به گزارش مشرق، مسجدالاقصی به معنی دورترین مسجد، از مهم‌ترین مساجد اسلام و سومین مکان مقدس برای مسلمانان به شمار می رود. مسجدالاقصی در بخش جنوب شرقی بخش قدیمی اورشلیم واقع شده است و تا سال اول هجری، قبله اول مسلمانان بوده‌است. مسلمانان به مکانی که مسجدالاقصی و قبةالصخره در آن واقع شده‌اند «حرم الشریف» می‌گویند. بیشتر مردم تصاویر گنبد طلایی «قبه الصخره» را با مسجدالاقصی اشتباه می گیرند، در حالی که مسجدالاقصی دارای گنبدی به رنگ سبز یشمی است.
نام مسجدالاقصی در آیه اول سوره اسراء آمده است که اشاره به معراج و سیر شبانه پیامبر اکرم(صل الله و علیه و آله و سلم) از مسجدالحرام به مسجدالاقصی دارد:«سبْحَانَ الَّذِی أَسرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ إِلی الْمَسجِدِ الاَقْصا الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنرِیَهُ مِنْ ءَایَتِنَا إِنَّهُ هُوَ السمِیعُ الْبَصِیرُ» «منزّه‌است آن خدایی که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الأقصی که پیرامون آن را برکت داده‌ایم، سیر داد تا از نشانه های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.
مسجدالاقصی پیش از خلافت دو حاکم بنی‌امیه یعنی عبدالملک بن مروان و پسرش ولید بن عبدالملک، خیلی توسعه نیافته بود و به «حرم قدسی شریف» معروف بود. در سال ۶۹۱ میلادی، عبدالملک بن مروان مسجدالاقصی را در مساحت فعلی آن توسعه داد و مهم‌ترین بنای آن معروف به قبةالصخره را ساخت.
در دوران حکومت ولید بن عبدالملک، ساخت و توسعه مسجدالاقصی ادامه یافت و شامل هفت رواق، یک رواق در وسط و شش رواق در دو سمت غربی و شرقی مسجد شد. همچنین مسجدالاقصی در این دوره صاحب ۱۱ دروازه شد که هفت دروازه آن در شمال، یک دروازه در شرق، دو دروازه در غرب و یک دروازه در جنوب قرار داشت. برای دسترسی نمازگزاران به آب پاک، ۲۵ حلقه چاه حفر شد و یک برکه کوچک برای وضو گرفتن در جلوی مسجد تدارک داده‌شد. در دوره‌های بعدی سه آبخوری به مسجد اضافه شد.
مسجدالاقصی در سال ۷۴۷ میلادی و در سال ۱۰۳۳ میلادی، بر اثر وقوع زلزله، تخریب شد، ولی دوباره بازسازی شد. بنیان اصلی مسجدالاقصی به دوره دو حاکم اموی یعنی عبدالملک بن مروان و پسرش ولید بن عبدالملک برمی‌گردد.
معمولاً گفته می‌شود، مسجدالاقصی یکی از مقدس‌ترین اماکن اسلامی برای مسلمانان است. مثلاً در برخی احادیث اهل تسنن گفته می‌شود، این مسجد، سومین حرم شریف پس از مسجد الحرام و مسجد النبی(صل الله و علیه و آله و سلم) در مکه و مدینه است. همچنین نقل است که آدم مسجد الاقصی را ساخته و زیر بنای آن را چهل سال پس از ساختن بیت‌الله الحرام بنا به دستور خداوند نهاده‌است، اما برخی احادیث در کتب اهل تشیع فضیلت مسجد الاقصی را بعد از مسجد کوفه می داند. در کتاب وسائل الشیعه (و مستدرکِ آن) بابی به نام «مستحب بودن اقامت در مسجد کوفه و نماز در آن، نسبت به سفر برای زیارت مسجد الأقصی» وجود دارد.
در روایات شیعی دیگری هم فضیلت این مسجد حتی از مسجد النبی(صل الله و علیه و آله و سلم) هم بیشتر دانسته شده است: در روایتی از پیامبر اسلام آمده است: یک نماز در مسجد من (مسجد النبی) بهتر از هزار نماز در دیگر مساجد است، به جز مسجد الحرام و مسجد الأقصی.
در روایت دیگری از امام محمد باقر خطاب به ابوحمزه ثمالی آمده است: مساجد چهارگانه از نظر فضیلت و ارزش عبارتند از مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجد بیت‌المقدس و مسجد کوفه. ای ابوحمزه نماز واجب در آنها برابر حج و نماز نافله در آنها برابر عمره ارزش دارد. علی بن ابی طالب(علیه السلام) هم این چهار مسجد را چهار مکان در دنیا که از قصرهای بهشتی هستند، معرفی می‌کند.
همچنین بیت المقدس اولین قبله مسلمانان بوده‌است، جایی که در دوران اولیه پیامبر اسلام به سوی آن نماز می‌خواندند. و در برخی احادیث شیعیان مسجد بیت المقدس مورد تقدیس قرار گرفته‌است. علمای شیعه مسجد بیت المقدس را همان مسجد الأقصی دانسته‌اند.
به هر حال فارغ از اعتقادات دینی مسلمانان، قدمت بیش از یک هزار ساله این مسجد نیز سبب اهمیت تاریخی این مسجد است.
