به گزارش گروه اجتماعی مشرق، سونامی تحدید نسل و پیری جمعیت، خطر کاهش جمعیت جوان کشور و مسائلی از این قبیل را در طی سالهای اخیر به صورت مکرر از سوی مسئولان و نمایندگان مجلس شنیدهایم حتی موضوع کاهش جمعیت کشور و لزوم افزایش جمعیت در جامعه کنونی به گونه ای است که تا کنون مقام معظم رهبری بارها در سخنان خود به آن اشاره کرده اند.
مقام معظم رهبری در سال 92 و در همایش ملی «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه» با اشاره به اهمیت موضوع جمعیّت و ضرورت فرهنگ سازی برای اقناع نخبگان در ارتباط با نیاز کشور به افزایش جمعیت، خاطر نشان کردند: جوانب قضیّه را بسنجید، ببینید چه چیزهایی است که موجب میشود جامعه ما دچار میل به کم فرزندی بشود. این میل به کم بودن فرزند، یک عارضه است؛ والّا انسان به طور طبیعی فرزند را دوست میدارد. چرا ترجیح میدهند افرادی که فقط یک فرزند داشته باشند؟ چرا ترجیح میدهند فقط دو فرزند داشته باشند؟ چرا زن به شکلی، مرد به شکلی پرهیز میکنند از فرزند داری؟ اینها را بایستی نگاه کرد و دید عواملش چیست؛ این عوامل را پیدا کنید، بر روی علاج این عوامل بیماری زا -که به اعتقاد بنده اینها عوامل بیماری زاست- متخصّصین و صاحبان اندیشه را بخواهید فکر کنند.
اما تا کنون چه اقدامات تشویقی و تسهیل کننده فرزند آوری برای خانوادهها و زوجهای جوان در نظر گرفته شده است و تا چه حد این مشوقها میتواند گام مؤثری در مسیر افزایش جمعیت کشور باشد؟ وقتی صحبت از افزایش جمعیت میشود انتظار میرود که دولت چتر حمایتی خود را بر سر خانوادهها باز کند و با تدوین بسته های و سیاستهای حمایتی گامها مثبتی در جهت رفع نگرانیهای خانواده ها بر دارد.
البته باید به این نکته نیز توجه کرد که سیاستهای حمایتی نباید تنها محدود به سال های آغازین زندگی نوزاد باشد بلکه در سالهای بالاتر نیز همچنان تأمین نیازها اعم از نیازهای اولیه زندگی و نیازهای فرهنگی و آموزشی باید در اولویت کارهای دولت در جهت افزایش جمعیت باشد.
پدر سه قلوها از 110 نامه بی جواب خود میگوید
در این میان خانوادههایی که صاحب فرزندان چند قلو میشوند در شرایط ویژهای قرار میگیرند که حتی اگر موضوع افزایش جمعیت نیز مطرح نبود دستگاهها و نهادهای متولی باید سیاستهای حمایتی ویژهای را برای آنها در نظر بگیرند اما هم اکنون که همواره تایید بر افزایش جمعیت کشور میشود برای حمایت از این خانوادهها چه اقداماتی در دستور کار دولت قرار گرفته است؟
علی آرزه یکی از پدرانی است که زیر آسمان همین شهر زندگی میکند و در روز 31 فروردین سال جاری درست در روز بزرگداشت مقام زن و مادر خداوند هدیههای ارزشمندی را به آنها میدهد و زندگی آنها با شنیدن گریه سه قلوهایشان رنگ و بوی متفاوتی به خود میگیرد.
پدر سه قلوها در عین حال که خوشحال از این اتفاق مبارک است از دغدغهها و نگرانی های خود میگوید و از چتر حمایتی که هنوز بر سر آنها باز نشده است.
وی در گفت و گو با خبرنگار جامعه فارس با انتقاد و گلایه از مسئولان و با بیان اینکه تا کنون 110 نامه به نهادها و سازمانهای مربوط و نمایندگان مجلس ارسال کرده است، میگوید: متأسفانه تا کنون هیچ جواب و کمکی از آنها دریافت نکردهایم.
