به گزارش مشرق، در حالی که مذاکرات تا سه‌شنبه این هفته تمدید شده، خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد بازگشت‌پذیری تحریم‌ها مورد توافق دو طرف قرار گرفته است. بنابر ادعای بلومبرگ «تحریم‌ها برای دوره‌های 6 یا 12 ماهه برداشته شده و در صورت نقض توافق از سوی ایران، این کاهش تحریم‌ها می‌تواند متوقف شود.»
این خبرگزاری به نقل از دیپلمات‌های سه کشور طرف مذاکره ایران نوشته: آمریکا و متحدان اروپایی آن توانسته‌اند یک مسیر را برای بازگشت‌پذیری سریع تحریم‌ها در صورتی که ایران توافق صورت‌گرفته برای محدود کردن برنامه اتمی خود را نقض کند، تأمین کنند.
این دیپلمات‌ها گفته‌اند که شورای امنیت سازمان ملل بایستی به صورتی دوره‌ای یک قطعنامه را برای کاهش تحریم‌ها تأیید کند. این قطعنامه به دولت‌های عضو اجازه خواهد داد که اگر دلیلی داشته باشند که به این باور برسند که ایران توافق را نقض کرده است بتوانند کاهش خودکار تحریم‌ها را متوقف کنند.
مفهوم این گزارش آن است که اولاً امکان زدن زیر تعهد از سوی آمریکا و غرب فراهم شده و ثانیاً تعلیق تحریم‌ها به شدت کوتاه‌مدت خواهد بود و به همین دلیل امکان ریسک از سوی شرکت‌های خارجی برای معامله و سرمایه‌گذاری در ایران وجود نخواهد داشت! ثالثاً چنین فرآیندی، اصلاً سخن از برداشتن تحریم‌ها نیست و بنابراین، وعده غرب فاقد ارزش و اهمیت است و نمی‌تواند اساساً امتیاز واگذار شده به ایران تلقی گردد.
جالب اینکه غرب در مقابل از ایران توقع دارد ضمن توقف فعالیت دو سوم سانتریفیوژهای خود، حجم اورانیوم غنی شده را نیز تقریباً «واگذار» کند! در این زمینه گزارش نیویورک تایمز از قول 3 مقام ناشناس حاکی است: «ایران اکنون ظاهراً قبول دارد که باید بیش از 9 تن از مواد هسته‌ای کم غنی شده را به عنوان بخشی از یک توافق جامع که طرفین امیدوارند تا هفته آینده به آن دست یابند، به خارج از کشور منتقل کند.»
پیش از این اعلام شده بود غرب مایل است ایران 9 تن از مواد غنی‌سازی شده را اکسید یا رقیق کند و تنها 300 کیلوگرم را نگه دارد اما موضوع انتقال 9 تن از اورانیوم 3/5 درصد غنی‌سازی شده به خارج کشور، مسئله را پیچیده‌تر می‌کند.
نیویورک تایمز در گزارش خود نوشت: 3 ماه قبل در لوزان سوئیس عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران به گزارشگران گفت این کشور هرگز با انتقال سوخت به خارج از سرزمین ایران موافقت نخواهد کرد. اما به گفته مقامات آمریکایی، تأسیساتی که تهران برای خنثی‌سازی این سوخت در دست ساخت داشت، عملیاتی نشده است و تحریم‌های اقتصادی بر ضد ایران تا زمانی که سرنوشت 96 درصد از ذخایر سوخت هسته‌ای آن مشخص نشود، لغو نخواهد شد.
یک مقام رسمی شرکت‌کننده در مذاکرات، که مانند دیگر مقامات مصاحبه‌شونده برای مقاله خواست نامش فاش نشود، گفت: آنها یک توجیه تجاری برای انتقال سوخت به خارج مطرح می‌کنند و در داخل کشور می‌گویند که سوخت را می‌فروشند، گرچه بازار سوخت رآکتور هسته‌ای اشباع است.
نیویورک تایمز در عین حال نوشت: اما چند مقام رسمی هشدار دادند که معلوم نیست موانع موجود شامل درخواست‌های ایران درباره زمان و توالی لغو تحریم‌ها قابل رفع باشد.
