ارگ راین
ارگ رایِن یکی از بزرگترین بناهای خشتی جهان است. این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از بیست و دو هزار مترمربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است که هرساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
ارگ راین در جنوب غربی شهر کنونی راین در استان کرمان ایران قرار دارد. این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیهاست و بر بالای تپهای قرار دارد.
ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی)بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بودهاست. این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میرحسینی بوده که هنوز گروهی از انان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان باشنده هستند.فرمانروایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد.تا انجا که این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شدهاست.
باغ شاهزاده یا باغ شازده زیباترین باغ تاریخی ایران محسوب میشود. این باغ در حدود ۲ کیلومتری شهر ماهان و حوالی شهر کرمان و در دامنه کوههای تیگران واقع شده و مربوط به اواخر دوره قاجاریه میباشد. باغ شاهزاده به گونهای استقرار یافته که حداکثر استفاده از مناظر بدیع داخلی را به صورت زیر امکان پذیر میسازد: در بدو ورود، به ویژه در طبقه فوقانی سردر خانه به غیر از دیدها و مناظر بیرونی باغ، منظره چهارباغ و در جهت عکس آن منظره کوه را امکان پذیر میسازد. این مناظر عمده یعنی رؤیت حرکت آب، حوض ها و آبشارها هرکدام به نوبه خود تأکیدی بر محورهای عمود بر محور اصلی دارند و توأم با نظام گیاهی مناظر بدیع داخلی را ارائه میدهند.
این باغ ابتدا به دستور محمد حسن خان سردار ایروانی حاکم وقت کرمان ساخته شد و بنای درون آن بعداً توسط عبدالحمید میرزا ناصرالدوله حاکم کرمان طی یازده سال حکمرانی وی (۱۲۹۸ ه . ق تا ۱۳۰۹ ه. ق) ساخته شد و با مرگ وی نیز بنای آن نیمه تمام رها شد. گفته میشود وقتی خبر پپ ناگهانی حاکم را به ماهان میبرند، بنّایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که در دست داشته محکم به دیوار کوبیده و کار را رها کرده و فرار نموده است. به همین علت جاهای خالی کاشیها را بر سردر ورودی میتوان دید. تاریخ بنای باغ ۱۲۷۶خورشیدی است.
هر ساله گردشگران از این باغ زیبای ایرانی بازدید میکنند و از زیبایی و طراوت آن لذت میبرند. باغ شاهزاده در تاریخ سی ام تیرماه ۱۳۹۰ به ثبت جهانی یونسکو رسیده است.
کوه سهند
سهند نام قلهای در شمال شهرمراغه واقع در استان آذربایجان شرقی ایران است.
مشخصات کوه : ارتفاع : ۳۷۰۷ متر مکان : شمال غربی ایران ارتفاع نسبی : ۱۸۲۶ متر گونه : آتشفشانی مطبق
آخرین فوران : ناآشکار، احتمالا دوران هولوسن
رشته کوه سهند به عنوان عروس کوهستانهای ایران مشهور است . دامنه های سر سبز و چشمه های روان آن بسیار دل نواز هستند . این رشته کوه در شمال مراغه واقع بوده و بلندترین قله آن جام نام دارد . سهند و جام دو قله به هم چسبیده این رشته کوه می باشند.چشمه ای در قله این کوه وجود دارد که تقد س خاصی برای آن قائلند
سهند در باورهای آیینی اسطوره شناسی جایگاه برجستهای دارد، به نظر برخی از محققان كوه سهند همان كوه اسنوند است كه در اوستا آمده و زرتشت در آنجا با الهه آبها گفتگو كرده است. سهند رشتهای از جبال البرز است كه در شمال مراغه و از غرب به شرق كشیده شده و بلندترین قله آن 3710 متر ارتفاع دارد.
این كوه همواره محلی مناسب و سرسبز برای گردش و تفریح مردم شهرهای آذربایجان شرقی و غربی و گردشگران و مسافران این شهرها به ویژه شهرستان مراغه است.
کوه دماوند
کوه دَماوَند کوهی در شمال ایران است که بلند ترین کوه ایران و خاورمیانه و بلند ترین قلهٔ آتشفشانی آسیا است.این کوه در قسمت مرکزی رشتهکوه البرز در جنوب دریای خزر و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. کوه دماوند که از نظر تقسیمات کشوری در استان مازندران قرار دارد، به هنگام صاف و آفتابیبودن هوا، از شهرهای تهران، ورامین و قم و همچنین کرانههای دریای خزر قابل رؤیت است. کوه دماوند در سیام تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شد.همچنین کوه دماوند از سال ۱۳۸۱ به عنوان «اثر طبیعی ملّی» در شمار مناطق چهارگانهٔ ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست قرار گرفتهاست.
