به گزارش مشرق، چهارمین اجلاس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه با موضوع «ضرورت صلح و امنیت جهانی از دیدگاه اسلام» با قرائت پیام مراجع عظام تقلید شیعه حضرات آیات مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، جوادی آملی و سبحانی آغاز به کار کرد.
این اجلاسیه با حضور بیش از 150 تن از اعضای برگزیده از کشورهای مختلف اروپایی همچون: آلمان، سوئد، فنلاند، فرانسه، دانمارک، اتریش انگلیس، هلند، ایتالیا، اسپانیا و ... به مدّت سه روز ادامه خواهد داشت.
در این اجلاس آیت اللّه محمّد جواد فاضل لنکرانی و حجّت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی به عنوان میهمانان ویژه از قم حضور یافته اند.
سخنرانی رئیس اتحادیه علمای شیعه اروپا
در مراسم افتتاحیه، حجت الاسلام والمسلمین رمضانی رمضانی، رئیس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه و امام مرکز اسلامی هامبورگ به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی ضمن خیر مقدم به روحانیونی که جهت شرکت در اجلاسیه چهارم از سراسر اروپا به مرکز اسلامی هامبورگ آمدند و نیز تشکّر از مراجع معظّم تقلیدی که پیام ارسال کردند، رحلت مرحوم آیت اللّه محمّدمهدی آصفی که سالها نمایندگی ویژه از سوی مرجعیت اعلای شیعه را بر عهده داشتند تسلیت گفت و افزود: «مسلمانان اروپا از علما دو توقّع دارند: 1ـ تفقّه و فهم درست و عمیق اسلام و معرّفی ابعاد آن؛ 2ـ ورع، تقوی و توجّه به حوزههای ارزشی به عنوان یک مربّی.» ایشان در خصوص مسأله صلح و امنیت گفتند: «جریانات افراطی با خشونت گرایی خود به صورت مستقیم یا غیر مستقیم نسبتهایی به پیامبر رحمت(ص) می دهند که هیچ سنخیتی با سیره علمی و عملی آن بزرگوار و آیین مقدّس اسلام ندارد؛ چراکه او به تصریح قرآن کریم برای همگان رحمت بود؛ و ما ارسلناک الاّ رحمة للعالمین. مع الاسف امروزه آسیب های فراوانی حوزهی دین و دینداران را تهدید می کند. برخی با تعریف دین حداقلی اسلام جدیدی را معرّفی می کنند که نگاه و برداشت آزادی از اسلام است و شامل همهی حقیقت اسلام نیست و باید آن را اسلام لیبرال نامید. امام جمعه هامبورگ ادامه داد: برخی دیگر با تفکّر منجمد و کوته بین و انحصارگرای خود چیزی جز برداشت های سطحی خود را نمی پذیرند و به تکفیر و تهدید مذاهب دیگر روی آورده اند و با مستمسک قرار دادن مفاهیم ارزشی مانند جهاد آن را به مثابه حربه ای بر علیه مخالفان خود به کار می گیرند. بنابراین ضرورت دارد که شاخصه های اسلام راستین را بار دیگر بازخوانی کنیم تا حقیقت مطلب روشن گردد. اسلام راستین شاخصه هایی چون معنویت و اخلاق، عقلانیت، اعتدال، آزادی و امنیت را به بهترین صورت در بر دارد.» امام مرکز اسلامی هامبورگ بر ضرورت تبیین قواعد طلایی اخلاق اسلامی برای جهان تأکید ورزید و گفت: «ساحت همهی ادیان آسمانی از نسبت جنگ طلبی و خشونت مبرّا است، چنان که در تورات واژه صلح و آشتي حدود 200 بار به كار رفته و آمده است: «جهان بر سه پايه استوار است: راستي، داوري عادلانه و صلح و دوستي. اگر صلح نباشد هيچ چيز وجود نخواهد داشت و عظيم است صلح».
وی همچنین با استناد به آیات کلام الله مجید، امنیت را رکن رکین جامعه نبوی و مهدوی برشمرد و خاطر نشان ساخت: «قرآن کریم وقتی که جامعهی آرمانی را ترسیم می کند به وجود امنیت جامع در آن اهمیت می دهد و امنیت جانی، مالی، سیاسی، اجتماعی، دینی، حیثیتی و آبرویی و حتی امنیت غذایی را مطرح می فرماید.»
وی افزود: «توزیع ناعادلانه قدرت و ثروت در جامعه جهانی به ناهنجاری ها و بروز ناامنی و افراطی گری دامن زده است و جهالت و نادانی عامل مهمّی در ایجاد ناامنی است که باید در این موارد اقدامات مقتضی از سوی جامعه جهانی به عمل آید.»
