به گزارش مشرق، صد و هفتادمین گفتمان هنر و معماری انجمن مفاخر معماری ایران به وضعیت باغ‌های پایتخت و دلایل نابودی فضای سبز اختصاص داشت.
در این جلسه سید مصطفی میرسلیم استاد دانشگاه و وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه نباید شهر را ابزار تبلیغ سیاسی خود قرار دهیم، گفت: وجود باغ‌ها، وسیله‌ای برای زندگی سالم شهروندان است و جدا شدن انسان‌ها از طبیعت بر رفتارهای آنها نیز تاثیر گذاشته است.
وی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل کسب درآمد بیشتر شهر، شاهد ناهنجاری‌هایی هستیم گفت: افزایش پرونده‌های قضایی در سال‌های گذشته و افزایش جرم و خلاف ناشی از دورافتادگی انسان‌ها از آرامش و طبیعت است. حتما تخریب محیط‌زیست بر روح و روان انسان‌ها تاثیر می‌گذارد.
در این جلسه احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران با تاکید بر حفظ حق حیات برای موجودات زنده، گفت: نباید نسبت به حق حیات برای انسان‌ها، گیاهان و ... بی‌تفاوت بود. حتی در احادیث و سخنان ائمه دینی ما نیز بر توجه به محیط‌زیست تاکید شده و حضرت علی (ع) تاکید داشتند آب را آلوده نکنیم و برای حق حیات آب، ارزش قائل باشیم. توصیه‌‌های زیاد دیگری در خصوص حق حیات حیوانات، درختان و ... نیز در اسلام شده است.
وی با اشاره به توجه به محیط زیست در متون کهن ایرانی نیز گفت: نخستین شهریار ایرانی، «کیومرث» نسبتش با گیاه تعریف می‌شود که ریشه نام او در گیاه ریواس است. این نشان از پیوند عمیق انسان‌ها با گیاهان و محیط‌زیست است.
به گفته مسجدجامعی، بر اساس دستورات دینی، کاشت یک درخت ثواب و قطع آن، مکروه است.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه نگرش سودازده به شهر باعث می‌شود همه چیز را به بهانه پول غارت کنیم، گفت: به دلیل از بین بردن طبیعت، می‌بینیم که در ایام تعطیلات مردم از شهر فرار می‌کنند و به طور ناگهانی جاده‌ها پر از جمعیت می‌شود زیرا مردم حس می‌کنند باید به جای زندگی پناه ببرند و جای زندگی، جایی است که در آن آب و آبادانی باشد. در شهرها به دلیل هجوم ساخت و ساز و آهن و سیمان، روح انسانی که همیشه دوستدار طبیعت بوده، به آرامش واقعی نمی‌رسد.
وی با تاکید بر اینکه برای حفظ محیط‌زیست درختان و باغات پایتخت باید از مشارکت‌های مردمی بیش از گذشته استفاده کرد، گفت: اگر حساسیت اجتماعی به فضایی سبز افزایش پیدا کند، خود این حساسیت‌ها مانع از قلع و قمع درختان می‌شود و حتی اگر قانون نیز مشکلاتی در این زمینه داشته باشد، آن پایگاه اجتماعی مجریان را متوجه آسیب‌ها به فضای سبز خواهند کرد.
در این جلسه محمد حقانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه زمانی سوار بر اسب به باغات می‌رفتیم، اما در حال حاضر سوار بر اسب باید به دنبال باغ‌ها بگردیم، گفت: شهرهای ما در کنار آبادانی‌ها، شهر شدند و اولین عنصری که سبب رونق شهرها می‌شد، درخت بود.
وی با بیان اینکه متاسفانه در حال حاضر نشانی از درختان گذشته به جای نمانده است، گفت: ما تقریباً میراثی از محیط‌زیستمان برای آیندگان نگذاشته‌ایم؛ در حالی که قوانین خوبی در خصوص حفظ فضای سبز وجود دارد؛ مانند قانون حفظ و گسترش فضای سبز که در سال ۵۹ به تصویب شورای عالی انقلاب رسید.
این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه درآمدزایی شهرها، آسیب جدی به فضای سبز آنها زده است، گفت: طرح‌های جامع و تفصیلی، پول - پایه تهیه و تصویب شده است و نباید از آنها انتظار حفظ باغات را داشت.
حقانی در ادامه به درختان باقی‌مانده خیابان ولیعصر اشاره کرد و گفت: آخرین آماری که از این درختان داشتیم، ۱۱ هزار اصله بود که در گزارشی که اخیراً در خصوص این درختان به شورا رسیده، تنها هفت هزار درخت در خیابان ولیعصر باقی‌مانده است.
