به گزارش مشرق، شبکه تلویزیونی سی ان ان، مجری سی ان ان از عبدالخالق عبدالله استاد علوم سیاسی دانشگاه امارات عربی متحده درباره جایگاه ایران در منطقه پرسید، پیش از آنکه درباره ایران، عراق و سوریه و یمن و دیگر مناطق صحبت کنیم، بیایید درباره توافق هسته ای با ایران صحبت کنیم. در منطقه شما اکثریت عرب سنی هستند، آیا آنها با توافق هسته ای ایران و پنج به علاوه موافق هستند.
عبدالخالق عبدالله گفت، اگر این توافق خوب باشد، قابل قبول خواهد بود. البته معنای اینکه توافق خوب چیست، از جنبه های مختلف تعاریف مختلف دارد. از نظر فنی چنین توافقی باید توانایی هسته ای ایران را برای هسته ای شدن (دستیابی به سلاح هسته ای ) محدود کند. اگر چنین توافقی حاصل شود خوب است، زیرا ما را به مرحله ای می رساند که باید باشیم و آن ایجاد منطقه عاری از تسلیحات اتمی است. البته همه این مسائل جنبه دیگری هم دارد و آن سیاست توافق هسته ای است که به آثار سیاسی آن می پردازد. به نظر من این جنبه تا حدودی مبهم است، زیرا ما نمی دانیم میان تهران و واشنگتن چه می گذرد و آیا واقعا توافق و معامله بزرگی قرار است انجام شود. در واقع آنچه این روزها ما را نگران کرده است، جنبه سیاسی قضیه است.
مجری گفت، شاید به همین علت است که جان کری وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته ژنو را ترک کرد و به ریاض رفت. به نظر می رسد آمریکا همزمان در هر دو جبهه برای پیشبرد دیپلماسی خود برای حل مسئله هسته ای ایران تلاش می کند به ویژه که رهبری جدیدی در عربستان سعودی روی کار آمده است. پیش از این رهبران اردن، مصر و ترکیه با پادشاه جدید عربستان سعودی دیدار داشته اند و به تازگی هم جان کری به دیدار او رفت. جان کری آشکارا و با صراحت گفته است، آمریکا نگرانی دولتهای منطقه را درباره تاثیر ایران بر بی ثباتی منطقه درک می کند. به نظر شما چگونه عاملی بی ثبات کننده در منطقه قابل پذیرش است. به نظر شما ریاض و رهبر جدید آن تا چه درباره دشمن قدیمی خود یعنی تهران نگران است؟
عبدالخالق عبدالله گفت: ریاض درباره تهران بسیار نگران است. به نظر من ایران از سال دوهزار و سیزده تا کنون بسیار قویتر شده است. نفوذ ایران در منطقه گسترش پیدا کرده است. نفوذ ایران از افغانستان تا دریای مدیترانه گسترده است. حتی برخی می گویند ایران به فکر احیای امپراطوری پارس در منطقه است. بنابراین مردم در ریاض و دیگر پایتختهای منطقه بسیار نگرانند که ایران تا این حد قدرت پیدا کرده است. آنها می گویند با وجود تحریمها و نبود توافق ایران تا این حد قویتر شده است پس اگر توافق حاصل و تحریمها برداشته شود، ایران بسیار قویتر خواهد شد.