از دماوند در اساطیر ایران هم یاد شدهاست و شهرت آن بیش از هر چیز به این سبب است که ضحاک (پادشاهی ستمگر و اژدهافش) در آن به بند کشیده شدهاست. در آثار ادبی فارسی نیز فراوان به این اسطوره و به طور کلّیتر کوه دماوند اشاره شدهاست.در بندهش اینچین آمده: رود هرهز (هراز) در تپرستان است و از کوه دماوند سرچشمه میگیرد. قصیدهٔ دماوندیه ملکالشعرای بهار هم معروف است. دماوند دارای چشمههای آب گرم لاریجان، اسک و وانه است.
فاصله از شهرهای نزدیکاین قلّه در ۶۹ کیلومتری شمال شرقی تهران، ۶۲ کیلومتری غرب آمل و ۲۶ کیلومتری شمال شهر دماوند واقع شدهاست.
مسیرهای اصلی صعودبرای رسیدن به قله دماوند، مسیرهای مختلفی وجود دارند که شناختهشدهترین آنها این جبههها هستند:
جبههٔ شمالی؛ مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت میگیرد.
جبههٔ شمال شرقی؛ پناهگاه تخت فریدون در این مسیر قرار دارد.
جبههٔ غربی؛ پناهگاه سیمرغ در این مسیر قرار دارد.
جبههٔ جنوبی؛ از سمت جنوب شرقی کوه. پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار میگیرند.
آسانترین این مسیرها جبهه جنوبی و سختترین آنها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفتهاند و همچنین همگی دارای جانپناه در میان راه هستند. در مسیر جنوبی، آبشاری وجود دارد که همهٔ سال یخزدهاست و تنها در تابستانهای بسیار گرم، جاری میشود که به همین دلیل به آن آبشار یخی گفته میشود. این آبشار با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار خاورمیانهاست.
پناهگاهها
در نقشه راهنمای صعود به قلههای البرز مرکزی پناهگاههایی به شرح زیر مشخص شدهاست:
پناهگاه گوسفندسرا (کوهپایه) در ارتفاع ۲۹۵۰ متری.
بارگاه سوم (یال جنوبی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناهگاه سیمرغ (یال غربی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناهگاه تخت فریدون (یال شمال شرقی) در ارتفاع ۴۳۶۰ متری.
جانپناه فلزی (جبهه شمالی) در ارتفاع ۴۰۰۰ متری
پل ورسک و سه خط طلا
پل ورسک در دره ورسک در روستای ورسک، واقع در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر زیرآب و ۸۵ کیلومتری شهر قائمشهر در محور فیروزکوه و در مسیر راه آهن شمال قرار دارد. پل ورسک از شاهکارهای مهندسی زمان خویش به حساب می آمده است. این پل در زمان حکومت رضاشاه در ایران توسط آلمانیها به رهبری سرمهندس اتریشی خود یعنی والتر اینگر ساخته شد. حجم پل ورسک که دارای ۶۶ متر دهانه قوسی اصلی و ۱۱۰ متر ارتفاع از ته دره است، جمعاً ۴۵۰۰ مترمکعب است. طول کلی پل ۸۶ متر است. عظمت این پل که در واقع دو کوه عظیم و سخت را به یکدیگر اتصال می دهد ستودنی است. این پل راه ارتباطی راه آهن سراسری شمال جنوب بوده که با شگفتی تمام و با ابزار آلات بسیار ساده مانند دینامیت و دریل دستی ساخته شده بود و در ساخت آن از هیچ سازه فلزی استفاده نشده است. این پل در دوران جنگ جهانی دوم پل پیروزی نامیده میشد.
امروزه پل ورسک علاوه بر اهمیت ویژه در صنعت حمل و نقل، از جاذبههای سیاحتی کشور نیز محسوب میشود. پل ورسک در شمار مهمترین آثار فنی مهندسی راه آهن شمال ایران محسوب میشود و با شماره 1543 به ثبت ملی رسیده است. قطارهای مسافری تهران ـ ساری و تهران ـ گرگان پس از گذشت بیش از ۷۰ سال هر روز ۴ بار از روی آن میگذرد. قطارهای باری و سوختی نیز از روی آن میگذرند.
