فضایی آنسوی نمایشگاه کتاب، دورتر از محل اصلی
وارد مصلی که می‌شویم در مسیر شبستان، نوشته‌ای که با باد بهاری در هوا چرخ می‌زند، نشان‌دهنده بخش رسانه‌های دیجیتال است. بیش از 70 پله را که بالاتر می‌رویم، به یک درچوبی می‌رسیم یعنی همان بخش رسانه‌های دیجیتال! اینجا رواق شرقی نمایشگاه است و به دلیل ساخت و ساز، این بخش به دو قسمت تقسیم شده است.

یعنی علاوه بر گذراندن این 70 پله و برای بازدید از بخش دوم رسانه‌های دیجیتال باید باز هم به همین تعداد پله‌ها را بگذرانیم. وارد بخش اول رسانه‌های دیجیتال می‌شویم، خبری از آنهمه بازدیدکنندگانی که در محوطه نمایشگاه و شبستان حضور دارند، نیست. انگار همه یادشان‌ رفته‌اند که بخش رسانه‌های دیجیتال یکی دیگر از بخش‌های نمایشگاه به شمار می‌رود وشاید هم اطلاع‌رسانی ضعیف سبب این امر شده است.

رسانه‌های دیجیتال همیشه مورد غفلت است
غلامرضا رحمانی، مدیر بخش ارتباطات و تبلیغات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، با اشاره به مکان نامناسب بخش رسانه‌های دیجیتال بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب اظهار کرد: بسیاری از بازدیدکنندگان به دلیل تبلیغات ضعیف از محل این بخش مطلع نیستند ما هم گاها در این چند روز به صورت میدانی به تبلیغ پرداخته‌ایم.

وی افزود: بیشتر بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب از بخش رسانه‌های دیجیتال خبری ندارند و البته این چند روز که گذشت و به روزهای پایانی نمایشگاه نزدیک می‌شویم اما امیدواریم در سال آینده مکان مناسبی را برای بخش رسانه‌های دیجیتال درنظر بگیرند.

مدیر بخش ارتباطات و تبلیغات مرکز نور تصریح کرد: همیشه بخش رسانه‌های دیجیتال مورد غفلت قرار گرفته می‌شود و حتی در نمایشگاه قرآن هم شاهد چنین وضعیتی هستیم. امیدواریم تدابیری اخذ شود تا بتوانیم خدمات بیشتری را برای بازدکنندگان ارائه کنیم.

وی با اشاره به تولید محتوا در نشر دیجیتال تصریح کرد: برای تولید محتوای مستقل در نشر دیجیتال ابتدا باید موضوع مالکیت معنوی را حل کنیم که البته در بخش مرکز نور این امر رعایت می‌شود و  بدون مجوز هیچ دخل و تصری در اثر مربوطه انجام نمی‌دهیم.

مجوز از ناشر؛ شرط اصلی نشر دیجیتال دینی
رحمانی ادامه داد: مرکز نور اطلاعات را از ناشر و مؤلف دریافت می‌کند و بر اساس سیستم برنامه‌نویسی مرکز نور، دیتا را بارگذاری می‌کند. همچنین قابلیت‌هایی که مرکز نور برای آن دیتا قرار می‌دهد، از امتیازات مرکز به شمار می‌رود که بخشی از این قابلیت‌ها می‌توان به قابلیت جستجو و یا عدم پرینتر و کپی اشاره کرد چراکه در این صورت مؤلف و ناشر اطمینان دارند اثرشان کپی برداری نخواهد شد. زمانی که این امر محقق شود، ما می‌توانیم این پیش بینی را داشته باشیم که محتوای مستقلی را در نشر دیجیتال شاهد باشیم.

اینجا واقعا کارگران دیجیتال مشغول کارند!
در ادامه خامسی، مسئول غرفه مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان اظهار کرد: بخش رسانه‌های دیجیتال نمایشگاه کتاب، از نظر فضایی، مکان مناسبی را انتخاب نکرده‌اند و به دلیل آنکه فضای باز تبدیل به فضای بسته شده است، استقبال، حرکت و تکاپویی را شاهد نیستیم.

وی افزود: بخشی از کارگران مصلی در بخش رسانه‌های دیجیتال مشغول به کار هستند و این امر به بازدیدکنندگان‌مان آسیب وارد می‌کند.

خامسی اظهار کرد: در دوره گذشته بخش نشر الکترونیک در درون چادر مستقر بودیم و با وجود آنکه گرما را تحمل می‌کردیم اما بازدیدکنندگان بسیاری را شاهد بودیم. البته شاید امسال فضای این مکان خنک باشد اما گرمای نمایشگاه به این بستگی دارد که افراد تردد کنند.

