همچنین تعداد تلفات ناشی از تصادفات رانندگی به ۱۶ هزار ۸۷۲ در سال ۱۳۹۳ رسیده است که به طور متوسط بیش از ۶.۵ درصد در سال، در ۴ سال اخیر کاهش داشته است. از این تعداد ۱۲ هزار و ۲۰۳ نفر در راههای برون‌شهری و روستایی جان باخته‌اند. بطوریکه سهم ۷۲ درصدی را نشان میدهد؛ این موضوع نشان‌دهنده شدت تصادفات در راههای برون‌شهری است که باعث شده تصادفات برون‌شهری با وجود سهم کمتر از تصادفات، دارای سهم قابل توجهی از کشته‌شدگان باشد.
همچنین این آمارها نشان میدهد که سهم مردان بیش از ۷۵ درصد از مجموع متوفیان بوده است. ضمن آنکه بیشترین فراوانی تلفات رانندگی در گروه سنی ۳۰-۲۱ سال به چشم می‌خورد. یکی دیگر از بررسی‌های انجام گرفته بر علت نهایی متوفیان ناشی از تصادفات رانندگی است که بنابر آمارهای پزشکی قانونی عامل ضربه به سر دلیل اصلی فوت بیش از نیمی از متوفیان بوده است.
طبق این گزارش، بررسی تلفات ناشی از تصادفات رانندگی به تفکیک محل فوت نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد از فوتی‌ها در محل حادثه بوده است و مابقی فوتی‌ها در حین انتقال به بیمارستان یا بیمارستان و یا در منزل بوده است. ضمن آنکه آمبولانس بیشترین سهم را در انتقال متوفیان از محل حادثه بر عهده دارد و پس از آن سایر وسایل نقلیه در انتقال متوفیان نقش دارند.
همچنین بررسی سهم تصادفات رانندگی بر حسب نوع برخورد و نحوه وقوع تصادف گویای این است که بیش از نیمی از تصادفات منجر به فوت به دلیل برخورد وسایل‌نقلیه با یکدیگر به وقوع پیوسته است. بیشترین تلفات تصادفات رانندگی در خودروهای شخصی رخ می‌ده و پس از آن تلفات کاربران موتورسیکلت بیشترین آمار را دارد. سهم هر یک از استان‌ها از میزان فوتی ناشی از تصادفات رانندگی برون‌شهری بیانگر این موضوع است که بیش از ۴۰ درصد از فوتی‌ها در تصادفات رانندگی در ۶ استان کشور رخ میدهد.
رشد ۱.۵ برابری تعداد وسایل نقلیه به جمعیت
پراساس آمارهای موجود، تعداد وسایل‌نقلیه در حال حرکت طی سال‌های اخیر به صورت فزایندهای رو به افزایش بوده به طوریکه در انتهای سال ۱۳۹۲ به بیش از ۲۶ میلیون وسیله‌نقلیه رسید که بیش از ۱۰ میلیون وسیله‌نقلیه را موتورسیکلت تشکیل میدهد و پیش بینی می‌شود در سال ۱۳۹۸، این تعداد به بیش از ۴۵ میلیون وسیله‌نقلیه برسد.
ایران به عنوان یک کشور درحال توسعه با نرخ فزاینده افزایش جمعیت نیز مواجه بوده است، به طوریکه در ۳۰ سال گذشته جمعیت ایران به دو برابر رسیده است (در انتهای سال ۱۳۹۲جمعیت ایران به بیش از ۷۵ میلیون نفر رسید). البته در سال‌های اخیر این نرخ افزایش جمعیت تا حدودی کنترل شده و براساس نتایج مطالعات طرح جامع حمل‌ونقل در ایران، نرخ افزایش جمعیت ایران برای ده سال آینده در حدود ۱.۳۴ درصدخواهد بود و پیش بینی‌ها نشان میدهد جمعیت ایران در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۸۰ میلیون نفر خواهد رسید.
با این حال رشد تعداد وسایل‌نقلیه از روند افزایش جمعیت پیشی گرفته و نرخ موتوریزاسیون که بیانگر تعداد وسایل‌نقلیه در حال حرکت به ازای هر هزار نفر جمعیت است در سال‌های آتی با روند افزایشی مواجه خواهد بود و برآوردها نشان میدهد، این نرخ در ده سال آینده دو برابر خواهد شد.
این گزارش می‌افزاید: با بررسی تعداد تصادفات رانندگی و تلفات ناشی از آن در سال‌های اخیر می‌توان به این نتیجه رسید ایران از نظر وضعیت تصادفات و تلفات ناشی از آنها در مرحله تثبیت قرار دارد که یک مرحله بحرانی و حساس به شمار می‌رود. تمامی کشورهایی که موفق به کنترل و کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آنها شده‌اند زمانی در این مرحله قرار گرفته‌اند. تجربیات این کشورها نشان میدهد اگر اقدامات هماهنگ میان دستگاهی در جهت دستیابی به ایمنی پایدار به صورت مستمر و سازمان یافته ادامه و گسترش یابد، پس از مدتی کاهش معنی دار تصادفات و تلفات ناشی از آنها آغاز می شود.
