گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های
مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به
عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین
منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان
اصلاح‌طلب می‌پردازد.
****
روزنامه‌های اصلاح طلب روز یک‌شنبه را با تمرکز خبری بر روی سخنان حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در شهرستان رفسنجان آغاز نمودند؛ از سوی دیگر روزنامه آرمان امروز با ادبیاتی تند به استقبال پیش کنگره حزب نوپای ندای‌ایرانیان رفته است و مطهره شفیعی در همین راستا در صفحه سیاسی این روزنامه نوشت «نقدی که تا امروز به «ندا» وارد است نشستن بر سر سفره اصلاحات و دم زدن از آرمان‌های خودساخته است. یکی از اعضای این حزب در پیش‌کنگره گفته است: «ندای ایرانیان خود را ذیل گفتمان اصلاح‌طلبی تعریف کرده است» اما اگر واقعاً در ذیل این گفتمان تعریف شده است پس باید تمام موارد و مولفه‌های گفتمان اصلاح‌طلبی مورد پذیرش قرار گیرد و اگر نقدی است در چارچوب تعریف شده و نه پشت تریبون رسمی بیان شود. اینکه سخنران این مراسم به صراحت سخن از تمایز گفتمان ندا با اصلاحات بر زبان می‌آورد بدین معناست که اشتباهی بر سر این سفره نشسته‌اند و باید سفره‌ای دیگر بگسترانند. سفره‌ای که درمورد پهن کردن آن اصلاح‌طلبان اصیل باید تصمیم‌گیری کنند چراکه حضور یک گروه که اذعان دارد با اصلاحات واقعی در این سال‌ها تفاوت دارد می‌تواند ضربه‌هایی به بدنه وارد کند؛ پس تصمیم با بزرگان اصلاحات است.»
روزنامه مردم‌سالاری
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری یک‌شنبه را با تیترهای «حق الناس بودن رأی مردم، شامل همه مراحل انتخابات می‌شود و نه فقط نتایج آن» و «تجمع بزرگ کربلا؛ پاسخ کوبنده به داعش» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· آرزوی انگلیس؛ بازگشایی سفارت در تهران
روزنامه مردم‌سالاری در صفحه سیاسی خود به بازتاب تکاپوی انگلیسی‌ها برای بازگشایی سفارت خود در تهران پرداخته است؛ ریچارد بیکن، نماینده حزب محافظه‌کار پارلمان انگلیس در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد تاریخ دقیق بازگشایی سفارت انگلیس در تهران و نحوه اجرای آن گفت: تاریخی که برای اجرای این اقدام در نظر گرفته شده بود 28 آگوست بود که متاسفانه توسط وزارت امور خارجه انگلیس لغو شد. من از این اتفاق ناراضی هستم و مایل بودم که سفارت انگلیس در تهران در تاریخ دقیقی که مشخص شده بود بازگشایی می‌شد. باید توجه داشت که وجود سفارتخانه‌ها برای حل و رفع مشکلات دیپلماتیک میان کشورها است، دولت انگلیس با تعطیل کردن سفارت خود در تهران و با توجه به وجود سفارتخانه‌های بیشتر کشورهای اروپایی غربی در ایران در حال ضربه زدن به آینده روابط خود و ایران است. او ضمن ابراز بی‌اطلاعی از تاریخ جدید بازگشایی سفارت انگلیس در تهران، افزود: من و جک استرا، نماینده پارلمان انگلیس در دیداری که با کامرون برگزار شد، تاکید کردیم که دولت انگلیس بهتر است هرچه زودتر سفارت خود در تهران را بازگشایی کند.
روزنامه
ابتکار
روزنامه ابتکار یک‌شنبه را به تیترهای «بزرگ‌ترین همایش بشری تاریخ» و «هاشمی کم کسی نیست» اختصاص داد.
