به گزارش مشرق، «تقلب، اسم رمز آشوب‌ها بود.» این جمله معروفی است که یکی از متهمان فتنه سال 88 در دادگاه رسیدگی به اتهاماتش بیان کرد. در آن زمان هنوز هم فتنه‌گران خود را با نام «معترضان به نتایج انتخابات» عنوان می‌کردند و اعتقاد داشتند به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری، معترضند. حالا پنج سال از آن زمان گذشته و تاکنون افراد زیادی در طیف‌های مختلف سیاسی کشور به تقلب نشدن در انتخابات ریاست جمهوری اعتراف کرده‌اند. اما اگر در خوشبینانه‌ترین حالت فرض را بر معترض بودن این افراد بگذاریم و نه فتنه‌گر بودن، اعتراض آنها به چه بود و چرا ادعا می‌کردند که در انتخابات 88 تقلب صورت گرفته است؟
*چه کسی گفت «تقلب»؟
اولین کسی که بعد از اعلام شدن نتایج انتخابات، نتیجه را باور نکرده و سعی کرد باخت خود به رقیب را با واژه تقلب تویجه کند، میرحسین موسوی بود. در حالی که مردم خود را آماده برگزاری جشن بزرگ‌ترین و شکوه‌مند‌ترین انتخابات طول دوران نظام جمهوری اسلامی می‌کردند، بازنده انتخابات که در شب پایان رای‌گیری و قبل از آغاز شمارش آراء خود را پیروز انتخابات عنوان کرده بود، نتوانست نتیجه نهایی را بپذیرد و جمله معروف خود را در بیانیه شماره اولش بیان کرد: «تسلیم این صحنه آرایی خطرناک نمی‌شوم.»
میرحسین موسوی در اعتراض به نتایج اعلام شده در ظهر روز شنبه 23 خرداد ماه، بیانیه‌ای را منتشر کرد که آغاز‌گر آشوب‌ها و اغتشاشات چند ماهه بعد از انتخابات شد. وی در این بیانیه ضمن توصیف کردن مسئولان انتخابات به «شعبده بازانی» که امانتدار نبوده و برای «حاکمیت دروغ و استبداد» تلاش می‌کنند، اعلام کرد که «تسلیم این صحنه آرایی خطرناک نمی‌شود». اودر این بیانیه خواهان ابطال انتخابات شد و بعداز او نیز اولین گروهی که صحبت‌های او را تکرار کرده و خواهان ابطال نتایج انتخابات شد، مجمع روحانیون مبارز بود.
مجمع روحانیون مبارز البته از واژه تقلب استفاده نکرده و به جای آن «مهندسی انتخابات» را به کار برد و پس از آن سازمان مجاهدین نیز با ورود به عرصه بیانیه‌نویسی، این بار بیانیه‌ای شدید‌اللحن را علیه دولت نوشته و نظام جمهوری اسلامی را متهم به «راه‌اندازی انقلاب مخملین» علیه مردم کرد! سازمان مجاهدین در بیانیه خود نوشت: «آنچه در این انتخابات رخ داد، علاوه بر تقلب و تخلفات گسترده و بی‌سابقه در صندوقهای رای، سو استفاده حداکثری از تمامی امکانات و فرصت‌های در اختیار برای مهندسی آراء و رای سازی بوده است.»
مهدی کروبی نیز که آرائی پایین‌تر از آراء باطله را در این انتخابات به دست آورده بود، علی‌رغم اینکه در روز رای‌گیری اعلام کرده بود «وقتی نتایج اعلام می‌شود، همه ما باید قبول کنیم و از تخریب دیگران بپرهیزیم. نباید به کسانی که درصدد ایجاد شبهه در انتخابات هستند، میدان بدهیم»، پس از مساعد دیدن فضا وارد میدان شد و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «نتایج اعلام شده بر این انتخابات نامشروع و دولت برآامده از آن فاقد وجاهت ملی و صلاحیت ملی است و از این رو آقای محمود احمدی‌نژاد را رییس‌جمهور ایران نمی‌دانم.»
* دلایل ادعای تقلب شدن در انتخابات و پاسخ‌های وزارت کشور
بیانیه‌های اول میرحسین موسوی و سایر حامیان وی در گروه‌ها و احزاب مختلف بیشتر لحنی احساسی داشت و نشاندهنده سرخوردگی شدید از عدم توانایی در رای آوردن بود. با این حال با مرور زمان که رهبر معظم انقلاب شخصا وارد عمل شده و با دعوت از نمایندگان نامزدهای انتخاباتی از آنها خواستند مدارک و اسناد خود را در رابطه با وقوع تقلب به مراجع ذی‌صلاح ارائه دهند، بیانیه‌هایی از جانب این افراد منتشر شد که موارد بسیاری را به عنوان دلایل تقلب در آن ذکر کرده و با این حال سند محکمی برای این دلایل ارائه نکرده بودند. در اینجا به 8 مورد از این دلایل و توضیحاتی که وزارت کشور بعد ازآن در مورد این دلایل ارائه کرد، مطرح می‌شود. این توضیحات خود نشاندهنده دو نکته مهم در حوادث پس از انتخابات است اول اینکه وزارت کشور، شورای نگهبان و شخص مقام معظم رهبری تلاش زیادی کردند که به مدعیان تقلب ثابت کنند نظام جمهوری اسلامی در رای گیری از مردم، امانت را رعایت کرده و به رای مردم احترام می‌گذارد. و دوم اینکه اگر اعتراض به صورت رسمی و قانونی و همراه با دلایل و اسناد متقن ارائه می‌شد، در سازو‌کاری که توسط شورای نگهبان و وزارت کشور تدارک دیده شده بود، به خوبی می‌توانست به بار بنشیند و نیازی به اعتراضات خیابانی و به آتش کشیدن مساجد و پایگاههای بسیج نبود.
