وی با اظهار امیدواری نسبت به اینکه بتوانیم از حقوق هسته‌ای خود یک تثبیت جهانی پیدا کند و کار را پیش ببریم، تاکید کرد: متاسفانه در این متن جمع‌بندی ابهامات بسیار زیادی وجود دارد. علیرغم اینکه دوستان ما در مذاکرات زحمات زیادی کشیدند، اما به یک حداقل‌های بسیار پایین راضی شدند یعنی هیچ توازنی بین داده‌ها و ستانده‌های ما وجود ندارد.

این نماینده مجلس همچنین تصریح کرد: در نطنز از نزدیک 17 تا 18 هزار سانتریفیوژ به 5 هزار و 60 سانتریفیوژ رسیدند. با اینکه در نطنز نسل دو سانتریفیوژ داشتیم اما استفاده از آن ممنوع شد و نسل یک باید استفاده شود. این تعداد هم حق ندارد، خروجی داشته باشد و به ذخایر ما افزوده شود و همه آن باید به اکسید تبدیل شود.

** اجازه نداریم در نطنز سانتریفیوژها را زیرزمین انبار کنیم

نبویان افزود: در فردو که از ابتدا به عنوان یک مرکز غنی‌سازی بنا شده بود، این مرکز غنی‌سازی تعطیل شده و به مرکزی برای بررسی و تحقیق تبدیل می‌شود. همچنین از 2هزار و 900 سانتریفیوژی که فردو ظرفیت دارد، 2 هزار و 710 سانتریفیوژ نصب شده و می‌خواهند آن را به 1044 تا برسانند و این تعداد هم در آینده کم می‌شود.

وی برهمین اساس گفت: چراکه در یکی از بندهای توافقنامه آمده است، هرمقداری که سانتریفیوژ در نطنز و فردو جمع‌‌آوری می‌شود، باید در نطنز انبار شود. یعنی ما حتی سانتریفیوژهای اضافی که از فردو جمع می‌کنیم، حق نداریم، در خود فردو انبار کنیم و باید به نطنز ببریم. همچنین گفتند در نطنز هم حق ندارید، زیرزمین انبار کنید بلکه باید در روی زمین انبار شوند. علاوه بر این اگر آن 5 هزار و 60 سانتریفیوژ که در نطنز کار می‌کند، "crash" کنند، گفتند از انباری‌هایتان بیاورید.

** پس از چندماه دیگر در فردو 1044 سانتریفیوژ نخواهیم داشت

این نماینده مجلس در ادامه سخنان خود گفت: در فردو 6 آبشار 174 تایی کار می‌کند. اگر از دو آبشاری که برای تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی و صنعتی در حال چرخش هستند، سانتریفیوژی کرش ‌"‌crash" کند، باید از انبار سانتریفیوژ بیاوریم تا 1044 تا حفظ بماند؟ گفتند نه. از 4 آبشار دیگری که در خود فردو نصب است و خاموش است، بردارید و جایگزین کنید. حاصل این حرف این است که ما در فردو بعد از چند ماه دیگر، عملا 1044 سانتریفیوژ نخواهیم داشت.

نبویان با اشاره به محدودیت‌های رآکتور اراک تصریح کرد: در اراک گفتند باید قلب راکتور را دربیاورید. این راکتور را یا به خارج بفرستید یا نابودش کنید. بعد گفتند اگر به خارج نفرستادید، اشکال ندارد. در متن برجام آمده که برای نابود کردنش قلب راکتور اراک را در بیارید و کانال‌ها و حفره‌هایش را چنان با بتن پر کنید که به هیچ وجه قابل استفاده برای مصارف هسته‌ای آینده نباشد.

"همچنین در برجام گفتند که رآکتور اراک را خراب کنید، ما یک رآکتور دیگر می‌سازیم. آن راکتوری که در حال ساختش بودیم اب سنگین و 40 مگاواتی بود. به ما گفتند، آن را دربیاورید، حفره‌هایش را با بتن پرکنید، ما یک راکتور دیگر می‌سازیم آن هم آب سنگین است اما ظرفیت آب سنگین قبلی را ندارد و 40 مگاواتی هم نیست. بلکه 20 مگاواتی خواهد بود".

وی با بیان اینکه در بخش مربوط به تحقیق و توسعه وضع بسیار بدتر است، اظهار داشت:‌ موضوع تحقیق و توسعه در متن برجام حدود 15 بخش دارد که همه آنها محدود شده است. در بخش سانتریفیوژها در نسل یک، تحقیق و توسعه و تولید سانتریفیوژ ممنوع است. 8 نسل از سانتریفیوژها را در دولت سابق تولید کردیم، اما اکنون گفتند فقط نسل 4 و 5 و 6 و 8 باید داشته باشید و بیشتر از آن پذیرفته نیست.

