به گزارش مشرق، سید حسین موسویان مذاکره کننده ارشد هسته‌ای و دیپلمات سابق کشورمان در گفتگو با روزنامه "دی ولت"، در پاسخ به این پرسش که از روز چهار شنبه در ژنو دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب آغاز می شود و شما چه انتظاری از آن دارید گفت: من خوشبین هستم چرا که هیچ اختلافی درباره اقداماتی که قرارداد منع گسترش تسلیحات اتمی (ان پی تی) پیش بینی کرده است وجود ندارد. مسائل باقی مانده مربوط به اقداماتی می شود که فراتر از این قرارداد بوده و شامل مراحل معینی از اعتماد سازی می شود. مبنای یک توافق باید و می تواند پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی باشد. تا زمانی که در این باره اتفاق نظر وجود دارد این یک خطای بزرگ برای قدرتهای غربی محسوب می شود که از یک توافق جلوگیری به عمل آورند.
موسویان در ادامه این گفتگو در پاسخ به این پرسش که آیا شما از این مسئله دلسرد نیستید که در 24 نوامبر هیچ توافقی به دست نیامده و به جای آن تداوم گفتگوها اعلام شد گفت: من می دانستم که ما به یک توافق جامع و دقیقی نمی توانستیم دست پیدا کنیم اما امیدوار بودم که حداقل روی اصول یک توافق به تفاهم برسیم. به اعتقاد من ما به نقطه‌ای رسیده بودیم که یک قرارداد اصطلاحا سیاسی را می توانستیم ببندیم که در آن عناصر اساسی یک توافق نهایی قید شده باشد.
وی افزود: این توافق می توانست بخصوص شامل اقدامات برای شفاف سازی بیشتر برنامه اتمی ایران و البته در بالاترین سطوحی که پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی برای تسلیحات اتمی و آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش بینی می کند، شود. اقدامات دیگری که به ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران مربوط می شود همچنین تغییرات فنی در راکتور آّب سنگین اراک، تبدیل تاسیسات غنی سازی اورانیوم در فردو به یک تاسیسات پژوهشی، ایجاد محدودیت در ذخایر اورانیوم‌های تا به حال غنی شده و محدود کردن غنی سازی اورانیوم به 5 درصد. در این راستا گروه 1+5 آمادگی دارند که غنی سازی اورانیوم در ایران برای اهداف عملی را بپذیرند و قطعنامه ها را لغو کنند. درباره این نکات در وین و در ماه نوامبر می توانست توافق حاصل شود و تا به حال هم همه طرف های مذاکره کننده با این اقدامات موافق هستند. تنها دو مسئله هنوز وجود دارد.
وی افزود: یک مسئله این است که ما با کدام ظرفیت می توانیم و باید اورانیوم را غنی سازی کنیم و دیگری تعلیق تحریم های بین المللی علیه کشور ما است. در توافق هسته‌ای موقت نوامبر سال 2013 آمده بود که ظرفیت غنی سازی ایران باید با نیازهای عملی آن منطبق باشد.
این دیپلمات سابق ایرانی در ادامه اظهار داشت: حالا ما درباره تعریف نیازهای عملی گفتگو می کنیم. یک قرارداد با روسیه درباره عرضه اورانیوم غنی شده به عنوان سوخت برای راکتور هسته ای ما در بوشهر وجود دارد. این قرارداد در سال 2021 منقضی شده و بعد از آن باید ایران خودش اورانیوم مورد نیاز بوشهر را غنی سازی کند. آمریکایی ها می‌گویند روسیه می تواند این قرارداد را تمدید کند. ما به این مسئله این گونه پاسخ می دهیم که طبیعتا این اتفاق می تواند بیافتد اما ما در حال حاضر امکانات، متخصص و تجهیزات لازم را داریم تا اورانیوم را خودمان غنی سازی کنیم. چرا ما باید آن را خریداری کنیم؟ ما یک نیاز واقعی و عملی در کشورمان به این ماده داریم و چرا باید خود را وابسته به واردات کنیم؟
وی در ادامه گفت: ما امکانات، مهندس و دانش فنی برای غنی سازی اورانیوم را داریم و شما از ما می خواهید که همه این ها بی استفاده بگذاریم و سوخت هسته‌ای وارد کنیم. برای نیروگاه‌های هسته‌ای آینده این می تواند یک راه حل قابل تصور باشد. اگر یک توافق هسته‌ای جامع در مناقشات اتمی شکل بگیرد ایران بر اساس آن می تواند برنامه‌ریزی کند و مواد سوختی را در بازارهای بین المللی برای رآکتورهای جدیدش خریداری کرده و دیگر روی تاسیسات غنی سازی دیگری سرمایه گذاری نکند.
