به گزارش مشرق، بامداد روز 25 بهمن سال 85 بود که انفجار یک دستگاه اتوبوس حامل کارکنان سپاه پاسداران در زاهدان باعث شهادت 11 تن و زخمی شدن 18 پاسدار نیروی زمینی سپاه شد.
حالا با گذشت هشت سال از آن حادثه، روزنامه نیویورکتایمز با انتشار گزارشی اذعان کرد که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از برنامه گروهک تروریستی «جند الشیطان» به سرکردگی «عبدالمالک ریگی» برای انجام آن حمله تروریستی مطلع بوده است.
به نوشته نیویورکتایمز، پس از آن حادثه یکی از افسران سیا متوجه میشود که این سازمان گزارشی اطلاعاتی در اختیار داشته که بر اساس آن، این سیا اطلاع یافته است که قرار است «چیزی بزرگ» در ایران اتفاق بیافتد.
دو مقام سابق آمریکایی که در جریان جزئیات این پروند قرار دارند، به نیویورکتایمز گفتهاند که این مسئله نشان میداد که آمریکا از ابتدا اطلاع داشت که قرار است تروریستها در داخل ایران دست به حمله بزنند.
به نوشته نیویورکتایمز، آن گزارش اطلاعاتی از فردی به نام «توماس مکهیل» عضو کارگروه ضدتروریسم اداره فدرال تحقیقات آمریکا (افبیآی) به سازمان سیا ارسال شده بود. وی از سوی آمریکا به افغانستان و پاکستان سفر کرده و مخبرهایی را در میان حلقه سران جندالشیطان به استخدام درآورده بود.
نیویورکتایمز در ادامه به نقل از افسر سازمان سیا اذعان کرده است که این اقدام آمریکا و سکوت با وجود اطلاع از اقدام تروریستی، میتواند حمایت ضمنی آمریکا از تروریسم به شمار آید.
به نوشته این روزنامه، با وجود این نگرانی سیا، همکاری با مخبرهای داخل جندالشیطان پایان نیافته و ابتدای افبیآی و سپس پنتاگون با آنها در ارتباط بودند. این تماسها حتی پس از آنکه این گروهم غیرنظامیان ایرانی را کشتار کرده یا حتی از سوی وزارت خارجه آمریکا به عنوان گروهی تروریستی معرفی شد، ادامه داشته است. به نوشته نیویورکتایمز، این در حالی است که مقامات آمریکایی در آن زمان هرگونه ارتباط با این گروه را انکار میکردند.
این روزنامه البته رابطه طولانیمدت و گسترده سازمانهای اطلاعاتی آمریکا با اعضای گروهک ریگی اینطور توجیه کرده است که پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر 2001، بسیاری از سازمانهای امنیتی درگیر فعالیتهای جاسوسی و اطلاعاتی شدند که همین امر منجر شد تا آنها به صورت مجزا از هم و بدون نظارت به این اقدامات دست بزنند.
هرچند که هم سیا، هم افبیآی، هم پنتاگون و هم دفتر اطلاعات ملی آمریکا از اظهار نظر در رابطه با این گزارش خودداری کردهاند، اما به نوشته نیویورکتایمز، بیش از 6 نفر از مقامات کنونی و سابق آمریکا که خواستهاند نامشان فاش نشود، وجود این ارتباط با جندالشیطان را تائید کردهاند. با این وجود چند مقام کنونی آمریکایی هم تلاش کردهاند تا اهمیت این ارتباط را کاهش داده و آن را اقدامی سهوی نشان دهند و نه همکاری و اتحاد با یک گروه تروریستی.
مکهیل 53 ساله که حالا از سمتی که زمانی در اداره بنادر آمریکا داشته، بازنشسته شده، بازنشسته شده و گفته میشود اصلیترین نقش را در ایجاد این ارتباط ایفا کرده، از اظهار نظر در رابطه با این گزارش خودداری کرده است. وی در سال 2006 به واسطه فعالیتهایی که در افغانستان و پاکستان داشته، که به نوشته نیویورکتایمز به بازداشت سران القاعده توسط افبیآی و سیا منجر شده، نشان افتخار شجاعت دریافت کرده است.
به نوشته نیویورکتایمز، مکهیل پس از حوادث 11 سپتامبر با استفاده از رابطهای خود، به جمعآوری اطلاعات برای افبیآی پرداخته است. یکی از مخبرهای تحت امر وی، فردی بوده است که از سال 1996 از افبیآی پول دریافت میکرده است.
آن فرد خود در نیویورک زندگی میکرده است، اما به گفته سه مقام سابق آمریکایی، دوستان و بستگانی در منطقه بلوچستان ایران، افغانستان و پاکستان داشته است. همین رابط بوده است که مکهیل را با جندالشیطان ارتباط داده است. به نوشته نیویورکتایمز، در میان افراد مرتبط با آمریکا، نام اعضای خانواده ریگی نیز به چشم میخورد.