سه خط طلا :اصطلاح سه خط طلای راهآهن شمال مربوط به دره ای در سه کیلومتری بعد از پل ورسک و بعد از روستای ورسک به سمت گدوک در ارتفاعات شرق جاده تهران – شمال مشاهده میباشد. طراحی این خطوط به جهت کم کردن شیب و افزایش ضریب قدرت لوکوموتیوها در نظر گرفته شده است که برای ایرانیان ارزشی به مراتب بیشتر از طلا دارد. از این رو به این سه حط راه آهن که بالای یکدیگر قرار دارند به اصطلاح سه خط طلا می گویند.
آبشار ورسک
آبشار ورسک پل سفید E59 52 N54 35 در قسمت شرق روستای زیبای ورسک و در زیر قله اتابک و تیزکوه، دره ای بسیار زیبا و نیمه جنگلی وجود دارد که نسبتا عمیق بوده و چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.
آبشار بسیار زیبا و پرآب چشمه علی که همان آبشار فصلی ورسک می باشد به ارتفاع تقریبی بیست متر از این دره به سمت روستای ورسک جاری است. آب این آبشار از ارتفاعات قدمگاه سرچشمه می گیرد و سالانه تعداد زیادی از مردم مشتاق را به سوی خود می کشاند. از روستای ورسک تا زیر آبشار حدود ۳۰ دقیقه راه می باشد که نیمی از آن از کنار آب رودخانه می گذرد. آب و هوای این منطقه معتدل، مرطوب و کوهستانی می باشد. این رودخانه فصلی است و در فصل های مختلف حجم آب متفاوتی دارد.
برای رسیدن به این آبشار زیبا کافی است در محور فیروزکوه بعد از گردنه گدوک کمی جلوتر به سمت راست وارد روستای ورسک شده و از آنجا تا آبشار حدود 4 کیلومتر و تقریبا نیم ساعت راه است مسیر رسیدن به آبشار ورسک دقیقا از زیر پل ورسک می گذرد و باید در امتداد رودخانه حرکت کرد تا به آبشار زیبای ورسک رسید… در مسیر به یک آبشار کوچک می رسید یه دو راهی است که باید به سمت راست بروید.
آدرس: ورسک، امتداد رودخانه پل ورسک
سی و سه پل
سیوسهپل یا پل اللهوردی خان پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که توسط اللهوردی خان بر روی زایندهرود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و محل برگزاری مراسم جشن آبپاشان و همچنین مراسم خاجشویان ارامنه ی اصفهان در دوره ی صفویه بوده است.
سرپرسی سایکس این پل از پلهای درجه اول عالم، شاردن آن را شاهکار معماری و شگفت آفرین و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران میدانند. و به قول لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوه ترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد».[۶] دن گارسیا در این باره مینویسد: «این پل نیز از بناهای الله وردی خان است و با اینکه دشمنان و حاسدانش میگویند این بنا با پول ساخته شده است، نمیتوانند انکار کنند که بانی شخص اوست. اما باور عموم مردم که حقیقت نیز همان است، این است که الله وردی خان پل را به خرج خود ساخته است».
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام شیخ علی نقی کمرهای تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای چهارباغ هم ساخته شدهاست. سی وسه پل، چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
دریاچه چورت
با سر سبز شدن و زنده شدن دوباره طبیعت در فصل بهار جنگل ها و مراتع اطراف دریاچه چورِت که یکی از مناطق بکر بخش چهار دانگه شهرستان ساری میباشد، زیبایی های طبیعت این منطقه از استان مازندران را دو چندان کرده است.
دریاچهٔ میانشه یا دریاچهٔ چورت (خواهرخواندهٔ دریای خزر) در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری روستای چورت حد فاصل ساری تا کیاسر در استان مازندران ایران قرار دارد. این دریاچه، در ۳۵۰ کیلومتری تهران در جنگلهای بکر روستای چورت در بخش چهاردانگه شهرستان ساری واقع در ۵۰ کیلومتری جنوب این شهر است. وسعت این دریاچه حدود ۲٫۵ هکتار است. این دریاچه به دلیل نزدیکی به روستای چورت، دریاچه چورت هم نامیده میشود.
