به گزارش مشرق، کاسته شدن سهم ایرلاین‌های ایرانی در زمان‌های پیک سفر به خصوص سفرهای نوروزی از موضوعات مهمی است که آینده صنعت حمل و نقل هوایی در ایران را نشان می‌دهد. در واقع صنعت حمل و نقل هوایی که در طول این سالها مشکلات تحریم را پشت سرگذاشته است، دیگر توان اقتصادی کافی برای ادامه این روند و رقابت با ایرلاین‌های خارجی را ندارد.

ایرلاین‌هایی که در کشورهای همسایه ایران فعالیت می‌کنند، در طی این سال‌ها با نبود رقیب قدرتمندی در داخل ایران توانستند سهم بزرگی از مسافران بین‌المللی را از آن خود کنند و سهم زیادی از ترانزیت مسافران را به دست بیاورند.

باوجودی که همواره اولویت جابه جایی مسافران در هر کشوری با ایرلاین‌های داخلی است و صدور مجوزهای پروازی براساسی صادر می‎شود که بیشترین سهم را ایرلاین‌های داخلی داشته باشند اما کاهش توان ایرلاین‌های ایرانی موجب شده است که شرکت‌های خارجی سهم بیشتری را نسبت به سال‌های قبل به دست بیاورند و حجم بیشتری از مسافران ایرانی را به مقاصد بین المللی جابه جا کنند.

در واقع زمین گیر شدن ۱۰۰ فروند هواپیما و افزایش قیمت ارز و سوخت، باعث شده که شرکت‌های ایرانی با کاهش توان مالی و عملیاتی مواجه شوند که این موضوع در سال‌های آینده نمود بیشتری پیدا می‌کند.

همچنین اغلب هواپیماهای موجود در صنعت هوایی ایران فقط امکان پرواز در مسیرهای داخلی را دارند به همین دلیل شرکت‌ها  امکان جابجایی مسافران بین المللی را پیدا نمی‌کنند بنابراین زمین گیر شدن این هواپیماها جابجایی مسافران در پروازهای داخلی را هم با مشکل مواجه کرده است.

این موضوعات باعث شده که از سال‍‌‌های گذشته دولت اقدام به بستن قراردادهای بین المللی با شرکت ‌های خارجی کند تا در زمان‌های پیک سفر آنها به کمک ایرلاین‌های داخلی بیایند و مسافران را جابجا کنند که نمونه این قراردادها را می توان با کشورها و ایرلاین های خارجی دید.

همچنین بدهی معوقه ایرلاین‌های ایرانی به شرکت فرودگاه‌های کشور و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هم از دیگر موضوعاتی است که توان پایین ایرلاین‌های ایرانی را نشان می‌دهد. گرچه بزرگترین بدهکاران، شرکت‌های بزرگ وابسته به دولت هستند اما ایرلاین‌های کوچک هم به نسبت پروازهایی که انجام می‌دهند حجم بزرگی از بدهی را دارند.

تازه ترین آمارها نشان می‌دهد که فقط بدهی ایران ایر به شرکت فرودگاه‌های کشور بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان و هواپیمای آسمان ۶۰ میلیارد تومان است که با احتساب بدهی سایر ایرلاین ها این رقم به بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.

همچنین بنابر اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تا ماه های گذشته، میزان بدهی شرکت‌های هواپیمایی به وزارت نفت به رقم ۷۷۰ میلیارد تومان رسیده بود که این بدهی‌ها هرروز در حال افزایش هستند و در واقع شرکت‌های هواپیمایی همیشه به عنوان یک بدهکار بزرگ به این دو سازمان به شمار می‌روند.

این در حالی است که تا قبل از تحریم‌های یکجانبه غرب بر علیه ایران، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی بیشترین جابه‌جایی را در منطقه انجام می‌دادند، سهمی که امروز از سوی کشورهای همسایه به شدت کاهش یافته است.

خروج ۴ میلیارد دلار ارز از کشور

بنابر اعلام مدیر عامل شرکت فرودگاه‌های کشور، در سال گذشته ۴ میلیارد دلار بابت عملکرد شرکت‌های خارجی در ایران، ارز از کشور خارج شده که اینها ناشی از مشکل کمبود ناوگان ایرلاین های ایرانی است.

محمدعلی ایلخانی همچنین گفته بود که در مسیرهای بین المللی شرکت‌های خارجی به کمک شرکت‌های ایرانی آمده‌اند و بخش عمده‌ای از مسافران بین المللی به وسیله ایرلاین‌های خارجی جابه‌جا می‌شوند به همین جهت رشد پروازهای بین المللی را در سال جاری داشتیم.

در این رابطه حمیدرضا پهلوانی رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشوری با تایید اینکه کاهش سهم ایرلاین‌های ایرانی فقط مختص به نوروز نیست و در مابقی ماه‌های سال هم جابه جایی آنها به شدت کاهش یافته است، گفت: شرکت‌های خارجی مولفه‌ای دارند که شرکت‌های داخلی از آن بی بهره‌اند که این مولفه، امکان ترانزیت مسافر است.

وی افزود: امکان ترانزیت اهرم بسیار قوی اقتصادی برای شرکت‌های هواپیمایی خارجی است که شرکت‌های ما به دلیل تحریم‌ها آن را ندارند، یعنی اگر شرکت‌های ایرانی بتوانند در کشورهای مختلف امکان سرویس دهی داشته باشند، قطعا این رقابت سازنده‌ای می‌شد.

پهلوانی با بیان اینکه ۸۰ میلیون پتانسیل بالقوه مسافر در کشور ما به بنیه اقتصادی ایرلاین‌های داخلی کمک می‌کرد، گفت: در حال حاضر صنعت هوایی ایران امکان ترانزیت مسافر را ندارد و طبیعت کار این است که هر شرکت هواپیمایی خارجی از غرب تا جنوب کشور وارد صنعت شود و بنیه اقتصادی خود را افزایش دهد.

رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به اینکه در ایام نوروز که پیک سفرها است، مسافران هم به ایرلاین‌های خارجی گرایش پیدا می‌کنند، بیان کرد: اگر بخواهید برای پرواز به یک کشور دوردست اقدام کنید، به شرکتی مراجعه می‌کنید که بدون واسطه شما را به مقصد برساند که فعلا این امکان را شرکت‌های خارجی دارند.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر مجموعه ظالمی بر روی صنعت هوایی ایران افتاده که توان رقابت را از شرکت‌ها گرفته است، گفت: می‌بینیم در جایی که شرکت‌های ایرانی می‌توانند وارد شوند، قیمت بلیت رقابت پذیر می‌شود و شرکت‌ها برای حفظ مسافران قیمت‌ها را پایین می‌آورند اما در پروازهای خارجی کشورهای اروپایی به دلیل تحریم‌ها رقابت را گرفتند و برنده رقابت اقتصادی شدند.

این کارشناس صنعت حمل و نقل هوایی، تصریح کرد: این رقابت‌ها طوری است که فقط رقیب موجود خود شرکت‌های خارجی هستند ونه ایرلاین‌های داخلی.