روزنامه آمریکایی همچنین مدعی شد حتی پروتکل الحاقی برای بازرسی از تأسیسات ایران کفایت نمی‌کند و آمریکا خواستار بازرسی‌های بیشتر از مراکز سری است.
اما سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه در جمع خبرنگاران گفته است: تدابیری که در پروتکل الحاقی (در توافقنامه ضمانت‌های آژانس) تصریح شده است، کاملاً کافی است تا همه مسائل و شبهاتی که ممکن است هنوز در خصوص ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران باقی مانده باشند، برطرف شوند.
وی گفت: «اگر با توجه به حقایق قرار باشد پروتکل الحاقی به نحوی در ایران به مورد اجرا در بیاید، این بدان معناست که آژانس بدون هر گونه تصمیمات اضافی با تهران همکاری و پاسخ سؤالاتی را که دارد، در هماهنگی با ایران روشن خواهد کرد.»
وی خاطرنشان کرد: «مشکل از اینجا ریشه می‌گیرد که در واقع برخی از دوستان و همقطاران ما معلوم است که قصد دارند اهداف و مقاصد اصلی را مبهم و مخدوش سازند و از پروتکل اضافی به عنوان ابزاری برای قانونی کردن دسترسی به سایت‌ها و مسائل غیر مرتبط با فعالیت هسته‌ای ایران، به نحوی سوءاستفاده کنند.»
ریابکوف می‌گوید 91 درصد توافق تکمیل شده است.
در گزارشی دیگر، شبکه المنار، از آغاز تدوین قطعنامه مربوطه برای شورای امنیت خبر داده است. بلومبرگ درباره این سناریو می‌نویسد: «آژانس در جست‌وجوی اطلاعاتی است که نیروهای نظامی ایران را به برنامه هسته‌ای این کشور مرتبط کند. دیپلمات‌ها می‌گویند ساز و کاری طراحی شده تا تحریم‌های شورای امنیت در صورت هر گونه نقض توافق از سوی ایران بلافاصله دوباره برقرار شود.
از مجموعه شواهد و قرائن به نظر می‌رسد که غرب در صدد است تعلیق بخشی از تحریم‌ها و تمدید هر 6 ماه یک بار آن را به نحوی به بازرسی‌های فراتر از پروتکل الحاقی و PMD مرتبط کند که ضمن جمع‌آوری سابقه اطلاعات، راه دررو برای توقف تعلیق تحریم‌ها را باز بگذارد و همزمان 97 درصد اورانیوم غنی شده ایران را هم از کشور خارج کند.
گزارش‌ها حاکی است در مجموع تاکنون 20 صفحه متن اصلی و حدود 60 صفحه ضمایم از سوی معاونان وزرای خارجه تهیه شده که البته حاوی برخی پرانتزها (مسائل حل نشده) است.
متن پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که در صورت اعلام توافق باید صادر و تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران را لغو کند هم در دست معاونان وزیران است که باید آماده شود.
به گفته یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده «این پیش‌نویس مبسوط و قدری پیچیده» است و آن هم به نوبه خود ضمائمی دارد. این پیش‌نویس باید جایگزین قطعنامه 1929 شورای امنیت شود.
به نوشته کیهان، براساس مجموع اخبار منتشر شده به نظر می‌رسد غرب در صدد است ضمن توقف یا تخلیه توانمندی‌های هسته‌ای ایران (از تعداد سانتریفیوژها تا ذخایر اورانیوم 3/5 درصد) قدرت چانه‌زنی ایران را به نحوی کم کند که در نوبت بعدی به هنگام نقض تعهد و عدم پایبندی به لغو تحریم‌ها،‌ ایران فاقد قدرت مانور لازم باشد. در عین حال ادعای مطالعات نظامی گذشته را به عنوان استخوان لای زخم، در متن توافق به نحوی بگنجاند که اولاً به بهانه آن، مطالبه بازرسی‌های فاقد چارچوب کند و ثانیاً به همین بهانه هر گاه اراده کرد تعهد خود برای برداشتن تحریم‌ها را زیرپا بگذارد.