این دریاچه در سال ۱۳۱۸ خورشیدی بر اثر زمینلرزه و رانش زمین و در پی آن بسته شدن مسیر آب چشمهای که در کنار دریاچه قرار دارد، بوجود آمدهاست. هنگام کاهش آب، پدیدار شدن باقیمانده درختهایی که در محل پیدایش دریاچه بودهاند منظرهٔ ویژهای را ایجاد میکند. این دریاچه در شکاف درهای با شیب زیاد قرار گرفته و دور تا دور دریاچه را پوششهای جنگلی بکر و درختان قدیمی در بر گرفتهاست. شکل هندسی دریاچه به شکل بیضی کشیده بوده و ژرفای آن با توجه به میزان بارشهای فصلی متغیر است. ماهیهای موجود در دریاچه توسط افراد محلی به دریاچه انداخته شدهاست.
این دریاچه نیز مانند حوضچهسار پلهای باداب سورت در بخش چهاردانگه قرار دارد.
غار یخی چما در مجاورت روستای شیخ علیخان در فاصله 25 کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
غار یخی چما در مقابل دشت چما واقع شده و شبیه تنگهای بزرگ و یک انباری پربرف است که ارتفاع برفهای آن تا 50 متر نیز میرسد. لایههای یخی این غار در فصول گرم و کمبارش دارای ضخامت کمی بوده و بسیار نازک و سست میباشند و باید از عبور بر روی آنها و داخل غار اجتناب نمود.
غار یخی چما یکی از نادرترین و اعجابانگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری به شمار میرود. قرار گرفتن در درههای عمیق و انباشت حجم برفهای چندین ساله در این غار سبب شده است تا قندیلهای یخ و تودههای عظیم برف به صورت دائمی و در تمام فصول سال باقی بمانند.
سرعين شهري کوچک در 25 کيلومتري جنوب اردبيل است. اين شهر به علت چشمههاي آبگرم فراوان شهرت دارد و يکي از مناطق گردشگري در استان اردبيل است.
شهر سرعين در 04/48 درجه طول شرقي و 09/38 درجه عرض شمالي با مساحتي بيش از 1280000 متر مربع در 28 کيلومتري غرب شهر اردبيل قرار دارد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دريا 1650 متر ميباشد.
جاذبههاي شهر سرعين
آبگرم ها
سرعين داراي دهها چشمه آب گرم معدني ميباشد که از کوه سبلان سرچشمه ميگيرند.
ليست برخي آبگرم هاي معروف سرعينگاوميش گلي
بش باجيلار
مجتمع آب درماني سبلان
آبگرم ژنرال
آبگرم پهنلو
قهوه سويي
ساري سو
آبدرماني شفا
قره سو
ايرانيان(به زودي)
چشمه ابگرم دالار
پيست اسکي
منطقه نمونه گردشگری سبلان که به عنوان دهکده توریستی سبلان نیز نامیده می شود در سایتی به وسعت 110 هکتار در کنار جاده ارتباطی نیر به سراب و در 5 کلیومتری غرب شهر نیر و در جوار رودخانه بالقلو قرار دارد که در بردارنده چندین دهنه آبگرم معدنی همچون برجلو –قینرجه- داش آلتی – قمیش تی می باشد که در این میان آبگرم معدنی برجلو( بوشلی) با درجه حرارت 53 درجه سانتیگراد و آبگرم قینرجه بادرجه حرارت 73 درجه سانتیگراد و دارا بودن خواص درمانی همچون تسکین و درمان درد های رماتیسم و درد مفصلها و رفع خستگی به صورت سنتی مورد استفاده قرار میگیرد از آوازه بیشتری برخوردار می باشند این منطقه درتاریخ 9/3/88 با شماره مصوبه 51571/ت38706 بادرجه ملی به عنوان منطقه نمونه گردشگری شهرستان نیر مورد تصویب هیئت دولت قرار گرفت در حال حاضر این منطقه برای ایجاد مجتمع های آبدرمانی و تاسیسات گردشگری و اقامتی به بخش خصوصی واگذار گردیده است .
کاخ آپادانای شوش
کاخ آپادانای شوش قصر زمستانی شاهان هخامنشی بودهاست. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سالهای ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاد شد. دیوارهای کاخ از خشت و ستونهای آن از جنس سنگ است.
کاخ داریوش واحدهای مختلفی از جمله تالار بار عام، حرمسرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی دارد. دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرحهای سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بودهاند که بقایای بهجایماندهٔ آنها در موزههای خارجی و داخلی نگهداری میشوند.
