضعیت رکودی نبودیم خیلی تفاوتی نکرده است. در کل رکود وضعیتی است که رشد منفی در یک توالی زمانی اتفاق بیفتد.»
در دوره پیش رو در اقتصاد ایران، علاوه بر رشد اقتصادی منفی، تورم نیز به بالای ۴۰ درصد رسید و اقتصاد ایران وارد یک دوره رکود طولانی شد.
به گفته وزیر اقتصاد ایران، رشد اقتصادی ایران در زمستان منفی یک درصد بوده و اولین برآوردهای اجمالی از تولید ناخالص داخلی حکایت از این دارد که نرخ رشد اقتصادی سه ماهه اول امسال مثبت شده است. همزمان آخرین گزارشها نشان می دهد که تورم که در سال گذشته به بالای ۴۰ درصد رسیده بود در مردادماه امسال به ۲۳.۲ درصد رسیده است.
غنی نژاد در پاسخ به این سوال که «آیا می توانیم بگوییم که اقتصاد ایران از رکود تورمی خارج شده است؟» تصریح می کند: «به یک معنا می توان گفت که الان از این وضعیت خارج شده ایم اما الان قضاوت برای خارج شدن از رکود زود است. اول اینکه تازه یک فصل هست که رشد اقتصادی مثبت شده است و باید ببینیم این رشد اقتصادی در فصل های بعد به چه صورت خواهد بود. ثانیا اینکه تورم میانگین ما هنوز بالای بیست درصد است و ما نمی توانیم بگوییم تورم کنترل شده است. به یک معنا تورم کنترل شده است چرا که از تورم ۴۰درصدی به تورم ۲۵درصد رسیده ایم. اما هنوز این نرخ تورم ۲۰درصدی به نسبت سایر کشورها بالاتر است.»
این صاحب نظر و اقتصاددان تاکید می کند: «کاهش تورم را نمی توان نشانه عمیق تر شدن رکود دانست چرا که نرخ رشد منفی متوقف شده و ما وارد دوران نرخ رشد مثبت شده ایم. نرخ تورم نیز در حال کاهش است. اینها علامت های خوبی هستند و نشان می دهد ما از آن وضعیت بحرانی یعنی تورم بالا و رکود بسیار شدید، به تدریج در حال خروج هستیم. در این وضعیت، تورم به تدریج کاهش می یابد و کم کم از رکود خارج می شویم. طبق این ارقام و داده ها، رکود تورمی به تدریج در حال خروج هستیم اما اینکه بگوییم کاملا خارج شده ایم، خیر، اینگونه نیست.»
منبع: افکار نیوز