سه قلوها محروم از یارانه محسوب در کرایه خانه
آرزه با بیان اینکه یارانه اولین حق طبیعی فرزندان ما است که به آنها تعلق نگرفته است گفت: هم اکنون زمانیکه من برای اجاره مسکن به بنگاهها مراجعه میکنم خانواده ما را 5 نفر محسوب میکنند در صورتیکه فرزندان من هنوز 6 ماهه هستند و ممکن است آب و برق بیشتری مصرف کنیم که حاضر هستیم پول آنها را پرداخت کنیم اما جالب است فرزندانی که زمان پرداخت یارانه به حساب نمی آیند در زمان اجاره مسکن یک آدم بالغ محسوب میشوند.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر مشکل من بیمه، ثبات و امنیت شغلی است که من هم اکنون در این زمینهها دچار مشکل هستم، چرا که هم اکنون بیمه من از طریق یک شرکت پیمانکاری ساختمان واریز میشود و من با آنها قرارداد بسته ام که هر ماه حق بیمه خود را پرداخت کنم و آنها من و خانوادهام را بیمه کنند اما هم اکنون 2 ماه است که نتوانسته ام حق بیمه خود را پرداخت کنم و با این وضعیت در آینده دیگر بیمه نخواهم داشت.
وقتی مادر دچار دیسک کمر و پدر دور کار میشود
پدر سه قلوها درخصوص هزینههای امرار معاش نوزادان خود گفت: هر ماه 900 هزار تومان پول شیرخشک و پوشاک بچهها است و نزدیک به 500 هزار تومان نیز هزینه معاینات پزشکی و لباس آنها میشود به این ترتیب در ماه تقریبا یک میلیون و 400 هزار تومان باید هزینه کنم و از طرف دیگر ماهیانه 850 هزار تومان هم اجاره مسکن پرداخت میکنم.
آرزه افزود: متأسفانه در خصوص رسیدگی به کارهای روزانه نوزادانم توان پرداخت هزینه پرستار را ندارم و هم اکنون دور کاری میکنم تا بتوانم در منزل به همسرم که بعد از زایمان دچار دیسک کمر شده است کمک کنم اما تا چه زمانی من میتوانم در خانه بنشینم و به همسرم کمک کنم؟
وی ادامه داد: در مورد مسکن انتظار ما این نیست که خانهای را به رایگان در اختیار ما بگذارند بلکه من میخواهم خانهای را به مدت دو سال در اختیار من بگذارند تا هزینهای پرداخت نکنم و در این مدت بتوانم با مبلغی را پس انداز کنم و پس از این دوسال بتوانم خانهای را رهن کنم چراکه هم اکنون برای اجاره منزل 20 میلیون تومان از اقوام و بستگان خود قرض کردهایم.
سیاستهای تشویقی افزایش جمعیت کشورهای مختلف جهان
در حالی بر سیاست افزایش جمعیت در کشور تأکید میشود که هنوز سیاستهای تشویقی مشخصی در این مسیر ایجاد نشده است و خانواده هایی نیز که به این ترتیب صاحب چند فرزند میشوند باید با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم کنند.
اما خالی از لطف نیست نیم نگاهی به سیاستهای تشویقی سایر کشورها در راستای افزایش جمعیت داشته باشیم و ببینیم سیاستمداران سایر کشورها چه برنامههایی را برای افزایش جمعیت کشورشاندر دستور کار خود قرار دادهاند.
* روسیه: خانهای برای فرزند سوم
جمعیت کشور روسیه 143 میلیون نفر و رشد جمعیت آن منفی است. بعد از روی کار آمدن پوتین در کشور روسیه سیاستهای تشویقی برای افزایش جمعیت بیش از پیش قوت گرفت. خانوادههایی که دارای فرزند میشوند از پرداخت ماهیانه تا سقف معینی معاف میشوند و مورد حمایتهای مالی برای تربیت و رشد فرزندشان قرار میگیرند. دولت این کشور برای فرزند اول 15 هزار دلار و برای تولد فرزند سوم یک خانه به پدر و مادر نوزاد هدیه میدهد. همچنین مادری که دارای فرزند میشود میتواند9 هزار و 600 دلار کمک هزینه دریافت کند.