آبشارهاي شوشتر(سيکاها) شوشتر در موقعیت جغرافیایی E4851 N3202 در استان خوزستان واقع است. سازههای آبی شوشتر در دوران ساسانیان، جهت بهرهگیری از نیروی آب بهعنوان محرک آسیابهای صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیابها، آبشارها، کانالها و تونلهای عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.
محوطه آبشارهاي شوشتر در جنوب پل بند گرگر و خيابان شريعتي واقع شده است. دقيقا ًمشخص نيست كه اين محوطه در چه زماني بوجود آمده ولي شواهد موجود نشان مي دهد كه احتمالاً در دوره ساساني، خصوصاً در زمان سلطنت شاپور اول بنا شده است. طبق نوشته كتاب تذكره شوشتر، در زمان اردشير بابكان (بنيانگذار سلسله ساساني در سال 224ميلادي) بخاطر اينكه آب را به شرق و جنوب شوشتر رسانده و كشاورزي منطقه را رونق دهند، ساخت رود گرگرشروع و تا سلطنت شاپور،فرزند اردشير، ادامه يافت. بر روي اين نهر، پل بند گرگر ساخته شد، كه نه تنها از طغيان آبهاي اضافي جلوگيري مي كرد، بلكه شهر شوشتر را با شرق آن ( مسجد سليمان و اهواز) مرتبط مي ساخت.بطوري كه درگذشته نزديك اين پل بند، دروازه گرگر وجود داشت. درون محوطه آبشارها، حدود 40 آسياب وجود داشت كه اين آسياب ها در بخش شمالي، شرقي و غربي قرار داشتند. از آسياب ها براي تهيه آرد استفاده مي شد.به مرور زمان بر اثر حوادث طبيعي (سيل و زلزله) وعوامل انساني اكثر اين آسياب ها رو به تخريب نهادند.در حال حاضر آسياب رضا گلاب توسط پايگاه ميراث فرهنگي سازه هاي آبي تاريخي شوشتر، مرمت و در حال فعاليت مي باشد.
يکي از نقاط ديدني استان گيلان و شهرستان تالش پارک جنگلي گيسوم است. مسيري زيبا و ديدني درختان سر به فلک کشيده آن تونلي جنگلي را ايجاد کرده است که دل هر بينندهاي را با خود ميبرد.
در جنوب گيسوم، رضوانشهر به فاصله ۱۴کيلومتر و شمال آن، شهر هشتپر (تالش) با فاصله حدود ۲۰کيلومتر قرار دارد.
جاده گيسوم تونلي جنگلي را با نسيم خنک کوهستان هاي تالش در هم آميخته تا تن و جان هر رهگذري را آرامش ببخشد و روحش را آسايش دهد.گيسوم جايي است که جنگل و دريا به هم مي رسند و سحر طبيعت به اوج خود مي رسد.
اگرچه گيسوم فقط در نيمه اول سال پذيراي گردشگران است ولي بايد گفت که اگر در نوروز و نيمه اول سال هم موفق به سفر به اين منطقه گردشگري نشديد زيبايي هاي طبيعي گيسوم در فصل پاييز و زمستان نيز کمتر از بهار و تابستان نيست.
کویر ریگ جن
کویر ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر، از شمال به جنوب سمنان و جنوب شرق گرمسار، از غرب محدود به پارک ملی کویر و تنگ ظلمات از شرق به محور ارتباطی جندق ـ معلمان و از جنوب به شمال انارک و چوپانان محدود است. ریگ جن با وسعتی برابر با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع در این محدوده قرار دارد. به عبارتی ریگ جن در حاشیه شمالی به کوه گوگردی، در حاشیه شرقی به جاده دامغان ـ جندق و در قسمت شمالی به رودخانه ورگی که از ارتفاعات کوه گوگردی سر چشمه می گیرد منتهی می شود. این رود در جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی وارد ریگ جن می شود و کوه ملاهادی در حاشیه جنوبی این ریگزار قرار دارد.
همانطور که گفته شد "ریگ جن” منطقه ای کویری و دارای تپه های ماسه ای در کویر مرکزی ایران است و به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه یا چاه آب، در گذشته های دور، محل عبور کاروان ها نبوده و فقط در سال های اخیر، چند گروه از محققان و سیاحان به آن منطقه رفته اند. گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و در قسمت جنوب شرقی پوشیده از تپه های ماسه ای به هم پیوسته است که به دم ریگ شهرت دارند.
