به گزارش مشرق، مدیر گروه روزه‌داری پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه تهران گفت: طول مدت روزه‌داری، فصل روزه‌داری، تغذیه مادر، میزان دریافت مایعات و ماه بارداری، در نحوه تصمیم‌گیری برای روزه‌گرفتن مادران باردار تأثیر دارد و لازم است هر فرد باردار، قبل از روزه‌داری با پزشک خود شرایط را بررسی کند.

دکتر محسن خوش‌نیت‌نیکو اظهار داشت: مطالعات انجام‌شده در مورد روزه‌داری زنان باردار نشان می‌دهد که قند خون مادر باردار روزه‌دار مختصری در طی روزه کاهش می‌یابد، ولی این کاهش در محدوده‌ طبیعی است و معمولاً مشکلی برای شخص به‌وجود نمی‌آورد. البته در برخی مادران باردار نیز ممکن است اصلاً قند خون کاهش نیابد. 

این متخصص با بیان این‌که بیشترین نگرانی که در روزه‌داری زنان باردار وجود دارد کاهش قند خون و دسترسی به قند است، افزود: گرسنگی‌های طولانی‌مدت ممکن است بدن را در وضعیتی قرار دهد که به ناچار از ذخایر چربی خود برای تأمین انرژی استفاده کند. در واقع بدن چربی‌ها را می‌سوزاند و آن‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهد. در جریان استفاده از چربی‌ها مواد کتونی و استونی تولید می‌شود و اگر این مواد کتونی از حدی بالاتر رود، ممکن است منجر به آسیب مغزی جنین شود.

وی ادامه داد: هرچقدر غلظت این مواد کتونی و استونی در خون مادر باردار بیشتر باشد، احتمال آسیب به سیستم عصبی جنین هم بیشتر می‌شود. به همین علت در مادران باردار که دچار سوءتغذیه هستند، احتمال آسیب مغزی جنین بالاست. البته در مورد روزه‌داری مسئله تاحدودی متفاوت است؛ به این علت که طول مدت روزه‌داری معمولاً در حدی نیست که مواد کتونی یا استونی بیش از حد بالا روند.

این پزشک فوق‌تخصص غدد و متابولیسم با بیان این‌که روزه‌داری در فصل تابستان با روزه‌داری در فصل زمستان متفاوت است، اظهار داشت: در روزه‌داری فصل تابستان به‌خصوص در کشورهایی که حدود 17 ساعت روزه‌اند، غلظت این مواد مضر در خون بالا می‌رود؛ به خصوص اگر کم‌آبی نیز برای بدن به وجود آید، غلظت این مواد بالاتر خواهد رفت. از لحاظ تئوری این احتمال وجود دارد که این مواد روی رشد و تکامل مغزی جنین اثر بگذارد، ولی اگر از فاصله افطار تا سحر، مادر باردار مایعات کافی دریافت کند و از موادی که آب را در بدن نگه می‌دارند مانند میوه‌ها و سبزیجات و مواد فیبردار استفاده کند، احتمال این‌که آسیب ایجاد شود کاهش می‌یابد.

وی با بیان این‌که توصیه به روزه‌داری برای مادران باردار بسته به فصل روزه‌داری، ماه بارداری، وضعیت تغذیه و شغل مادر باردار متفاوت است، بیان داشت: تاکنون مطالعات انجام‌شده دلایلی مبنی بر این‌که روزه‌داری زنان باردار بر بهره هوشی کودکان اثر نامطلوب می‌گذارد، ارایه نداده است، اما توصیه می‌شود که مادران باردار در 3 ماهه‌ اول بارداری که معمولاً دچار ویار، تهوع و استفراغ هستند و نمی‌توانند مایعات به میزان کافی دریافت کنند، و هم‌چنین 2 یا 3 ماه آخر بارداری که مشکلات بارداری بیشتر می‌شود و نیاز به دریافت مایعات بیشتر است، در روزه‌داری احتیاط کنند.

خوش‌نیت‌نیکو ادامه داد: روزه‌داری باعث کاهش وزن‌گیری یا افزایش تولد نوزادان کم‌وزن نمی‌شود، البته به شرطی که تغذیه مادر باردار در ماه رمضان مناسب باشد؛ چراکه اگر مادر تغذیه مناسبی نداشته باشد، احتمال تولد نوزاد کم‌وزن بالا می‌رود.

وی در خصوص اثر روزه‌داری بر زایمان زودرس بیان داشت: تغذیه نامناسب با خطر زایمان زودرس ارتباط دارد و گرسنگی بیش از 13 ساعت در بارداری، احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهد، ولی با مطالعات انجام‌شده مشخص شده است که روزه‌داری حدود 12 ساعت، احتمال زایمان زودرس را افزایش نمی‌دهد.

مدیر گروه روزه‌داری پژوهشگاه علوم غدد در خصوص روزه‌داری در مادران شیرده تشریح کرد: میزان پروتئین‌ها و ویتامین‌ها معمولاً در ماه رمضان کاهش می‌یابد که این موضوع ممکن است بر حجم و کیفیت شیر تأثیر بگذارد. بنابراین مادران شیرده اگر قصد گرفتن روزه دارند، باید خیلی روی نحوه تغذیه‌ خود به‌خصوص در 6 ماه اول بعد از زایمان، توجه ویژه داشته باشند؛ چراکه اگر مادر شیرده از تغذیه مناسب و کافی برخوردار باشد، ترکیب مواد غذایی موجود در شیر مادر بدون تغییر باقی می‌ماند و رشد شیرخوار نیز با مشکل مواجه نمی‌شود.

وی افزود: دیده شده است که مادران شیردهی که چاق هستند در مقایسه با مادران شیردهی که لاغر هستند، شیردهی‌شان طی روزه‌داری معمولاً تغییری نمی‌کند و حجم و ترکیب شیرشان کاهش پیدا نمی‌کند.

دکتر محسن خوش‌نیت‌نیکو در نهایت تأکید کرد: بنابراین در صورتی‌که تغذیه مادر مناسب و کافی باشد، روزه‌داری ماه رمضان اثر سوئی بر کاهش قند‌خون و کاهش ضریب هوشی نوزاد ندارد. همچنین اگر مادر شیرده یک برنامه غذایی مناسب داشته باشد، حجم و ترکیب شیرش تغییر نمی‌کند و نوزاد روند طبیعی رشد خود را طی خواهد کرد.

منبع: مهرخانه