موسویان گفت: اما حدود سی سال است که غرب دسترسی ما به بازار سوخت جهانی را محدود کرده است و این هیچ گزینه دیگری جز خودکفایی در این راستا برای ما باقی نگذاشته است. این سرمایه گذاری ها در حال حاضر انجام شده است. ما نمی توانیم تاسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز را به سادگی به خلیج فارس پرتاب کنیم.
سید حسین موسویان در ادامه این گفتگو اظهار داشت: البته این قدرتهای بزرگ هستند که پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی را شدیدا نقض کرده‌اند. مهمترین هدف این پیمان خلع سلاح اتمی بود. اما امروز بیش از پنجاه سال بعد از انعقاد این قرارداد همچنان حدود 22 هزار بمب اتمی در مالکیت قدرت های بزرگ است و آن ها آماده نیستند که این تسلیحات را تحویل بدهند.
وی افزود: پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی باید از گسترش سلاح های اتمی جلوگیری می کرد اما هند، پاکستان و اسرائیل بمب های اتمی شخصی در اختیار دارند. با این حال قدرت های بزرگ بهترین مناسبات را با این کشورها دارند و البته مناسباتی استراتژیک و همه فشارها و تحریم ها علیه ایران اعمال می شود که این قرارداد را تصویب کرده و هیچ بمب هسته ای در اختیار ندارد و بر اساس یک گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای بعد از 10 سال بازرسی هیچ مواد سوختی هسته ای برای مقاصد نظامی در این کشور یافت نشده است. ایران شدیتر از کره شمالی تحریم شده است با وجود اینکه این کشور پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی را لغو کرده و سلاح هسته ای تولید کرده است. چگونه ما می توانیم به این قدرت های بزرگ از نظر عدم اشاعه تسلیحات اتمی در چنین شرایطی هستند اعتماد کنیم؟ ما ایرانی ها می گوییم که شما مشکل هستید. شما این تکنولوژی را گسترش داده اید و شما آن را به کشورهای دیگر داده اید و شما ما را شدیدتر از کره شمالی تحریم کرده اید.
وی درباره گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای در نوامبر 2011 مبنی بر اینکه ایران کارهای تحقیقاتی و فنی برای ساخت سلاح اتمی را در پیش گرفته و به احتمال زیاد هنوز این گونه اقدامات را دنبال می کند گفت: خیر اولا این چیزی نیست که در گزارش آمده بود. در این گزارش آمده بود که ایران تحقیق و توسعه در این راستا انجام داده است که برای دو هدف صلح آمیز یا نظامی می تواند کاربرد داشته باشد. دوما تحقیق و توسعه برای تسلیحات اتمی از نظر قرارداد ان پی تی ممنوع نیست و تنها ساخت، ذخیره سازی و استفاده از تسلیحات اتمی ممنوع است. آلمان چندین سال است که تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره تسلیحات اتمی تحقیق می کند. چرا که برلین می خواهد درباره عواقب یک حمله اتمی از طرف دیگر کشورها آگاه شود. این اقدامی مشروع است تا زمانی که قدرتهای اتمی هزاران نوع سلاح اتمی را در اختیار دارند.