مقامات آمریکایی میگویند از این زمان به بعد، مکهیل به عنوان نیروی مشترک سیا و افبیآی فعالیت کرده و اطلاعات دریافتی از مخبرهای خود در جندالشیطان را به این نهادها میداده است.
به ادعای نیویورکتایمز، این گروهک در ابتدا چندان از سوی آمریکا جدی گرفته نشده و مایه نگرانی نبود، چراکه غرب را تهدید نکرده و واشنگتن در تروریستی بودن آن تردید داشته است.
این روزنامه با اشاره به دیگر خرابکاریهای صورت گرفته توسط این گروهک، نوشته است که هنوز مشخص نیست که میزان اطلاعاتی که مخبرهای مکهیل ارائه کردهاند، چه مقدار بوده است. با این حال، یکی از مقامات سابق آمریکایی میگوید مخبرهای مکهیل در طول سالها، حجم بالایی از گزارشهای اطلاعاتی به وی ارائه کردهاند.
به نوشته نیویورکتایمز، این که دولتها در داخل گروههای تروریستی عوامل نفوذی داشته باشند، امری غیرمنطقی نیست، اما مسئله این است که به گفته مقامات، بر خلاف ارتباطگیری با افرادی داخل القاعده، هدف آمریکا از نفوذ به جندالشیطان، مبارزه با این گروهک یا جلوگیری از حملات تروریستی آن نبوده است. با این حال، مقامات آمریکایی مدعی هستند که سیا از جزئیات، زمان و مکان دقیق حملات جندالشیطان مطلع نبوده یا دستور این اقدام را صادر نکرده است.
با این وجود، نیویورکتایمز اشاره کرده است که پیش از این هم سازمان سیا و هم افبیآی سابقه این را داشتهاند که نیروهایشان در داخل گروههای تروریستی، دست به قتل و کشتار بزنند که افشای برخی از این موارد موجب بروز رسوایی شده است.
نیویورکتایمز با اشاره به اینکه مشخص نیست کدام مقام آمریکایی مجوز ادامه ارتباط با مخبرهای مکهیل را صادر کرده، نوشته است که هرچند مقامات آمریکایی میگویند مکهیل به صورت انفرادی و شخصی دست به این اقدامات زده، اما نشانههایی وجود دارد مبنی بر اینکه مقامات ارشد آمریکا از این رابطه خبر داشته و با آن موافقت کرده بودند. به عنوان نمونه در سال 2008 یکی از مقامات ارشد افبیآی در واشنگتن سفر مکهیل به افغانستان را تائید کرده است. وی در آن سفر با گروهی از مخبرها دیدار داشته است. طبق قاعده، این سفر باید از سوی سیا نیز تائید شده باشد.
مقامات سابق آمریکا میگویند گزارشهای مکهیل به طور گستردهای در میان جامعه اطلاعاتی این کشور دست به دست میشده است. در سال 2009، دایره عملیاتهای ایران سازمان سیا، از مکهیل به دلیل اقداماتش تقدیر کرده است. هنوز مشخص نیست که دلیل آن تقدیر چه بوده است. سخنگوی سیا هم از اظهارنظر در این رابطه خودداری کرده است.
نیویورکتایمز نوشته است که مقامات آمریکایی در آن زمان همواره اتهامات ایران مبنی بر اینکه ایالات متحده و اسرائیل با این گروه تروریستی در ارتباط هستند، رد میکردند.
این روزنامه سپس به موضع «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا پس از اقدام تروریستی جندالشیطان در مسجد اعظم زاهدان که به شهادت حدود 30 نفر منجر شد پرداخته و نوشته است که اوباما در پی این حادثه بیانیهای صادر کرده و با خانوادههای قربانیان ابراز همدردی کرد.
با این وجود، حتی پس از این حمله و صدور این بیانیه، ارتباط مکهیل و افبیآی با این گروهک بدون تغییر، ادامه یافت، حتی با وجود آنکه وزارت خارجه آمریکا رسما در نوامبر 2010 این گروه را تروریستی اعلام کرد.
نیویورکتایمز در ادامه با بیان اینکه برخی از مقامات آمریکایی تلاش میکنند تا مکهیل را یک نیروی خودسر معرفی کنند که به تنهایی دست به این اقدامات زده، اما دوستان و همکاران سابق وی میگویند ارائه چنین تصویری از وی، ناعادلانه است. آنها اشاره میکنند که فعالیتهای مکهیل برای بیش از یک دهه ادامه داشته و اقدامات وی از سوی چندین آژانس ایالات متحده تائید شده و حتی مورد تمجید قرار گرفته است.
با بازنشتگی مکهیل، مشخص نیست که ارتباطات وی با جندالشیطان که حالا متلاشی شده به کجا رسیده است. اما مقامات آمریکایی میگویند مخبر اصلی مکهیل همچنان در لیست رابطان افبیآی قرار دارد.