** در متن برجام دو تعهد مادام‌العمری داده‌ایم

" نکته بعدی در باب نظارت‌ها است که نظارت‌های بسیار سخت و شدیدی پذیرفته شده؛ اینکه می‌گویند 8 سال، واقعی نیست. هیچ جا 8 سال نداریم. جایی هم که 8 سال داریم، در واقع 8 و نیم سال است. اما به کرات و به تعداد زیاد 10، 15، 20 و 25 سال قید شده جالب این است که دو مورد آن تا ابد است. من نمی‌دانم آقایان که تعهد دادند به چه دلیل تعهد مادامی دادند؟ دوره خودتان را تعهد می‌دادید. در یک مورد آمده که شما حق ندارید سوخت مصرف شده رآکتور را داخل ایران نگه دارید. چون قابل بازفرآوری و نقطه اقتدار یک کشور است".

نماینده مردم تهران در مجلس اضافه کرد: اگر این سوخت مصرف شده رآکتور را داشته باشیم، دشمن نمی‌تواند به ما حمله کند. چون می‌توانیم از آن پلوتونیوم استخراج کنیم. وقتی می‌گویند این سوخت را به ما بدهید، در واقع نقطه اقتدار کشور را ضعیف می‌کنند. چون می‌توانیم به آن اتکا کنیم و دشمن جرات نمی‌کند به ما حمله کند.

نبویان در ادامه سخنان خود با طرح این سؤال که حالا چند سال باید سوخت مصرف شده را به خارج بفرستیم؟، گفت: در برجام گفتند رآکتور اراک را خراب کنید، ما یک رآکتور دیگر می‌سازیم که 20 مگاواتی خواهد بود. البته به این هم قانع نبودند و گفتند در طول عمر این رآکتور، باید سوخت مصرف شده آن را به خارج بدهید. در این بخش در مورد رآکتورهایی که در حال حاضر داریم و هم تمام رآکتورهایی که ایران در آینده‌ خواهد ساخت، تعهد دادند سوخت مصرف شده‌‌اش را به خارج بفرستند. جای سؤال است که این آینده چه زمانی است؟ 100 سال،200 سال یا 500 سال بعد؟ این چه تعهدی است؟

وی اضافه کرد: همچنین نسبت به بازفرآوری تعهدی دادند که در آن نوشته 15 سال؛ البته در ادامه آن قید شده که ایران تعهد داده پس از 15 سال هم قصد چنین کاری را ندارد. یعنی تا ابد.

نماینده مردم تهران در مجلس همچنین تصریح کرد: به علاوه دسترسی به اماکن نظامی را پذیرفتند. این موضوع در بخشی به نام "access" قید شده. جالب است که همه اینها در ترجمه وزارت خارجه هم وجود دارد. در این بخش گفتند: اولا توجه کنید که ما به قصد مداخله در امور نظامی شما نمی‌خواهیم اینکار را انجام دهیم. ما می‌خواهیم پروتکل را اجرا کنیم". پس به این صورت پروتکل شامل اماکن نظامی هم می‌شود.

** 7 عضو از اعضای 8 گانه کمیسیون مشترک علیه ما هستند

"نکته دیگر اینکه گفتند جایی را که مورد نگرانی ما می‌شود، اعلام می‌کنیم. ایران ادله ما را بررسی کند. در مرحله سوم ایران می‌تواند بگوید، اجازه بازدید از این جایی که مشخص کردید، نمی‌دهم. "آلترناتیو" آن را می‌دهم. یعنی اجازه بازدید از جایگزین آن را می‌دهم. آنها می‌گویند، اشکال ندارد از جایگزین آن بازدید می‌کنیم. حالا اگر آژانس قانع شد، که هیچ. اما اگر قانع نشد، ایران موظف است با آژانس به توافق برسد. حالا اگر ایران گفت، آژانس را قبول ندارم یا با آن اختلاف دارم. در مرحله چهارم این اختلاف به کمیسیون مشترک می‌رود. کمیسیون مشترک مرکب از 8 عضو است که شامل ایران، کشورهای 5+1 و یک نماینده عالی اتحادیه اروپا می‌شود. پس 7 عضو از این 8 عضو کمیسیون مشترک علیه ما هستند".