با این حال میر حسین موسوی، مهدی کروبی و حامیانشان ترجیح دادند همانطور که راه اول را نادیده می‌گیرند و در عین حال فشار بر وزارت کشور و شورای نگهبان را افزایش می‌دهند، در عرصه اعتراضات خیابانی نیز به گونه‌ای عمل کنند که یادآور همان تئوری تئوریسین این جبهه باشد که می‌گفت «تنها راه اصلاحات برای باقی ماندن در کشور، فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا است و یا اینکه اصلاحات برای زنده ماندن باید خون بدهد!»
البته بعد‌ها فتنه‌گران و روزنامه‌نگاران وابسته به آنها که بعد از حوادث انتخابات ریاست‌جمهوری از کشور خارج شدند، با برپایی ماه‌ها جلسه و تدارک اطلاعاتی عظیم، سعی کردند در گزارشی 300 صفحه‌ای دلایل تقلب در انتخابات را بیان کنند که این جزوه نیز با تمام تبلیغات صورت گرفته در مورد آن نتوانست افکار عمومی و حتی افکار فتنه گران را برای دلایل تقلب قانع سازد.
1- پلمپ شدن صندوقهای رای
نمایندگان میرحسین موسوی در سر صندوقهای رای از این مسئله شکایت کرده بودند که چرا صندوقهای رای قبل از رفتن آنها به محل‌های رای‌گیری پلمپ شده بود. آنها این مساله را نشانه‌ای از تقلب شدن در انتخابات می‌دانستند. وزارت کشور در این خصوص پاسخ داد که طبق قانون انتخابات، صندوق‌ها باید قبل از رای‌گیری در محل حوزه رای‌گیری پلمپ شوند و به همین دلیل به نمایندگان نامزدهای انتخاباتی اطلاع داده شده بود که باید راس ساعت 7 صبح در محل رای‌گیری حضور داشته باشند تا از نزدیک شاهد پلمپ شدن صندوقهای رای باشند اما ساعت 8 صبح، مردم برای رای‌گیری پشت در حوزه‌ها صف کشیده بودند و خبری از نمایندگان نامزدهای انتخاباتی که بعدا به این روند اعتراض کردند، نبود.
حوزه‌های رای‌گیری موظف بودند راس ساعت 8 صبح صندوق‌ها را برای رای‌گیری آماده کنند و به همین دلیل تاخیر این افراد باعث به تعویق افتادن روند رای‌گیری نشد. در عین حال درقانون هیچ سخنی از الزام حضور نمایندگان کاندیدا‌ها برای پلمپ صندوق‌ها وجود ندارد و با این حال اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان میرحسین موسوی و کروبی برای نظارت در محل‌های اخذ رای بودند و شاهد چگونگی پلمپ شدن صندوقهای رای بودند.
2- حضور نمایندگان نامزد‌ها در محل رای گیری
آنطور که ستادهای میرحسین موسوی نیز اعلام کرده بودند، تعداد ناظرین وی در صندوقهای رای از تمام ناظرین دیگر نامزدهای انتخاباتی بیشتر بود. این اولین انتخاباتی بود که نامزدهای انتخاباتی تعداد نمایندگان زیادی را برای حضور در پای صندوقهای رای انتخاب می‌کردند. با این حال روند و پروسه اداری این کار برای معرفی نمایندگان نامزدهای انتخاباتی توسط بسیاری از ستاد‌ها به صورت ناقص انجام شد و تعدادی از این افراد نتوانستند پای صندوق‌ها حاضر شوند. ستاد تبلیغاتی میرحسین موسوی با این حال از همین موارد کم و کوچک نیز استفاده کرد تا عنوان کند در انتخابات تقلب شده است.
وزارت کشور در انتخابات 88 برای اولین بار در جهت سهولت اعطای کارت حضور در پای صندوقهای رای سایتی اینترنتی را تهیه و از نامزدهای انتخاباتی و ستاد‌هایشان در تمام شهرستان‌ها خواست از طریق این سایت درخواست حضور خود را ارائه کنند. با این حال در تاریخ پانزدهم خرداد و زمانی که تنها کمتر از یک هفته به برگزاری انتخابات مانده بوداز میان تمام ستادهای انتخاباتی، ستاد انتخاباتی موسوی بیان کرد که در شهرستان‌ها نمایندکان ناظر با این روش آشنایی ندارند و درخواست کرد که کار تهیه کارت به صورت دستی و با حضور نمایندگان انجام گیرد. همین کار نیز با وجود اینکه تمامی نامزدهای دیگر از همان سایت استفاده کرده بودند، مورد قبول قرار گرفت و با این حال نمایندگان در روز حضور برای دریافت کارت نیز مدارک خود اعم از شناسنامه و کارت ملی را همراه نداشتند که بتوانند کارت ورود به محل‌های اخذ رای را دریافت کنند.
به گفته وزارت کشور، در این مورد نیز با این افراد همکاری‌های زیادی صورت گرفت و در کل نمایندگان موسوی توانستند در 40 هزار و 676 محل رای‌گیری حضور پیدا کنند که این میزان به معنای حضور نمایندگان این نامزد انتخاباتی در 90 درصد صندوقهای کل کشور بوده است.