از سویی دیگر، دولت پادشاهی اردن متولی رسمی مجموعه مسجدالاقصی است. بر اساس پیمان‌نامه ی صلحی که در سال ۱۹۹۴ میلادی، میان اسرائیل و اردن بسته‌شد، مقرر شد تا عبادت یهودی‌ها در محوطه مجموعه مسجدالاقصی منع شود و دولت اردن متولي رسمی مجموعه مسجدالاقصی باشد. مجموعه مسجدالاقصی زیر نظر مفتی بیت‌المقدس اداره می‌شود.
نام مسجدالاقصی در آیه اول سوره اسراء آمده است که اشاره به معراج و سیر شبانه پیامبر اکرم(صل الله و علیه و آله و سلم) از مسجدالحرام به مسجدالاقصی دارد:«سبْحَانَ الَّذِی أَسرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ إِلی الْمَسجِدِ الاَقْصا الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنرِیَهُ مِنْ ءَایَتِنَا إِنَّهُ هُوَ السمِیعُ الْبَصِیرُ» «منزّه‌است آن خدایی که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الأقصی که پیرامون آن را برکت داده‌ایم، سیر داد تا از نشانه های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.
مسجدالاقصی پیش از خلافت دو حاکم بنی‌امیه یعنی عبدالملک بن مروان و پسرش ولید بن عبدالملک، خیلی توسعه نیافته بود و به «حرم قدسی شریف» معروف بود. در سال ۶۹۱ میلادی، عبدالملک بن مروان مسجدالاقصی را در مساحت فعلی آن توسعه داد و مهم‌ترین بنای آن معروف به قبةالصخره را ساخت.
در دوران حکومت ولید بن عبدالملک، ساخت و توسعه مسجدالاقصی ادامه یافت و شامل هفت رواق، یک رواق در وسط و شش رواق در دو سمت غربی و شرقی مسجد شد. همچنین مسجدالاقصی در این دوره صاحب ۱۱ دروازه شد که هفت دروازه آن در شمال، یک دروازه در شرق، دو دروازه در غرب و یک دروازه در جنوب قرار داشت. برای دسترسی نمازگزاران به آب پاک، ۲۵ حلقه چاه حفر شد و یک برکه کوچک برای وضو گرفتن در جلوی مسجد تدارک داده‌شد. در دوره‌های بعدی سه آبخوری به مسجد اضافه شد.
مسجدالاقصی در سال ۷۴۷ میلادی و در سال ۱۰۳۳ میلادی، بر اثر وقوع زلزله، تخریب شد، ولی دوباره بازسازی شد. بنیان اصلی مسجدالاقصی به دوره دو حاکم اموی یعنی عبدالملک بن مروان و پسرش ولید بن عبدالملک برمی‌گردد.
معمولاً گفته می‌شود، مسجدالاقصی یکی از مقدس‌ترین اماکن اسلامی برای مسلمانان است. مثلاً در برخی احادیث اهل تسنن گفته می‌شود، این مسجد، سومین حرم شریف پس از مسجد الحرام و مسجد النبی(صل الله و علیه و آله و سلم) در مکه و مدینه است. همچنین نقل است که آدم مسجد الاقصی را ساخته و زیر بنای آن را چهل سال پس از ساختن بیت‌الله الحرام بنا به دستور خداوند نهاده‌است، اما برخی احادیث در کتب اهل تشیع فضیلت مسجد الاقصی را بعد از مسجد کوفه می داند. در کتاب وسائل الشیعه (و مستدرکِ آن) بابی به نام «مستحب بودن اقامت در مسجد کوفه و نماز در آن، نسبت به سفر برای زیارت مسجد الأقصی» وجود دارد.
در روایات شیعی دیگری هم فضیلت این مسجد حتی از مسجد النبی(صل الله و علیه و آله و سلم) هم بیشتر دانسته شده است: در روایتی از پیامبر اسلام آمده است: یک نماز در مسجد من (مسجد النبی) بهتر از هزار نماز در دیگر مساجد است، به جز مسجد الحرام و مسجد الأقصی.
در روایت دیگری از امام محمد باقر خطاب به ابوحمزه ثمالی آمده است: مساجد چهارگانه از نظر فضیلت و ارزش عبارتند از مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجد بیت‌المقدس و مسجد کوفه. ای ابوحمزه نماز واجب در آنها برابر حج و نماز نافله در آنها برابر عمره ارزش دارد. علی بن ابی طالب(علیه السلام) هم این چهار مسجد را چهار مکان در دنیا که از قصرهای بهشتی هستند، معرفی می‌کند.
همچنین بیت المقدس اولین قبله مسلمانان بوده‌است، جایی که در دوران اولیه پیامبر اسلام به سوی آن نماز می‌خواندند. و در برخی احادیث شیعیان مسجد بیت المقدس مورد تقدیس قرار گرفته‌است. علمای شیعه مسجد بیت المقدس را همان مسجد الأقصی دانسته‌اند.
به هر حال فارغ از اعتقادات دینی مسلمانان، قدمت بیش از یک هزار ساله این مسجد نیز سبب اهمیت تاریخی این مسجد است.
از سویی دیگر، دولت پادشاهی اردن متولی رسمی مجموعه مسجدالاقصی است. بر اساس پیمان‌نامه ی صلحی که در سال ۱۹۹۴ میلادی، میان اسرائیل و اردن بسته‌شد، مقرر شد تا عبادت یهودی‌ها در محوطه مجموعه مسجدالاقصی منع شود و دولت اردن متولي رسمی مجموعه مسجدالاقصی باشد. مجموعه مسجدالاقصی زیر نظر مفتی بیت‌المقدس اداره می‌شود.
