به گزارش مشرق، انتخابات سراسری بریتانیا (انگلیس، ولز، اسکاتلند، ایرلند شمالی) در روز پنجشنبه هفته جاری، در تاریخ هفتم ماه می میلادی، برگزار میشود.
دور پیشین انتخابات سراسری بریتانیا در سال 2010 برگزار شد و حزب محافظهکار توانست بیشترین آراء را کسب کند اما باز موفق به کسب اکثریت مطلق نشد و با حزب لیبرال دموکرات، کابینه ائتلافی تشکیل داد.
برگزاری انتخابات پارلمانی بریتانیا اهمیت بالایی دارد، چراکه دولت آینده بریتانیا از دل این انتخابات شکل میگیرد.
انتخابات سراسری و تشکیل مجلس عوام بریتانیا
انتخابات سراسری بریتانیا، انتخاباتی است که برای تشکیل مجلس عوام در انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی برگزاری میشود.
هزاران کاندیدای احزاب سیاسی بریتانیا در 650 حوزه انتخابیه به رقابت
میپردازند. هر حوزه انتخابیه یک نماینده در مجلس عوام بریتانیا داشته و به
منطقهای جغرافیایی گفته میشود که جمعیتی معادل 60 هزار رایدهنده دارد.
مجلس عوام انگلیس
در میان احزابسیاسی بریتانیا، حزبی که بیشترین کرسی را در انتخابات کسب
کند، برنده انتخابات است و در هر حوزه انتخابیه نمایندهای برنده است که
نسبت به رقبا رأی بیشتری کسب کند و نیازی نیست که اکثریت مطلق آراء اخذ شده
را به دست آورد.
شرایط کاندید شدن در هر حوزه انتخابی داشتن سن بالای 18 سال بوده و فردی که تمایل به کاندید شدن دارد، باید شهروند انگلیس، ولز، ایرلند شمالی یا اسکاتلند باشد. افرادی که کاندیدای انتخابات سراسری برای ورود به پارلمان عوام بریتانیا میشوند، نمیتوانند از میان خانواده اعیان، یا زندانی و دیوانه باشند.
در تاریخ برگزاری انتخابات انگلیس، عموما در انتخابات پارلمانی یکی از دو حزب محافظهکار یا کارگر پیروز شده و کابینه جدید را تشکیل داده است.
تعیین نخستوزیر و تشکیل کابینه
قبل از تشکیل کابینه باید نخست وزیر بریتانیا انتخاب شود. یک روز بعد از برگزاری انتخابات سراسری، ملکه بریتانیا از رهبر حزبی که اکثریت مطلق – نصف به اضافه یک – کرسیهای مجلس عوام را کسب کرده باشد، درخواست میکند در مقام نخستوزیری، کابینه جدید را تشکیل دهد. اگر وی بپذیرد فورا نخستوزیر بریتانیا شده و به داونینگ استریت (مقر دولت انگلیس) میرود.
ملکه انگلیس و دیوید کامرون نخست وزیر پیشین
اگر در نتیجه انتخابات، مجلس فاقد اکثریت مطلق شود، یعنی هیچیک از احزاب
نتواند 326 کرسی یا بیشتر را کسب کند، شرایطی به وجود میآیدکه «پارلمان
معلق» نام دارد. در این شرایط حزبی که تعداد بیشترین کرسیها را کسب کرده،
میتواند دولت اقلیت تشکیل دهد. در این حالت حزبی که بیشترین آراء را کسب
کرده میتواند با یک حزب سیاسی دیگر به طور غیررسمی توافق کند تا اگر حزب
مخالف (اپوزیسیون) خواست به کابینه رای عدم اعتماد بدهد، از این اقدام
جلوگیری شود.
اگر بعد از تشکیل دولت اقلیت، اپوزوسیون طرح رای عدم اعتماد را در پارلمان مطرح کند و به دلیل اکثریت مخالفان دولت این طرح بیاورد، دولت اقلیت تا 14 روز مهلت دارد رای اعتماد پارلمان را جلب کند. اگر در این مهلت دولت اقلیت موفق به کسب رای اعتماد نشود، دولت ساقط شده و انتخابات سراسری دوباره برگزار خواهد شد.
حالت دیگر این است که یک، دو یا چند حزب با یکدیگر دولت ائتلافی تشکیل بدهند؛ در واقع احزابی که مجموع کرسیهای کسب شده آنان بیش از نصف کرسیهای پارلمان باشد، میتوانند با هم ائتلاف کرده و کابینه ائتلافی تشکیل دهند. تازمانی که دولت جدیدتشکیل شود، نمایندگان پارلمان پیشین بر سر کار هستند.
نظرسنجیهای صورتگرفته نشان میدهد کابینه آتی انگلیس یا ائتلافی است، همانطور که امروز هم هست و یا دولتی اقلیت تشکیل میشود که در آن صورت کابینه بسیار متزلزل خواهد بود.
اگر نخستوزیر بریتانیا کرسی نمایندگی خودش را از دست بدهد در آن صورت حزب وی یک نفر دیگر را بهعنوان نخستوزیر موقت انتخاب میکند. ملکه آن فرد را به کاخ باکینگهام دعوت میکند تا تمایل وی برای تشکیل کابینه را جویا شود. سپس این حزب انتخابات داخلی برگزار کرده و رهبر جدید خود را انتخاب میکند.
بعداز مشخص شدن نخستوزیر، وی وزاری دولت را ازمیان نمایندگان پارلمان انتخاب میکند و کابینه تشکیل میشود.
فرآیند انتخابات
فرآیند انتخابات بریتانیا معمولا 25 روز، و در مواردی بیشتر، به طول میکشد. قانون بریتانیا به این شکل است که نخست وزیر با سفر به کاخ باکینگهام و دیدار با ملکه درخواست انحلال پارلمان را کرده و با تایید ملکه بریتانیا، پارلمان منحل میشود. پس از انحلال پارلمان رقابتهای انتخاباتی احزاب سیاسی شروع میشود.
داونینگ استریت، مقر دولت بریتانیا
تعداد نمایندگان هر حزب در مجلس عوام
دولت پیشین بریتانیا دولتی ائتلافی بود که متشکل از نمایندگان محافظهکار و لیبرال دموکرات بود. در آخرین روز کاری مجلس عوام قبلی، تعداد 302 نماینده از حزب محافظهکار، 256 نفر ازحزب کارگر، 56 نفر از حزب لیبرال دموکرات، 8 نفر از حزب اتحادطلب دموکراتیک، 6 نفر از حزب ملی اسکاتلند، 5 نفر از حزب شینفین، 3 نفر از حزب ملی ولز، 3 نفر از حزب سوسیالدموکراتیک و کارگر، 2 نفر از حزب استقلال بریتانیا (یوکیپ)، 1 نفر از حزب ریسپکت، 1 نفر از حزب ائتلاف، 1 نفر از حزب سبز، و در نهایت 5 نماینده مستقل در پارلمان بریتانیا حضور داشتند. نماینده آخر هم سخنگوی پارلمان است که در رأیگیریها شرکت نمیکند.