3- افزایش صندوقهای ثابت و سیار
حامیان و اعضای ستاد موسوی تعداد بالای صندوقهای رای‌گیری سیار را یکی دیگر از مورادی می‌دانستند که نشان می‌داد در انتخابات تقلب شده است. آنها البته در این مورد به قانون انتخابات هم اشاره داشته و بیان کرده بودند که شعب سیار تنها برای مناطق صعب‌العبور طراحی شده است در صورتی که همواره در انتخابات‌های قبلی نیز صندوقهای سیار نه تنها برای مناطق صعب‌العبور، بلکه برای مناطق شهری، بیمارستان‌ها، پادگان‌ها، مناطق کم جمعیت و موارد دیگر هم تشکیل می‌شده است.
از سوی دیگر این تنها انتخاباتی نبود که صندوقهای رای‌گیری سیار در آن نقش عمده‌ای داشته‌اند. در انتخابات نهم ریاست‌جمهوری نیز از مجموع 41 هزار و 71 صندوق اخذ رای، تعداد 14 هزار و 102 صندوق سیار بوده‌اند که این به معنای این است که تعداد صندوقهای رای‌گیری سیار به میزان 33 درصد از کل صندوق‌ها بوده است. با این حال در انتخابات دهم ریاست جمهوری، از مجموع 45 هزار و 713 صندوق، تعداد 14 هزار و 294 صندوق سیار بود که این به معنای کم شدن میزان صندوقهای سیار و رسیدن آن به مرز 30 درصد کل صندوق‌ها بوده است.
4- افزایش چاپ تعرفه انتخاباتی
مهم‌ترین دلیل اعضای ستاد موسوی برای انجام شدن تقلب، افزایش چاپ تعرفه بود. وزیر کشور در آن زمان در گفت‌و‌گو با صدا و سیما دلایل این مسئله را با اطلاعات دقیق و جزیی در این خصوص فاش کرد. آنها اعلام کرده بودند که بیشتر از تعداد واجدین رای تعرفه چاپ شده است.
با این حال وزیر کشور در پاسخ به این ادعا بیان کرد که همواره در تمام انتخابات‌ها به دلیل اینکه تخمین دقیق و بدون خطای واجدین شرایط در هر استان و شهرستان و روستا‌ها غیر ممکن است، باید همیشه تعرفه برای موارد اضطراری به صورت چاپ شده و آماده وجود داشته باشد. با این حال در دوره دهم از انتخابات ریاست‌جمهوری، به منظور صیانت از آراء مردم کلیه تعرفه‌ها دارای سریال و کد مخصوص استانی بوده است و امکان جابه جایی رای‌ها به این طریق از بین رفته بود تا امکان حفظ رای مردم با ضریب امنیتی بیشتری میسر گردد. در هیمن حال ستادهای میر حسین موسوی که از زمان آغاز رای‌گیری و حتی قبل از آن کلید پروژه تقلب را زده بودند، در روز رای‌گیری بار‌ها در سایت‌های خود از مردم خواسته بودند به دلیل اینکه در مساجد امکان تقلب در انتخابات بیشتر است به حوزه‌های رای‌گیری در مدارس بروند و آنجا رای بدهند! به همین دلیل حوزه‌های مدارس شلوغ‌تر از حد معمول بود و با کاهش میزان تعرفه مواجه شده بودند که اگراین تعرقه چاپ نشده و در اختیار آنان قرار نمی‌گرفت، امکان اخذ رای از مردم نبود.
5- محدود کردن زمان رای‌گیری
بخی از ستادهای تبلیغاتی موسوی بیان کرده بودند که در تعدادی از حوزه‌های انتخابیه، زمان برای اخذ رای محدود شده بود و بسیاری از مردم نتوانسته بودند رای خود را به صندوق بیاندازند و این نشانه‌ای از وجود تقلب در انتخابات است! این مسئله اما با جضور میلیونی و بی‌نظیر مردم در پای صندوقهای رای زیر سوال رفت و این شبهه با وجود رای 40 میلیونی مردم در انتخابات به کلی از بین رفت. البته ستاد انتخابات وزارت کشور نیز 4 بار زمان رای گیری را تمدید کرد و در نهایت نیز اعلام کرد که تا زمانی که مردم در بیرون از شعب منتظر انداختن رای خود به صندوق‌ها باشند، شعب باید رای مردم را اخذ کنند. حوادث بعد از انتخابات نشان داد تنها کسانی که از حضور 40 میلیونی مردم در پای صندوقهای رای ناراضی بودند، همین فتنه‌گران بودند و کاری کردند که شیرینی این حضور و پیروزی بزرگ برای نظام جمهوری اسلامی به تلخکامی تبدیل شد.
6- حضور نداشتن نمایندگان نامزدهای انتخاباتی برای شمارش آراء
فتنه گران به راحتی هر اتهامی را به نظام و دولت برای چگونگی اجرای انتخابات زدند و هیچ سندی را در این باره ارائه ندادند. با این حال وزارت کشور به نقل از نمایندگان خودشان در پای صندوقهای رای، صحت ادعا‌هایشان را زیر سوال برد. موسوی بیان کرده بود که نمایندگانش در پای صندوقهای رای شاهد تقلب در انتخابات بوده‌اند اما هیچ کدام از این نمایندگان چنین مسئله‌ای را تایید نکردند و وزارت کشور اعلام کرد که صندوق‌ها در حضور نمایندگان نامزدهای انتخاباتی شمارش شده و بعد از شمارش نیز امضا و اثر انگشت آنها پای برگه‌های نتیجه آراء ثبت شده است و اگر نماینده‌ای به این روند اعتراض داشت، می‌توانست برگه را امضا نکند. اما همه نمایندگان موسوی در محل اخذ رای و بعد شمارش آراء برکه‌های نتایج را امضا کرده بودند.
