مدتی است در این اندیشه بودم که برای پیشبرد اهداف فرهنگی ایران در خارج از کشور چه کسانی و تا چه اندازه نقش ایفا می کنند و این ایفای نقش چقدر با انگیزه های شخصی و یا انگیزه های اداری آنها در ارتباط است؟

برای پاسخ به این پرسش شاید دهها شخصیت حقیقی و حقوقی را بتوان کنار هم نهاد که متولی  توسعه و اشاعه  فرهنگ ناب اسلامی ایرانی در خارج از کشور هستند ولی  برخی از این افراد در خط مقدم  حوزه فرهنگی و رسانه ای بدون  اینکه رسما وابسته به دولت باشند دل به دریا زده و با انگیزه های درونی و در قالب رسانه  نقش مهمی را در پیشبرد دیپلماسی عمومی کشور ایفا می کنند .

جایگاه مهم رسانه در دیپلماسی فرهنگی

امروزه در جهان معاصر، رسانه ها و تعاملات رسانه ای، بخش انفکاک ناپذیر دیپلماسی فرهنگی اکثر کشورهای دنیا است. این امر برای جمهوری اسلامی ایران که در تمام حوزه های فرهنگی ، تاریخی ، سیاسی و حتی اقتصادی در راستای تمدن نوین اسلامی ایرانی ایده های جدیدی را ارائه می دهد و گاهی هم با موانع متعدد از سوی قدرتهای بزرگ مواجه میشود حائز اهمیت مضاعفی است . در این عرصه ظریف ، ورود و حضور برخی از شخصیتهای گمنام و پرتلاش کشورمان در معرفی ابعاد فرهنگی ایران اسلامی و ایجاد ارتباط با رسانه های دنیا که می تواند تسهیل کننده سیاستهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور باشد ستودنی است.

حمید معصومی نژاد، خبرنگار صدا و سیما در  رم از جمله این شخصیت های پرتلاش است که شاید کمتر کسی در کشورمان با تصویر و صدای وی از طریق شبکه های رادیوئی و تلویزیونی آشنا نباشد و همه مسئولانی که به کشور ایتالیا سفر کرده اند حتما دقایقی را با وی گذرانده و با وی آشنا شده اند . شاید آنچه از وی در ظاهر ارائه می شود خبرنگاری است که برای شنوندگان و بینندگان صدا و سیما گزارش و اخبار پخش می کند اما نمی توان او را صرفأ در چارچوب گزارش های خبری اش به طور کامل تشریح کرد. معصومی نژاد در طول بیش از دو دهه فعالیت در امر رسانه در ایتالیا نشان داده است که ارتباط فرهنگ و رسانه چنان در هم تنیده است که در اغلب اوقات مکمل همدیگر بوده و یک شخصیت رسانه ای می تواند در کسوت فرهنگی هم دست به ابداعاتی بزند که نتیجه آن پیشبرد دیپلماسی فرهنگی ما در خارج از کشور باشد .

خبرنگار صداوسیما در رم چند کارمند و همکار دارد؟

تحلیل شخصیت افراد با توجه به امکانات ، عملکرد و نحوه تعامل و برخورد وی با مشکلات قابل بررسی است. معصومی نژاد، این شخصیت پرتلاش و خستگی ناپذیر همواره  به تنهائی در جمع رسانه ای ایتالیا ظاهر شده و نسبت به انعکاس اخبار و ارسال گزارشات از ایتالیا  موفق عمل کرده است . گاهی این پرسش مطرح می شود که خبرنگار صدا و سیما در رم چند نفر کارمند و همکار دارد که می تواند در طول هفته هر روز گزارش های متنوع مکتوب، صوتی و تصویری را از ایتالیا در بخش های مختلف خبری شبکه های رادیوئی و تلویزیونی کشورمان  و حتی شبکه های برون مرزی صدا و سیما به زبانهای مختلف پخش کند؟  گاهی هم سوال می شود که وی به کدامین حلقه قدرت وصل است که توانسته است در این سالها در اروپا بماند و کار خبرنگاری کند؟ در پاسخ به این سوالها بد نیست بدانیم که معصومی نژاد در ایتالیا فقط با انگیزه های شخصی و علاقه ذاتی خود به کا ر خبر،  با صدا و سیما در ارتباط است.

معصومی نژاد، در این مدت توانسته است به تنهائی با دوربین نه چندان حرفه ای خود مانوس شده و اخبار  ریز و درشت ایتالیا را به سمع و نظر مردم ایران برساند. ابعاد شخصیتی ، روابط عمومی بسیار بالا، تسلط کامل به زبان بومی و روحیه همکاری در حوزه رسانه ، وی را به خوبی در بین رسانه های دیداری و شنیداری ایتالیا ، شهره ساخته است تا جائی که وی‌ در سال گذشته در جشنواره رسانه ای ایتالیا در جزیره سیسیل در میان 53 خبرنگار از 23 کشور جهان، ‌به عنوان خبرنگار برتر انتخاب شد.