رئیس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه در پایان اضافه کرد: «حضور مسلمانان در اروپا یک فرصت مهم و تاریخی برای جامعه اروپایی است که در خلال آن می توانند از نزدیک با مسلمانان بیشتر آشنا شوند و پیوندهای مودّت با آنان برقرار کنند و از نیروی فکر و کار آنان بهره مند گردند. همچنین حضور علمای اسلام در اروپا فرصتی بی نظیر برای عمق بخشیدن به فرهنگ اروپا و گسترش معنویت دینی است.»
در ادمه برنامه روز افتتاحیه، هیأت ادارهی جلسه در محل استقرار یافتند و به ترتیب تعیین شده در موضوع اجلاسیه به ایراد سخن پرداختند.
سخنرانی استاد حوزه علمیه قم در هامبورگ
آیت اللّه محمّد جواد فاضل لنکرانی هم در سخنرانی خود با اشاره به اهمیت اتحادیه به ضرورت نیت الهی در انجام چنین امور مهمی اشاره نمود و گفت: از پیام های مراجع معظّم استفاده کردم و از همه علمای منطقه، مخصوصاً هیأت مدیره تشکر می کنم و از سخنان بسیار پر محتوای آیت الله رمضانی هم بهره مند شدم.»
وی با اشاره به اینکه برای فهم عمیق تر باید نگاهی مجدد به دین داشته باشیم، افزود : « یکی از تحریفهای بدخواهان این است که اسلام با شمشیر رشد کرده است، در حالی که مسئله دعوت به سوی آموزه های دینی و تبیین و روشنگری قبل از مسأله جهاد مطرح است. خدای متعال در سوره مبارکه نحل آیه 125 به صراحت پیامبر(ص) را موظّف به دعوت می نماید: ادعُ إِلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالحِكمَةِ وَالمَوعِظَةِ الحَسَنَةِ . از سوی دیگر دستور جهاد در اسلام برای نجات مستضعفین است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام در بخش دیگری از سخنانش گفت: اگر بخواهیم محکمات اسلام و قرآن را شمارش کنیم یکی از آنها اصل رحمت است؛ چنانکه فرمود: کتب علی نفسه الرحمة. بعد از عبور از این مرحله در مکتب اهل البیت علیهم السلام قاعدهای داریم به نام قاعدهی الزام که نیازمند تحقیق و پژوهش های فقهی گسترده و معرّفی و تبیین است. قاعدهی الزام در پاسخ به این پرسش مسلمانانی است که می گویند: اسلام برای ارتباط ما با غیر مسلمانان چه فکری کرده است؟ «لکل قوم نکاح» یکی از مصادیق قاعدهی الزام است. درست است که در فقه ما خرید خمر حرام است و خدا بایع و مشتری را لعنت کرده است؛ ولی در مقابل کسی که این کار را بر اساس دین محرّف خودش حلال میداند، اگر بیاید و مثلاً خانه ای از شما با همان پول خمر، بخرد همه فقها اجازه داده اند و این از مصادیق قاعده الزام است. این که برخی گفته اند شما رعایت حقوق اقلیت ها را ندارید، میگوییم این از جهل شماست؛ چون دین ما این نکات متعالی را دارد. در تاریخ داریم که روزی جنازه فردی یهودی را به سمت قبرستان میبرند؛ وقتی رسول خدا(ص) این منتظره را دید بلند شد و به احترام ایستاد. یاران گفتند که او مسلمان نیست، اما پیامبر(ص) فرمود: بله ولی بالاخره او نفس انسانی داشت. از جمله اصول دیگری که باید مطرح و معرّفی شود، اصل حرمت فساد است که قرآن کریم می فرماید: ان الله لا یحب الفساد. ما از همین بحث برای حرمت تولید سلاح های کشتار جمعی استفاده می کنیم چراکه از مصادیق واضح فساد است.» وی در ادامه افزود: ما باید این اصول را شفاف تر به مراکز علمی دنیا منتقل کنیم و یکی از وظایف ما و شما همین ارتباط با مراکز علمی است.