7- نحوه اعلام نتایج
بیشتر اتهاماتی که ستادهای تبلیغاتی موسوی علیه دولت مطرح ساختند، به خاطر اقداماتی بود که وزارت کشور برای اولین بار و برای سهولت مردم در دستیابی به نتیجه آراء و همچنین شفاف شدن مسئله رای‌گیری و شمارش آراء انجام داده بود. یکی از این موارد، نحوه اعلام نتایج بود. در تمام دوره‌های گذشته، وزارت کشور وقفه‌ای 12 ساعته را برای اعلام نتایج اولیه انتخابات داشت اما در دوره دهم انتخابات ریاست‌جمهوری، وزارت کشور به صورت لحظه به لحظه هر آماری را که از صندوقهای رای اخذ می‌کرد، به مردم اعلام می‌کرد.
وزیر کشور هم در این باره گفته: «ما مردم را نامحرم ندانسته و سعی نمودیم هر نتیجه‌ای که به ستاد انتخابات کشور می‌رسد را در اختیار مردم قرار دهیم.
8- مشارکت بالای 100 درصدی در برخی استان‌ها
یکی دیگر از دلایل ستادهای تبلیغاتی موسوی برای بیان اینکه درانتخابات تقلب شده است، این بود که در 70 حوزه انتخابیه، رای دهندگان بیشتر از واحدین شرایط بوده‌اند. وزارت کشور و شورای نگهبان بیان کردند که این رقم درست نیست و بسیار کمتر از 70 حوزه انتخابیه بوده و در عین حال به دلیل اینکه این انتخابات در ماه خرداد و زمان مسافرت‌های تابستانی انجام شده بود، تعداد زیادی از مردم در زمان مسافرت رای داده‌اند. بسیاری از این مناظق مناطق ییلاقی بوده‌اند که مردم برای گذراندن تعطیلات آخر هفته به آنجا رفته بودند. برای مثال در طرقبه مشهد، یا مناطق ییلاقی شمال کشور، تعداد رای دهندگان بیشتر از واجدین شرایط بوده است. البته این در سایر موارد انتخابات نیز مسئله‌ای پدیرفته شده بوده چرا که بسیاری از دانشجویان و سربازان در محل کار و تحصیل خود رای داده‌اند.
9- داماد لرستان و فرزند آذربایجان
شاید به جرات بتوان گفت که تنها دلیلی که تا کنون وزارت کشور و سایر نهادهای فعال در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری درخصوص بروز تقلب در انتخابات نتوانستند بدان پاسخ علمی و منطقی دهند، شبهه‌ای است که خانم زهرا رهنورد همسر میرحسین موسوی مطرح کرده. او در گفت و گو با شبکه تلوزیونی بی‌بی‌سی فارسی نتیجه آرا را دقیقا عکس واقعیت دانسته و با بیان اینکه نسبت آرای موسوی به احمدی‌نژاد 4 به 1 بوده، به چرایی تقلب پرداخت و گفت: «یک نقاطی هستند که خودشان نشان دهنده نادرست بودن میزان آراست. مثلا ترک‌زبان‌ها و مردم آذربایجان فرزند خودشان را رها نمی‌کنند تا به فرد دیگری رای بدهند یا خود بنده که بار‌ها گفتم من لر هستم و آقای موسوی هم گفته داماد لرستان است، لر‌ها داماد خودشان را رها نمی‌کنند و به احمدی‌نژاد رای بدهند. این دو مورد برای ما ملاک است که باقی موارد هم همینطور است....ما نمی‌دانیم چگونه با این صندوق‌ها عمل شده و رأی‌ها چگونه دست برده شده و چه بوده، فقط می‌دانیم که نسبت موسوی به احمدی‌نژاد 4، 5 به یک یا 4 به یک یا جاهای دیگر ممکن است مثلاً 3 به 1.5 باشد.»
هر چند که وزارت کشور تا کنون به این ادعا پاسخی نداده است ولیکن در همان زمان در بین مردم این سوال مطرح بود که چگونه مردم لرستان زمانی که یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، لر است، باید فرزندشان را رها کنند و به دامادشان رای دهند؟ شاید همین دلیل نیز مستندترین و علمی‌ترین پاسخ به شبهه مطرح شده از سوی همسر میرحسین موسوی بوده باشد.
10- رای من کم شده، حتما تقلب شده
از دیگر دلایل سران داخلی فتنه برای تقلب، به اظهارنظر مهدی کروبی بازمی گردد. او که در رقابت‌های انتخاباتی سال 84 با وعده 50 هزار تومان به هر ایرانی وارد رقابت‌های انتخاباتی شده بود، توانست بیش از 4 میلیون رای را متوجه خود کند، در انتخابات ریاست‌جمهوری اسل 88، نه تنها میزان رایش به یک میلیون نرسید، بلکه در بین 4 کاندیدا، پس از آرای باطله نفر پنجم شد و همین کاهش شدید رایش را در طول 4 سال را نشانه تقلب در انتخاباتدانست.
علیرضا زاکانی عضو کمیته 6نفره تحقیق مجلس در مورد دلیل مهدی کروبی برای اثبات تقلب در انتخابات گفته: جمله‌ای که آقای کروبی دائماً تکرار می‌کرد این بود: «من دلم برای "اسلامیت" و "جمهوریت" نظام می‌سوزد.» گفتیم: چرا برای اسلامیت و جمهوریت نظام؟ گفت: چون تقلب شد. گفتیم: دلیل تقلب چیست؟ گفت: من دفعه قبل 4 میلیون و نیم رأی آوردم و این بار 350 هزار رای، پس یقیناً تقلب شده، و ما گفتیم: مردم به تو رأی ندادند که اسمش تقلب نیست! گفت: نه! تقلب شد. ما اصرار کردیم تا اینکه آقای گرامی‌مقدم به آماری از برخی صندوقهای بزرگ بجنورد اشاره کرد و ما خواهش کردیم: شما بیایید این 600 ــ 700 صندوقی را که در حوزه‌های خراسان شمالی هست، انتخاب کنید، و اصرار از ما بود که این کار را انجام بدهید. آنها ابتدا قبول کردند ولی در آخر قبول نکردند که صندوقهای رأی را باز کنیم و کمک کنیم و اگر اشکالی هست در هر صندوقی که خودشان می‌خواهند.
