به گزارش مشرق، مذاکرات اخیر و جاری هسته‌ای دیپلمات‌های کشورمان بخشی از سال‌ها فعالیت صورت گرفته در این زمینه است؛ مدت‌زمان اصلی مذاکرات میان ایران و کشورهای قدرتمند جهان بیش از یک دهه و نزدیک به 12 سال با فراز و فرودهایی طول کشیده؛ از همین‌رو به هیچ عنوان نباید توقع نتیجه‌گیری و تغییری ناگهانی در مدت چند ماهه را از فرآیند گفت‌وگوهای هسته‌ای در ذهن پروراند.

باید توجه داشت این مذاکرات طی چهار دوره به طول انجامیده که هر دوره از آن را تیمی به پیش برده است. ابتدا آقای حسن روحانی دور نخست این مذاکرات را آغاز کرد، دور دوم را آقای علی لاریجانی ادامه داد، دور سوم را نیز آقای سعید جلیلی هدایت کرد اما دور چهارم و جاری این مذاکرات و روابط دیپلماتیک جانبی آن با سکانداری محمدجواد ظریف رنگ دیگری به خود گرفت و حس امید به آینده‌ای روشن را برای مردم ایجاد کرده است.

از ابتدای دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، توقع مردم و نخبگان نسبت به کسب نتایج در این مذاکرات بالاتر رفت و این امر را می‌توان از جهتی مثبت و از وجهی منفی تحلیل کرد.

در بخش مثبت آن، بعد از چند سال عسرت چشم امید مردم ایران به سوی آینده‌ای روشن گشوده شد و دولت کنونی توانست بار دیگر تا حدودی امیدواری را به بدنه جامعه بازگرداند. از وجه منفی هم باید به بالارفتن سطح مطالبات عمومی نسبت به فعالیت مذاکره‌کنندگان دولت جمهوری اسلامی اشاره کرد که با ورود و آغاز به کار دولت یازدهم، میان سطوح مختلف جامعه، خواص و نخبگان نسبت به روابط ایران در مذاکرات توقع بیشتری ایجاد شده و این خود می‌تواند فشاری مضاعف را بر تیم چهارم مذاکره‌کننده اعمال کند.

البته بهتر است به این موضوع هم اشاره داشت که ما نباید در این چهار دوره مذاکره که میان ایران و دیگر کشور‌ها صورت گرفته و در حال جریان هم هست، توقع حل تمامی مشکلات 12 ساله را طی چند ماه و به صورت خیلی سریع داشته باشیم. این توقع می‌تواند حتی در صورت نتیجه‌گیری مذاکرات باز هم حس ناامیدی تازه‌ای را به جامعه تزریق کند.

جمهوری اسلامی در این مذاکرات و در عرصه جهانی، پیش از هر توافقی در پی احقاق حقوق و منافع ملی خود است؛ بنابراین دستیابی به هر ماحصل نهایی دیگری نه تنها نتایجی مثبت از این نشست‌های چند ساله به دست نخواهد آورد بلکه کشور را در بلندمدت مبتلا به تضرر زیادی هم خواهد کرد. با توجه به حوزه امنیت ملی و دایره منافع ملی به هیچ‌وجه ما نباید توقع داشته باشیم این مذاکرات به سرعت حل و فصل شده و عجله‌ای در این امر پیش آید چراکه تعجیل در نتیجه‌گیری می‌تواند منافع ملی را خدشه‌دار کند. مسلم است هدف ما رسیدن به هر مقصودی نخواهد بود بلکه توقع، کسب حداکثری منافع ملی کشور و نه هیچ امر دیگری است.

بیانیه لوزان نکات مثبت و منفی توامانی نیز داشت و البته برمبنای آن هنوز چیزی به صورت قطع و یقین حاصل نشده و مطمئنا نباید در هر نقد و نتیجه گیری نیز شتابزدگی به خرج داد و دست به تخریب مذاکره‌کنندگان و نادیده گرفتن زحماتشان زده شود؛ زیرا رهبری از تیم مذاکره‌کننده و عملکردشان دفاع کرده‌اند و آنها را فرزندان انقلاب دانسته‌اند.

البته با توجه به سخنان اخیر رهبری مبنی بر اهل نیرنگ بودن مذاکره‌کنندگان غربی، لازم به تذکر است که نباید نقدهای پیشنهادی و مفید فایده را هم نادیده انگاشت. تنها نقدهای سازنده و مفید (بدون هرگونه تخریبی که قدرت و صلابت مذاکره‌کنندگان را می‌کاهد و کیفیت نشست‌های آنها را تنزل می‌دهد)، می‌تواند افزاینده توان مذاکره‌کنندگان باشد. از نکات کلیدی تمامی ادوار مذاکرات، مبحث رسیدن به موفیقت و توفیق نهایی در فرآیند مذاکرات است؛ توفیقی که برای کلیت نظام جمهوری اسلامی ایران نوشته خواهد شد و در صورت عدم حصول آن، شکستش نیز متوجه کل ساختار حاکمیت خواهد بود به همین دلیل لازم است این مذاکرات را متوجه دولتی خاص یا حتی مدیران و تیمی خاص ندانیم و همه این روند را متعلق به کل نظام و نه یک طیف و تیم تعبیر کنیم.

نقد سازنده و همچنین پشتیبانی از تیم مذاکره‌کننده را می‌توان به طور مستقیم در پدیده امنیت ملی داخلی و کسب وجهه‌ای مناسب برای نظام در خارج از مرزها حائز اهمیت بسزایی دانست و نباید گمان کرد با حل این موضوع به تغییری صددرصدی در روابط با کشورهای غربی بالاخص آمریکا خواهیم رسید زیرا در این مقطع ما تنها به دنبال حل مشکلاتی هستیم که در دایره موضوع هسته‌ای ایران رخ داده‌اند و تیم مذاکره‌کننده در دور چهارم تلاش‌های خود می‌کوشد تا حقوق ضایع شده تهران در تحریم‌های ناعادلانه را باز گرداند.

حمیدرضا آصفی
سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات

منبع: جهان صنعت