گروه فرهنگی مشرق - مازیار بیژنی
یکی از مؤثرترین و پرسروصداترین هنرمندان ایرانی و جبهه فرهنگی انقلاب
اسلامی است. او در سال ۱۳۵۱ در بابل به دنیا آمده است، ابتدای دهه هفتاد
وارد دانشگاه امام صادق (ع) شده و وارد عرصه کاریکاتور شده است.او که تاکنون چندین جایزه مهم و مطرح جهانی را کسب کرده است در گفت و گو با مشرق از راه اندازی سایت جدیدش و دردسرهایی که در این مسیر برایش پیش آمده می گوید:
من در مسابقه کاریکاتور هولوکاست که چند سال پیش توسط خانۀ کاریکاتور برگزار شد جزو برندگان بودم. از همان وقت این موضوع را و پیگیری کردم.
نتایج آن مسابقه چه بود؟
آن مسابقه نشان داد که حساسیت راجع به این قضیه در دنیا خیلی زیاد است. صهیونیستها به هیچ عنوان نمیگذارند کسی وارد قضیه انکار هولوکاست شود و هرگونه انکار، تردید و تشکیک در مورد این قضیه چه در بُعد تحقیقاتی و چه در بُعد هنری (طنز، کاریکاتور و...) در دنیا ممنوع است. آنها هر صدایی که راجع به این موضوع برخیزد با رسانههای خود سرکوب کرده و در نطفه سریعاً خفه خواهند کرد.
ادامۀ کار شما به کجا کشید؟
این قضیه ادامه داشت تا اینکه در سال 1387 کتاب طنزی را با موضوع هولوکاست منتشر کردم. طنزهای کتاب را آقای مهدینژاد نوشته بود و کاریکاتورهایش با من بود. کتاب در روز قدس رونمایی شد که خود این رونمایی در سطح بین الملل خبرساز شد. تقریباً تمام خبرگزاریهای مهم خبری (دیلی تلگراف، واشنگتن پست، فرانس پرس، رویترز و...) راجع به این قضیه تحلیل یا خبر منتشر کردند.
بعد از یک سال تصمیمم گرفتیم ترجمههای عربی، انگلیسی، اسپانیولی و ترکی استانبولی این کتاب را در اینترنت منتشر کنیم. در سال 89 و همزمان با انتشار نسخه الکترونیک این کتاب، موج خبری دیگری راه افتاد و صهیونیستها واکنش شدیدتری نسبت به قبل نشان دادند و در مناطق اشغالی بیانیه صادر کردند. سه روزنامه در فلسطین اشغالی، این خبر را منتشر کردند و شدیداً موضع گرفتند. با وجود اینکه دیگر سایتهای معتبر کاریکاتور در دنیا سایت ما را تبلیغ نکردند و فقط در حد یک خبر در رسانهها اعلام شده بود ولی هنگام انتشار این نسخه الکترونیک، با یک استقبال ناگهانی روبهرو شدیم. سایت ما در روز اول، قریب شصت هزار بازدیدکننده داشت و در روز سوم یکصد و بیست هزار.
صهیونیستها چه کردند؟
اول اینکه آنها سعی کردند که سایت منتشرکننده را هک کنند ولی خوشبختانه موفق نشدند. لذا به نقدهای منفی روی آوردند. علاوه بر خبرگزاریهای مهم، در صدها سایت و وبلاگ در قالب گروههای مردم نهاد (NGO)، یا نوشتن یادداشتهای تحلیلی به این مسئله واکنش نشان دادند که تا همین اواخر نیز ادامه داشت.
نقدشان چه بود؟ چه میگفتند؟
عمده مطالبی که میگفتند این بود که مسلمانان آزرده میشوند اگر به اعتقاداتشان توهین شود و یا کاریکاتوری از پیغمبرشان ترسیم شود، پس آنها نیز حق ندارند اعتقادات ما را با توجیه «آزادی بیان» به سخریه بگیرند و به این موضوعات ممنوعه بپردازند. به نظر ما این سخنان آنها، نوعی فرار به جلو بود.
البته خود آنها شروع کننده این جریانات در نشریاتشان بودند و به عنوان یک جریان هنری علیه اسلام کار میکردند و حتی فیلم طنز هم ساختند که همچنان ادامه دارد.
بازتابهای آثار شما در کشورمان چه بود؟
عمدتاً تعریف و تمجید بود. لکن برخیها هم بسیار سادهاندیشانه اعتراض میکردند. سخنشان این است که این کار شما باعث زخمخوردن صهیونیستها شده و اسباب توهین به مقدسات اسلامی را فراهم میکند.
شما چه جوابی دادید؟
اساساً این موضوع یک دعوای بچهگانه یا لج و لجبازی نیست که حالا مثلاً آنها این توهین را کردند پس ما هم مقابله به مثل کنیم. آنها یک جریان حسابشدهای علیه مقدسات دینی و اسلامیدارند که برنامهشان را به طور خیلی منظم و هنری پیش میبرند و تمام تلاش خود را نیز به کار میگیرند و منتظر ما نیز نمیمانند. در این معرکه، ما اگر عکس العملی نشان ندهیم یعنی عملاً مردهایم.