· سه لیست اصولگرایان در برابر لیست واحد اصلاح‌طلبان
رسول منتجب نیا از «اختلاف» در بدنه «اصولگرایان» در مقطع کنونی سخن می‌گوید؛ این سخنان درحالی بیان می‌شودکه نسل اول‌های جریان اصلاح‌طلب در برابر چگونگی مناسبات با دولت یازدهم و تشکل نوپای ندای ایرانیان دچار اختلاف شده‌اند؛ روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود به نقل از رسول منتجب نیا، قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی نوشت «اصولگرایان سنتی، رادیکال و افراطی و از طرفی دیگر هم به احتمال زیاد هواداران احمدی‌نژاد سه شاخه هستند که بعید است بتوانند به توافق برسند. فاصله قابل توجهی بین آن‌ها وجود دارد و حدود جامعتین هم به قول آن‌ها نمی‌تواند این اختلاف‌نظرها را برطرف سازد. این فعال سیاسی با بیان اینکه اصلاح‌طلبان تاکنون در این زمینه موفق بوده‌اند، عنوان کرد: نه افراطیون از جانب جامعتین تبعیت می‌کنند و نه هواداران احمدی‌نژاد آن را قبول دارند؛ لذا احتمال می‌دهم که آن‌ها به سه شاخه تبدیل شوند و 3 لیست به مجلس ارائه دهند. وی یادآور شد: در این میان اصلاح‌طلبان تلاش دارند که لیست واحدی داشته باشند و اختلافی بین آن‌ها پدید نیاید. تاکنون هم برای ایجاد وحدت و تشکیل جبهه واحد موفق بوده‌اند.»
روزنامه
اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «قدرت‌نمایی شیعه در اربعین» و «بمباران تبلیغاتی تازه از راه رسیده‌ها علیه چهره‌های انقلابی» اختصاص داده است.
· هاشمی‌رفسنجانی کم کسی نیست
حمایت از هاشمی رفستجانی به روایت‌گری سید حسن خمینی در شهر رفسنجان روزنامه‌های اصلاح‌طلب را شادمان کرده است و آنان این سرور را با تیتر اول به نمایش گذاشته‌اند؛ گروه سیاسی روزنامه اعتماد در صفحه اول خود نوشت «یادگار امام گلایه دارد. گلایه‌هایش ادامه‌دار شده است و هرچند وقت یک‌بار مطرح می‌شود. شاه بیت گلایه‌ها هم یک چیز است و آن نامهربانی است که در حق یاران امام صورت می‌گیرد؛ نامهربانی‌ای که خاطر نوه امام را مکدر ساخته است. فاعلان این تکدر خاطر از نظر سید حسن خمینی یک گروه هستند. گروهی که از نظر او «تازه از راه رسیده» نام دارند. او شده است وصی پدربزرگ و پدرش. وصیت یک محور داشته و آن «مراقبت از یاران امام» بوده است. یارانی که از نگاه آنان زمانی به کمک امام در نجف رفته بودند که خبری از قدرت و پول نبوده است. یادگار امام که در تلاش است این وصیت را به بهترین شکل ممکن اجرایی کند ظاهراً راهی جز همین سخنرانی‌های هرچند وقت یک‌بار نیافته است. از نقشه‌ها و اقدامات تازه از راه رسیده‌ها می‌گوید که «با بمباران تبلیغاتی برخی چهره‌های قدیمی را منکوب می‌کنند. به عنوان مثال آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی کم کسی نیست. او زیر تیغ اعدام رفته بود و با لطف خدا از زیر تیغ بیرون آمد؛ ایشان به خاطر تبلیغ امام میان حوزویان در قم به وزیر خارجه امام مشهور بود. اکنون ممکن است اختلاف سلیقه‌یی پیش بیاید اما اینکه از ابتدا کسی را نفی کنیم صحیح نیست»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «ریشه یابی «طبقه مرفه جدید»» و «پاکسازی «داعش» شاید 2 سال دیگر» اختصاص داد.