*چه کسی گفت «تقلب»؟
اولین کسی که بعد از اعلام شدن نتایج انتخابات، نتیجه را باور نکرده و سعی کرد باخت خود به رقیب را با واژه تقلب تویجه کند، میرحسین موسوی بود. در حالی که مردم خود را آماده برگزاری جشن بزرگ‌ترین و شکوه‌مند‌ترین انتخابات طول دوران نظام جمهوری اسلامی می‌کردند، بازنده انتخابات که در شب پایان رای‌گیری و قبل از آغاز شمارش آراء خود را پیروز انتخابات عنوان کرده بود، نتوانست نتیجه نهایی را بپذیرد و جمله معروف خود را در بیانیه شماره اولش بیان کرد: «تسلیم این صحنه آرایی خطرناک نمی‌شوم.»
میرحسین موسوی در اعتراض به نتایج اعلام شده در ظهر روز شنبه 23 خرداد ماه، بیانیه‌ای را منتشر کرد که آغاز‌گر آشوب‌ها و اغتشاشات چند ماهه بعد از انتخابات شد. وی در این بیانیه ضمن توصیف کردن مسئولان انتخابات به «شعبده بازانی» که امانتدار نبوده و برای «حاکمیت دروغ و استبداد» تلاش می‌کنند، اعلام کرد که «تسلیم این صحنه آرایی خطرناک نمی‌شود». اودر این بیانیه خواهان ابطال انتخابات شد و بعداز او نیز اولین گروهی که صحبت‌های او را تکرار کرده و خواهان ابطال نتایج انتخابات شد، مجمع روحانیون مبارز بود.
مجمع روحانیون مبارز البته از واژه تقلب استفاده نکرده و به جای آن «مهندسی انتخابات» را به کار برد و پس از آن سازمان مجاهدین نیز با ورود به عرصه بیانیه‌نویسی، این بار بیانیه‌ای شدید‌اللحن را علیه دولت نوشته و نظام جمهوری اسلامی را متهم به «راه‌اندازی انقلاب مخملین» علیه مردم کرد! سازمان مجاهدین در بیانیه خود نوشت: «آنچه در این انتخابات رخ داد، علاوه بر تقلب و تخلفات گسترده و بی‌سابقه در صندوقهای رای، سو استفاده حداکثری از تمامی امکانات و فرصت‌های در اختیار برای مهندسی آراء و رای سازی بوده است.»
مهدی کروبی نیز که آرائی پایین‌تر از آراء باطله را در این انتخابات به دست آورده بود، علی‌رغم اینکه در روز رای‌گیری اعلام کرده بود «وقتی نتایج اعلام می‌شود، همه ما باید قبول کنیم و از تخریب دیگران بپرهیزیم. نباید به کسانی که درصدد ایجاد شبهه در انتخابات هستند، میدان بدهیم»، پس از مساعد دیدن فضا وارد میدان شد و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «نتایج اعلام شده بر این انتخابات نامشروع و دولت برآامده از آن فاقد وجاهت ملی و صلاحیت ملی است و از این رو آقای محمود احمدی‌نژاد را رییس‌جمهور ایران نمی‌دانم.»
* دلایل ادعای تقلب شدن در انتخابات و پاسخ‌های وزارت کشور
بیانیه‌های اول میرحسین موسوی و سایر حامیان وی در گروه‌ها و احزاب مختلف بیشتر لحنی احساسی داشت و نشاندهنده سرخوردگی شدید از عدم توانایی در رای آوردن بود. با این حال با مرور زمان که رهبر معظم انقلاب شخصا وارد عمل شده و با دعوت از نمایندگان نامزدهای انتخاباتی از آنها خواستند مدارک و اسناد خود را در رابطه با وقوع تقلب به مراجع ذی‌صلاح ارائه دهند، بیانیه‌هایی از جانب این افراد منتشر شد که موارد بسیاری را به عنوان دلایل تقلب در آن ذکر کرده و با این حال سند محکمی برای این دلایل ارائه نکرده بودند. در اینجا به 8 مورد از این دلایل و توضیحاتی که وزارت کشور بعد ازآن در مورد این دلایل ارائه کرد، مطرح می‌شود. این توضیحات خود نشاندهنده دو نکته مهم در حوادث پس از انتخابات است اول اینکه وزارت کشور، شورای نگهبان و شخص مقام معظم رهبری تلاش زیادی کردند که به مدعیان تقلب ثابت کنند نظام جمهوری اسلامی در رای گیری از مردم، امانت را رعایت کرده و به رای مردم احترام می‌گذارد. و دوم اینکه اگر اعتراض به صورت رسمی و قانونی و همراه با دلایل و اسناد متقن ارائه می‌شد، در سازو‌کاری که توسط شورای نگهبان و وزارت کشور تدارک دیده شده بود، به خوبی می‌توانست به بار بنشیند و نیازی به اعتراضات خیابانی و به آتش کشیدن مساجد و پایگاههای بسیج نبود.
با این حال میر حسین موسوی، مهدی کروبی و حامیانشان ترجیح دادند همانطور که راه اول را نادیده می‌گیرند و در عین حال فشار بر وزارت کشور و شورای نگهبان را افزایش می‌دهند، در عرصه اعتراضات خیابانی نیز به گونه‌ای عمل کنند که یادآور همان تئوری تئوریسین این جبهه باشد که می‌گفت «تنها راه اصلاحات برای باقی ماندن در کشور، فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا است و یا اینکه اصلاحات برای زنده ماندن باید خون بدهد!»
