گروه بینالملل مشرق - "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه در صدر هیاتی عالیرتبه امروز سهشنبه و به دعوت رسمی حسن روحانی همتای ایرانی خود به تهران آمد.
در بیانیه مشترک مطبوعاتی که در تهران و آنکارا منتشر شد، عنوان شده که " طی این سفر دو رییس جمهور و وزرای دو کشور ملاقات و مذاکره خواهند داشت و مقرر است دیدار اردوغان با مقام معظم رهبری نیز تنظیم شود".
این سفر همزمان از سه جهت حائز اهمیت است:
* اتفاقات مهم منطقهای از جمله تحولات یمن و قرار گرفتن ترکیه در کنار رژیم آلسعود
* اظهارات غیر عادی و بی ادبانه اردوغان نسبت به جمهوری اسلامی ایران و تاکید رسانههای داخلی و نمایندگان مجلس برای لغو این سفر
* بیانیه لوزان و توافق احتمالی ایران و 5+1
آیا اردوغان در سیاست خارجی موفق عمل کرده است؟
اگر رفتارهای اردوغان را کنار هم بگذاریم به دنیایی از تناقض برمیخوریم که شاید هیچ تحلیلگر سیاسی نتواند جواب مناسبی به این تناقضها بدهد. درخواست ملاقات خانواده وی برای دیدار با رهبر انقلاب، حمایت کردن از فتنه 88 در تبریز، حمایت علنی از تروریستها در سوریه و همپیمانی با سعودیها در حمله به یمن، تنها گوشهای از سیاستهای تناقضی اردوغان محسوب میشوند.
روانشانسان میگویند اگر می خواهید رفتار یک فرد را آنالیز کنید به گذشته این فرد نگاه کنید جواب سوال شما در گذشته این فرد است. اگر گذشته رجب طیب اردوغان را بررسی کنیم به منش قهوهخانهای اردوغان پی خواهید برد. اردوغان در طی دوران جوانی در محلهای زندگی میکرد که به محله لاتهات معروف بود و جوانان در قهوهخانه ها بیشتر وقت خود را میگذراندند. اردوغان نیز استثنا نبود و جوانی خود را در این قهوه خانه ها به مچ انداخت با رقبای جوان خود میپرداخت.
حال رفتار این روزهای اردوغان شبیه همان مچ انداختن با رقباست و هنوز منش قمار بازی را فراموش نکرده است. مثلا به قول خودش در سوریه همه تخم مرغ هایمان را در یک ظرف چیدیم و این اشتباه ما بود. اردوغان هنوز هم اهل قمار است و برای امتیاز گرفتن حاضر است متحدان خود را به دردسر بیاندازد تا بتواند سیاستهای خود را اجرایی کند. حال سوال اینجاست آیا سیاست قهوه خانهای اردوغان جواب داده یا خیر؟
اگر بخواهیم رفتار سیاست خارجی اردوغان را ارزیابی و تحلیل کنیم باید سراغ مغز سیاست خارجی وی یعنی داوود اوغلو نخست وزیر فعلی ترکیه و وزیر امور خارجه سابق این کشور برویم.
اردوغانی که با پرچم اسلام به میدان آمد و با حمایتهای ایران بر کرسی قدرت نشست؛ سیاست خارجی خود را بر پایه تئوری "صفر کردن تنش منطقهای" که داوود اوغلو تئوریسین آن بود؛ بنا نهاد. و طبق این تئوری برنامههای سیاست خارجی ترکیه نقش گرفت.
برآیند تئوری صفر کردن تنش با همسایگان برای دولت اردوغان چه بوده است؟
* عراق: هر روز با آتش و خونریزی همراه بوده و صدای بمب مانند لالایی در گوش کودکان این سرزمین میپیچد.
* سوریه: آوراگی مردم و ویرانی خانهها، قدرت گرفتن افراطیگری و کوچ تروریستهای دنیا به منطقه.
*لبنان: در بیروت میتوان گفت دیگر دولت ترکیه هیچ حرفی برای گفتن در درون کابینه ندارد و نقش ترکیه در این کشور بسیار کاهش یافته است.
* مصر: ترکیه با آغاز درگیریها در مصر تمام قد از اخوانالمسلمین حمایت کرد حال آنکه به ذهن اردوغان هم خطور نمیکرد به همین زودی ورق برای اخوانیها برگردد و سیاست باخت باخت را دنبال کنند.
* شمال ترکیه: درگیریهای حوزه دریای سرخ، آشوب در اوکراین، اختلاف ناتو با روسیه
از همه مهتر، اختلاف گرفتن با شرکا و همپیمانان قدیمی از جمله ایران، دولت بشار اسد، مصر، روسیه و حتی چین.
آیا سیاست ضد ایرانی اردوغان در منطقه ادامه مییابد؟ آیا اردوغان با توافق ایران و 5+1 موافق است؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به ویژه طی چند سال اخیر ترکیه از شرایط تحریم در ایران بیشترین سود را برده است. ایران طی این چند سال مجبور بوده که با ترکیه همکاری کند و از نقش واسطه گری این کشور برای دور زدن تحریمها استفاده کند. اما با توجه به توافق احتمالی ایران و 5+1 دیگر ترکیه نقش کمرنگی در اقتصاد ایران ایفا خواهد کرد. و دیگر از سود سرشار اقتصادی خبری نیست.