* ژاپن: خوشبختی با کودوموتیت
ژاپن یکی از پیرترین کشورهای جهان است که نرخ رشد جمعیت آن 0.03- درصد است. به گفته کارشناسان اگر این روال ادامه داشته باشد. در سال 3011 دیگر در ژاپن کودک زیر 15 سالی وجود ندارد. برای همین برای بهبود وضعیت هرم جمعیتی در این کشور، قانونی به نام « کودوموتیت» وضع شد که طبق این قانون، خانوادههایی که فرزند تا سن 15 سال دارند ماهانه تا 13 هزار ین کمک مالی دریافت میکنند. همچنین پدر و مادر یک به یک میتوانند با دریافت نصف حقوق خود تا سقف تعیین شده به مرخصی بروند و این درحالی است که بعد از آن میتوانند بدون هیچ تغییر به کار قبلی خود بازگردند.
* فرانسه: سالی 1000 یورو و البته سبد کالا
جمعیت کشور فرانسه حالا از مرز 67 میلیون گذشته است و میزان موالید آن بیشتر از باقی کشورهای اروپایی است. در فرانسه نرخ باروری به ازای هر زن 2.08 است. با این حال دولت فرانسه امکانات رفاهی زیادی را برای بچهدار شدن خانوادهها در نظر گرفته است. مادران فرانسوی درصورت بچه دار شدن 16 هفته مرخصی با حقوق و مزایای کامل دارند. پس از این دوره والدین میتوانند به مرخصی سه ساله و بدون حقوق بروند و بعد از آن بدون هیچ محدودیتی به شغل قبلیشان بازگردند. در فرانسه خانواده ها در صورت داشتن فرزند سوم مبلغ یکهزار یورو دریافت میکنند. همچنین دولت تضمین میکند که از خانواده برای تامین مخارج فرزندان از سنین کودکی برای پیش دبستانی تا مدرسه و دانشگاه حمایت مالی کنند. اگر خانوادهها برای تولد فرزندشان خدمتکار استخدام کنند، دولت بخشی از این هزینه را میپردازد. از دیگر سیاستهای افزایش جمعیت در کشور فرانسه میتوان به اختصاص سبد کالا و کاهش مالیات اشاره کرد.
* ایرلند: تا 1422 یورو حقوق ماهیانه
ایرلند کشوری 4 میلیون نفر است که با نرخ رشد جمعیت 2.25 درصدی و نرخ موالید 2.02 فرزند به ازای هر زن در شمال غرب اروپا قرار دارد. از سیاستهای جمعیتی این کشور میتوان به اختصاص حقوق ماهیانه به والدین براساس تعداد فرزندان اشاره کرد که به برای تک فرزند 150 یورو، دو فرزند 300 یورو، سه فرزند 487 یورو، چهار فرزند 671 یورو، پنج فرزند 861 یورو، شش فرزند 1048 یورو، هفت فرزند 1235 یورو و هشت فرزند 1422 یورو است. البته این مقدار به فرزندان زیر 16 سال و یا 19 سالی که به صورت تمام وقت تحصیل میکنند تعلق میگیرد.
* سوئد:ماهی 21 میلیون تومان برای فرزند چهارم
کشور سوئد کشور کم جمعیتی است که نرخ باروری به ازای هر زن در آن در حدود 1.67 نفر است. در این کشور مرخصی والدین 15 ماه است و آنها اجازه دارند بعد از این مدت تا 8 سالگی کودکشان به طور متناوب مرخصی بگیرند و در زمان مرخصی، 80 درصد حقوق خود معادل 480 روز کاری بهره مند شوند. همچنین خانوادههایی که بعد از 30 ماه برای فرزند بعدی اقدام میکنند، از امکانات ویژهای برخوردار میشوند. دولت سوئد به ازای هر کودکی که متولد میشود تا سن 16 سالگی کمک هزینه مشخص و بلاعوضی به خانواده پرداخت میکند. میزان این مبلغ ماهیانه برای یک کودک در حدود یک هزار و 50 کرون، دو کودک 2 هزار و 200 کرون، سه کودک 3 هزار و 600 کرون و چهار کودک 5 هزار و 500 کرون (حدود 21 میلیون تومان) تعیین شده است.