البته بعد‌ها فتنه‌گران و روزنامه‌نگاران وابسته به آنها که بعد از حوادث انتخابات ریاست‌جمهوری از کشور خارج شدند، با برپایی ماه‌ها جلسه و تدارک اطلاعاتی عظیم، سعی کردند در گزارشی 300 صفحه‌ای دلایل تقلب در انتخابات را بیان کنند که این جزوه نیز با تمام تبلیغات صورت گرفته در مورد آن نتوانست افکار عمومی و حتی افکار فتنه گران را برای دلایل تقلب قانع سازد.
1- پلمپ شدن صندوقهای رای
نمایندگان میرحسین موسوی در سر صندوقهای رای از این مسئله شکایت کرده بودند که چرا صندوقهای رای قبل از رفتن آنها به محل‌های رای‌گیری پلمپ شده بود. آنها این مساله را نشانه‌ای از تقلب شدن در انتخابات می‌دانستند. وزارت کشور در این خصوص پاسخ داد که طبق قانون انتخابات، صندوق‌ها باید قبل از رای‌گیری در محل حوزه رای‌گیری پلمپ شوند و به همین دلیل به نمایندگان نامزدهای انتخاباتی اطلاع داده شده بود که باید راس ساعت 7 صبح در محل رای‌گیری حضور داشته باشند تا از نزدیک شاهد پلمپ شدن صندوقهای رای باشند اما ساعت 8 صبح، مردم برای رای‌گیری پشت در حوزه‌ها صف کشیده بودند و خبری از نمایندگان نامزدهای انتخاباتی که بعدا به این روند اعتراض کردند، نبود.
حوزه‌های رای‌گیری موظف بودند راس ساعت 8 صبح صندوق‌ها را برای رای‌گیری آماده کنند و به همین دلیل تاخیر این افراد باعث به تعویق افتادن روند رای‌گیری نشد. در عین حال درقانون هیچ سخنی از الزام حضور نمایندگان کاندیدا‌ها برای پلمپ صندوق‌ها وجود ندارد و با این حال اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان میرحسین موسوی و کروبی برای نظارت در محل‌های اخذ رای بودند و شاهد چگونگی پلمپ شدن صندوقهای رای بودند.
2- حضور نمایندگان نامزد‌ها در محل رای گیری
آنطور که ستادهای میرحسین موسوی نیز اعلام کرده بودند، تعداد ناظرین وی در صندوقهای رای از تمام ناظرین دیگر نامزدهای انتخاباتی بیشتر بود. این اولین انتخاباتی بود که نامزدهای انتخاباتی تعداد نمایندگان زیادی را برای حضور در پای صندوقهای رای انتخاب می‌کردند. با این حال روند و پروسه اداری این کار برای معرفی نمایندگان نامزدهای انتخاباتی توسط بسیاری از ستاد‌ها به صورت ناقص انجام شد و تعدادی از این افراد نتوانستند پای صندوق‌ها حاضر شوند. ستاد تبلیغاتی میرحسین موسوی با این حال از همین موارد کم و کوچک نیز استفاده کرد تا عنوان کند در انتخابات تقلب شده است.
وزارت کشور در انتخابات 88 برای اولین بار در جهت سهولت اعطای کارت حضور در پای صندوقهای رای سایتی اینترنتی را تهیه و از نامزدهای انتخاباتی و ستاد‌هایشان در تمام شهرستان‌ها خواست از طریق این سایت درخواست حضور خود را ارائه کنند. با این حال در تاریخ پانزدهم خرداد و زمانی که تنها کمتر از یک هفته به برگزاری انتخابات مانده بوداز میان تمام ستادهای انتخاباتی، ستاد انتخاباتی موسوی بیان کرد که در شهرستان‌ها نمایندکان ناظر با این روش آشنایی ندارند و درخواست کرد که کار تهیه کارت به صورت دستی و با حضور نمایندگان انجام گیرد. همین کار نیز با وجود اینکه تمامی نامزدهای دیگر از همان سایت استفاده کرده بودند، مورد قبول قرار گرفت و با این حال نمایندگان در روز حضور برای دریافت کارت نیز مدارک خود اعم از شناسنامه و کارت ملی را همراه نداشتند که بتوانند کارت ورود به محل‌های اخذ رای را دریافت کنند.
به گفته وزارت کشور، در این مورد نیز با این افراد همکاری‌های زیادی صورت گرفت و در کل نمایندگان موسوی توانستند در 40 هزار و 676 محل رای‌گیری حضور پیدا کنند که این میزان به معنای حضور نمایندگان این نامزد انتخاباتی در 90 درصد صندوقهای کل کشور بوده است.
3- افزایش صندوقهای ثابت و سیار
حامیان و اعضای ستاد موسوی تعداد بالای صندوقهای رای‌گیری سیار را یکی دیگر از مورادی می‌دانستند که نشان می‌داد در انتخابات تقلب شده است. آنها البته در این مورد به قانون انتخابات هم اشاره داشته و بیان کرده بودند که شعب سیار تنها برای مناطق صعب‌العبور طراحی شده است در صورتی که همواره در انتخابات‌های قبلی نیز صندوقهای سیار نه تنها برای مناطق صعب‌العبور، بلکه برای مناطق شهری، بیمارستان‌ها، پادگان‌ها، مناطق کم جمعیت و موارد دیگر هم تشکیل می‌شده است.