دشت دالاني اليگودرز با دوهزار و 900 هكتار وسعت در يكي از ارتفاعات منطقه حفاظت شده اشترانكوه قرار دارد
قرار گرفتن اين دشت زيبا در ارتفاعات اشترانكوه و احاطه شدن توسط كوههاي ديگري همچون مورزرين قالي كوه شاه كول و نسارتخت زيبايي آن را صد چندان كرده است
مجموعه اين مناظر چشم نواز و بي بديل باعث شده همه ساله خيل عظيم گردشگران و دوستداران طبيعت از سراسر كشور به اين منطقه سرازير شوند. در اين دشت زيبا ومنحصر به فرد دو نوع نادر از گلهاي لاله واژگون به نامهاي ‘سوسن چلچراغ’ و ‘اشك مريم’ با ارتفاعي بالغ بر 120 سانتي متر مي رويد.
دریاچه گهر ملقب به نگین زاگرس یک دریاچه کوهستانی در ایران است که در میان رشتهکوه اشترانکوه در استان لرستان با ارتفاع ۲۳۵۰ متر از سطح دریا واقع شده است.
این دریاچه در منطقه حفاظت شده اشترانکوه دورود قرار دارد این دریاچه که به «نگین اشترانکوه» معروف است به سبب نداشتن راه ماشین رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور ماندهاست. سالانه در حدود ۷۰٬۰۰۰ گردشگر اقدام به بازدید از این منطقه مینمایند.
گهر به احتمال زیاد در اثر وقوع زمین لرزهای بزرگ به وجود آمدهاست. این دریاچه بر روی گسل اصلی امروزی زاگرس قرار دارد. بنابراین احتمالاً در اثر جنبش گسل و رویداد یک زمین لغزش سنگ ریزش تشکیل شدهاست.
گهر شامل ۲ بخش به نامهای گهر بزرگ (کله گهر) و گهر کوچک (کره گهر) میباشد. دریاچه گهر بزرگ حدود ۱۷۰۰ متر درازا و ۴۰۰ تا ۸۰۰ متر پهنا و ۴ تا ۲۸ متر ژرفا دارد.
دسترسی به این دریاچه بوسیله خودرو از طریق شهر دورود امکانپذیر است که نزدیک ترین راه برای دسترسی به این دریاچه میباشد. راه شکافیهایی که اخیرا انجام شده، باعث دسترسی آسان به این دریاچه شده است.
ساحل این دریاچه به جز قسمت مدخل دریاچه (ضلع غربی) و قسمت مقابلاش (ضلع شرقی) که ساحلی ماسهای دارد و برای شنا مناسب است در سایر نقاط دارای ساحلی صخرهای است که برای شنا مناسب نیست. در قسمت پایین دریاچه، جنگلی انبوه وجود دارد که در شرف نابودی است.
در قسمت بالای آن نیز جنگلی انبوه وجود دارد که این جنگل هم در معرض خطر نابودی است. از قسمت بالا، جوی آبی به دریاچه میریزد که ادامه آن به دریاچهای دیگر منتهی میشود. با حدود ۴۰ دقیقه پیاده روی میشود به این دریاچه (گهر دوم یا گهر پایین) رسید.
عمق آن کم است و ماهیان کف دریاچه را با کمی دقت میشود به خوبی دید. جریان ورودی آب دریاچه ۱۰ فوت مکعب بر ثانیه و جریان خروجی آن حدود ۲۰ فوت مکعب بر ثانیه میباشد. علت افزایش حجم آب خروجی دریاچه وجود چشمههای در قسمت تحتانی آن است.
کاخ ساسان
مجموعه کاخ سروستان که قدیمیترین گنبد آجری کشور را در خود جای داده است در زمان بهرام گور ساسانی ساخته شده است.
آخرين بررسي هاي باستان شناسي در مجموعه کاخ سروستان نشان میدهد که اين مجموعه ساساني در دوره اوج شکوه خود حدود 30 هکتار وسعت داشته است.
کاخ سروستان در استان فارس و در 9 کیلومتری جنوب شهر سروستان و در مسیر روستای نظرآباد در دشتی وسیع جای گرفته است. این کاخ از جنس سنگ و گچ است.