* آلمان: وزارت خانواده و 14 ماه مرخصی
زنگ هشدار جمعیتی در آلمان خیلی وقت است که به صدا در آمده، از این رو آلمان دروازههای کشورش را رو به مهاجرین باز کرده تا بتواند اقتصادش را روی پا نگهدارد. چند سال پیش که میانگین تعداد بچههای خانواده در این کشور به 1.3 فرزند برای هرخانوادهرسید. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان حقوق قابل ملاحظهای را برای مادرانی خودشان مسئولیت مراقبت از فرزندشان را برعهده میگیرند در نظر گرفت. همچینی وزیر امور خانواده آلمان چندی قبل دنبال طرحی بود که به پدربزرگها و مادربزرگها اجازه دهد برای نگهداری از نوههایشان مرخصی بدون حقوق بگیرند و در خانه بمانند. همچنین پدر و مادر میتوانند تا 14 ماه به مرخصی بروند و بعد از آن بدون هیچ مشکلی به شغلشان بازگردند. دولت آلمان برای افزایش نسل، به مهاجرانی که فرزندشان تا 17 سالگی در این کشور تحصیل کردهاست کمک هزینههای تحصیلی پرداخت نماید و با سبدهای حمایتی خود به این خانواده ها کمک مالی کند.
* انگلستان: 3 سال مرخصی با حقوق برای مادران
این کشور جمعیتی 53 میلیونی دارد و میانگین موالید به ازای هر زن در آن 1.9 نفر است. از سیاستهای این کشور در راستای افزایش جمعیت، اختصاص 52 هفته مرخصی زایمان برای زنان که 39 هفته آن با حقوق است به این صورت که 6 هفته اول مرخصی با 90 درصد حقوق است و مابقی آن حداقل دستمزد برای پرداخت است. در انگلستان برای خانواده دارای فرزند حقوق هفتگی در نظر گرفته شده که فرزند اول 20.3 پوند و برای هر فرزند اضافهتر 13.4 پوند پرداخت میشود.
* نروژ: بچه دارها در اولویت خدمات
این کشور با جمعیتی 5 میلیونی و نرخ رشد 1.3 درصدی است. میانگین نرخ موالید به ازای هر زن در این کشور هم 1.77 نفر است. نروژ مدتهاست به فکر افزایش جمعیت است و از این رو سیاستهای اجتماعی را مبتنی بر این موضوع طراحی کردهاست. سیاستهای این کشور نه فقط در خصوص افزایش جمعیت بلکه بیشتر حمایت از کودکان تازه متولد شده و وضعیت رفاهی آنان است. تخفیف ساعات کاری به همراه دریافت مزایای شغلی برای والدین، تصویب قوانینی در زمینه ایجاد مراکز رفاهی و حمایتی برای مراقبت روزانه از کودکان از سیاستهای کشور نروژ برای افزایش جمعیت و میل هرچه بیشتر خانوادهها به فرزند آوری است.
این تنها گوشهای از مشکلات خانوادههایی است که صاحب فرزندان چند قلو شدهاند و در سالهایی که رهبر معظم انقلاب و سایر مسئولان بر لزوم افزایش جمعیت تأکید دارند و در سالی که با عنوان عزم ملی و مدیریت جهادی نام نهاده شده است ایکاش مسئولان در این مسیر نیز عزم ملی و مدیریت جهادی داشته باشند و بتوانند گوشهای از مشکلات این خانوادهها را حل کنند تا گام مثبتی در جهت افزایش جمعیت برداشته شود.