مجری پرسید، شما می گویید ایران بلندپروازیهای توسعه طلبانه دارد اما تهران می گوید فقط می خواهد تحریمها برداشته شود. در هر حال ما شاهد نفوذ ایران در منطقه هستیم و این نفوذ را در رابطه با فعالیتهای نظامی در عراق می بینیم حتی اگر ایران نیروی نظامی در خاک عراق نداشته باشد. ما می دانیم ایران در سوریه نفوذ و دخالت دارد. ما نفوذ ایران از طریق حزب الله در لبنان را می بینیم. اکنون به نقطه بحرانی یمن می پردازیم که مایه نگرانی عربستان نیز هستند. هم اکنون یمن دو دولت دارد. یکی از آنها را حوثیهای شیعه مرتبط با ایران در صنعا تشکیل داده اند و عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور مخلوع به عدن در جنوب این کشور فرار کرده است. به نظر شما آنچه در یمن جریان دارد تا چه حد مایه نگرانی است؟
استاد علوم سیاسی در پاسخ گفت: کمترین چیزی که عربستان سعودی و دولتهای عرب خلیج فارس انتظار آن را می کشند، این است که یمن بزرگ دچار انفجار و تجزیه شود و حتی ممکن است تاثیر آن به بیرون هم سرایت کند. احتمال این رخداد هم زیاد است، زیرا هم اکنون دو دولت جدا از هم در این کشور کار می کنند. حتی ممکن است برخی یمن را به سمت جنگ داخلی سوق دهند. از طرف دیگر هم ما می بینیم که ایران حضوری بالفعل و آشکار در عراق دارد و قاسم سلیمانی به عنوان حاکم بالفعل عراق عمل می کند. در کنار عراق، ایران در یمن و تحولات این کشور نیز نفوذ و تاثیر دارد. در واقع می بینیم در منطقه ما در شمال و جنوب و شرق و غرب آن ایران نفوذ دارد. بنابراین برای ما نگران کننده است شاهد توسعه طلبی ایران هستیم.
مجری گفت، آیا نزدیکی میان تهران و ریاض امکان پذیر است به ویژه تابستان گذشته نوعی نزدیک را میان دو طرف شاهد بودیم.
عبدالخالق عبدالله پاسخ داد: به نظر من نزدیکی میان تهران و ریاض در این برهه از زمان بسیار بعید است و این مسئله دو علت دارد. اول اینکه نفوذ ایران در سراسر منطقه در حال گسترش است. علت دوم اینکه ایران گروههای شبه نظامی شیعه را در سراسر عراق گسیل داشته است و باعث بی نظمی و بی ثباتی در این کشور می شود. ایران به مناطق سنی نشین و شهرهای سنی شبه نظامیان سنی را اعزام کرده است. ما هم اکنون با جمعیت سنیهای عراق همدردی می کنیم، زیرا این افراد(شبه نظامیان شیعه) ممکن است در گرفتن انتقام از سنیها، همانند خود داعش بیرحم باشند. بنابراین ما شاهد گسترش نفوذ ایران از یک طرف و از طرف شاهد استقرار شبه نظامیان شیعه تحت حمایت و رهبری ایران در عراق هستیم. بنابراین مشکل ما در منطقه چیزی فراتر از نگرانی صرف است.
عبدالخالق عبدالله گفت، اگر این توافق خوب باشد، قابل قبول خواهد بود. البته معنای اینکه توافق خوب چیست، از جنبه های مختلف تعاریف مختلف دارد. از نظر فنی چنین توافقی باید توانایی هسته ای ایران را برای هسته ای شدن (دستیابی به سلاح هسته ای ) محدود کند. اگر چنین توافقی حاصل شود خوب است، زیرا ما را به مرحله ای می رساند که باید باشیم و آن ایجاد منطقه عاری از تسلیحات اتمی است. البته همه این مسائل جنبه دیگری هم دارد و آن سیاست توافق هسته ای است که به آثار سیاسی آن می پردازد. به نظر من این جنبه تا حدودی مبهم است، زیرا ما نمی دانیم میان تهران و واشنگتن چه می گذرد و آیا واقعا توافق و معامله بزرگی قرار است انجام شود. در واقع آنچه این روزها ما را نگران کرده است، جنبه سیاسی قضیه است.
