به گزارش مشرق، ماهوارههای دانشجویی در دولت یازدهم بر زمین نشستهاند و همه میدانند که ماهواره بر زمین نشسته هرچقدر هم قابلیتهای فنی داشته باشد برای یک کشور پیشرفتی محسوب نمیشود چرا که یک ماهواره باید پرتاب شود تا قابلیتهایش به مرحله عمل و بهره برداری برسد و گویی دولت یازدهم عزمی برای پرتاب ماهوارهها ندارد.
این مساله در طول دوسال گذشته از عمر این دولت مصداق یافته است، چرا که ماهوارهها در دولت گذشته با تلاشهای بسیار دانشمندان کشور و با همت و اراده مسئولین وقت مراحل ساخت را به پایان رساندند و حالا به دلایل سیاسی بر زمین نشستهاند تا تلاشهای دانشمندان ما در گوشهای خاک بخورد.
با اینکه مسئولان سازمان فضایی از ابتدای دولت یازدهم از پرتاب ماهوارهها خبر دادند ولی عملکرد این دولت در حوزه فضایی نشان میدهد که اصلا رغبتی به پرتاب ماهوارهها نیست و حوزه فضایی کشور در سرگردانی و آشفتگی به سر میبرد.
در دولت دهم دانشمندان کشورمان عادتمان دادند به اینکه هر از چندگاهی با پرتاب یک ماهواره غرور ملیمان را جشن بگیریم و به پیشرفتهای بعدی بیندیشیم، همین عادت باعث شد تا پس از گذشت چند وقت از آغاز کار دولت یازدهم از مسئولان در مورد ماهوارهها و زمان پرتاب آنها سوال کنیم.
پاسخها مبهم بود و همین پاسخهای مبهم کارشناسان را در اندیشه برد که دولت یازدهم برنامه جدیدی برای حوزه فضایی دارد. حدس و گمانها شدت گرفت و شایعه انحلال سازمان فضایی در رسانهها پیچید.
یک سال هم از دولت یازدهم گذشت و تنها شایعاتی را در این حوزه میشنیدیم و جز این شایعات و سکوت در سازمان فضایی هیچ نشنیده و ندیدیم.
از همان زمان که ماهواره شریفست به سازمان فضایی تحویل داده شد ولی خبری از پرتاب نشد احتمال اینکه در دولت یازدهم تاکیدی بر پیشرفت ماهوارهای نیست پررنگ شد و حدس و گمانها پیرامون اینکه چه بر سر حوزه فضایی کشور خواهد آمد قوت گرفت.
در دولت گذشته حوزه فضایی به عنوان یک سازمان زیر نظر ریاست جمهوری قرار گرفته بود تا با تاکید بیشتری به این حوزه پرداخته شود.
در دوره جدید پس از بحثها و حواشی ایجاد شده، حوزه فضایی از زیرمجموعه ریاست جمهوری خارج شد و به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتقل شد و در حال حاضر بحثهای فضایی به صورتی انجام میشود که سرگردانی در این حوزه موج میزند چرا که در حال حاضر چند مرجع برای حوزه فضایی وجود دارد و آشفتگی در این بخش مشهود است.
از طرفی مرکزی به نام مرکز ملی فضایی تشکیل شده که میگویند مسئولیت تشکیلات شورایعالی فضایی و سیاستگذاریها را دارد. این مرکز به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری سپرده شده که خود با ستادهای مختلف در حوزههای متفاوت درگیر است.
از طرف دیگر سازمان فضایی در زیرمجموعه وزارت ارتباطات و اطلاعات قرار گرفته و مجری طرحهای فضایی به شمار میرود در حالیکه آنچه محرز است در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسلما بخش مخابراتی در اولویت است اما سازمان فضایی مطابق سند جامع توسعه هوافضای کشور موظف است در هر پنج حوزه مخابرات فضایی، سنجش از دور، اکتشافات و زیست فضایی، موقعیت یابی، ناوبری و زمانسنجی و ایجاد و توسعه زیرساخت ها فعالیتهای مجدانهای داشته باشد. ولی آنچه که در دولت یازدهم دیده شده است این بوده که با این تقسیمات و نقل و انتقال مجموعه سازمان فضایی، وزارت ارتباطات با توجه به رسالت اصلی خود نیازمند استفاده از خدمات مخابراتی حوزه فضایی کشور بوده و امکان اختصاص بودجه به طرحهای حوزههای دیگر فضایی مانند اعزام انسان به فضا یا ناوبری و موقعیت یابی کم میشود.
از طرف دیگر پژوهشگاهی به نام پژوهشگاه هوافضا هم زیر نظر وزارت علوم قرار دارد که شاید آنجا هم امور پژوهشی در حوزه فضایی انجام میشود ولی آنچه مسلم است اینکه در حال حاضر بخش فضایی کشور به چند حوزه سپرده شده است و گاهی آدم به یاد ضربالمثل معروفی میافتد که اگر نمیخواهید کاری انجام شود آن را به چند نفر بسپرید.
از سویی این مساله به ذهن متبادر میشود که اگر هر دولتی بخواهد تصمیم جدیدی برای کلیت بخش فضایی بگیرد چه توان، زمان، هزینه و فرصتی را از کشور میگیرد؟
حدود 10 سال بر روی طرحهایی کار کردیم و آنها را به مرحلهای رساندیم حالا باید اینها را رها کرده و از ابتدا شروع کنیم. چه کسی میتواند ضمانت دهد برنامههای دارای اولویت این دولت در زمان دولت بعدی میشود باز هم ادامه پیدا کند و گروه بعدی این اولویتها را قبول داشته باشد یا خیر.
سند جامع توسعه هوافضای کشور نیز در سال 91 در جلسه 728 شورایعالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و در اجرای بند الف قسمت اول فصل پنجم نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسید تا نقشه راهی در این حوزه داشته باشیم و بخش فضایی با تغییر دولتها دچار سرگردانی نشود پس چه شد که دولت یازدهم از زمان آغاز به کار، روی خوشی به سازمان فضایی و فعالیتهای فضایی نشان نداد به طوریکه برخی اعلام کردند که این دولت، پیشرفت فناوری فضایی را در اولویت کار خود ندارد و حتی بودجه چندانی نیز برای تحقیقات فضایی لحاظ نکرده است؟ آیا نباید دولتها برنامههای خود را بر اساس نقشه جامع و اسناد بالادستی مدنظر قرار دهند؟
و حالا دانشمندان کشور حاصل کارشان را در دست گرفته و نشستهاند و به این مینگرند که تکلیف تلاششان را چه کسی باید روشن کند؟ سازمان فضایی که زیر نظر وزارت ارتباطات است؟ مرکز ملی فضایی که زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار دارد؟ یا پژوهشگاه هوافضا در وزارت علوم؟
تکلیف ماهوارههای دانشجویی هم هنوز معلوم نیست و مسئولان در پاسخ به سوالات در این زمینه هر بار پاسخی مبهم ارائه میکنند.