موسویان در ادامه گفت: اگر ما می خواستیم سلاح اتمی داشته باشیم توانایی ساخت آن را داشتیم. هر کسی این مسئله را می داند. اگر ایران بخواهد این تسلیحات را بسازد آن را انجام خواهد داد. ما یک کشور عضو قرارداد منع گسترش تسلیحات اتمی هستیم و تنها کشوری هستیم که سلاح های هسته ای را در بالاترین سطوح مذهبی و سیاسی و بر اساس اعتقاداتمان و یک حکم رهبر انقلابمان طرد می‌کنیم. اگر کسی به اعتبار این فتوا شک دارد باید این وقایع را در ذهن بیاورد. در دوران جنگ ایران و عراق در سال های هشتاد دیکتاور عراق صدام حسین گازهای سمی علیه نیروهای ایرانی و غیر نظامیان به کاربرد که تکنولوژی ساخت آن را از غرب دریافت کرده بود. به این وسیله حدود 100 هزار ایرانی کشته و مجروح شدند. فرماندهان جنگی ما در آن زمان از رهبر انقلاب امام خمینی درخواست کردند که به آن ها اجازه دهد با سلاح های شیمیایی عراق را وادار به عقب نشینی کنند. اما امام خمینی گفتند که استفاده از سلاح های کشتار جمعی نسل کشی بوده و از نظر اسلام حرام است. آیا هیچ تضمینی بهتر از این برای عدم استفاده از این تسلیحات وجود دارد غیرازاینکه ما یکبار هم برای دفاع از چنین حملاتی از آن استفاده نکرده‌ایم؟
این دیپلمات سابق کشورمان در ادامه این گفتگو درباره این مسئله که ایران بر اساس خواست غرب شرط فاصله یک سال تا نقطه برک آوت را بپذیرد گفت: در حقیقت این یک مسئله سیاسی است. آمریکا می داند که ما غنی سازی اورانیوم را شروع کردیم چرا که غرب ما را از مواد سوختی محروم کرد، اما اگر ما می خواستیم یک کلاهک هسته‌ای داشته باشیم همین فردا می توانستیم آن را ایجاد کنیم. وقتی ایران بالاترین درجه شفافیت را می پذیرد، محدودیت غنی سازی خود روی 5 درصد را پذیرفته و روی تاسیاست بازفرآوری که برای ساخت یک بمب پلوتونیوم ضروری است انصراف می دهد بنابراین همه این اقدامات مشترکا برای رفع همه شک ها و تردیدها کافی است.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که شما چه انتظاری از اروپا دارید گفت: اگر دولت آمریکا معتقد است که ایران با ایجاد محدودیت در درجه غنی سازی و ذخایر اورانیوم خود اراده و عزم راسخ خود در مذاکرات را نشان داده است اما کنگره این باور را ندارد بنابراین باید حداقل کاخ سفید زمانی که اروپاییان برخی تحریم های خود در زمینه صادرات نفتی، بانک مرکزی و سیستم سویفت را تعلیق می کنند آن ها را مجازات نکند.
موسویان درباره برخی حدس و گمان ها مبنی بر تغییر مناسبات ایران و اسرائیل در دوره ریاست جمهوری روحانی نیز گفت: نتانیاهو گفته است که احمدی نژاد هولوکاست را انکار می کند و می خواهد اسرائیل را از نقشه جهانی حذف کند. سپس روحانی به قدرت رسید و رئیس جمهوری ما به یهودیان سال جدیدشان را تبریک گفت. دولت جدید ایران نیز هولوکاست را محکوم می کند. البته سیاست اسرائیل هیچ تغییری نکرده است. نتانیاهو تغییری نکرده است. برای وی فرقی نمی کند که رئیس جمهوری ما هولوکاست را انکار کند و بخواهد اسرائیل را از نقشه محو کند یا به آن ها تبریک بگوید و هولوکاست را محکوم کند.
وی در بخش پایانی این گفتگو افراط گریی مذهبی سنی ها از جمله القاعده، النصره یا داعش را تهدید شماره یک برای همه دانسته و خواستار اقدامات مشترک برای مقابله با این مسئله شد.