وی ادامه داد: زمانی که امسال شاهد بازدیدکنندگان کمتری در این بخش هستیم، هیچ فرقی با سال گذشته ندارد و به همان نسبت فضا برای‌مان گرم‌تر و غیرقابل تحمل‌تر است.

مسئول غرفه مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: باید غرفه‌ها را گزیده‌تر انتخاب کنند به این معنی اگر مؤسسه‌ای تعداد محصولاتش پایین‌تر است باید با مؤسسه‌ای که تولیدات بیشتری دارد، فرقی به میان بیاورند. متأسفانه در این دوره شاهد یکسان دیده شدن مؤسسات هستیم و همین امر سبب محدودیت فضا می‌شود.

وی بیان کرد: نمایشگاه کتاب، پاتوق افراد فرهنگی است و زمانی که افراد بیایند و شاهد چنین وضعیت اسفناکی باشند قطعا سال آینده تمایل به بازدید از نمایشگاه را نخواهند داشت.

اطمینان خاطر به مؤلف برای اثر دینی دیجیتالی
خامسی اظهار کرد: هر اثری که در حوزه دیجیتال خلق می‌شود ابتدا باید این اطمینان به مؤلف داده شود که کپی رایت آن محفوظ خواهد شد.

وی افزود: ما ابتدا برای خلق اثر دیجیتال با سازنده و خالق اثر ارتباط برقرار می‌کنیم و به صورت کتبی مجوز انتشار را دریافت می‌کنیم. این امر سبب می‌شود که تولیدکننده ونویسنده با آرامش بیشتری خلاقیت داشته باشند.

مسئول غرفه مؤسسه تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: اگر همه ارگان‌ها و مؤسساتی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، مجوز مالکیت معنوی آثار را از صاحبان‌شان لحاظ کنند، قطعا به سمت تولید محتوای مستقل نشر دیجیتال خواهیم رفت.

حرکت به سمت نشر دیجیتال با حمایت مسئولان
در ادامه سیدحسن موسویان، مسئول غرفه یاسین امین، اظهار کرد: مؤسسه یاسین، پیش از 20 سال است که در زمینه نرم‌افزارهای قرآنی فعالیت می‌کند و برای مقاطع سنی مختلف به تولید نرم‌افزارهای مختلف قرآنی می‌پردازد. هدهد، شکوفه، طنین ملکوت، دردانه، هفت آسمان، قلم‌های هوشمند قرآنی، مجموعه‌ شاپرک، جوانه، ریحانه و گلبرگ از جمله این نرم‌افزارهای ارائه شده در این دوره از نمایشگاه به شمار می‌رود.

وی افزود: ما در این سال‌های اخیر سعی کرده‌ایم که به سمت نشر دیجیتال حرکت کنیم اما متأسفانه به دلیل عدم حمایت‌ها چندان نمی‌توانیم در این امر موفق باشیم که یکی از این حمایت‌های نامناسب، اختصاص فضای پرت نمایشگاه به بخش‌ رسانه‌های دیجیتال است.

موسویان اظهار کرد: اگر حمایت‌ها بیشتر باشد، قطعا آمادگی تولید محتوای مستقل قرآنی با خلاقیت‌های ویژه خواهیم داشت. متأسفانه بن‌کارت‌های دانشجویی در این بخش غیرقابل استفاده است و همین امر سبب می‌شود که بخشی از بازدیدکنندگان را از دست بدهیم.

ما هم گله‌مندیم
در ادامه حسین واعظیان، مسئول بخش رسانه‌‌های دیجیتال بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب با اشاره به دلایل مکان نامناسب این بخش اظهار کرد: پیش از آغاز ثبت نام بخش رسانه‌های دیجیتال جلساتی با ستاد اجرایی مبنی بر این که بخش رسانه‌های دیجیتال در رواق شرقی قرار بگیرد، برگزار کردیم تا برای نخستین بار از سالن‌هایی که با چادر برگزار می‌شود، فاصله بگیریم و در خود سازه‌های مصلی مستقر باشیم. این امر را به عنوان یک فرصت مناسب مغتنم شمردیم تا بتوانیم برای نخستین بار در رواق‌ها میزبان مؤسسات دیجیتالی باشیم.

وی ادامه داد: از روز اول نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی برای امکانات جانبی همچون نور، برق، امکانات زیرساختی، نوع غرفه‌آرایی و موارد دیگر پیش‌بینی شده بود چراکه رواق‌ها برای نخستین بار قرار بود که مورد بهره‌برداری قرار بگیرند اما همکاران ستاد اجرایی این اطمینان را به ما دادند تا هیچ مشکلی بر سرراه‌مان نباشد.

