گروه تاریخ مشرق؛ رسانه‌ها و مطبوعات در روزهای نزدیک به ایام نوروز 57 و 58 در حاشیه خبرهای منتشر شده از آماده سازی کشور برای استقبال از بهار به انتشار اخبار مهمی می‌پرداختند که در حقیقت افشاگری از اقدامات انجام شده در دوره شاهنشاهی و اتفاقات پس از آن بود.

خبرگزاری مهر در نظر دارد تا پس از بررسی روزنامه‌های مهم آن زمان و انتشار اخباری که مربوط به روزهای نزدیک به ایام نوروز می شد، این بار صفحات خاطره‌انگیز اطلاعات و کیهان را ورق بزند و گزارشهای افشاگرانه آن زمان این دو روزنامه اصلی کشور را در آستانه نوروز بازخوانی کند. این بار هم در گزارشی، مطلب روزنامه‌ها را درباره توطئه ساواک برای کشتار دسته جمعی مردم، درآمد شاه مخلوع و... منتشر می کند تا بیانگر حال و هوای روزهای انقلابی نزدیک به «عید بی شاه» باشد و به خاطر آوریم تیتر مهم روزنامه‌ها در 36 سال پیش چه بود.

برگزاری دادگاه امیرعباس هوایدا در دادگاه انقلابی یکی از مهمترین گزارش های نزدیک به عید سال 57 بود.


در گزارشی مربوط به دادگاه هویدا آمده بود که او به جای آنکه به سوال‌ها پاسخ دهد، در جایگاه سوال کننده از دادگاه پرسش می کرد. رئیس دادگاه به طفره رفتن هویدا اعتراض کرده بود و او نیز همه را در سیستمی که وجود داشت مقصر می دانست. هویدا گفته بود: «رئیس ساواک معاون من بود ولی از من دستور نمی گرفت. اگر سیستم با قانون اساسی منطبق نبود چرا رئیس دیوان عالی کشور اعتراض نکرد.»

توطئه ساواک برای کشتار مردم در نوروز

در همین روز بود که اطلاعات از توطئه ساواک برای کشتار و تخریب در نوروز 58 خبر داد. این روزنامه با یکی از اعضای ساواک که به دلیل آتش سوزی سینما رکس آبادان دچار عذاب وجدان شده بود، مصاحبه ای انجام داد. این فرد برای جلوگیری از کشتار دسته جمعی دیگر مردم حاضر شده بود اطلاعاتی را از جلسات اعضای ساواک در اختیار روزنامه قرار دهد. در این گزارش آمده بود که ساواک قصد دارد تا با سو استفاده از عدم حضور ماموران انتظامی در شهر، جلسات پنهانی در خانه های امن تشکیل دهد و رویدادهای انقلاب را بررسی کند و به راههای ضد انقلابی برسد.

آن طور که این فرد جداشده از ساواک اطلاع داده بود، ساواک در نظر داشته تا در یک روز و ساعت معین، در ساختمان روزنامه های اطلاعات، کیهان و آیندگان و سینماهای تهران که به تازگی کار خود را دوباره آغاز کرده بودند، بمب کار گذاشته و منفجر کند. به این ترتیب ساواک در تصمیم گیری خود ذکر کرده که همزمان با انفجار بمب توجه رزمندگان و پاسداران به این حوادث جلب شده و در همان زمان می توان حمله گسترده ای به زندانهایی کرد که ماموران ساواک و ضد انقلابی در آنها حبس شده بودند.

این منبع آگاه هیچ گاه نگفت که عامل آتش سوزی در سینما رکس آبادان چه کسی بود و یا آیا خودش هم در این ماجرا دست داشته است یا نه.

فروش آثار باستانی به قیمت یک میلیون تومان!

