وی افزود: نکته اول اختیار قانونی شورای نگهبان در امر تعیین صلاحیت داوطلبان و نکته دوم عملکرد شورای نگهبان در تعیین صلاحیت است. معلوم نیست آقای رئیسجمهور به کدامیک از این دو وظیفه شورا اعتراض دارند؛ ظاهرا از مثالی که زدهاند به هر دو وجه معترض هستند.
نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: درباره اختیار قانونی شورای نگهبان در امر صلاحیت از آقای دکتر روحانی تعجب میکنم که چطور میگویند شورای نگهبان در این امر صلاحیت ندارد. ایشان یک حقوقدان هستند و قانون اساسی به صراحت نظارت شورای نگهبان بر امر انتخابات را تصریح کرده، البته این مسئله تازگی ندارد و در دوره رؤسای جمهور قبلی هم بحث شده بود.
توکلی تاکید کرد: براساس اصل 96 قانون اساسی کار نظارت بر عهده شورای نگهبان است و چون بحث نحوه اعمال نظارت سابقهدار است، شورای نگهبان در سال 70 در نظر تفسیری خود نظارت را استصوابی اعلام کرد. این کار هم براساس اصل 98 قانون اساسی که اختیار تفسیر را به شورا واگذارده، انجام گرفت.
وی در ادامه گفت: در قانون مصوب سال 74 مجلس هم آمده که نظارت شورای نگهبان بر انتخابات استصوابی است؛ آقای دکتر روحانی به خوبی میدانند تفسیر قانون اساسی و قانون مجلس حجیت حقوقی دارد و برای دولت لازم الاجراست. ایشان به معنای استصوابی هم استحضار دارند. بعد این همه مدت حالا دیگر همه میدانند که استصوابی یعنی اینکه ناظر باید "صواب" بودن و درستی تمام مراحل انتخابات را تأیید کند که یکی از مهمترین این مراحل، تعیین صلاحیت داوطلبان است، البته شورا تنها درباره احراز شرایط قانونی حق اظهارنظر دارد نه اینکه خوب است فلانی نماینده بشود یا نشود. کما اینکه هیئتهای اجرایی هم همین کار را باید بکنند و قانون اساسی و قانون عادی تأیید کار هیئت اجرایی را به شورای نگهبان سپرده است. از حقوقدان با تجربهای مانند دکتر روحانی بعید است از این امر واضح چشم بپوشد.
وی اضافه کرد: آقای دکتر روحانی میفرمایند که مجری دولت است و نظارت با شورای نگهبان است. آیا اگر هیئت اجرایی یا دولت در تطبیق قانون خلاف کرد و فرد صاحب صلاحیتی را رد صلاحیت کرد شورای نگهبان نباید بگوید شما خلاف کردهاید، یا برعکس مجری اشتباه کرد یا تعمدا هیئت اجرایی حوزهای کسی را که صلاحیت نداشت تایید کرد، شورای نگهبان نباید بگوید که قانون را اشتباه اعمال کردی و نباید این فرد را تایید میکردید.
توکلی با بیان اینکه موضع رئیسجمهور محترم از نظر قانونی چنانکه دیدیم اشتباه است، عملکرد شورای نگهبان را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: نقد عملکرد البته کاملا و جداگانه لازم است. من سابقهای از شورای نگهبان سراغ دارم که هم موافقان خود را رد کرده و هم مخالفان خود را تایید کرده است. نمونهها کم نیست.
به عقیده توکلی در اینکه شورای نگهبان بعضی وقتها اشتباه میکند و یا تعلقات جناحی باعث میشود که در مورادی خلاف کند در این هم شکی نیست و از این اتفاقات هم رخ میدهد. در گذشته مکرراً درباره افراد بیصلاحیت به شورای نگهبان مطالبی را دادم که قطعا باید رد میشدند، اما با فشار و توصیه برخی از شخصیتها تأیید شدهاند و بالعکس افراد صالحی رد شدند که ما هرچه تلاش کردیم به شورای نگهبان برسانیم و بقبولانیم که این کار اشتباه است و این فرد صلاحیت دارد، گاهی پذیرفته شده بود و گاهی هم نشده بود.
نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: بنابراین در عمل این مظالم برخی از اوقات اتفاق میافتد و خطا و یا تمایلات سیاسی یا سایر تعلقات در موضوع تعیین صلاحیت باعث نادیده گرفتن حقوق قانونی داوطلبان میشود و باید برای این مسئله چاره اندیشید، البته این حقیقت هم ناگفته نماند که بسیاری از خطاهای تعیین صلاحیتی، چه در شورای نگهبان و چه در هیئتهای اجرایی مربوط است به کوتاه بودن مهلتها که مجلس و دولت باید با اصلاح قانون درستش کنند، اما اینکه شورای نگهبان حق تعیین صلاحیت افراد را دارد بلاشک قانون این را میگوید و امام هم همین را میفرمودند، رهبری هم همین را میفرمایند، حتی از خود آقای روحانی در 37 سال گذشته چنین مواضعی به یاد ندارم.
توکلی با بیان اینکه رئیسجمهور به عنوان دوم شخص حکومت باید حافظ مصالح کشور باشد و البته دکتر روحانی هم همین اهتمام را دارند، گفت: این موضعگیری رئیسجمهور محترم از حیث سیاسی هم مهم است. امروز در شرایطی هستیم که برجام به فرض اینکه تصویب شود، اجرایش مشکلات زیادی دارد و همزمان با آن قیمت نفت به شدت کاهش پیدا کرده، همه باید به دولت کمک کنند که بتواند کشور را بهتر اداره کند و همه جناحها دست به دست دولت دهند و او را کمک کنند.
وی افزود: در این شرایط این حرفها عجیب به نظر میرسد و نباید آقای رئیسجمهور وارد عرصههایی شود که خودش اختلاف برانگیز باشد؛ البته به عنوان مجری قانون اساسی به ایشان حق میدهم که مدافع حقوق مردم باشد، اما توصیههایی به ایشان دارم که فکر میکنم برای اداره کشور هم مفید باشد.
توکلی در توصیههای خود به رئیسجمهور گفت: توصیه اول من این است که ایشان توجه کنند که از نظر علمی کشمکش سیاسی برای اقتصاد ملی ضرر دارد. تنش و اختلافات هرچه بیشتر باشد و راهحل رفع اختلاف هر چقدر ضعیف و پیچیده باشد نرخ رشد، تولید ملی و سرمایهگذاری پایینتر میآید و این امر ثابت شده در اقتصاد سیاسی است و مطالعات علمی زیادی در این زمینه وجود دارد.
وی با بیان اینکه اختلاف نظر بین ارکان حکومت باید طبق قاعدهای که قانون اساسی مشخص کرده رفع شود، تصریح کرد: ما در کشور شورای حل اختلاف بین ارکان حکومت را داریم و رئیسجمهور اگر امروز نظرش در باره تعیین صلاحیت نامزدهای نمایندگی تغییر کرده اول باید با خود شورای نگهبان بنشیند و گفتوگو کند. اگر تفاهم شد که میشود و اگر نشد نباید آن را به سطح جامعه بکشند بهتر است نظرشان را در شورای حل اختلاف مطرح کنند نه در رسانهها که ناخواسته بیکاری و فقر مردم هم بیشتر شود.
نمانیده مردم تهران در مجلس ادامه داد: توصیه بعدی من این است که آقای رئیسجمهور پا جای پای آقای احمدینژاد نگذارد. آقای احمدینژاد جملهای داشت که او را از صلاحیت هم انداخت جمله این بود که میگفت من فلان قانون را قبول ندارم و از این جهت به درستی مورد نقد آقای روحانی بود. خوب اگر رئیسجمهور بگوید من این را قبول ندارم و یا شکل لطیفتر آن را بگوید هردوی آن بد است.
توکلی توصیه سوم خود به رئیسجمهور را اینگونه بیان کرد: آقای روحانی تمام توجه خود را به عملکرد شورا متوجه کنند. توصیه میکنم به دور از کار رسانهای تیم متبحری بگذارند که اگر بعضی از افراد ذیصلاح ردصلاحیت شدند تلاش کند که با تعاملات سیاسی مسئله را حل کند و برعکس اگر دیدند کسی که نباید تایید صلاحیت میشد، تایید شدند، برای دفاع از قانون و سلامت مجلس تلاش کند تا شورای نگهبان به درستی تصمیم بگیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این موضعگیری آقای روحانی نه با سابقه علمیشان و نه با سابقه سیاسیشان و نه با سابقه دینیشان و نه با جایگاه مهم کنونیشان سازگار نیست و خواهش میکنم که در این شرابط بیشتر دقت کنند تا وحدت ملی بهتر حفظ شود.