واعظیان تصریح کرد: نظرمان بر حیاط یاس مصلی بود اما به دلیل موارد امنیتی و بازدید مسئولان از کارنامه نشر و نزدیکی این بخش به تشریقات، استقرارمان در این محیط امکان‌پذیر نبود. به همین دلیل با توجه به جلسات متعدد و رایزنی‌های مکرر موفق شدیم بخشی از همان رواق اول را به مؤسسات نرم‌افزاری اختصاص دهیم تا میزبان جمعیتی از بازدیدکنندگان شبستان و کارنامه نشر باشیم و با قول همکاران ستاد اجرایی برای ایجاد ارتباط بین رواق اول و رواق دوم، راهرویی باشد که در اختیارمان گذاشته شود اما متأسفانه به دلیل ساخت و ساز، پیمانکار حاضر به موافقت نشد و بخش اول و دوم رسانه‌های دیجیتال منفک از هم شدند.

بدقولی مسئولان برای اختصاص راهروی میانی رواق‌ها
مسئول بخش رسانه‌های دیجیتال بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تصریح کرد: با توجه به قول‌ها و مساعدت‌ها، راهروی ارتباطی میان رواق اول و رواق دوم به این بخش اختصاص نیافت و هیچ ارتباطی میان دو بخش رسانه‌های دیجیتال وجود ندارد.

وی ادامه داد: با تعامل روابط عمومی نمایشگاه، اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دادیم و همه تابلوهای اطلاع‌رسانی در فضای نمایشگاه نصب شدند. همچنین بخش رسانه‌های دیجیتال در سه ال ای دی به متراژ 50 مترمربع در فضای کلی نمایشگاه معرف بازدیدکنندگان می‌شود و آخرین محصولات را اطلاع‌رسانی می‌کند.

واعظیان اظهار کرد: از دیگر مشکلات بخش رسانه‌های دیجیتال نمایشگاه کتاب، عدم تخفیف بن کارت‌های دانشجویی به بخش رسانه‌های دیجیتال است و این گلایه اصلی ما به مسئولان است.

وی ادامه داد: در این دوره از نمایشگاه ما میان نرم‌افزارهای مجوز تکثیر و نرم افزارهای دارای پروانه انتشار تمییز قائل شدیم یعنی به مؤسساتی که به تولید نرم‌افزارهای داخلی می‌پردازد، غرفه‌ای با متراژ 120 هزار تومان به فروش رساندیم و مؤسساتی که تنها مجوز تکثیر دارند، غرفه‌ای با متراژ 200 هزار تومان به فروش رساندیم.

نامه‌نگاری بن‌کارت‌های دانشجویی بی‌نتیجه ماند
مسئول بخش رسانه‌‌های دیجیتال بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تصریح کرد: در رابطه با بن‌کارت‌های دانشجویی با معاونت فرهنگی به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم این درحالی است که تولید داخلی نرم‌افزار‌ها به چرخه حیات و رشد اقتصاد کمک می‌کند و متضمن این است که به سمت تولید آثار فاخر برویم. متأسفانه علی‌رغم همه پیگیری‌ها و درخواست‌ها این موضوع حل نشده است.

وی بیان کرد: نمایشگاه‌ها یک شبکه توزیعی است که باید به چرخه اقتصادی مؤسسات و شرکت‌ها کمک کند. در واقع نمایشگاه‌ها می‌تواند محل عرضه باشد نه آنکه مؤسسات با حضورشان در نمایشگاه متضرر باشند. ما متعهد و موظف هستیم که برای شرکت‌ها و مؤسسات حاضر تضمین‌کننده باشیم.

رسانه‌های دیجیتال، فرزند ناخوانده نمایشگاه کتاب!

رسانه‌های دیجیتال با وجود آنکه هر روز به نسبت گذشته پیشرفت‌های بسیاری می‌کند و توانسته است مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند، اما همچنان این بخش مورد غفلت مسئولان قرار گرفته است.

رسانه‌های دیجیتال فرزند ناخوانده نمایشگاه کتاب محسوب می‌شود که مسئولان این نمایشگاه به آن توجه کمتری می‌کنند تا جایی که بدترین نقطه نمایشگاه را به این بخش اختصاص می‌دهند. اگر می‌خواهیم بخش رسانه‌های دیجیتال در کشورمان رشد یابد باید آن را هم‌ردیف بخش رسانه‌های سنتی همچون کتاب بدانیم و به همان نسبت که به بخش مکتوب اهمیت می‌دهیم، بخش دیجیتال را هم درنظربگیریم.