گروه اجتماعی مشرق- اصل ماجرا از این قرار بود که ریحانه جباری دختر ۱۹ سالهای که نرم افزار میخواند و طراح دکوراسیون داخلی بود. یک روز صبح از خواب بلند میشود و لباس میپوشد و به ابزار فروشی میرود و یک چاقوی آشپزخانه میخرد برای ذبح یک انسان. دو روز بعد در عین اینکه در پیامکی به دوستش اطلاع میدهد که «فکر کنم امشب بکشمش» نقشه قتل مرتضی سربندی را میکشد. در نهایت با ضربهای به میان دو کتف مقتول وی را در ساختمانش به قتل میرساند. ریحانه شب حادثه دستگیر میشود و در اولین دادگاه با وجود شواهد متقن، قاتل بودن وی برای قاضی محرز میشود.
ریحانه جباری در یک خانواده از هم گسیخته زندگی میکرده و طبق اعترافات وی پدرش دائم الخمر بوده و در حین مستی وی را به باد کتک میگرفته است. ریحانه که به گفته قاضی پرونده باکره نبوده و با مدیر شرکتی که در آن کار میکرده و چند نفر دیگر رابطه نامشروع داشته است، با مرتضی سربندی که قرار بوده است دکوراسیون داخلی مطبش را طراحی کند سر و سری داشته است.
نکته مهمی که در این پرونده و دیگر پرونده های از این دست قابل تامل است این است که داستان ریحانه مثل بسیاری از متهمان دیگر دستاویزی شد برای قد علم کردن و اظهار فضل کردن افرادی که خود را در همه زمینه ها صاحب نظر می دانند.
بگونه ای که از اصغر فرهادی، مسیح علینژاد، نسرین ستوده، شیرین عبادی، بهاره رهنما و محمدرضا شجریان تا خانواده مرحوم ناصر حجازی نیز به دفاع از ریحانه لباس عدالتخواهی به تن کردند و وی را شخصی بیگناه و معصوم قلمداد کردند که به علت عدم امنیت در ایران مرتکب قتل یک مرد ۴۷ ساله شده است و خواستار بخشش وی شدند.
سوال اینجاست که این افراد در کجای سابقه خود، اثری از عدالتخواهی داشتهاند که اینگونه دعوای عدالت طلبی دارند و سوال دیگر آنکه اگر فرد مقتول یکی از نزدیکان این افراد بود آیا باز هم اینگونه نظر می دادند؟
شیرین عبادی، حقوقدان ضدانقلاب و دارنده جایزه نوبل صلح در این باره گفته بود که صدور حکم قصاص «بیعدالتی» در مورد متهم و حتی خانواده فرد مقتول است. قصاص انتقامجویی است و عدالت نیست. خانوادهای که عزیزی را از دست داده و اکنون باید بار وجدانی کشتن فرد متهم را نیز بر دوش کشد. این حکم نه تنها به خانواده مقتول کمک نمیکند بلکه او را دچار عذاب وجدان دائمی خواهد کرد، زیرا یا باید خود چارپایه را از زیر پای متهم بکشد و قاتل او شود یا او را کاملأ آزاد کند.
تعدادی از نهادهای حقوق بشری بینالمللی نظیر سازمان عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر نیز در بیانیههایی جداگانه از دولت ایران خواستند اجرای حکم ریحانه را متوقف کند.
پیش از این نیز احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران که عداوتش با جمهوری اسلامی تا به حال از گزارش هایش علیه ایران مشهود بوده، حکم اعدام ریحانه جباری را ناروا و غیرعادلانه خوانده بود.
محمدرضا شجریان در نامه خود، از خانواده مرتضی سربندی تقاضا کرده تا از کشتن ریحانه جباری پرهیز کنند و «به انسان درمانده و ناامیدی» زندگی دوباره ببخشند. این خواننده در نامه خود نوشته است: «به هرجهت خون انسانى ریخته شده و دیگر انسانى ٧ سال در زندان ساعتهاى عمر را با مرگ و زندگى شمارش کرده است. وجدان آگاه و بیدارجامعه امروز گذشت را از شما انتظار میکشد و تحسین میکند، از انتقام هراس دارد.»
همچنین بهاره رهنما در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
این روزا به محض اینکه از ایران میام بیرون با خبرای مهلک و ترسناک رو به رو میشم هیچوقت تو چند سال اخیر نشد وقتی از ایران دورم با یک خبر خوب و شوق اون خبر برگردم، عجیبه دو شبه خوابهای نامربوط میبینم وقتم نکردم به قول مامانبزرگم به آب بگم و امروز ریحانه اعدام شد شنیدم و تو سرمای وحشتناک اینجا یخ کردم من به عنوان یک حقوقدان هرگز راجع به حکم قصاص نظری ندادم و هرگز خانوادهای رو قضاوت نکردم اما تا حایی که من میدونم و بارها با هر دو طرف پرونده صحبت کردم پرونده ریحانه نکات ابهام بسیاری داشت چنانچه حقوقدانان و قاضیان در طول این نه سال بهمین دلیل حکم رو به تعویق انداختند به هر حال خانوادهای تا ابد سوخت و خانواده دیگر حتی اگر حق هم داشت تا ابد قضاوت مردم را برای خود خرید به عنوان یک همکار برای خانم شعله پاکروان از صمیم قلیم ارزوی صبوری دارم شاید که در روز محشر حرفهای نکفته ریحانه و شهلا کم نباشد دو پروندهای که تا همیشه هالههای ابهامش بیشک حتی برای خانواده مقتول ازاردهنده خواهد بود! پ. ن: زندگی خیلی عجیبه وقتی این عکس رومیگرفتم هرگز فکر نمیکردم عکس این پست باشه پ. ن۲: ارادت عجیبی به امام حسین و این ماه دارم برای همه مادران داغدار صبر حضرت زینب را ارزو میکنم خداوند دل هیچ مادری رو با فرزندش از جا نکنه امیدوارم به حق این ماه عزیز خداوند بارش رحمتش رو از سر سزمینم کم نکنه.
اما همین اظهار نظرها بدون اینکه بدانند اصل ماجرا چه بوده است ریحانه را هر روز و قدم به قدم به چوبه دار نزدیکتر کرد.
بعد ا ز این اظهار نظرهای مکرر و دامن زدن به گناهکاری مرتضی سربندی خانواده مقتول که دیدند آبرویشان بیشتر در معرض خطر قرار گرفته است فکر بخشش ریحانه جباری هم از سر نگذراندند و هر روز مصممتر از روز قبل منتظر رسیدن حکم قصاص و اعدام ریحانه جباری شدند.
به گفته رئیس کل دادگستری تهران نقش رسانههای بیگانه را در عدم رضایت اولیای دم پرونده ریحانه جباری تأثیرگذار بوده و تحریکات رسانههای بیگانه موجب شد که نتیجه گیری پرونده با مشکل مواجه شود.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرسshoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.