آبشار مارگون
مارگون نام آبشاری است که در درههای غرب شهرستان سپیدان قرار گرفته است. ارتفاع این آبشار به ۷۰ متر و عرض آن به ۱۰۰ متر میرسد.
آبشار مارگون که در روستای مارگون واقع شده است، یکی از بزرگترین و با شکوه ترین آبشارهای ایران است که از نظر زیبائی، بزرگی و حجم آب خروجی با آبشار شوی لرستان رقابت میکند.
راه رسیدن به آبشار مارگون :
فاصله این آبشار از اردکان فارس حدود 48 کیلومترست.
اگر از شهر یاسوج قصد عزیمت به آبشار مارگون را داشته باشید، طول مسیر 65 کیلومتر می باشد.
در میانه راه پس از کیلومتر 29 جاده یاسوج به اقلید و انتخاب جاده آبشار مارگون می توانید به این آبشار زیبا برسید.
راه ماشین رو تا جائی که حدود ۸۰۰ متری آبشار است، ادامه دارد و بقیه راه را باید پیاده پیمود که این راه سنگفرش و در نزدیکی آبشار دارای پلههای سیمانی است.
آبشار فدامی
در فاصله 130 کیلومتری جنوب شرق داراب و در دل گرمای سوزان چشمه ای از دل کوه می جوشد و به پیش می آید نام این آبشار زیبا فدامی است اين آبشار در منطقه فورگ (فرگ) و در شهر فدامي در مسیر جاده ترانزيتي شيراز به بندرعباس واقع شده و هر ساله ميزبان تعداد کثيری از علاقمندان به طبيعت است.
یکی از ویژگی های آبشار فدامی وجود چهار نوع آب شور و شیرین و سرد و گرم است که در فاصله 20 متری آبشار شیرین با هم مخلوط می شوند و استخر طبیعی زیبایی را پدید می آورند. ارتفاع آبشار شور فدامی که در بالادست آبشار شیرین واقع شده 10 تا 15 متر است.
سرچشمه آبشار شور فدامی در 500 متری آن است و وجود نخل های خودرو در کنار آبشار شور به زیبایی آن افزوده است. عرض آبشار شیرین فدامی که در گذشته به 800 متر می رسید و عریض ترین آبشار طبیعی ایران محسوب می شد، به دلیل خشکسالی و استفاده بی رویه کشاورزان بالادست اکنون به 200 متر رسیده است.
معبد آناهیتا
معبد آناهیتا از بناهای مشهور شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون است.
این بنا به صورت مکعبی است که هر یک از اضلاع آن نزدیک ۱۴ متر است و از سنگهای تراشیده شده با ابعاد مختلف و بدون ملات به صورت دو جداره ساخته شده است. این بنا با الهام از سبک معماری دوره هخامنشی ساخته شده است که به وسیله بستهای آهنی به یکدیگر قفل و بند شدهاند. معبد آناهیتا فاقد سقف مسطح بوده است. این معبد را در عمق ۶ متری از زمینهای اطراف خود ساختهاند تا آب رودخانه شاپور به درون آن سرازیر شود. معبد بیشاپور سمبل یک پرستشگاه آب است و میتوان آن را جایگاه نوازش با آب دانست. یعنی تنها عنصری از عناصر چهارگانه که به الهه ناهید منسوب است. نماد جانوری این ایزدبانو به شکل گاو میباشد که در اطراف معبد، به صورت قرینه یکدیگر قرار گرفته است. این معبد نه تنها از نظر معماری، بلکه از نظر رعایت دستگاههای تنظیم و تقسیم و کنترل آب نیز فوقالعاده است.
دریاچه فامور(پریشان) یکی از زیباترین و بزرگترین دریاچههای آب شیرین ایران و خاورمیانه است که در بخش جره و بالاده شهرستان کازرون قرار گرفته است. این دریاچه به نامهای مور، پریشان و فامور نیز شناخته شدهاست.