از سوی دیگر این تنها انتخاباتی نبود که صندوقهای رای‌گیری سیار در آن نقش عمده‌ای داشته‌اند. در انتخابات نهم ریاست‌جمهوری نیز از مجموع 41 هزار و 71 صندوق اخذ رای، تعداد 14 هزار و 102 صندوق سیار بوده‌اند که این به معنای این است که تعداد صندوقهای رای‌گیری سیار به میزان 33 درصد از کل صندوق‌ها بوده است. با این حال در انتخابات دهم ریاست جمهوری، از مجموع 45 هزار و 713 صندوق، تعداد 14 هزار و 294 صندوق سیار بود که این به معنای کم شدن میزان صندوقهای سیار و رسیدن آن به مرز 30 درصد کل صندوق‌ها بوده است.
4- افزایش چاپ تعرفه انتخاباتی
مهم‌ترین دلیل اعضای ستاد موسوی برای انجام شدن تقلب، افزایش چاپ تعرفه بود. وزیر کشور در آن زمان در گفت‌و‌گو با صدا و سیما دلایل این مسئله را با اطلاعات دقیق و جزیی در این خصوص فاش کرد. آنها اعلام کرده بودند که بیشتر از تعداد واجدین رای تعرفه چاپ شده است.
با این حال وزیر کشور در پاسخ به این ادعا بیان کرد که همواره در تمام انتخابات‌ها به دلیل اینکه تخمین دقیق و بدون خطای واجدین شرایط در هر استان و شهرستان و روستا‌ها غیر ممکن است، باید همیشه تعرفه برای موارد اضطراری به صورت چاپ شده و آماده وجود داشته باشد. با این حال در دوره دهم از انتخابات ریاست‌جمهوری، به منظور صیانت از آراء مردم کلیه تعرفه‌ها دارای سریال و کد مخصوص استانی بوده است و امکان جابه جایی رای‌ها به این طریق از بین رفته بود تا امکان حفظ رای مردم با ضریب امنیتی بیشتری میسر گردد. در هیمن حال ستادهای میر حسین موسوی که از زمان آغاز رای‌گیری و حتی قبل از آن کلید پروژه تقلب را زده بودند، در روز رای‌گیری بار‌ها در سایت‌های خود از مردم خواسته بودند به دلیل اینکه در مساجد امکان تقلب در انتخابات بیشتر است به حوزه‌های رای‌گیری در مدارس بروند و آنجا رای بدهند! به همین دلیل حوزه‌های مدارس شلوغ‌تر از حد معمول بود و با کاهش میزان تعرفه مواجه شده بودند که اگراین تعرقه چاپ نشده و در اختیار آنان قرار نمی‌گرفت، امکان اخذ رای از مردم نبود.
5- محدود کردن زمان رای‌گیری
بخی از ستادهای تبلیغاتی موسوی بیان کرده بودند که در تعدادی از حوزه‌های انتخابیه، زمان برای اخذ رای محدود شده بود و بسیاری از مردم نتوانسته بودند رای خود را به صندوق بیاندازند و این نشانه‌ای از وجود تقلب در انتخابات است! این مسئله اما با جضور میلیونی و بی‌نظیر مردم در پای صندوقهای رای زیر سوال رفت و این شبهه با وجود رای 40 میلیونی مردم در انتخابات به کلی از بین رفت. البته ستاد انتخابات وزارت کشور نیز 4 بار زمان رای گیری را تمدید کرد و در نهایت نیز اعلام کرد که تا زمانی که مردم در بیرون از شعب منتظر انداختن رای خود به صندوق‌ها باشند، شعب باید رای مردم را اخذ کنند. حوادث بعد از انتخابات نشان داد تنها کسانی که از حضور 40 میلیونی مردم در پای صندوقهای رای ناراضی بودند، همین فتنه‌گران بودند و کاری کردند که شیرینی این حضور و پیروزی بزرگ برای نظام جمهوری اسلامی به تلخکامی تبدیل شد.
6- حضور نداشتن نمایندگان نامزدهای انتخاباتی برای شمارش آراء
فتنه گران به راحتی هر اتهامی را به نظام و دولت برای چگونگی اجرای انتخابات زدند و هیچ سندی را در این باره ارائه ندادند. با این حال وزارت کشور به نقل از نمایندگان خودشان در پای صندوقهای رای، صحت ادعا‌هایشان را زیر سوال برد. موسوی بیان کرده بود که نمایندگانش در پای صندوقهای رای شاهد تقلب در انتخابات بوده‌اند اما هیچ کدام از این نمایندگان چنین مسئله‌ای را تایید نکردند و وزارت کشور اعلام کرد که صندوق‌ها در حضور نمایندگان نامزدهای انتخاباتی شمارش شده و بعد از شمارش نیز امضا و اثر انگشت آنها پای برگه‌های نتیجه آراء ثبت شده است و اگر نماینده‌ای به این روند اعتراض داشت، می‌توانست برگه را امضا نکند. اما همه نمایندگان موسوی در محل اخذ رای و بعد شمارش آراء برکه‌های نتایج را امضا کرده بودند.
7- نحوه اعلام نتایج
بیشتر اتهاماتی که ستادهای تبلیغاتی موسوی علیه دولت مطرح ساختند، به خاطر اقداماتی بود که وزارت کشور برای اولین بار و برای سهولت مردم در دستیابی به نتیجه آراء و همچنین شفاف شدن مسئله رای‌گیری و شمارش آراء انجام داده بود. یکی از این موارد، نحوه اعلام نتایج بود. در تمام دوره‌های گذشته، وزارت کشور وقفه‌ای 12 ساعته را برای اعلام نتایج اولیه انتخابات داشت اما در دوره دهم انتخابات ریاست‌جمهوری، وزارت کشور به صورت لحظه به لحظه هر آماری را که از صندوقهای رای اخذ می‌کرد، به مردم اعلام می‌کرد.