این یک بحث هنری است و یک مسئله تاریخی نیست که حالا برخی ایراد میگیرند که شما یک بحث تاریخی را شروع کردید که هیچ فایدهای ندارد. منظر ما اساساً تاریخی نیست ولی البته برای آنها یک موضوع مبنایی است.
از این دوستان معاند داخلی، بیشتر بگویید.
در ایران کسانی که مخالف این جریان بودند اغلبشان از روی جهالت مخالفت میکردند ولی در مقابل، عدهای که عمدتاً از جناح اصلاحطلب نیز هستند آگاهانه و مغرضانه کمر همت بستهاند تا هر طوری هست جلوی کار ما را بگیرند. بیشترشان در شبکههای اجتماعی، وبلاگها و نشریات مختلف علیه ما تبلیغ منفی میکردند. مثلاً یکی از کارهای آنها، نوشتن نامه به داوران خارجی در مسابقه کاریکاتور بود که توصیه و اصرار میکردند تا در این مسابقه شرکت نکنند.
این افراد هنوز هم از گوشه و کنار زمزمههایی میکنند مبنی بر اینکه ما آن جریان هولوکاست را فراموش نکردهایم و آن را به حساب شما نوشتهایم! واقعاً نمیفهمم. مگر این افراد نمایندگان مسلمان آژانس یهود هستند؟!! حتی انجمن کلیمیان ایران هم که در ظاهر با رژیم صهیونیستی مخالفت میکند چنین موضعی نگرفت، که برخی از این اصلاحطلبان به ظاهر مسلمان گرفتند.
بازتاب بین الملل رونمایی از سایت هولوکاست چه بود؟
برخی خبرگزاریهای خارجی بعد از رونمایی از سایت با این فریب که یهودیان در ایران همیشه اقلیت تحت ستم بودهاند به سراغ نمایندۀ انجمن کلیمیان در مجلس رفتند بلکه بتوانند چیزی مبنی بر اعلام همبستگی از آنها درآورند ولی موفق نبودند. در عوض تعدادی از مسلمانان به ظاهر همسو با جمهوری اسلامی، سعی دارند در مقابل این قضیه مانعتراشی کنند.
آیا شما موضوع صهیونیسم را در هولوکاست خلاصه کردهاید؟
بحث هولوکاست به عنوان یکی از مبانی تشکیل دهندۀ رژیم صهیونیست به حساب میآبد که باید دربارۀ آن کار میکردیم. البته حدود بیست موضوع دیگر نیز وجود دارد که عمدۀ هنرمندان غربی به علاقه یا اکراه، در بارۀ آن آثاری تولید میکنند؛ در سینما، ادبیات، موسیقی، معماری، مجسمهسازی، نقاشی و.... به عنوان مثال چند سال پیش یک دوره مسابقه مجسمهسازی در آلمان برگزار شد که بانی آن سازمان ملل و یونسکو بود با موضوع «بهترین آثار معماری در مورد هولوکاست».
برخی مبانی دیگر صهیونیسم هست که در آثارم به آن پرداختهام، مانند ارض موعود، سرزمین مقدس، افسانه نیل تا فرات، امت برگزیده خدا و الواح گمشده تورات. اینها جزو مواردی است که صهیونیستها مرتباً بر روی آن تاکید دارند و عمدتاً نیز در ادبیات و هنرهای غربی به آن میپردازند.
سعی کردیم در بحث کاریکاتور همه این موارد را وارد کنیم، افراد زیادی در دنیا وجود دارند که در اعتقادشان، ضد اسرائیل و ضد صهیونیسم هستند، از شرق آسیا تا امریکای لاتین که یک نمونه از آن شرکت شصت کشور در مسابقه مسابقه هولوکاست در قالب کاریکاتور بود. البته ما اساساً با قوم یهود، دشمنی نمیکنیم. ما با صهیونیسم که گرایشهای خطرناک نژادپرستانه دارد و برای حکومت جهانی یهود نقشه میکشد، مشکل داریم. صهیونیستها در این زمینه برنامهریزیهای منظمی کردهاند و تا آنجا که مقدور بوده سیاستهای خود را در دنیا پیش بردهاند. نتیجهاش این شده که الان جریانهای صهیونیستی در اقتصاد جهانی و سیاستهای بین الملل از شرق آسیا تا امریکای لاتین نفوذ کردهاند و حکومت جهانی خود را تا آنجا که میتوانستهاند پیش بردهاند.
این سایت به چه زبانهایی است؟
در حال حاضر این سایت راه اندازی شده و نسخه اولیه آن به زبان انگلیسی است. در صدد تهیه نسخههای دیگر به زبانهای عربی و فرانسه هستیم و تدریجاً زبانهای دیگر نیز به آن اضافه خواهد شد. علاوه بر مخاطبان عادیف کاریکاتوریستهای بسیاری در دنیا وجود دارند که نقطه مشترکمان با آنها همین بحث صهیونیسم و نژادپرستی است.