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی
حجّت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی نیز از دیگر سخنرانان این جلسه بود. وی در بخشی از سخنانش ضمن ابراز خرسندی از حضور در این جلسه علمی، افزود: «امنيت همانند عدالت از آن جهت كه امرى اساسی و زير بنائى براى مجتمع انسانى است اقتضاى آن همگانى بودن است يعنى همه انسانها به صورت يكسان بايستى از آن بهره مند باشند، تبعيض در امنيت همانند تبعيض در عدالت خود موجب ناامنى و بى سامانى و هرج و مرج خواهد گشت و به ضدّ امنيّت بدل مى گردد». وی افزود: «بدون شك هيچ شخصى از ناامنى سود نمى برد جز انسانهاى خودكامه، فرصت طلب و سودجو. اين نكته قابل توجّه است كه تا ريشه ها و علل ناامنى روشن و با آن مقابله نشود انتظار امنيّت امرى نامعقول است . ناامنى و اقدامات ضدّ امنيتى نوعاً از سوى كسانى صادر مى شود كه باور صحيح و اعتقاد راستين به آموزه هاى وحيانى نداشته و از سرانجام هستى خويش غافلند. برترين و مطمئن ترين حقيقتى كه مى تواند انسانها و جوامع را از جريان ناامنى نجات بخشد، باور اصيل و اعتقاد راستين به مبدئى است كه همه چيز از او آغاز مى شود و همه امور به او مى انجامد و آن همان خداى يگانه و يكتائى است كه همواره شاهد اعمال و ناظر رفتار انسانهاست. بديهى است چنين باورى تنها در مراكز راستين دينى و پايگاه هاى استوار ايمانى شكل مى گيرد. صومعه ها، كليساها، كنيسه ها و مساجد در اين رابطه عمده ترين سهم را در ايجاد چنين باورى دارند. از اينرو به نظر مى رسد براى ايجاد امنيت و استقرار آسايش هيچ شأنى بالاتر از ايجاد و احياى چنين مراكزى نيست و نخواهد بود. در طول تاريخ و در گذر زمان در سنتّ عالمان راستين و متوليّان فكر و واليان فرهنگ و دينمداران دلسوز همانند امام خمينى (قدس سره) شاهد هستيم كه با جنبش افراطى ارتجاع و سلفى گرى و نهضت تجدّد و مدرنيسم به يك سان مبارزه نموده و با دستى اين و با دستى آن را از جامعه و نظام اسلامى دور مى داشتند تا موجبات امنيت فكرى، فرهنگى و دينى و نهايتاً امنيّت اجتماعى فراهم آيد .اميد است همگان با آشنائي نسبت به تعاليم والاى انبيا و پيروى از رهنمودها و آموزه هاى أنان بتوانند زندگى انسانى و شايسته اى را فراهم آورده و از مواهب والاى الهى انسانى كه از جمله آن امنيت و عدالت است برخوردار گردند.»
منبع: «حوزه»
این اجلاسیه با حضور بیش از 150 تن از اعضای برگزیده از کشورهای مختلف اروپایی همچون: آلمان، سوئد، فنلاند، فرانسه، دانمارک، اتریش انگلیس، هلند، ایتالیا، اسپانیا و ... به مدّت سه روز ادامه خواهد داشت.
در این اجلاس آیت اللّه محمّد جواد فاضل لنکرانی و حجّت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی به عنوان میهمانان ویژه از قم حضور یافته اند.
سخنرانی رئیس اتحادیه علمای شیعه اروپا
در مراسم افتتاحیه، حجت الاسلام والمسلمین رمضانی رمضانی، رئیس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه و امام مرکز اسلامی هامبورگ به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی ضمن خیر مقدم به روحانیونی که جهت شرکت در اجلاسیه چهارم از سراسر اروپا به مرکز اسلامی هامبورگ آمدند و نیز تشکّر از مراجع معظّم تقلیدی که پیام ارسال کردند، رحلت مرحوم آیت اللّه محمّدمهدی آصفی که سالها نمایندگی ویژه از سوی مرجعیت اعلای شیعه را بر عهده داشتند تسلیت گفت و افزود: «مسلمانان اروپا از علما دو توقّع دارند: 1ـ تفقّه و فهم درست و عمیق اسلام و معرّفی ابعاد آن؛ 2ـ ورع، تقوی و توجّه به حوزههای ارزشی به عنوان یک مربّی.» ایشان در خصوص مسأله صلح و امنیت گفتند: «جریانات افراطی با خشونت گرایی خود به صورت مستقیم یا غیر مستقیم نسبتهایی به پیامبر رحمت(ص) می دهند که هیچ سنخیتی با سیره علمی و عملی آن بزرگوار و آیین مقدّس اسلام ندارد؛ چراکه او به تصریح قرآن کریم برای همگان رحمت بود؛ و ما ارسلناک الاّ رحمة للعالمین. مع الاسف امروزه آسیب های فراوانی حوزهی دین و دینداران را تهدید می کند. برخی با تعریف دین حداقلی اسلام جدیدی را معرّفی می کنند که نگاه و برداشت آزادی از اسلام است و شامل همهی حقیقت اسلام نیست و باید آن را اسلام لیبرال نامید. امام جمعه هامبورگ ادامه داد: برخی دیگر با تفکّر منجمد و کوته بین و انحصارگرای خود چیزی جز برداشت های سطحی خود را نمی پذیرند و به تکفیر و تهدید مذاهب دیگر روی آورده اند و با مستمسک قرار دادن مفاهیم ارزشی مانند جهاد آن را به مثابه حربه ای بر علیه مخالفان خود به کار می گیرند. بنابراین ضرورت دارد که شاخصه های اسلام راستین را بار دیگر بازخوانی کنیم تا حقیقت مطلب روشن گردد. اسلام راستین شاخصه هایی چون معنویت و اخلاق، عقلانیت، اعتدال، آزادی و امنیت را به بهترین صورت در بر دارد.» امام مرکز اسلامی هامبورگ بر ضرورت تبیین قواعد طلایی اخلاق اسلامی برای جهان تأکید ورزید و گفت: «ساحت همهی ادیان آسمانی از نسبت جنگ طلبی و خشونت مبرّا است، چنان که در تورات واژه صلح و آشتي حدود 200 بار به كار رفته و آمده است: «جهان بر سه پايه استوار است: راستي، داوري عادلانه و صلح و دوستي. اگر صلح نباشد هيچ چيز وجود نخواهد داشت و عظيم است صلح».
وی همچنین با استناد به آیات کلام الله مجید، امنیت را رکن رکین جامعه نبوی و مهدوی برشمرد و خاطر نشان ساخت: «قرآن کریم وقتی که جامعهی آرمانی را ترسیم می کند به وجود امنیت جامع در آن اهمیت می دهد و امنیت جانی، مالی، سیاسی، اجتماعی، دینی، حیثیتی و آبرویی و حتی امنیت غذایی را مطرح می فرماید.»
وی افزود: «توزیع ناعادلانه قدرت و ثروت در جامعه جهانی به ناهنجاری ها و بروز ناامنی و افراطی گری دامن زده است و جهالت و نادانی عامل مهمّی در ایجاد ناامنی است که باید در این موارد اقدامات مقتضی از سوی جامعه جهانی به عمل آید.»
رئیس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه در پایان اضافه کرد: «حضور مسلمانان در اروپا یک فرصت مهم و تاریخی برای جامعه اروپایی است که در خلال آن می توانند از نزدیک با مسلمانان بیشتر آشنا شوند و پیوندهای مودّت با آنان برقرار کنند و از نیروی فکر و کار آنان بهره مند گردند. همچنین حضور علمای اسلام در اروپا فرصتی بی نظیر برای عمق بخشیدن به فرهنگ اروپا و گسترش معنویت دینی است.»
در ادمه برنامه روز افتتاحیه، هیأت ادارهی جلسه در محل استقرار یافتند و به ترتیب تعیین شده در موضوع اجلاسیه به ایراد سخن پرداختند.
سخنرانی استاد حوزه علمیه قم در هامبورگ
آیت اللّه محمّد جواد فاضل لنکرانی هم در سخنرانی خود با اشاره به اهمیت اتحادیه به ضرورت نیت الهی در انجام چنین امور مهمی اشاره نمود و گفت: از پیام های مراجع معظّم استفاده کردم و از همه علمای منطقه، مخصوصاً هیأت مدیره تشکر می کنم و از سخنان بسیار پر محتوای آیت الله رمضانی هم بهره مند شدم.»