وی با بیان اینکه سند اجرایی باغات باید تهیه شود، گفت: درختان به عنوان موجودات زنده باید شناسنامه‌دار شوند و مشخص شود در یک باغ چه گونه‌های درختی با چه سن و سال و چه تعدادی وجود دارد تا اگر این باغات تخریب شدند، سندی برای نظارت و شکایت وجود داشته باشد.
در این جلسه پیروز حناچی رئیس شورای عالی شهرسازی نیز با تاکید بر اینکه برای حفظ باغات، قانون کم نداریم و پشتوانه حقوقی به اندازه کافی وجود دارد، گفت: تاکنون از این ظرفیت‌های قانونی استفاده نشده است. ما گزارشاتی مبنی بر تخریب درختان چنار ۲۰۰ ساله در شهرها داریم. متاسفانه ما نظارت‌ها را در این بخش آغاز نکرده‌ایم و این مشکل تنها برای تهران هم نیست؛ در شهرهای مثل مشهد، شیراز، اصفهان و حتی در شهرهای کوچک نیز تخریب گسترده فضای سبز وجود دارد. به طور مثال در دو دهه گذشته در تبریز ۴۰۰ هکتار فضای سبز تغییر کاربری داشته است.
وی با اشاره به ساخت و سازها در حاشیه اتوبان صدر که در آن یک بوستان و کتابخانه قدیمی واقع است، گفت: زمانی در این زمین، فضای سبز احداث شده بود و تنها یک خانه باقی مانده بود که بعداً مشخص شد صاحب آن خانه در خارج از کشور زندگی می‌کند. مسئولان شهرداری آن زمان صاحب آن مِلک را پیدا می‌کنند، به آن شهر سفر می‌کنند و وقتی صاحب مِلک می‌فهمد این زمین قرار است به فضای سبز تبدیل شود، بدون هیچ هزینه‌ای و تنها با این تعهد که سرایدار آن خانه مشکلی برایش پیش نیاید، خانه را برای تبدیل شدن به فضای سبز، به شهرداری می‌دهد. اما امروز این پارک و این خانه که بخشی از آن به ایستگاه مترو تبدیل شده، اسکلت فلزیِ یک برج به آسمان رفته است.
در این جلسه سید مصطفی میرسلیم استاد دانشگاه و وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه نباید شهر را ابزار تبلیغ سیاسی خود قرار دهیم، گفت: وجود باغ‌ها، وسیله‌ای برای زندگی سالم شهروندان است و جدا شدن انسان‌ها از طبیعت بر رفتارهای آنها نیز تاثیر گذاشته است.
وی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل کسب درآمد بیشتر شهر، شاهد ناهنجاری‌هایی هستیم گفت: افزایش پرونده‌های قضایی در سال‌های گذشته و افزایش جرم و خلاف ناشی از دورافتادگی انسان‌ها از آرامش و طبیعت است. حتما تخریب محیط‌زیست بر روح و روان انسان‌ها تاثیر می‌گذارد.
در این جلسه احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران با تاکید بر حفظ حق حیات برای موجودات زنده، گفت: نباید نسبت به حق حیات برای انسان‌ها، گیاهان و ... بی‌تفاوت بود. حتی در احادیث و سخنان ائمه دینی ما نیز بر توجه به محیط‌زیست تاکید شده و حضرت علی (ع) تاکید داشتند آب را آلوده نکنیم و برای حق حیات آب، ارزش قائل باشیم. توصیه‌‌های زیاد دیگری در خصوص حق حیات حیوانات، درختان و ... نیز در اسلام شده است.
وی با اشاره به توجه به محیط زیست در متون کهن ایرانی نیز گفت: نخستین شهریار ایرانی، «کیومرث» نسبتش با گیاه تعریف می‌شود که ریشه نام او در گیاه ریواس است. این نشان از پیوند عمیق انسان‌ها با گیاهان و محیط‌زیست است.
به گفته مسجدجامعی، بر اساس دستورات دینی، کاشت یک درخت ثواب و قطع آن، مکروه است.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه نگرش سودازده به شهر باعث می‌شود همه چیز را به بهانه پول غارت کنیم، گفت: به دلیل از بین بردن طبیعت، می‌بینیم که در ایام تعطیلات مردم از شهر فرار می‌کنند و به طور ناگهانی جاده‌ها پر از جمعیت می‌شود زیرا مردم حس می‌کنند باید به جای زندگی پناه ببرند و جای زندگی، جایی است که در آن آب و آبادانی باشد. در شهرها به دلیل هجوم ساخت و ساز و آهن و سیمان، روح انسانی که همیشه دوستدار طبیعت بوده، به آرامش واقعی نمی‌رسد.