این گزارش نشان میدهد که نرخ موتوریزاسیون در سال ۱۳۹۲ درحدود ۳۴۵ است و برآوردها نشان میدهد این شاخص در سال ۱۳۹۷ به حدود ۵۵۲ (یعنی ۱.۵ برابر) افزایش یابد. ولی چنانچه کاهش‌های مقطعی در آمار تصادفات باعث ایجاد تفکراتی مبنی بر حل مشکل تصادفات شده و سرمایه گذاری‌ها و فعالیت‌های دستگاه‌ها، کمرنگ و یا به صورت ناهماهنگ ادامه پیدا کند، پس از چند سال نه تنها روند تغییرات تعداد تصادفات و تلفات ناشی از آنها کنترل نمی‌شود، بلکه روند افزایشی آنها با شدت بیشتری قوت خواهد گرفت.
بررسی روند تغییرات جمعیت و تعداد وسایل‌نقلیه درحال حرکت در ایران نیز موید همین مطلب است که در صورتی‌که تمامی دستگاه‌های ذیربط در امر ایمنی به صورت هماهنگ و در قالب یک برنامه جامع با تمام قوا در جهت ارتقای ایمنی پایدار در سطح ملی اقدام نکنند، نه تنها روند فعلی تثبیت و کنترل تصادفات و تلفات ناشی از آنها حفظ نخواهد شد، بلکه بر تعداد تلفات ناشی از تصادفات رانندگی افزوده خواهد شد.
در این گزارش آمده است: بهبود ایمنی راه‌ها مستلزم انجام فعالیت‌های مستمر، یکپارچه و نظام‌مند در زمینه‌های مختلف همچون مدیریت و هماهنگی ایمنی، سیستم مناسب جمع آوری، پردازش و ارایه آمار و اطلاعات تصادفات، طراحی و ساخت راههای ایمن، بهبود و رفع نقاط پرتصادف، تبلیغات و آموزش‌های مؤثر ایمنی، تامین استاندارد ایمنی وسایل‌نقلیه، وضع مقررات و قوانین ترافیکی و اعمال آنها، عملیات امداد و نجات و فوریت‌های پزشکی است که به منظور سنجش وضعیت هر یک، مطابق توصیه مراجع بین‌المللی، تعیین شاخص‌های اصلی که حصول آنها شرط لازم در دستیابی به بهبود مستمر و پایدار ایمنی راه‌ها باشد، ضروری است.
با بهبود نسبی شاخص‌های تعیین شده حتی اگر در برخی سال‌ها بنابر ماهیت سینوسی روند تصادفات و تلفات رانندگی، رشدی مشاهد شود، زحمات و فعالیت‌های انجام شده به یکباره از دست رفته تلقی نشده و زیر سوال نخواهد رفت.
بررسی جایگاه کشور از لحاظ وضعیت ایمنی رانندگی در جهان (مطابق آخرین گزارش‌های بین‌المللی)
شناسایی وضعیت واقعی ایمنی رانندگی در ایران یکی از چالش‌هایی است که همواره با اختلاف نظر کارشناسان مواجه بوده است. به طور کلی وضعیت ایمنی رانندگی در سطح جهان توسط دو شاخص کشته به یکصدهزار نفر جمعیت و کشته به ۱۰ هزار وسیله‌نقلیه، سنجیده می‌شود.
در اینجا برای نشان دادن وضعیت ایمنی رانندگی در کشور، به آمار ارایه شده در آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی که در سال ۲۰۰۹ میلادی منتشر شده است، استناد می‌شود. در این گزارش که آمار مربوط به ۱۷۵ کشور (از جمله ایران) آورده شده است، کشورهای جهان به سه گروه با درآمد کم (درآمد سرانه کمتر از ۹۳۵ دلار)، درآمد متوسط (درآمد سرانه بین ۹۳۶ و ۱۱۴۵۵ دلار) و درآمد بالا (درآمد سرانه بیش از ۱۱۴۵۶ دلار) دسته‌بندی شده‌اند که ایران با درآمد سرانه سالیانه ۳۴۷۰ دلار در گروه دوم یعنی گروه با درآمد متوسط قرار گرفته است.
مقدار متوسط شاخص کشته به یکصد هزار نفر جمعیت در کشورهای جهان ۱۱.۸۷ است که ایران با ۲۳ هزار کشته در بین ۱۷۵ کشور جهان در رتبه ۱۷۱ قرار دارد. ایران در بین ۸۸ کشور با درآمد متوسط در رتبه ۸۶ قرار دارد. مقدار متوسط شاخص کشته به ۱۰ هزار وسیله‌نقلیه در کشورهای جهان ۲۱.۹۳ است که ایران با ۶.۷ در بین ۱۷۵ کشور جهان در رتبه ۱۱۰ قرار گرفته است. ایران در بین ۸۸ کشور با درآمد متوسط در رتبه ۵۸ قرار دارد.
