به گزارش مشرق، در ادامه جلسات کنگره آمریکا برای بررسی مفاد برنامه جامع اقدام مشترک، کمیته نیروهای مسلح سنا امروز نشستی را با حضور جان کری وزیر خارجه، اشتون کارتر وزیر دفاع، ارنست مونیز وزیر انرژی، جک لو وزیر خزانه‌داری و مارتین دمپسی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا تشکل داده است.
این سومین نشست علنی کنگره پس از اعلام جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به 1+5 است. کنگره برای بررسی توافق تا روز 26 شهریور (17 سپتامبر) برای اعلام نظر در مورد توافقی که ماه گذشته در شهر وین اتریش به دست آمد، زمان دارد.
کری، مونیز و لو در یک هفته گذشته در دو جلسه استماع در کمیته روابط خارجی سنا و مجلس نمایندگان شرکت کرده‌اند. در این نشست کارتر نیز به آن‌ها اضافه شده است.
مک‌کین: نتوانستیم اقدامات ایران در منطقه را کنترل کنیم
در ابتدای نشست امروز، جان مک‌کین رئیس کمیته نیروهای مسلح به انتقاد از توافق به دست آمده پرداخت و گفت در مسئله توافق محرمانه میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل مسئله ابعاد احتمالی نظامی، کنگره به این سند دسترسی ندارد و آمریکا نیز جزو طرف‌های حل این مسئله نیست، که «این موضوع بسیار مشکل‌ساز است. مسئله مشکل‌ساز دیگر، این است که ایران نه فقط یک چالش از بعد گسترش تسلیحاتی، بلکه چالشی سیاسی است.»
وی افزود: «سال‌هاست که برای کنترل تحرکات مخرب ایران در منطقه تلاش می‌کنیم، اما متاسفانه این امر نتیجه‌بخش نبوده است.»
مک‌کین در ادامه ایران را به اثرگذاری بر تحولات در سوریه، عراق، لبنان، یمن و همچنین غزه متهم کرد.
او با بیان اینکه در پی توافق، حدود 60 میلیارد دلار یا حتی دو برابر این مبلغ را به دست می‌آورد، گفت: «درست است که بخشی از این مبلغ صرف اقتصاد داخلی این کشور می‌شود، اما مبالغ زیادی نیز به سپاه پاسداران و نیروی قدس ایران سرازیر می‌شود، پولی که برای ارسال سلاح به نایبان تروریستی ایران در منطقه صادر می‌شود و برای تقویت بشار اسدی هزینه می‌شود که امروز نیاز به تقویت دارد.»
وی به رفع تدریجی تحریم‌های تسلیحاتی ایران هم اشاره کرد و گفت این توافق نه فقط فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را تقویت می‌کند، بلکه در عین حال موجب می‌شود تا توان ایران در زمینه تسلیحات متعارف نیز تقویت شود.
مک‌کین افزود: «شما گفته بودید که این مذاکرات تنها به مسئله هسته‌ای محدود شود. شما ژنرال دمپسی، گفته بودید که "تحت هیچ شرایطی فشار بر فعالیت‌های موشکی ایران نباید کاهش یابد،" اما به لطف امتیازاتی که در لحظات آخر داده شد، این اتفاقی است که حالا رخ داده است.»
وی در ادامه گفت پس از 5 سال تحریم‌های تسلیحاتی ایران برداشته می‌شود و تهران قادر خواهد بود تسلیحات تازه‌ای خریداری کند و پس از 8 سال نیز تمام محدودیت‌ها از برنامه موشکی ایران رفع خواهند شد.
مک‌کین با بیان اینکه این توافق ایران را پس از یک دهه، به عنوان «یک کشور در آستانه هسته‌ای با توان صنعتی» به رسمیت می‌شناسد، گفت در عین حال توافق موجب شده تا «برای متحدان منطقه‌ای ما در مورد تعهدمان نسبت به امنیت آن‌ها، سوال پیش آید.»
وی افزود: «خنده‌دار است و مسبوق به سابقه هم هست که یک توافق دیپلماتیک که قرار بوده به کاهش ریسک رویارویی منجر شود، نهایتا به افزایش ریسک منجر شده است.»
در ادامه «جک رید» عضو ارشد کمیته هم به اظهار نظر در مورد توافق پرداخت و گفت توافق هسته‌ای با ایران، موجب تقویت توان این کشور برای گسترش فعالیت‌های منطقه‌ای خواهد شد.