شکار شخصیت های درجه یک ایتالیا

نگارنده این سطور ، خود در این مدت شاهد بودم که وی چگونه با یک دست دوربین و با دست دیگر میکروفن دنبال شکار لحظه ها بوده و با شخصیتهای درجه یک ایتالیا مصاحبه نموده است . برخورد شایسته و زبان نرم او حتی سرسخت ترین شخصیتهای این کشور را به صحبت واداشته و به سوالات وی پاسخ گفته اند . هنر راهنمائی و هدایت مصاحبه شونده به مسیر مشخص یک امر حرفه ای است که نامبرده ناگفته آنرا دارا است .

همین خصلت تنهائی با دوربین کوچک ، وی را در وسط مهمترین اتفاقات سیاسی ،اقتصادی،فرهنگی و راهپیمائیهای سندیکائی و غیره چنان درگیر می کند که خود این اتفاقات سوژه برخی از خبرنگاران شده و چندین بار پشت صحته فیلمبرداریهای وی از شبکه های اجتماعی و تلویزیون دولتی ایتالیا پخش شده است. اینها همه بیانگر این واقعیت است که برای رسیدن به هدف بدون بودجه های کلان و بدون یار و یاور هم می توان رسید ولی دشواریهای مسیر را باید با جان و دل خرید .

دلسوزی برای اشاعه فرهنگ ایران

 فارغ از همه این مشکلات که به بحث امکانات و تحرکات فیزیکی و تبحر کاری معصومی نژاد مربوط می شود ، آنچه که شخصیت او را دلنشین تر می سازد ، روحیه و تمایلات فرهنگی و دلسوزی وی برای اشاعه فرهنگ ایران زمین و حس ایران دوستی او است . ایران سرزمین عجایب با تمدن بیش از 7 هزار سال و فرهنگ دیرینه ای است که کمتر کشوری در جهان صاحب این ثروت فرهنگی است .لیکن برای معرفی این فرهنگ و تمدن برای بشر امروز در کشورهای جهان بالاخص در کشورهائی با زبان نادر ، همت بلندی لازم است  که  معصومی نژاد واجد این وارستگی است  و در طول این چند سال با تدوین آثاری به زبان ایتالیایی در حوزه فرهنگ و توریسم در ایران و انتشار نخستین لوح فشرده معرفی فرهنگ و تاریخ ایران در این کشور که بازتاب رسانه ای خوبی هم در ایتالیا پیدا کرد عشق به سرزمین خوبیها را نشان داده است .

وی در حرفه خود و برای معرفی ایران و انعکاس اخبار و رویدادها به بعد فاصله و سختیهای کار نمی نگرد بلکه با شور و اشتیاق به انجام کار ، صرفا به انجام وظیفه و رسیدن به هدف را مد نظر دارد و لذا گاهی هم به بیرون از دایره رسانه قدم گذاشته و از طرق دیگری هدف خود را دنبال می کند و معتقد است که رسانه در دیپلماسی فرهنگی یکی از خانه های پازل را تکمیل می کند ولی راههای دیگری هم  برای معرفی ایران اسلامی وجود دارد .

خبرنگار صدا و سیما در رم، در نقطه ثقل تضادها و تلاطم رسانه ای در مورد ایران ، به معرفی زیبائیهای ایران مشغول است . در قاره ای که ایران هراسی موج می زند و غولهای رسانه ای مدام بر طبل آن می کوبند و گاهی هم با تحلیلهای ناروا و ناصواب اذهان را از زیبائیهای ایران منحرف می سازند ، وی در کنار فعالیتهای رسانه ای ، با انتشارآثار فرهنگی ، تاریخی و گردشگری در مورد ایران در مقابل این هجمه های فرهنگی غرب با منطق عشق و علاقه به زیبائیهای ایران ، چهره واقعی ایران را نشان می دهد و این امر در گفته های برخی از  صاحبان صنایع توریسم در ایتالیا و حتی در گزارشات خبرگزاری رسمی ایتالیا نیز منعکس شده است .

جمله خبرگزاری رسمی ایتالیا درباره خبرنگار ایرانی

شاید یکی از بهترین جملات در توصیف شخصیت معصومی نژاد  جمله ای است که خبرگزاری رسمی ایتالیا /انسا/ نوشت :" از طریق کتاب های معصومی نژاد به زبان ایتالیایی، ما با چهره ناشناخته ایران آشنا می شویم که مملو از آثار هنری و تاریخی است و به این ترتیب ذهنیت های کلیشه ای برخاسته از بی اطلاعی را به کنار می گذاریم" .آثار معصومی نژاد که در سالهای گذشته ، شمار زیادی از ایتالیایی ها  را با سنتهای بومی ایران ، جاذبه های گردشگری ، روحیات میهمان نوازی  و بطور کلی با فرهنگ ایران آشنا ساخته است عبارتند از :

1)     کتاب  « ایران، گنجینه های پارسی »

2)     کتاب  « ايران: سفر به كشوري ميان شرق و غرب»

3 ) لوح فشرده یک ساعته: « ایران سرزمین اسطوره ها».

رایزنی فرهنگی سفارت ایران در رم که در طول این سالها بهترین تعامل را با نمایندگان همه ارگانها داشته است ، از نزدیک شاهد تلاش و فعالیت رسانه ای و فرهنگی معصومی نژاد بوده و بر خود فرض می داند  تا از خدمات فرهنگی و رسانه ای وی به شایسته ترین وجهی تقدیر نماید. باشد که خدمات صادقانه وی را  همچون همه دلسوختگان کشورمان خاضعانه ارج بنهیم.