وی با اشاره به اینکه برای فهم عمیق تر باید نگاهی مجدد به دین داشته باشیم، افزود : « یکی از تحریفهای بدخواهان این است که اسلام با شمشیر رشد کرده است، در حالی که مسئله دعوت به سوی آموزه های دینی و تبیین و روشنگری قبل از مسأله جهاد مطرح است. خدای متعال در سوره مبارکه نحل آیه 125 به صراحت پیامبر(ص) را موظّف به دعوت می نماید: ادعُ إِلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالحِكمَةِ وَالمَوعِظَةِ الحَسَنَةِ . از سوی دیگر دستور جهاد در اسلام برای نجات مستضعفین است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام در بخش دیگری از سخنانش گفت: اگر بخواهیم محکمات اسلام و قرآن را شمارش کنیم یکی از آنها اصل رحمت است؛ چنانکه فرمود: کتب علی نفسه الرحمة. بعد از عبور از این مرحله در مکتب اهل البیت علیهم السلام قاعدهای داریم به نام قاعدهی الزام که نیازمند تحقیق و پژوهش های فقهی گسترده و معرّفی و تبیین است. قاعدهی الزام در پاسخ به این پرسش مسلمانانی است که می گویند: اسلام برای ارتباط ما با غیر مسلمانان چه فکری کرده است؟ «لکل قوم نکاح» یکی از مصادیق قاعدهی الزام است. درست است که در فقه ما خرید خمر حرام است و خدا بایع و مشتری را لعنت کرده است؛ ولی در مقابل کسی که این کار را بر اساس دین محرّف خودش حلال میداند، اگر بیاید و مثلاً خانه ای از شما با همان پول خمر، بخرد همه فقها اجازه داده اند و این از مصادیق قاعده الزام است. این که برخی گفته اند شما رعایت حقوق اقلیت ها را ندارید، میگوییم این از جهل شماست؛ چون دین ما این نکات متعالی را دارد. در تاریخ داریم که روزی جنازه فردی یهودی را به سمت قبرستان میبرند؛ وقتی رسول خدا(ص) این منتظره را دید بلند شد و به احترام ایستاد. یاران گفتند که او مسلمان نیست، اما پیامبر(ص) فرمود: بله ولی بالاخره او نفس انسانی داشت. از جمله اصول دیگری که باید مطرح و معرّفی شود، اصل حرمت فساد است که قرآن کریم می فرماید: ان الله لا یحب الفساد. ما از همین بحث برای حرمت تولید سلاح های کشتار جمعی استفاده می کنیم چراکه از مصادیق واضح فساد است.» وی در ادامه افزود: ما باید این اصول را شفاف تر به مراکز علمی دنیا منتقل کنیم و یکی از وظایف ما و شما همین ارتباط با مراکز علمی است.
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی
حجّت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی نیز از دیگر سخنرانان این جلسه بود. وی در بخشی از سخنانش ضمن ابراز خرسندی از حضور در این جلسه علمی، افزود: «امنيت همانند عدالت از آن جهت كه امرى اساسی و زير بنائى براى مجتمع انسانى است اقتضاى آن همگانى بودن است يعنى همه انسانها به صورت يكسان بايستى از آن بهره مند باشند، تبعيض در امنيت همانند تبعيض در عدالت خود موجب ناامنى و بى سامانى و هرج و مرج خواهد گشت و به ضدّ امنيّت بدل مى گردد». وی افزود: «بدون شك هيچ شخصى از ناامنى سود نمى برد جز انسانهاى خودكامه، فرصت طلب و سودجو. اين نكته قابل توجّه است كه تا ريشه ها و علل ناامنى روشن و با آن مقابله نشود انتظار امنيّت امرى نامعقول است . ناامنى و اقدامات ضدّ امنيتى نوعاً از سوى كسانى صادر مى شود كه باور صحيح و اعتقاد راستين به آموزه هاى وحيانى نداشته و از سرانجام هستى خويش غافلند. برترين و مطمئن ترين حقيقتى كه مى تواند انسانها و جوامع را از جريان ناامنى نجات بخشد، باور اصيل و اعتقاد راستين به مبدئى است كه همه چيز از او آغاز مى شود و همه امور به او مى انجامد و آن همان خداى يگانه و يكتائى است كه همواره شاهد اعمال و ناظر رفتار انسانهاست. بديهى است چنين باورى تنها در مراكز راستين دينى و پايگاه هاى استوار ايمانى شكل مى گيرد. صومعه ها، كليساها، كنيسه ها و مساجد در اين رابطه عمده ترين سهم را در ايجاد چنين باورى دارند. از اينرو به نظر مى رسد براى ايجاد امنيت و استقرار آسايش هيچ شأنى بالاتر از ايجاد و احياى چنين مراكزى نيست و نخواهد بود. در طول تاريخ و در گذر زمان در سنتّ عالمان راستين و متوليّان فكر و واليان فرهنگ و دينمداران دلسوز همانند امام خمينى (قدس سره) شاهد هستيم كه با جنبش افراطى ارتجاع و سلفى گرى و نهضت تجدّد و مدرنيسم به يك سان مبارزه نموده و با دستى اين و با دستى آن را از جامعه و نظام اسلامى دور مى داشتند تا موجبات امنيت فكرى، فرهنگى و دينى و نهايتاً امنيّت اجتماعى فراهم آيد .اميد است همگان با آشنائي نسبت به تعاليم والاى انبيا و پيروى از رهنمودها و آموزه هاى أنان بتوانند زندگى انسانى و شايسته اى را فراهم آورده و از مواهب والاى الهى انسانى كه از جمله آن امنيت و عدالت است برخوردار گردند.»
منبع: «حوزه»