کارتر: گزینه نظامی را حفظ کرده‌ایم/به حضور قدرتمند در منطقه ادامه می‌دهیم
اشتون کارتر اولین وزیری بود که توضیحات خود در مورد توافق را ارائه کرد. وی در این رابطه گفت: «این یک توافق خوب است که به نحوی جامع و قابل راستی‌آزمایی مسیرهای ایران برای رسیدن به بمب را قطع می‌کند و یکی از عناصر مهم ریسک و عدم اطمینان را حذف می‌کند. تنها یکی از آن این عناصر را، که از مهم‌ترین عناصر ریسک و عدم اطمینان است، حذف می‌کند.»
وی افزود: «من به شما توصیه می‌کنم که از این توافق حمایت کنید، همانطور که به شما توصیه می‌کنم از دیگر بخش‌های راهبردی دفاعی ما، حمایت کنید، آن هم از طریق تصویب بودجه‌ای متوازن.»
کارتر ادامه داد: «به عنوان قدرتمندترین کشور جهان، ما نسبت به وضعیت سرتاسر جهان مسئولیت داریم. به همین جهت وضعیت خاورمیانه برای ما حائز اهمیت است. خاورمیانه با دو چالش اساسی مواجه است: ایران و داعش.»
وزیر دفاع آمریکا افزود: «ما به حضور قدرتمند خود در منطقه برای جلوگیری از تجاوز، حفظ امنیت متحدان منطقه‌ای خود به خصوص اسرائیل، آزادی تردد دریایی، مقابله با تحرکات مخرب ایران و تضعیف و نهایتا نابودی داعش، ادامه می‌دهیم.»
وی با بیان اینکه این توافق، هیچ‌یک از گزینه‌های آمریکا را حذف نمی‌کند، ادامه داد: «همانطور که رئیس‌جمهور دستور داده است، ما متعهد به حفظ گزینه قدرتمند نظامی هستیم.»
کارتر با اشاره به اینکه توافق، «محدودیت‌هایی قابل توجه بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند»، گفت: «اجرای این توافق، هیچ محدودیتی، تکرار می‌کنم، هیچ محدودیتی برای اجرای راهبرد ما ایجاد نمی‌کند.»
وی افزود: «این توافق، هیچ گزینه‌ای را از رئیس‌جمهور آینده نمی‌گیرد... این توافقی است که ارزش حمایت کردن را دارد.»
وی ادامه داد: «ایران و نایبان منطقه‌ای آن همچنان چالشی امنیتی برای ایالات متحده هستند. ایران از اسد در سوریه و همچنین حزب‌الله حمایت می‌کند و این مسئله‌ای است که من چند روز قبل زمانی که در اسرائیل بودم، در مرز سوریه مشاهده کردم.»
کارتر تاکید کرد که آمریکا برای مقابله با ایران، به حضور قدرتمند در منطقه از طریق حفظ ده‌ها هزار نیرو و حجم گسترده تسلیحات ادامه می‌دهد.
وی همچنین تصریح کرد که واشنگتن به «تعهد آهنین خود» برای توانمند نگه داشتن ارتش اسرائیل ادامه می‌دهد. تحویل جنگنده‌های اف-35 و همچنین کمک به پیشبرد پروژه‌های دفاع موشکی، گنبد آهنین، فلاخن داوود و پیکان از نمونه‌هایی بود که کارتر به آن‌ها اشاره کرد.
به گفته کارتر، آمریکا همچنین تلاش می‌کند با همکاری‌های دو و چند جانبه، توان نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس را تقویت کند.
دمپسی: توافق، تغییری در گزینه نظامی ایجاد نمی‌کند
مارتین دمپسی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا پس از کارتر به دفاع از توافق پرداخت و گفت: «این توافق، یکی از خطرناک‌ترین چالش‌های مربوط به ایران را حذف می‌کند.»
وی در ادامه 5 چالش امنیتی که به ادعای وی ایران ایجاد می‌کند را برشمرد؛ موشک‌های بالستیک، قاچاق تسلیحاتی، نایبان منطقه‌ای، مین‌های دریایی و فضای سایبری.
دمپسی افزود: «با این حال، توافق نگرانی‌ها ما در این زمینه‌ها را کاهش نداده و همچنین تغییری در گزینه نظامی‌ای که در اختیار داریم، ایجاد نکرده است.»
مونیز: توافق ایران را به همکاری با آژانس ملزم کرده است
در ادامه ارنست مونیز در پاسخ به سوال مک‌کین که در مورد محتوای توافق ایران و آژانس سوال کرد و گفت آیا کنگره به این سند دست می‌یابد یا نه، گفت: «ابتدا باید بگویم که من هم این سند را ندیده‌ام، اما توافق آن‌ها را ملزم کرده است تا با آژانس همکاری کنند تا روند ابعاد احتمالی را کامل کند. می‌دانید که استقلال آژانس بسیار حائز اهمیت است.»