حال باید دید اردوغان باز هم بر سیاست ضد ایرانی خود پافشاری میکند و یا وقت آن رسیده که بر قدرت ایران اعتراف کند و دست از رفتارهای متناقض خود بردارد.
در بیانیه مشترک مطبوعاتی که در تهران و آنکارا منتشر شد، عنوان شده که " طی این سفر دو رییس جمهور و وزرای دو کشور ملاقات و مذاکره خواهند داشت و مقرر است دیدار اردوغان با مقام معظم رهبری نیز تنظیم شود".
این سفر همزمان از سه جهت حائز اهمیت است:
* اتفاقات مهم منطقهای از جمله تحولات یمن و قرار گرفتن ترکیه در کنار رژیم آلسعود
* اظهارات غیر عادی و بی ادبانه اردوغان نسبت به جمهوری اسلامی ایران و تاکید رسانههای داخلی و نمایندگان مجلس برای لغو این سفر
* بیانیه لوزان و توافق احتمالی ایران و 5+1
اگر رفتارهای اردوغان را کنار هم بگذاریم به دنیایی از تناقض برمیخوریم که شاید هیچ تحلیلگر سیاسی نتواند جواب مناسبی به این تناقضها بدهد. درخواست ملاقات خانواده وی برای دیدار با رهبر انقلاب، حمایت کردن از فتنه 88 در تبریز، حمایت علنی از تروریستها در سوریه و همپیمانی با سعودیها در حمله به یمن، تنها گوشهای از سیاستهای تناقضی اردوغان محسوب میشوند.
روانشانسان میگویند اگر می خواهید رفتار یک فرد را آنالیز کنید به گذشته این فرد نگاه کنید جواب سوال شما در گذشته این فرد است. اگر گذشته رجب طیب اردوغان را بررسی کنیم به منش قهوهخانهای اردوغان پی خواهید برد. اردوغان در طی دوران جوانی در محلهای زندگی میکرد که به محله لاتهات معروف بود و جوانان در قهوهخانه ها بیشتر وقت خود را میگذراندند. اردوغان نیز استثنا نبود و جوانی خود را در این قهوه خانه ها به مچ انداخت با رقبای جوان خود میپرداخت.
حال رفتار این روزهای اردوغان شبیه همان مچ انداختن با رقباست و هنوز منش قمار بازی را فراموش نکرده است. مثلا به قول خودش در سوریه همه تخم مرغ هایمان را در یک ظرف چیدیم و این اشتباه ما بود. اردوغان هنوز هم اهل قمار است و برای امتیاز گرفتن حاضر است متحدان خود را به دردسر بیاندازد تا بتواند سیاستهای خود را اجرایی کند. حال سوال اینجاست آیا سیاست قهوه خانهای اردوغان جواب داده یا خیر؟
اگر بخواهیم رفتار سیاست خارجی اردوغان را ارزیابی و تحلیل کنیم باید سراغ مغز سیاست خارجی وی یعنی داوود اوغلو نخست وزیر فعلی ترکیه و وزیر امور خارجه سابق این کشور برویم.
اردوغانی که با پرچم اسلام به میدان آمد و با حمایتهای ایران بر کرسی قدرت نشست؛ سیاست خارجی خود را بر پایه تئوری "صفر کردن تنش منطقهای" که داوود اوغلو تئوریسین آن بود؛ بنا نهاد. و طبق این تئوری برنامههای سیاست خارجی ترکیه نقش گرفت.
برآیند تئوری صفر کردن تنش با همسایگان برای دولت اردوغان چه بوده است؟
* عراق: هر روز با آتش و خونریزی همراه بوده و صدای بمب مانند لالایی در گوش کودکان این سرزمین میپیچد.
* سوریه: آوراگی مردم و ویرانی خانهها، قدرت گرفتن افراطیگری و کوچ تروریستهای دنیا به منطقه.
* مصر: ترکیه با آغاز درگیریها در مصر تمام قد از اخوانالمسلمین حمایت کرد حال آنکه به ذهن اردوغان هم خطور نمیکرد به همین زودی ورق برای اخوانیها برگردد و سیاست باخت باخت را دنبال کنند.
* شمال ترکیه: درگیریهای حوزه دریای سرخ، آشوب در اوکراین، اختلاف ناتو با روسیه
از همه مهتر، اختلاف گرفتن با شرکا و همپیمانان قدیمی از جمله ایران، دولت بشار اسد، مصر، روسیه و حتی چین.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به ویژه طی چند سال اخیر ترکیه از شرایط تحریم در ایران بیشترین سود را برده است. ایران طی این چند سال مجبور بوده که با ترکیه همکاری کند و از نقش واسطه گری این کشور برای دور زدن تحریمها استفاده کند. اما با توجه به توافق احتمالی ایران و 5+1 دیگر ترکیه نقش کمرنگی در اقتصاد ایران ایفا خواهد کرد. و دیگر از سود سرشار اقتصادی خبری نیست.
حال باید دید اردوغان باز هم بر سیاست ضد ایرانی خود پافشاری میکند و یا وقت آن رسیده که بر قدرت ایران اعتراف کند و دست از رفتارهای متناقض خود بردارد.