· پاکسازی داعش؛ شاید وقتی دیگر
روزنامه شرق در گفت‌وگو با وزیر امورخارجه عراق به ارزیابی مسائل سیاست داخلی این کشور پرداخته است؛ وزیر امورخارجه عراق درباره زمان پایان مقابله با داعش اظهار داشت «به راحتی نمی‌توان مشخص کرد. بیرون راندن «داعش» تا حدود زیادی بستگی به موفقیت روند سیاسی کشور دارد و نیز تقویت نیروهای امنیتی و مردمی عراق. از سوی دیگر مرز سوریه و عراق باز است و امنیت این مرزها هم تاثیرگذار است. «داعش» فقط در عراق نیست بلکه در سوریه و در سایر کشورهای همسایه هم حضور دارد. به راحتی نمی‌توان تاریخی برای خروج آن‌ها مشخص کرد اما امیدواریم که سال 2016، سال پاکسازی عراق از «داعش» باشد. این آرزوی ماست اما شاید تا بعد از 2016 هم ادامه داشته باشد»
روزنامه آرمان‌امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «تلاش کنیم کینه‌ها برداشته شود» و «ژنو یک‌بار دیگر میزبان ایران و 1+5» اختصاص داد.
· حزب ندای ایرانیان؛ «داد» و فریاد حامیان هاشمی را درآورد
حزب نوپای ندای ایرانیان اولین گام‌های خود را در سیاست ورزی با گام‌های لرزان برداشته است؛ فریادهای گاه و بی‌گاه جریان اصلاحات بر سر جوانان نسل دوم اصلاحات آنان را به بازبینی نسبت به شعارهای اصلاحات واداشته است، این بار نوبت روزنامهٔ حامی هاشمی‌رفسنجانی است که حزب ندای ایرانیان به جرم «وحدت شکنی» به باد انتقاد بگیرد؛ مطهره شفیعی با ادبیاتی تند و با شدت عصبانیت در یادداشت «سفره‌ای به نام اصلاحات در زمین رقیب» نسبت به پیش‌کنگره حزب ندای ایرانیان واکنش نشان داده است و پیرامون فعالیت این تشکل نوپا نوشت «نقدی که تا امروز به «ندا» وارد است نشستن بر سر سفره اصلاحات و دم زدن از آرمان‌های خودساخته است. یکی از اعضای این حزب در پیش‌کنگره گفته است: «ندای ایرانیان خود را ذیل گفتمان اصلاح‌طلبی تعریف کرده است» اما اگر واقعاً در ذیل این گفتمان تعریف شده است پس باید تمام موارد و مولفه‌های گفتمان اصلاح‌طلبی مورد پذیرش قرار گیرد و اگر نقدی است در چارچوب تعریف شده و نه پشت تریبون رسمی بیان شود. اینکه سخنران این مراسم به صراحت سخن از تمایز گفتمان ندا با اصلاحات بر زبان می‌آورد بدین معناست که اشتباهی بر سر این سفره نشسته‌اند و باید سفره‌ای دیگر بگسترانند. سفره‌ای که درمورد پهن کردن آن اصلاح‌طلبان اصیل باید تصمیم‌گیری کنند چراکه حضور یک گروه که اذعان دارد با اصلاحات واقعی در این سال‌ها تفاوت دارد می‌تواند ضربه‌هایی به بدنه وارد کند؛ پس تصمیم با بزرگان اصلاحات است.»