مک‌کین در پاسخ گفت: «آنچه برای ما حائز اهمیت است، جزئیات کامل توافق است، چراکه همه ما از سابقه تقلب‌های ایران خبر داریم.»
او در جواب مونیز که تاکید کرد مسئله ابعاد احتمالی نظامی باید با رضایت آژانس حل شود، گفت: «بنابراین ما خود را به رضایت آژانس وابسته کرده‌ایم. فکر می‌کنم خیلی از ما در این اینجا موافق این مسئله نباشیم.»
دمپسی: فشار بر ایران باید تا حد امکان ادامه یابد/کارتر: رفتار ایران تغییر نمی‌کند
در ادامه مارتین دمپسی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اظهارات قبلی‌اش که گفته بود هرگز نباید فشار بر برنامه موشکی ایران را متوقف کرد، رفع تحریم‌های موشکی را پذیرفته، گفت: «توصیه من این بود که باید فشارها بر برنامه ایران و همچنین فعالیت‌های مخرب ایران، تا بیشترین زمانی که ممکن است، ادامه یابد. این توصیه وارد مذاکرات شد و در نظر گرفته شد.»
اشتون کارتر هم در جواب این سوال مک‌کین که از او پرسید آیا به نظرش رفتار تهران پس از توافق تغییر می‌کند، گفت: «نه، به نظر شخصی من، نشانه‌ای وجود ندارد مبنی بر اینکه ایران تغییر رفتار می‌دهد. به همین دلیل هم هست که این توافق باید راستی‌آزمایی باشد، به همین دلیل هم هست که ما باید هرآنچه از دستمان برمی‌آید برای حمایت از متحدانمان در منطقه، برای حضور قدرتمند و برای آزادی تردد دریایی انجام دهیم.»
وی افزود: «اگر رفتار ایران تغییر کند، امری خوشایندی خواهد بود، اما نشانه‌ای از آن وجود ندارد و تصور نمی‌کنم که اینطور باشد.»
اما در پاسخ مک‌کین گفت: «اما من تصور می‌کنم که رفتار آن‌ها تغییر می‌کند، آن هم بعد از دریافت 50-60 میلیارد دلار. آن‌ها همین حالا هم این اقدامات را انجام می‌دهند، چه برسد به زمانی که این مبالغ را نیز به دست آوردند.»
کارتر: فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تحت نظر داریم
در ادامه، اشتون کارتر در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا و جامعه اطلاعاتی این کشور برنامه‌ای برای رصد اطلاعاتی برنامه هسته‌ای ایران به منظور ردیابی موارد نقض احتمالی دارد یا نه، گفت: «روشن است که ما برنامه‌ای اطلاعاتی برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران داریم. ما در عین حال فعالیت‌های مخرب و منطقه‌ای ایران را نیز مد نظر داریم.»
دمپسی نیز در ادامه گفت که به عقیده وی، توافق با ایران، 5 اثر دارد. وی در این مورد گفت: «اولا اینکه خطر کوتاه‌مدت رویارویی نظامی با ایران را کاهش می‌دهد. ثانیا گزینه‌های ما را حفظ می‌کند و تغییری در آن‌ها ایجاد نمی‌شود.»
رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت سومین اثر آن است که تهران به دلیل مبالغی که به دست می‌آورد، احتمالا «فعالیت‌های مخرب» خود در منطقه را افزایش می‌دهد و به همین جهت آمریکا باید همکاری‌های منطقه‌ای خود به خصوص با اسرائیل را افزایش دهد.
وی همچنین در مورد چهارمین اثر گفت به تبع این توافق، آمریکا باید روابط خود در سطح جهان و همکاری‌های بین‌المللی خود را افزایش دهد. و نهایتا به گفته وی، واشنگتن باید حضور قدرتمند خود در منطقه را حفظ کند.
کری: به متن توافق ایران و آژانس دسترسی نداریم
در ادامه این نشست، بار دیگر بحث توافق محرمانه ایران و آژانس مطرح شد، که کری در پاسخ گفت: «189 کشور توافقنامه‌هایی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارند. هیچ کشوری به متن توافقات محرمانه آژانس دسترسی ندارد.»
او در پاسخ به سوال یکی از سناتورها که اصرار داشت سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا این سند را رویت کرده، گفت: «سوزان این سند را ندیده است، بلکه او در مورد محتوای آن توجیه شده است. کنگره هم در این مورد توجیه می‌شود و باید هم توجیه شود.»
وی در جواب اصرار این سناتور، گفت: «این یک توافق محرمانه است که جزو رویه‌های استاندارد آژانس است. آن‌ها آن را در اختیار ما قرار نمی‌دهند، اما ما را نسبت به محتوای آن توجیه می‌کنند. مونیز هم توصیه‌هایی را نسبت به توافق به آژانس کرده است.»
