به گفته علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، هدف از این قراردادها افزایش حجم تولید برق هستهای در ایران است.
طبق قانون مصوب مجلس در سال 1384، دولت موظف است شرایط تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای را فراهم کند.
هرچند در یک دهه اخیر فعالیتهای هستهای ایران دستخوش چالشهای سیاسی و ادعاهای دروغین غربیها شده، اما از جنبه اقتصادی کشورمان چارهای جز حرکت به سمت تولید برق هستهای ندارد.
با توجه به رشد بالای مصرف انرژی در کشورمان، طبق محاسبات مختلف پیشبینی میشود طی یکی دو دهه آینده حتی اگر ایران تمامی نفت و گاز خود را صرف تولید برق کند و هیچ نفت و گازی هم صادر نکند، باز هم با کمبود برق مواجه شده و مجبور به واردات مستقیم برق یا واردات نفت و گاز برای تامین خوراک نیروگاهها شود.
بر اساس محاسبات اقتصادی، با ادامه روند فعلی مصرف برق در کشور، تا سال 1404 مصرف انرژي كشور به سطحی خواهد رسید که چارهای جز صفر کردن صادرات نفت خام نخواهد بود.
بنابراین طبیعی است که مسئولان و برنامهریزان کشورمان به سمت تولید برق از انرژی هستهای بروند؛ یعنی همان راهی که اکثر کشورهای غربی سالها است آغاز کردهاند اما یک دهه است با طرح ادعاهای واهی، مانع توسعه فناوریهای هستهای ایران میشوند.
هرچند هزینه ساخت نیروگاههای هستهای بسیار بیشتر از نیروگاههای با سوخت فسیلی است، اما تامین خوراک نیروگاههای هستهای هم ارزانتر و هم بادوامتر است. طبق محاسبات کارشناسی، هزینه سوخت مورد نیاز یك نیروگاه هستهای، 10 درصد هزینه سوخت یك نیروگاه فسیلی مشابه است كه با احتساب 50 سال عمر یك نیروگاه اتمی، در یک بازه 50 ساله، مجموع هزینه ساخت و تامین خوراک نیروگاه هستهای یک دهم هزینه مشابه نیروگاه فسیلی میشود.
بنابراین از جنبه نگاه اقتصادی هم نیروگاه هستهای بسیار مقرون به صرفه است و در مورد کشور ما سبب صرفهجویی سالانه چندین میلیارد دلار خواهد شد.
با توجه به روند مصرف برق در کشور، ایران هر ساله حدودا به 7 هزار مگاوات برق در سال نیاز دارد. این در حالی است که نیروگاه اتمی بوشهر 1000 مگاوات برق را تامین می نماید؛ بنابراین توسعه این نیروگاه یا احداث نیروگاههای دیگر برای رفع این نیازی ضروری است.
علاوه بر صرفه اقتصادی دلایل دیگری نیز استفاده از انرژی هسته ای را ضروری مینماید. یکی این که منابع فسیلی محدود بوده و همیشگی نیست. ضمنا استفاده از نفت خام در صنایع تبدیلی همچون پتروشیمی درآمدزایی بیشتری به دنبال دارد.
مورد دیگر این که تولید برق از طریق نیروگاه اتمی، آلودگی نیروگاههای کنونی را ندارد. به عنوان مثال یک نیروگاه فسیلی برای تولید 7 هزار مگاوات برق 190 میلیون شبکه نفت خام مصرف میکند که در نتیجه آن هزار تن دی اکسید کربن ، 150 تن ذرات معلق در هوا ، 130 تن گوگرد و 50 تن اکسید نیتروژن را در محیط زیست پراکنده می کند، در حالی که نیروگاه اتمی هیچ یک از این آلودگیها را ندارد.
مجموعه دلائل مذکور، اتکای سیستم عرضۀ انرژی در ایران به سوختهای فسیلی را غیرمنطقی ساخته و استفاده از فناوری های جدید از جمله فناوری هستهای را در مقام مقایسه با سوختهای فسیلی، رقابتی میسازد. ذکر این نکته نیز ضروری است که یکی از اصلی ترین مباحثی که در اقتصاد انرژی مطرح می شود موضوع ترکیب انرژی است که بر اساس آن هیچ کشوری سعی نمی کند از لحاظ استراتژیک انرژی مورد نیاز خود را فقط از یک منبع تأمین کند، حتی اگر در آن کشور به فراوانی یافت شود.
* قابل توجه حامیان الگوبرداری از توسعه غربیها
اما اگر تمامی این استدلالها را نیز کنار بگذاریم، نگاهی به وضعیت کشورهای پیشرفته نشان میدهد اکثر آنها به سمت استفاده از برق هستهای رفتهاند، حتی کشورهایی همچون روسیه و آمریکا که نفت و گاز هم دارند.
جای تعجب است، تکنوکراتها و برخی مسئولان اقتصادی که در بسیاری از موارد به دنبال الگوبرداری محض از غربیها هستند، در مورد استفاده از انرژی هستهای، این تفکر یکپارچه خود را کنار گذاشته و خواستار عدم استفاده از انرژی هستهای به بهانههای مختلف هستند.
در ادامه جهت استحضار این دسته از افراد، جداول مربوط به وضعیت استفاده از انرژی هستهای جهت تولید برق در کشورهای مختلف جهان ذکر شده است؛ جداولی که نشان میدهد آن دسته از کشورهای غربی که طی سالهای اخیر بیشترین مانعتراشی بر سر راه مصارف صلحآمیز ایران از انرژی هستهای را انجام دادهاند، خود پیشگام استفاده از این انرژی هستند.
جدول: بزرگترین تولیدکنندگان برق از انرژی هستهای
(ارقام به میلیارد
کیلووات ساعت در سال)
سهم برق هستهای از کل برق تولیدی هر کشور
تعداد رآکتورهای فعال کشورها تا اکتبر 2014
تعداد رآکتورهای فعال کشورها تا اکتبر 2014
طبق گزارش اتحادیه هسته ای جهان، هم اینک 436 نیروگاه هسته ای در جهان فعال است و 71 نیروگاه دیگر نیز در حال احداث است که اکثر آنها در کشورهای صنعتی قرار دارد.
(جدول: تعداد رآکتورهای هستهای کشورها، پیشبینی تا سال 2100)