· فاصله دولت روحانی و مردم زیاد شده است
«بحران‌سازان» بار دیگر با ترجیع بند «بحران‌آفرینی» جناح رقیب می‌خواهند دولت رفیق را تحت فشار قرار بدهند. احمد خرم از اعضای کابینه دولت خاتمی معتقد است که رییس دولت تدبیر و امید در برابر بحران‌ها توان بیشتری از رهبر اصلاحات دارد، وی در گفت‌وگو با روزنامه آرمان امروز اظهار داشت «اگر در آن زمان آقای خاتمی با مساله «هر نه روز یک بحران» روبه‌رو بود، امروز آقای روحانی هر سه یا چهار روز با یک بحران دست به گریبان است. مشکلات آقای روحانی از زمان انتخاب وزرای کابینه آغاز شد و به شکل‌های مختلف مانند پخش سی‌دی علیه رئیس‌جمهور و برگزاری همایش‌هایی مانند دلواپسیم و استیضاح وزرا ادامه داشته است. البته برخوردهای آقای‌روحانی با مخالفان، برخوردی عاقلانه و همراه با تدبیر ومسئولیت است.» همچنین وی معتقد است که به دلیل سیاست‌های اشتباه دولت یازدهم در مسائل داخلی فاصله‌ای میان دولت روحانی و مردم ایجاد شده است و در همین راستا گفت «من هم معتقدم چنین اتفاقی افتاده است. البته شرایط به شکلی نیست که بنده به عنوان یک اصلاح‌طلب دست به انتقاد از عملکرد دولت بزنم؛ چرا که مخالفان قسم خورده دولت و تندروها با اقدامات خود عرصه را بیش از اندازه برای دولت آقای‌روحانی تنگ کرده‌اند و ما باید ایشان را برای عبور از بحران‌هایی که تندروها برای ایشان درست می‌کنند یاری کنیم. اقدامات تندروها راه را بر انتقاد سازنده و دلسوزانه بسته است. در عین حال معتقدم که گردش نخبگان به خوبی در دولت آقای روحانی صورت نمی‌گیرد و اغلب تصمیم گیری‌ها دور از چشم افکار عمومی و در اتاق بسته شکل می‌گیرد.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «مذاکرات هسته ای این هفته کلید می‌خورد» و «دیدار صمیمی روحانی با خانواده شهدا و ایثارگران» اختصاص داد.
· واقعیت بودجه نهاد ریاست‌جمهوری به روایت دولتی‌ها
بودجه نهاد ریاست‌جمهوری با «شیب ملایم» در سال آتی افزایش خواهد یافت، برخی از ناظران سیاسی آن را «انتخاباتی» توصیف می‌کند ولی دولتی‌ها آن را «میراث» دولت احمدی‌نژاد می‌دانند؛ درهمین راستا معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری با صدور اطلاعیه‌ای درباره دلایل افزایش بودجه نهاد ریاست جمهوری توضیحاتی ارائه کرد؛ در این اطلاعیه آمده است «نخست برخی تعهدات دولت قبل بالغ بر 100 میلیارد تومان که بخشی از آن منجر به صدور رأی دادگاه و محکومیت پرداخت از سوی نهاد ریاست جمهوری شده است. دوم، قانونمند کردن پرداخت حقوق و دستمزد برخی کارکنان نهاد، تعداد نیروی انسانی نهاد ریاست جمهوری در دولت قبل از 1627 نفر به 3 هزار و 923 نفر افزایش پیدا کرده بود. براساس این اطلاعیه، برای پرداخت بخشی از حقوق این پرسنل، در گذشته از روش‌های غیرشفاف و بعضاً غیرقانونی استفاده می‌شد که در لایحه بودجه سال 1394 تلاش شد ضمن شفاف‌سازی از ردیف‌های قانونی استفاده شود. به همین منظور 450 میلیارد ریال پایدار شده است تا پرداخت‌ها به صورت قانونی انجام شود. معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری در تشریح دلیل سوم آورده است: براساس جدول شماره 7 لایحه بودجه سال 94، تعداد 22 ردیف مستقل ذیل نهاد ریاست جمهوری بودجه خود را دریافت می‌کنند از جمله فرهنگستان‌های علوم، زبان، علوم پزشکی، مناطق آزاد تجاری، صنعتی قشم هستند. لذا در هرگونه مقایسه بین اعتبارات دستگاه‌های اجرایی، باید صرفاً اعتبارات خود دستگاه‌ها را با هم مقایسه کرد، نه اعتبارات دستگاه‌های ذیل آن‌ها را. به علاوه هرگونه مقایسه باید بین اعتبارات همسان و همگون صورت گیرد، این در حالی است که در مقایسه انجام شده به نادرست از مقایسه جمع کل اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و اختصاصی سال 94 با اعتبارات صرفاً هزینه‌ای سال 93 مقایسه شده که اساساً از بنیاد این مقایسه غلط و نادرست است. آنچه به طور شفاف در متن جدول شماره 7 ماده واحده و جداول کلان منابع و مصارف لایحه بودجه سال 1394 آورده شده گویای این واقعیت است که اعتبار هزینه‌ای ردیف 101000 ردیف بودجه هزینه‌ای نهاد ریاست جمهوری در سال 93 معادل 550 میلیارد ریال است که در سال 94 به 660 میلیارد ریال افزایش یافته است. یعنی حدود 20 درصد افزایش دارد، نه 82 درصد.»
