آنطور که ستاد انتخابات یونان اعلام کرده است، شمارش بیش از 95درصد آرا، نشان میدهد که بیشتر از 61درصد از رأیدهندگان به پذیرش شروط وامدهندگانی که میگویند دولت یونان باید اصلاحات اقتصادی گستردهای را انجام داده و ریاضت اقتصادی در پیش گیرد، رأی منفی دادهاند.
هفته گذشته بود که سیپراس تحت فشار سنگین صندوق بینالمللی پول و اتحادیه اروپا برای پذیرش اصلاحات، تصمیمگیری را به مردم این کشور سپرد و اعلام کرد به نتایج همهپرسی گردن مینهد.
آتن باید تا سهشنبه هفته گذشته آخرین قسط از بسته مالی 7 میلیارد دلاریاش را میپرداخت، اما ناتوانی این کشور در بازپرداخت در موعد مقرر و خودداری وامدهندگان از اعطای بسته مالی جدید یا تمدید فرصت آتن موجب شد این کشور وارد وضعیت «ناتوان از پرداخت دیون» (Default) شود.
دولت یونان که در ماههای اخیر گامهایی را هم برای گسترش روابط با روسیه برداشته و به همین جهت هم بیش از قبل مغضوب اروپاییها شده، در این یک هفته از یونانیها خواسته بود در انتخابات رأی منفی به صندوق بیاندازند و دیوارهای آتن و دیگر شهرهای یونان مملو از پوسترهایی منقش به Oxi (عبارت یونانی «نه») بود.
سیپراس هفته گذشته سخنرانی پرشوری هم در میان جمعیت چند دههزار نفری حامیانش در آتن داشت و همین سخنرانی و موضعگیریهای ضدیونانی مقامات اروپا، موجب شد تا مردم این کشور نهایتا با رأیی قاطع، به پذیرش فشار خارجی نه بگویند.
سقوط یورو در پی رأی منفی یونانیها
در همان دقایق آغازین اعلام نتایج اولیه انتخابات، رأی منفی یونانیها به وامدهندگان ارزش یورو را به شدت تحت تأثیر قرار داد تا اروپا ملموستر از قبل تبعات احتمالی خروج آتننشینها از حوزه پولی مشترک را درک کنند.
ارزش برابری یورو، حتی پیش از آنکه بازارهای آسیایی باز شود، در بازارهای الکترونیکی، 1.6 درصد سقوط کرد و به رقم 1.0963 دلار رسید.
برخی سران اروپایی پیش از این گفته بودند که اگر یونانیها به شروط وامدهندگان نه بگویند، بعید است که مذاکرات تازهای را برای بحث در مورد پرداخت وام به یونان آغاز کنند و این کشور جنوب اروپا باید به فکر خروج از حوزه پولی مشترک و حتی خروج از اتحادیه اروپا باشد.
جلسه اضطراری اعضای حوزه یورو
بلافاصله پس از قطعی شدن شکست سنگین ریاضتگرایان در یونان، فرانسوا اولاند رئیسجمهور فرانسه و آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان تلفنی گفتوگو کردند.
مرکل و اولاند که بارها از دولت سیپراس خواسته بودند به سیاستهای ریاضتی تن دهد، با شکست در میدان آتن، خواستار برگزاری نشست اضطراری مقامات ارشد حوزه یورو شدهاند.
خبرگزاری فرانسه نوشته است که قرار است این نشست روز دوشنبه (امروز) در شهر پاریس برگزار شود. انتظار میرود مرکل و اولاند دیدار دوجانبهای هم در حاشیه این نشست داشته باشند.
همزمان خبرگزاری رویترز هم نوشته است که وزرای خارجه 19 کشور عضو حوزه یورو نیز این هفته دیدار میکنند. هنوز تاریخ دقیق این دیدار مشخص نشده است، اما انتظار میرود این نشست گام بعدی اروپا در برابر بحران یونان را مشخص کند.
هرچند فرانک والتر اشتاینمایر وزیر خارجه آلمان که برای شرکت در مذاکرات هستهای با ایران در وین به سر میبرد، به خبرنگاران گفته باید به تصمیم یونانیها احترام گذاشت، اما «زیگمار گابریل» معاون مرکل گفته است که سیپراس با این همهپرسی «تمام پلها (بین اروپا و یونان) را خراب کرد.»
او به روزنامه تاگس اشپیگل گفته است که «به سختی میتوان تصور کرد» که مذاکرات تازهای در مورد اعطای وام به یونان، برگزار شود.
استعفای رهبر حامیان سیاستهای ریاضتی
شکست سنگین در همهپرسی، «آنتونیوس ساماراس» نخستوزیر سابق یونان را که رهبری مخالفان دولت و حامیان سیاستهای ریاضی را بر عهده داشت، مجبور کرد از سمتش کنارهگیری کند.
رهبر حزب محافظهکار «دموکراسی نوین» یونان اندکی پس از مشخص شدن نتایج اولیه و مسجل شدن شکست، بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و گفت: «حزب ما شروع دوبارهای نیاز دارد. امروز از رهبری حزب دموکراسی نوین کنارهگیری میکنم.»
او گفت تمام اقداماتی که تاکنون انجام داده، برای جلوگیری از بروز فاجعه در یونان بوده است.
روز اندوهبار موگرینی
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم از وین، محل برگزاری مذاکرات هستهای، به نتیجه همهپرسی یونان واکنش نشان داد.
وی بامداد دوشنبه در توئیتر نوشت: «برای مذاکرات هستهای در وین هستم، اما در مورد یونان تماس مداوم با بروکسل هستم. امروز، روزی اندوهبار برای تمام کسانی است که به اروپای متحد معتقد هستند.