دور تا دور این دریاچه را کوه احاطه کردهاست فاصله دریاچه نسبت به کوه از طرف شمال حدوداً ۴ الی ۵ کیلومتر میباشد و از طرف جنوب حدوداً ۵۰۰ متر میباشد. فاصله دریا تا کوه (از طرف شمال) روستای مالکی(قلات نیلو دهپاگاه، هلک، پریشان)، روستای عرب فامور، روستای سی سخت و در قسمت شرق قلعه نارنجی، جروق و در جنوب قلعه نرگس زار و در غرب دریاچه روستای شهرنجان، زوالی و ایازآباد قرار دارند. این دریاچه از جمله اکوسیستمهای پایداری است که در اثر عوامل تکتونیک بوجود آمده میلیونها سال است که شرایط خود را حفظ نمودهاست و دارای ۴ گونه ماهی بومی به نامهای ماهی زردک، ماهی سرخه، ماهی پرک و مار ماهی آب شیرین و همچنین چند گونه ماهی وارداتی نظیر ماهی کپور، ماهی فیتوفالک و آمورمی باشد که در سال ۱۳۶۸ به دریاچه وارده شدهاست. تنها کپور معمولی با شرایط تالاب سازش پیدا کرده و دوگونه دیگر مشکلات عدیدهای را در تالاب به وجود آوردهاند.
غار شاپور اول ساسانی
به فاصله 12 کیلومتر از شهر کازرون به سوی شیراز در استان فارس، شهر باستانی بیشاپور قرار دارد. در مقابل بیشاپور دره زیبایی است که به آن تنگ چوگان گفته میشود. جاده آسفالته به طول 6 کیلومتر دره را به روستای تنگ چوگان متصل میکند، از این روستا با 5/1 ساعت کوهپیمایی میتوانیم به دهانه غار برسیم.
غار شاپور بر روی دیواره کوهی که دشت تنگ چوگان را به شکل نیم دایره در بر گرفته، زایش یافته است. دیوارههای ورودی تنگه پوشیده از نقش برجستههایی تراشیده شده بر روی سنگ هستند که هر یک بخشی از تاریخ دوره ساسانیان را به نمایش گذاشتهاند. در سمت راست ورودی تنگه آثار قلعهای، که گویا محل نگهبانی از شهر بیشابور بوده است، به چشم میخورد. کف دره بستر رود شاپور است که آب آن از طریق کانالهایی متعدد به داخل شهر منتقل میشده است.
غار شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است. به نظر میرسد غار قبل از دوران ساسانیان از مکانهای مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده و به مانند غار باباجابر و نیاسر مراسمی در آن جا انجام میشده است. از آن جا که اردشیر و شاپور اول روش وحدت مذهبی را میان مردم اجرا میکردند، از این رو اردشیر برای محو اعتقادات گذشته مردم منطقه نیاسر، آتشکدهای بزرگ هم جوار غار نیاسر میسازد و شاپور هم دستور ساختن مجسمه اش را درون این غار میدهد. پژوهش باستان شناسی بیشتر در هر دو غار، مسئله را روشن خواهد ساخت.
آرامگاه کوروش بزرگ، مهم ترین اثر مجموعه ی پاسارگاد؛ که در دوره ای به « مشهد مادر مقدس » شهرت داشت، از سال ۱۸۲۰ به بعد به عنوان آرامگاه کوروش، شناسایی شد. بنای آرامگاه، میان باغ های سلطنتی قرار داشت و از سنگ های عظیم که درازای بعضی از آنها به هفت متر میرسد، بنا شده است.
کوروش در 529 پیش از میلاد در آرامگاه خود در پاسارگاد دفن شد . اسکندر هنگام عبور از ایران ، بر سر مزار کوروش رفت و دید که دَرِ آرامگاه را باز کرده اموالش را غارت کرده اند. وی برآشفت و عامل آن را که شخصی به نام پولیماک بود، کشت و چون کتیبه ها را که به خط ایرانی از قول کوروش بر سنگ حک کرده بودند خواند، دستور داد تا متن یونانی آن را نیز در زیر متن ایرانی حک کنند .
تنگ بستانک (بهشت گمشده)
منطقه تنگ بستانک طی مصوبه شماره ۱۹۴ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۷۸/۱۰/۱۵ با مساحت ۱۴۹۶۰ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
منطقه حفاظت شده تنگ بستانک معروف به بهشت گمشده در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شیراز در منطقه کامفیروز واقع گردیده است.
منطقه ای عمدتا با پوشش جنگلی و کوهستانی با میانگین ارتفاعی بین ۱۷۰۰ تا ۳۷۰۰ متر. دارای اقلیم ایرانی تورانی دارای تابستان های خشک و زمستان های بسیار سرد که با ریزش برف و یخبندان همراه می باشد. میانگین درجه حرارت منطقه بین ۱۴ – ۱۶ درجه و متوسط بارندگی آن ۴۷۹/۴۲ میلی متر می باشد.