در روزهای آخر اسفند ماه سال 57 خبری منتشر شد که نشان می‌داد عده‌ای سودجو از فرصت استفاده کرده و به قاچاق اشیا می پردازند.در این گزارش آمده است: «گروهی از عناصر ضد انقلاب و قاچاقچیان حرفه ای عتیقه از چندی پیش دست به حفاری‌های غیرعلمی و ویرانگر در مناطق باستانی کشور زده‌اند و آثار و اشیای ارزشمندی را به غارت برده اند.

قاچاقچیان عتیقه و سوداگران آثار باستانی برای دست یافتن به گنج های بادآورده سراسر منطقه باستانی گیلان زمین را با بلدوزر و سایر وسائل  ویرانگر کاویدند و اسیا به دست آمده را در بازارهای تهران به میلیون ها تومان فروختند. چند روز پیش یکی از همین سوداگران عتیقه سه شی مطلا را که در حفاری های قاچاق در رودبار گیلان به دست آورده بود به قیمت یک میلیون تومان فروخت. سه شی عبارت بودند از یک شمشیر مرصع ساسانی، یک نیم تاج طلا و یک شی دیگر که هویت آن مشخص نشد.»

شاه دقیقه ای 130 هزار تومان درآمد دارد!

افشاگری دیگر روزنامه ها از درامد لحظه ای شاه مخلوع بود. در این گزارش که برای تایید آن سندی نیز منتشر شده آمده است: اینهم یکی از اسنادی است که از سوی بانک مرکزی به کمیسیون تحقیق که از سوی سازمان ملل چندی قبل بنابر آن آمده بوذ، تسلیم شد.

براساس این سند شاه مخلوع یک میلیون دلار حواله کرده است تا در حسابهای متعدد وی نگهداری شود. شاه مخلوع هر دقیقه ده هزار دلار سود می برد که اگر بخواهیم هر دلار را به قیمت وسط محاسبه کنیم دقیقه ای 72 هزار تومان و اگر دلار را به نرخ غیر رسمی در نظر بگیریم هر دقیقه 130 هزار تومان می شد ولی با این همه باید بازهم مانند دزدادن و آدم کشان آواره کشور به کشور باشد.


بخش دیگری از مطالب روزنامه ها به انتشار اقدامات وحشیانه رژیم ساواک با زندانیان انقلابی مربوط می شد. انتشار تصاویری از دستگاههای شکنجه گر و نحوه کارآیی آنها در صفحات اول روزنامه ها منتشر می شد. مانند گزارشی با تیتر «آپولوی ساواک برای پرواز به اوج وحشیگری». در گوشه و کنار نیز خبر از دستگیری اعضای ساواک بود. حتی در برخی از این بریده جراید اخباری از خودکشی عوامل ساواک مانند «خودکشی حسینی شکنجه گر معروف ساواک»

در این خبر آمده: «پاسداران انقلاب که مدتی در جستجوی حسینی شکنجه‌گر معروف ساواک بودند وی را در نزدیکی خانه‌اش در خیابان خوش دیدند و هنگامی که قصد دستگیری او را داشتند، حسینی با اسلحه کمری که همراه داشت، خودکشی کرد.   بهروز دهقانی 11 روز بعد از دستگیری با تحمل وحشیانه ترین شکنجه از طرف حسینی شهید شد. خسروگلسرخی و کرامت الله دانشیان نیز توسط حسینی شکنجه شده بودند.»

شاه بیماری شدید خونی گرفت

هر روز نیز اخباری از وضعیت شاه مخلوع در خارج از کشور منتشر می شد. در این باره روزنامه اطلاعات در روز 24 اسفند ماه سال 57 به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشت: یک منبع آگاه اعلام کرد که رضا پهلوی وارد پایتخت مغرب شده و از جانب پدر و مادرش مورد استقبال قرار گرفته است شاه سابق و خانواده اش از روز 15 فوریه در کاخ دارالسلام که ملک حسن دوم در اختیار آنها گذارده است، به سر می برند. منابع آگاه امروز گفتند که شاه سابق گرفتار عارضه شدیی از لحاظ گردش خون شده است.

*مهر