نبویان برهمین اساس تاکید کرد: جالب این است که در این قسمت نوشته اجماع لازم نیست. در حالی که در اکثر موارد نوشتند "کمیسیون مشترک حکم اجماعی می‌خواهد"، اما در اینجا نوشتند اجماع لازم نیست. اینجا گفتند اگر 5 رای بیاورد، کافی است. پس از همین حالا توجه کنیم که باید اماکن نظامی را در اختیار آنها قرار بدهیم. چون تعهدش را داده‌اند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به بخش مربوط به تحریم‌ها متن جمع‌بندی مذاکرات اشاره کرد و با بیان اینکه تیم مذاکره کننده نشان دهند که کجای جمع‌بندی مذاکرات قید شده، قرار است، تحریم‌ها لغو شود، گفت: تحریم‌های شورای امنیت 4 بخش هسته‌ای، موشکی، سلاح های متعارف و مشترک بین این 4 تا، دارد. به ما گفتند این بخش فقط و فقط تحریم‌های مربوط به هسته‌ای را شامل می‌شود، پس 3 بخش دیگر کاملا می‌ماند. بعد برداشتن این تحریم‌ها را مشروط به دو شرط کردند. اولا اینکه تمام اقداماتی که ما گفتیم، انجام دهید. تازه اگر آژانس وریفای (راستی‌آزمایی) کند. تمام اینها در متن جمع‌بندی تصریح شده است.

این نماینده مجلس با طرح این سؤال که نمی‌دانم چرا می‌گویند، تحریم‌ها لغو شده است؟ تصریح کرد: مسئولان ما بد حرف می‌زنند و مردم را به گمراهی می‌کشانند. واضح بگویند. می‌گویند لغو شده اما این لغو عملیاتی نمی‌شود. بعدا عملیاتی می‌شود. اما سؤال اینجاست که اگر ما تعهدات خود را انجام دهیم و بعد آژانس وریفای نکرد، تکلیف چیست؟

** تحریم‌های اتحادیه اروپا تعلیق می‌شود نه لغو

نبویان در ادامه اظهار داشت: در مورد تحریم‌های اتحادیه اروپا صریحا گفته من تعلیق می‌کنم. در حالیکه برای لغو باید واژه ترمینیت (Terminate) بیاید. در حالیکه چند جا در باب اتحادیه اروپا در ضمیمه پنجم ساسپند (suspend) آمده است.

وی با اشاره به گزارش وزیر امور خارجه به مجلس گفت:‌ وقتی در جلسه مجلس از ظریف در باب تغلیق تحریم‌ها پرسیده شد، گفت واژه تعلیق در برجام نیامده است. در حالی که در این متن 4 جا واژه ساسپند بکار رفته است. وای جای تاسف است. نمی‌دانم آقایون یکبار این متن را خوانده اند یا خیر؟

نماینده مردم تهران در مجلس برهمین اساس تصریح کرد: همچنین تحریم‌های مربوط به آمریکا نه ترمینت است نه Suspend بلکه cease است. در بخش تحریم‌های اتحادیه اروپا نکته دیگری وجود دارد. در واقع در این بخش آمده که دسیژن (decision) را terminate(پایان) نمی‌کنم بلکه Regulation(مقررات) را ترمینیت می‌کنم.

"در واقع تحریم‌ها دوبخش دارد. اول وزرای کشورهای اتحادیه اروپا قانون آن را تصویب می‌کنند که این دسیژن می‌شود. بعد که قانون تصویب شد، باید آیین‌نامه اجرایی داشته باشد. تهیه این آیین‌نامه اجرایی ممکن است، مدت‌ها طول بکشد. آنها می‌گویند ما decision را برنمی‌داریم یعنی قانون تحریم‌ها سرجای خود است و این یعنی تعلیق. پس تحریم‌ها قرار نیست، برداشته شود.

** نوع برخورد غرب با ایران جزو ان‌پی‌تی و حقوق بین‌الملل نیست

نبویان در ادامه سخنان خود با تاکید کرد: تمام این موارد نکات منفی این جمع‌بندی مذاکرات است. اما از همه مهم‌تر و دردناکتر این است که در مقدمه پاراگرافی دارد که در این پاراگراف گفته تمام این نظارت‌ها و محدودیت‌ها و مواردی که در توافقنامه آمده در دنیا تنها مختص به ملت و کشور ایران است و نسبت به هیچ کشور دیگری اعمال نخواهد شد.

وی اضافه کرد: شنیدم چین و روسیه برای اینکه آمریکا این روال را در مورد کشور دیگری به کار نبرد. این پاراگراف را آورده‌اند تا دست آنها بسته شود. چون خودشان گفتند این نباید رویه و قانون ان‌پی‌تی شود. یعنی این برخوردی که با ما کردند، جزو قانون ان‌پی‌تی نیست. آنها گفتند این رویه نیابد جزو حقوق بین‌الملل شود. معنی‌اش این است که این برخوردی که ما شد، جزو حقوق بین‌الملل نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: ملت ایران یک کشور ویژه شده؛ کشوری که آمریکا در مورد آن تبلیغ می‌کند که تمرد دارد و به قول آنها یاغی است!!!

نبویان در پایان سخنان خود افزود: اینها نکات منفی است و نباید این کار انجام می‌شد. علیرغم اینکه قبل از انجام مذاکرات به تیم مذاکره کننده تذکرات لازم داده شده بود.