وی با تاکید بر اینکه برای حفظ محیط‌زیست درختان و باغات پایتخت باید از مشارکت‌های مردمی بیش از گذشته استفاده کرد، گفت: اگر حساسیت اجتماعی به فضایی سبز افزایش پیدا کند، خود این حساسیت‌ها مانع از قلع و قمع درختان می‌شود و حتی اگر قانون نیز مشکلاتی در این زمینه داشته باشد، آن پایگاه اجتماعی مجریان را متوجه آسیب‌ها به فضای سبز خواهند کرد.
در این جلسه محمد حقانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه زمانی سوار بر اسب به باغات می‌رفتیم، اما در حال حاضر سوار بر اسب باید به دنبال باغ‌ها بگردیم، گفت: شهرهای ما در کنار آبادانی‌ها، شهر شدند و اولین عنصری که سبب رونق شهرها می‌شد، درخت بود.
وی با بیان اینکه متاسفانه در حال حاضر نشانی از درختان گذشته به جای نمانده است، گفت: ما تقریباً میراثی از محیط‌زیستمان برای آیندگان نگذاشته‌ایم؛ در حالی که قوانین خوبی در خصوص حفظ فضای سبز وجود دارد؛ مانند قانون حفظ و گسترش فضای سبز که در سال ۵۹ به تصویب شورای عالی انقلاب رسید.
این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه درآمدزایی شهرها، آسیب جدی به فضای سبز آنها زده است، گفت: طرح‌های جامع و تفصیلی، پول - پایه تهیه و تصویب شده است و نباید از آنها انتظار حفظ باغات را داشت.
حقانی در ادامه به درختان باقی‌مانده خیابان ولیعصر اشاره کرد و گفت: آخرین آماری که از این درختان داشتیم، ۱۱ هزار اصله بود که در گزارشی که اخیراً در خصوص این درختان به شورا رسیده، تنها هفت هزار درخت در خیابان ولیعصر باقی‌مانده است.
وی با بیان اینکه سند اجرایی باغات باید تهیه شود، گفت: درختان به عنوان موجودات زنده باید شناسنامه‌دار شوند و مشخص شود در یک باغ چه گونه‌های درختی با چه سن و سال و چه تعدادی وجود دارد تا اگر این باغات تخریب شدند، سندی برای نظارت و شکایت وجود داشته باشد.
در این جلسه پیروز حناچی رئیس شورای عالی شهرسازی نیز با تاکید بر اینکه برای حفظ باغات، قانون کم نداریم و پشتوانه حقوقی به اندازه کافی وجود دارد، گفت: تاکنون از این ظرفیت‌های قانونی استفاده نشده است. ما گزارشاتی مبنی بر تخریب درختان چنار ۲۰۰ ساله در شهرها داریم. متاسفانه ما نظارت‌ها را در این بخش آغاز نکرده‌ایم و این مشکل تنها برای تهران هم نیست؛ در شهرهای مثل مشهد، شیراز، اصفهان و حتی در شهرهای کوچک نیز تخریب گسترده فضای سبز وجود دارد. به طور مثال در دو دهه گذشته در تبریز ۴۰۰ هکتار فضای سبز تغییر کاربری داشته است.
وی با اشاره به ساخت و سازها در حاشیه اتوبان صدر که در آن یک بوستان و کتابخانه قدیمی واقع است، گفت: زمانی در این زمین، فضای سبز احداث شده بود و تنها یک خانه باقی مانده بود که بعداً مشخص شد صاحب آن خانه در خارج از کشور زندگی می‌کند. مسئولان شهرداری آن زمان صاحب آن مِلک را پیدا می‌کنند، به آن شهر سفر می‌کنند و وقتی صاحب مِلک می‌فهمد این زمین قرار است به فضای سبز تبدیل شود، بدون هیچ هزینه‌ای و تنها با این تعهد که سرایدار آن خانه مشکلی برایش پیش نیاید، خانه را برای تبدیل شدن به فضای سبز، به شهرداری می‌دهد. اما امروز این پارک و این خانه که بخشی از آن به ایستگاه مترو تبدیل شده، اسکلت فلزیِ یک برج به آسمان رفته است.
