لازم به ذکر است که تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال 1392 نسبت به رقم مشابه سال 1391، معادل 4.1 درصد کاهش یافته بود. بر این اساس میتوان گفت که اقتصاد ایران پس از یک دوره رکود طولانی، در فصل اول سال 1393 بهبود معنیداری را تجربه نموده است. در بررسی رشد ارزش افزوده بخشهای مختلف این نکته حائز اهمیت است که تمامی گروههای عمده اقتصادی (اعم از کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات) در سهماهه اول سال جاری از رشد مثبت برخوردار بودهاند. این در حالی است که در فصل اول سال 1392، بهجز گروه کشاورزی، سایر گروههای عمده با رشد منفی ارزش افزوده مواجه بودند.
لازم به ذکر است حسب روال معمول دادهها و اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابعآماری رسمی مربوطه از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاههای بزرگ صنعتی (اداره آماراقتصادی بانک مرکزی)، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، وزارت نیرو و طرح آماری فعالیتهایبخش ساختمانی (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی) دریافت گردیده است.
همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هریک از فعالیتها، از منابع آماری و شاخصهای قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.
همانگونه که اشاره گردید، اطلاعات رشد ارزش افزوده بخشهای مختلف اقتصادی حاکی از آغاز روند بهبود و رونق نسبی در مقایسه با دوره مشابه سال قبل میباشد.
بررسی سهم فعالیتهای مختلف اقتصادی در رشد تولید ناخالص داخلی نشان میدهد که ارزش افزوده زیرگروه "صنعت" و "بازرگانی، رستوران و هتلداری" بهترتیب با سهمیمعادل 1.5 و 1 واحد درصد، نقش عمدهای (2.5 واحد درصد) را در رشد 4.6 درصدی تولید ناخالص داخلی بهقیمتهای ثابت سال 1383 در فصل اول سال 1393 ایفا نمودهاند.
لازم به ذکر است، شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی (که حدود 70 درصد ارزش افزوده بخش صنعترا پوشش میدهد) در سهماهه اول سال 1393 نسبت به رقم مشابه سال قبل 10 درصد رشد داشته است. میان 22 گروه عمده صنعتی، شاخص 13 گروه که در مجموع 87 درصد از وزن شاخص را به خود اختصاصمیدهند، در فصل اول سال 1393 نسبت به فصل اول سال 1392 رشد مثبت داشتهاند.
نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) بهقیمتهای ثابت سال 1383 در فصل اول سال1393 نیز نشان میدهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، صادرات و واردات کالاها و خدمات بهترتیب از رشدهایی معادل 2.5، 5.7، 8.3، 6.1 و 4.3 درصد برخوردار بودهاند که در سازگاری باتحولات بخش عرضه اقتصاد قرار دارند.
نکته لازم به ذکر آن است که در تشکیل سرمایه ثابت ناخالص واقعی، درفصل اول سال 1393 بخش ماشینآلات با 17.7 درصد رشد مواجه بوده است؛ در حالی که بخش ساختمان در اینفصل رشد 1.1ــدرصدی را تجربه نموده است.
عمدهترین منابع آماری بهمنظور محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلیرا منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری ایران (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، پرداختیهایخزانه داری کل کشور (وزارت امور اقتصادی و دارایی)، آمار صادرات و واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران و آمارتراز پرداختهای خارجی کشور (بانک مرکزی) تشکیل میدهند.
لازم است به این نکته توجه گردد که اقتصاد ایران در طول 2 سال گذشته با نرخ رشد منفی مستمر مواجهبوده است، لذا رشد مثبت ایجاد شده که جای خوشحالی و امیدواری دارد، علاوه بر دلالت بر شروع دوره رونق نسبی،بدین معنی است که اقتصاد ایران مسیر بهبود و بازیابی توان از دست رفته خویش را میپیماید. مقایسه ارقام تولیدناخالص داخلی بهقیمت پایه (1383=100) در فصل اول سالهای 91 (478739 میلیارد ریال)، 1392(459252 میلیارد ریال) و 93 (480491 میلیارد ریال) نشان میدهند که در فصل اول سال 1393 تولیدناخالص داخلی کشور بهقیمت پایه (1383=100) توانسته است افت صورت گرفته طی دو سال اخیر را جبران نماید.
ضمناً مقایسه آمار تولید ناخالص داخلی بدون نفت (بهقیمت پایه 1383=100) نشان میدهد تولید ناخالص داخلیبدون نفت که از 415438 میلیارد ریال در سهماهه اول سال 1391 به 409811 میلیارد ریال در سهماهه اول سال1392 کاهش یافته بود، در سهماهه اول سال 1393 به 428014 میلیارد ریال افزایش یافته که در مقایسه با رقممشابه در سال 1392 و 1391 بهترتیب 4.4 و 3 درصد افزایش نشان میدهد، لذا میتوان گفت که بخشغیرنفتی اقتصاد از بهبود بیشتری برخوردار گردیده و سهم بخش غیرنفتی اقتصاد افزایش یافته است.
در عین حالباید توجه داشت که علیرغم رشد 4.6درصدی تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال 1393 نسبت به رقم مشابهسال قبل و ورود اقتصاد کشور به مرحله رونق اقتصادی، سطح تولید در فصل اول سال 1393 بهمیزان 8.7 درصدپایینتر از رقم مشابه در فصل اول سال 1390 بوده و کماکان ظرفیت فعال نشده (خالی) قابل توجهی در اقتصادوجود دارد.
با این وجود، شروع رشد مثبت اقتصادی کنار کاهش قابل ملاحظه تورم نشان میدهد که اقتصاد ایرانطی یک سال گذشته در جهت صحیح گام برداشته است و این امیدواری وجود دارد که با استمرار سیاستهای صحیح و ثباتبخش اقتصادی و بهبود فضای کلی اقتصاد و کسب و کار، شاهد تداوم و تقویت این روند و بهبود هرچه بیشتر عملکرد فعالیتهای اقتصاد کشور باشیم.
برای دریافت خلاصه گزارش تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی در سهماهه اول سال 1393اینجارا کلیک کنید.
برای دریافت گزارش نکاتی در خصوص رشد اقتصادی در فصل اول سال 1393اینجارا کلیک کنید.