وزیر کشور هم در این باره گفته: «ما مردم را نامحرم ندانسته و سعی نمودیم هر نتیجه‌ای که به ستاد انتخابات کشور می‌رسد را در اختیار مردم قرار دهیم.
8- مشارکت بالای 100 درصدی در برخی استان‌ها
یکی دیگر از دلایل ستادهای تبلیغاتی موسوی برای بیان اینکه درانتخابات تقلب شده است، این بود که در 70 حوزه انتخابیه، رای دهندگان بیشتر از واحدین شرایط بوده‌اند. وزارت کشور و شورای نگهبان بیان کردند که این رقم درست نیست و بسیار کمتر از 70 حوزه انتخابیه بوده و در عین حال به دلیل اینکه این انتخابات در ماه خرداد و زمان مسافرت‌های تابستانی انجام شده بود، تعداد زیادی از مردم در زمان مسافرت رای داده‌اند. بسیاری از این مناظق مناطق ییلاقی بوده‌اند که مردم برای گذراندن تعطیلات آخر هفته به آنجا رفته بودند. برای مثال در طرقبه مشهد، یا مناطق ییلاقی شمال کشور، تعداد رای دهندگان بیشتر از واجدین شرایط بوده است. البته این در سایر موارد انتخابات نیز مسئله‌ای پدیرفته شده بوده چرا که بسیاری از دانشجویان و سربازان در محل کار و تحصیل خود رای داده‌اند.
9- داماد لرستان و فرزند آذربایجان
شاید به جرات بتوان گفت که تنها دلیلی که تا کنون وزارت کشور و سایر نهادهای فعال در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری درخصوص بروز تقلب در انتخابات نتوانستند بدان پاسخ علمی و منطقی دهند، شبهه‌ای است که خانم زهرا رهنورد همسر میرحسین موسوی مطرح کرده. او در گفت و گو با شبکه تلوزیونی بی‌بی‌سی فارسی نتیجه آرا را دقیقا عکس واقعیت دانسته و با بیان اینکه نسبت آرای موسوی به احمدی‌نژاد 4 به 1 بوده، به چرایی تقلب پرداخت و گفت: «یک نقاطی هستند که خودشان نشان دهنده نادرست بودن میزان آراست. مثلا ترک‌زبان‌ها و مردم آذربایجان فرزند خودشان را رها نمی‌کنند تا به فرد دیگری رای بدهند یا خود بنده که بار‌ها گفتم من لر هستم و آقای موسوی هم گفته داماد لرستان است، لر‌ها داماد خودشان را رها نمی‌کنند و به احمدی‌نژاد رای بدهند. این دو مورد برای ما ملاک است که باقی موارد هم همینطور است....ما نمی‌دانیم چگونه با این صندوق‌ها عمل شده و رأی‌ها چگونه دست برده شده و چه بوده، فقط می‌دانیم که نسبت موسوی به احمدی‌نژاد 4، 5 به یک یا 4 به یک یا جاهای دیگر ممکن است مثلاً 3 به 1.5 باشد.»
هر چند که وزارت کشور تا کنون به این ادعا پاسخی نداده است ولیکن در همان زمان در بین مردم این سوال مطرح بود که چگونه مردم لرستان زمانی که یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، لر است، باید فرزندشان را رها کنند و به دامادشان رای دهند؟ شاید همین دلیل نیز مستندترین و علمی‌ترین پاسخ به شبهه مطرح شده از سوی همسر میرحسین موسوی بوده باشد.
10- رای من کم شده، حتما تقلب شده
از دیگر دلایل سران داخلی فتنه برای تقلب، به اظهارنظر مهدی کروبی بازمی گردد. او که در رقابت‌های انتخاباتی سال 84 با وعده 50 هزار تومان به هر ایرانی وارد رقابت‌های انتخاباتی شده بود، توانست بیش از 4 میلیون رای را متوجه خود کند، در انتخابات ریاست‌جمهوری اسل 88، نه تنها میزان رایش به یک میلیون نرسید، بلکه در بین 4 کاندیدا، پس از آرای باطله نفر پنجم شد و همین کاهش شدید رایش را در طول 4 سال را نشانه تقلب در انتخاباتدانست.
علیرضا زاکانی عضو کمیته 6نفره تحقیق مجلس در مورد دلیل مهدی کروبی برای اثبات تقلب در انتخابات گفته: جمله‌ای که آقای کروبی دائماً تکرار می‌کرد این بود: «من دلم برای "اسلامیت" و "جمهوریت" نظام می‌سوزد.» گفتیم: چرا برای اسلامیت و جمهوریت نظام؟ گفت: چون تقلب شد. گفتیم: دلیل تقلب چیست؟ گفت: من دفعه قبل 4 میلیون و نیم رأی آوردم و این بار 350 هزار رای، پس یقیناً تقلب شده، و ما گفتیم: مردم به تو رأی ندادند که اسمش تقلب نیست! گفت: نه! تقلب شد. ما اصرار کردیم تا اینکه آقای گرامی‌مقدم به آماری از برخی صندوقهای بزرگ بجنورد اشاره کرد و ما خواهش کردیم: شما بیایید این 600 ــ 700 صندوقی را که در حوزه‌های خراسان شمالی هست، انتخاب کنید، و اصرار از ما بود که این کار را انجام بدهید. آنها ابتدا قبول کردند ولی در آخر قبول نکردند که صندوقهای رأی را باز کنیم و کمک کنیم و اگر اشکالی هست در هر صندوقی که خودشان می‌خواهند.
