ترکیه و قطر و اخوان المسلمین از یک سو و عربستان سعودی و امارات و اردن از سوی دیگر تلاشهای گستردهای را برای وحدت جبهه خود از سر گرفته اند. شکی نیست که حضور همزمان رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در عربستان سعودی در همین راستا قرار دارد، چرا که از حوادث سیاسی و هماهنگی های منطقهای فراتر رفته و نمود مشخص کردن مجدد اولویتها و خطراتی است که از دیدگاه این کشورها ایران در رأس آنها قرار دارد.
براساس گفتههای منابع عربی نزدیک به کاخ سعودی ، تلاشهای گستردهای از سوی ریاض برای تشکیل "ارتش اسلامی" با مأموریت انتشار در کانونهای چالش از لیبی گرفته تا سوریه و عراق و یمن در دست اقدام است. گفته میشود طرح این موضوع در ابتدا با عبدالله دوم پادشاه اردن آغاز شد که نقش اساسی در ترتیب اوضاع منطقهای دارد، این موضوع برای راه برون رفت عبدالفتاح السیسی مطرح شد تا بتواند نیروهای مصری را به مناطق منازعه بکشاند. گفتگوهای موجود در زمینه انگیزه ارسال نیروهای مصری به عراق برای آزاد سازی مناطق غربی این کشور و انتشار یگانهایی از این نیروها در مرزهای عربستان سعودی با عراق مطرح است. مشکلی که در ابتدای این طرح مطرح شد،
میزان آمادگی ارتش مصر برای تحمل مسئولیتهای چنین وحدتی است، این در حالی است که خود این کشور با چالشهای سختتری در صحرای سینا یا مرزهای لیبی مواجه است و مسئولیت ایجاد ثبات امنیتی در فضای داخلی مصر نیز بر دوش آن سنگینی میکند.
بنابر اعلام این منابع دیدگاه عبدالله دوم این است که نیروهای عربی متشکل از 20 تا 40 هزار نیرو تشکیل شود که هسته آن را مصر و اردن و امارات و عربستان تشکیل دهند.
السیسی خیلی سریع این ایده را پذیرفت، اما عربستان سعودی با آن مخالفت کرد، به نظر می رسد علت مخالفت ریاض نیز از این رو است که فرماندهی و رهبری چنین نیروهایی در دست مصر خواهد بود. عربستان پیشنهاد جایگزینی را مطرح کرد که شامل تشکیل نیروهای اسلامی با حضور این 4 کشور به همراه ترکیه و پاکستان است. علت این پیشنهاد ریاض این است که حضور این 2 کشور به علت مرزهای طولانی که با ایران دارند، بتواند در محاصره ایران به عربستان کمک کند.
این اقدامات به صورت همزمان با تلاش برای مهار اخوان المسلمین در چارچوب های ملی دنبال میشود، معنی این سخن این است که گروه مذکور به تشکیلاتی بدون مرشد و بدون سازماندهی بینالمللی تبدیل شود، اولین نشانههای این رویکرد خود را از اردن نشان داد و گروهی جدا شده از اخوانی ها خواستار مجوز فعالیت در این راستا شدند. این همان چارچوبی بود که سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی چند هفته پیش مطرح کرده بود.
به نظر می رسد محور یمن اولین مبحثی خواهد بود که محور قدیم - جدید عربی رویکردهای خود را در مورد آن اعلام کنند. منابع مذکور تصریح کردند که عربستان سعودی تصمیم به تجزیه این کشور گرفته است. دیدگاه ریاض این است که یمن یا باید با عربستان باشد یا این که تجزیه شود. این رویکرد با تلاشهای گسترده سعودی برای تغییر چهره درگیری ها در این منطقه به درگیریهای مذهبی شافعی- زیدی قابل مشاهده است. فشارهایی که برای تحریم گفتوگو با انصار الله بر ضد احزاب گفتمان مشترک - تجمع یمنی برای اصلاح (اخوانی)، سوسیالیستهای یمن و حزب الوحدوی الناصری یمن و اتحادیه نیروهای مردمی که رؤسای آنها شافعی هستند، یکی از نمادهای این سیاست است که به دنبال منزوی کردن حوثی ها است. کمکهای متعدد به هیئتهای یمنی، شامل هیئتهای حزبی و عشایری از سوی ریاض نیز در همین راستا دنبال می شود. همچنین منابع فرودگاه عدن تأکید دارند که روزانه 4 هواپیما وارد عدن میشوند که تروریستهای تکفیری را از تمامی نقاط جهان وارد این منطقه میکنند.
تمام این تحولات در شرایطی دنبال میشود که ترکیه به دنبال دخالت نظامی در شمال سوریه و عراق است، این سیاست برای همه آشکار شده است. مانور نظامی این کشور برای انتقال مقبره سلیمان شاه نیز در همین راستا صورت گرفت. همچنین اثیل النجیفی همپیمان آنکارا در عراق از تصمیم این کشور برای مداخله نظامی در معرکه آزاد سازی موصل خبر داده است.