مجری گفت، شاید به همین علت است که جان کری وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته ژنو را ترک کرد و به ریاض رفت. به نظر می رسد آمریکا همزمان در هر دو جبهه برای پیشبرد دیپلماسی خود برای حل مسئله هسته ای ایران تلاش می کند به ویژه که رهبری جدیدی در عربستان سعودی روی کار آمده است. پیش از این رهبران اردن، مصر و ترکیه با پادشاه جدید عربستان سعودی دیدار داشته اند و به تازگی هم جان کری به دیدار او رفت. جان کری آشکارا و با صراحت گفته است، آمریکا نگرانی دولتهای منطقه را درباره تاثیر ایران بر بی ثباتی منطقه درک می کند. به نظر شما چگونه عاملی بی ثبات کننده در منطقه قابل پذیرش است. به نظر شما ریاض و رهبر جدید آن تا چه درباره دشمن قدیمی خود یعنی تهران نگران است؟
عبدالخالق عبدالله گفت: ریاض درباره تهران بسیار نگران است. به نظر من ایران از سال دوهزار و سیزده تا کنون بسیار قویتر شده است. نفوذ ایران در منطقه گسترش پیدا کرده است. نفوذ ایران از افغانستان تا دریای مدیترانه گسترده است. حتی برخی می گویند ایران به فکر احیای امپراطوری پارس در منطقه است. بنابراین مردم در ریاض و دیگر پایتختهای منطقه بسیار نگرانند که ایران تا این حد قدرت پیدا کرده است. آنها می گویند با وجود تحریمها و نبود توافق ایران تا این حد قویتر شده است پس اگر توافق حاصل و تحریمها برداشته شود، ایران بسیار قویتر خواهد شد.
مجری پرسید، شما می گویید ایران بلندپروازیهای توسعه طلبانه دارد اما تهران می گوید فقط می خواهد تحریمها برداشته شود. در هر حال ما شاهد نفوذ ایران در منطقه هستیم و این نفوذ را در رابطه با فعالیتهای نظامی در عراق می بینیم حتی اگر ایران نیروی نظامی در خاک عراق نداشته باشد. ما می دانیم ایران در سوریه نفوذ و دخالت دارد. ما نفوذ ایران از طریق حزب الله در لبنان را می بینیم. اکنون به نقطه بحرانی یمن می پردازیم که مایه نگرانی عربستان نیز هستند. هم اکنون یمن دو دولت دارد. یکی از آنها را حوثیهای شیعه مرتبط با ایران در صنعا تشکیل داده اند و عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور مخلوع به عدن در جنوب این کشور فرار کرده است. به نظر شما آنچه در یمن جریان دارد تا چه حد مایه نگرانی است؟
استاد علوم سیاسی در پاسخ گفت: کمترین چیزی که عربستان سعودی و دولتهای عرب خلیج فارس انتظار آن را می کشند، این است که یمن بزرگ دچار انفجار و تجزیه شود و حتی ممکن است تاثیر آن به بیرون هم سرایت کند. احتمال این رخداد هم زیاد است، زیرا هم اکنون دو دولت جدا از هم در این کشور کار می کنند. حتی ممکن است برخی یمن را به سمت جنگ داخلی سوق دهند. از طرف دیگر هم ما می بینیم که ایران حضوری بالفعل و آشکار در عراق دارد و قاسم سلیمانی به عنوان حاکم بالفعل عراق عمل می کند. در کنار عراق، ایران در یمن و تحولات این کشور نیز نفوذ و تاثیر دارد. در واقع می بینیم در منطقه ما در شمال و جنوب و شرق و غرب آن ایران نفوذ دارد. بنابراین برای ما نگران کننده است شاهد توسعه طلبی ایران هستیم.
مجری گفت، آیا نزدیکی میان تهران و ریاض امکان پذیر است به ویژه تابستان گذشته نوعی نزدیک را میان دو طرف شاهد بودیم.
عبدالخالق عبدالله پاسخ داد: به نظر من نزدیکی میان تهران و ریاض در این برهه از زمان بسیار بعید است و این مسئله دو علت دارد. اول اینکه نفوذ ایران در سراسر منطقه در حال گسترش است. علت دوم اینکه ایران گروههای شبه نظامی شیعه را در سراسر عراق گسیل داشته است و باعث بی نظمی و بی ثباتی در این کشور می شود. ایران به مناطق سنی نشین و شهرهای سنی شبه نظامیان سنی را اعزام کرده است. ما هم اکنون با جمعیت سنیهای عراق همدردی می کنیم، زیرا این افراد(شبه نظامیان شیعه) ممکن است در گرفتن انتقام از سنیها، همانند خود داعش بیرحم باشند. بنابراین ما شاهد گسترش نفوذ ایران از یک طرف و از طرف شاهد استقرار شبه نظامیان شیعه تحت حمایت و رهبری ایران در عراق هستیم. بنابراین مشکل ما در منطقه چیزی فراتر از نگرانی صرف است.