روزنامه آفتاب‌یزد
روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب‌یزد با تیترهای «تازه از راه رسیده‌ها چهره‌های قدیمی را منکوب می‌کنند» و «دولت روحانی با کوهی از مشکلات مواجه است» میزبان نگاه خوانندگانش بود.
· 16 آذر به کام منتقدان تمام شد
رضا بردستانی در صفحه سیاسی روزنامه آفتاب یزد به ارزیابی جلسات سیاسی در روز دانشجو در دانشگاه‌های سراسر کشورپرداخته است؛ وی با انتقاد از لغو سخنرانی منتقدان دولت آن را «کج‌اندیشی» و «بدسلیقگی» دانست که ختم به سود سیاسی جریان رقیب گردید؛ در همین راستا این روزنامه نگار اصلاح طلب نوشت «مهم‌ترین سخنرانی لغو شده، سخنرانی مدیر مسئول روزنامه کیهان-حسین شریعتمداری- بود که در اوج کج‌اندیشی و بدسلیقگی، با هر دلیل موجه یا غیرموجه لغو شد و اما آنان که این سخنرانی را لغو کردند، در اندیشه خود چه پنداشته بودند که اجازه ندادند شریعتمداری کیهان، حرف‌های تکراری و شناخته شده‌اش را که در یادداشت‌های متعدد، مناظره‌ها، گفت‌وشنودها و هر فرصت پیش‌آمده، مکرر بیان کرده است، باری دیگر بگوید؛ حتی به بهانه روز دانشجو و در محیطی به نام دانشگاه، آن هم خطاب به مخاطبین خاص خودش؟! کلید واژه‌هایی کاملاً نخ نما شده که حداقل طی پنج سال گذشته در هر نگاشته، گفتگو و مناظره‌ای، بارها و بارها تکرار شده است و حاوی برخی اسناد خاص می‌باشد که فقط ایشان دارند و برخی مستندات که نیازی به ارائه ندارد و جملاتی که هر آشنا به مطبوعات و رسانه‌ای آن را از حفظ می‌داند، چه نیازی به لغو مجوز داشت؟! آیا هیچ پنداشته‌اید که این لغو مجوز باعث شد تا شعاعی که چنین سخنرانی‌های شناخته شده و نام آشنایی، در چند صد متری ناپدید می‌شد، اکنون تا کیلومترها وسعت پیدا کند. همه پرسش ما از لغوکنندگان مراسم سخنرانی حسین شریعتمداری این است که چه ناگفته‌ای قرار بود در خلال سخنرانی مدیرمسئول روزنامه کیهان گفته شود که حداقل در پنج سال گذشته صدها بار نشنیده بودیم، ندیده بودیم یا نخوانده بودیم؟!»
