مشروح گفتگو با حجت الاسلام وحید احمدی، نماینده مردم استان کرمانشاه و نایب رئیس کمیسیون برجام را در ادامه بخوانید:
با توجه به گذشت دو سال از عمر دولت یازدهم، عملکرد کابینه تدبیر و امید را در زمینه‌های مختلف چطور ارزیابی می‌کنید؟
اگر بخواهیم عملکرد دولت را ارزیابی کنیم، باید مجموعه‌های مختلف را ارزیابی کنیم. شاید اگر منفرد از هم و مجزا به بخش‌های مختلف نگاه کنیم یک بخش نمره‌ی قبولی بگیرد و بخش دیگری نمره‌ی قبولی نگیرد. به اعتقاد من در سه، چهار زاویه اگر مورد ارزیابی قرار بگیرد می‌تواند تا حدودی به دست ما بدهد که دولت چه مقدار موفق بوده و چه مقدار موفق نبوده است. سیاست خارجی، مسائل داخلی، مسائل اقتصادی، مباحث اجتماعی. هر دولتی در ایام انتخاباتش شعارهایی را مطرح می‌کند و علی‌القاعده مردم چه آن‌ها که رأی داده‌اند به‌عنوان هوادار، چه آن‌هایی که رأی نداده‌اند به‌عنوان منتقد و یا به‌عنوان ناظر به دنبال این هستند که ببینند چه مقدار از این حرف‌ها از پشتوانه‌ی منطقی یا اجرایی برخوردار بوده است.
برداشت خودم این است که مهم‌ترین ویژگی‌هایی که دولت خیلی سرمایه‌گذاری کرده، در بحث بیرونی در حوزهی سیاست خارجی بوده و در حوزهی سیاست خارجی هم مهم‌ترین مبحث برای هسته‌ای بود. حالا فارغ از اینکه آنچه الآن به‌دست‌آمده اشکالاتش چیست، ایرادات و منافعش کدام است و در حوزهی اجرا به کجا می‌انجامد، در فضای کلی به‌هرحال این را به‌عنوان یک توفیق می‌شود به حساب آورد.
به‌هرحال علیه ما یک فضایی وجود داشت، این نشست‌ها و رفت‌وآمدها و بحث‌ها موجب شد که برای دنیا روشن شود آن‌طوری که علیه ما سم‌پاشی می کردند و ایران هراسی می کردند، نیست. همین‌که ما توانستیم در دنیا یک دیالوگی ایجاد کنیم خود این فی‌نفسه می‌تواند توفیق باشد. البته همه‌ی این اتفاقات را هم نمی‌شود به مجموعه‌ی موجود انتساب داد. به‌هرحال این مجموعه موجود یک سری آورده‌ها داشتند و توانستند در این زمینه توفیقاتی به دست بیاورند. این آورده‌ها به دولت‌های گذشته هم برمی‌گردد و اساساً به دستاورد مجموعه نظام برمی‌گردد. البته بنده اعتقاددارم چه‌بسا ما می‌توانستیم درزمینه‌ی حوزهی سیاست خارجی فراتر از این دستاورد را هم به دست بیاوریم.
در خیلی از موارد هم می‌توانستیم بهتر از این کار کنیم. در حوزهی داخلی در بخش‌هایی توفیقاتی بوده که البته یک سری تهدیدات هم در کنار آن وجود دارد. مهم‌ترین بحث که دولت توفیقاتی داشته حوزهی بهداشت و درمان و سلامت بوده است.
دولت در این زمینه کار کرده و هزینه‌های زیادی هم صرف شده است اما تهدیداتی در کنارش هست و آن اینکه آیا این روندی که شروع شده تا کی می‌تواند با این وضعیت استمرار پیدا کند. مطمئناً اگر نتوانیم سایر مسائل را در کنارش ببینیم این یک حوزهی آسیب‌پذیر خواهد شد. به نظر من دولت در این خصوص بایستی در دو بخش کار می‌کرد. یکی در بخش پیشگیری و دیگری هم در بخش درمان.
دولت در حوزهی درمان خوب کار کرده است، اما در بخش پیشگیری به آن میزانی که لازم بوده توجه نداشته، در نتیجه خود طرح موجب شده پول خور و هزینه‌بر باشد.درمجموع در این حوزه ایجاد امیدی در سطح جامعه‌ی ما صورت گرفته است.
در حوزه اقتصاد به اعتقاد من دولت نتوانسته آن توفیقی که انتظار بود به دست بیاورد. سیاست‌های کلان اقتصادی با کار کارشناسی در حوزه‌های مختلف صورت گرفت و به نظر قوا رسید و درنهایت مقام معظم رهبری به‌عنوان سیاست کلان اقتصادی در قالب اقتصاد مقاومتی مطرح کردند. دولت به تعبیر خودشان تلاش‌هایی داشتند. حرف‌های زیادی زده شده اما در مقام اجرا خیلی کار دارد که آن انتظار نسبی که لازم بود به دست بیاید.
در اقتصاد اشکالی وجود داشت که مخفی هم نبود و در اظهارات مقامات دولتی خیلی وقت‌ها خودش را نشان می‌داد. دولتی‌ها حل معضلات اقتصادی را به سیاست خارجی بحث هسته‌ای گره می‌زدند و این موجب شد از آن‌طرف هم ما امتیازات کمتری بگیریم؛ یعنی طرف‌های مقابل احساس کردند ما نیازمندیم ولی واقع این است که نیاز اصلی را آن‌ها داشتند.
رویکردی که بایستی به سمت اقتصاد مقاومتی ایجاد می‌شد و به‌صورت عملیاتی وارد شوند اتفاق نیفتاد. خیلی حرف‌ها مطرح می‌شود که مثلاً تورم این‌طور و آن‌طور شد، به اعتقاد من چون اقتصاد ما الآن رکود دارد و همه منتظر یک سری اتفاقات بودند، تصور می‌کنند اینها توفیق است. اگر واقعاً فعالیت اقتصادی خودش را شروع کند آن‌وقت این اتفاقات و این آمار و ارقام‌ها بهتر می‌تواند خودش را نشان بدهد. البته همه‌ی ناکامی‌ها را هم نمی‌تواند برگردانند. یک بخشی از آن برمی‌گردد به واقعیت‌های موجود جامعه و آن نبود منابع مالی است که به خاطر تحریم‌هاست. اگر چنانچه دولت به سمت رویکرد اقتصاد مقاومتی با آن مؤلفه‌هایی که برایش تعریف شده بود می‌رفت، می‌توانست بسیاری از این ناکامی‌ها را ـ که ما امروز به‌عنوان عدم توفیق در اقتصاد مطرح می‌کنیم ـ تا حدودی جبران شود و رونق کار اقتصادی جامعه بیشتر می‌شد.
در حوزهی مباحث فرهنگی نقدهای جدی وجود دارد. اکثریت جامعه‌ی ما یک جامه‌ی متدین است، جامعه‌ای است که ذائقه‌اش به سمت حفظ ارزش‌ها و سنت‌های بومی جامعه است. در این حوزه نقدهای جدی و برخی دغدغه‌ها وجود دارد.
برای قانون بودجه به‌عنوان یک کار اصلی و اساسی، ارائه لایحه بودجه رویکرد بسیار مثبتی نسبت به گذشته وجود دارد و رویکرد اقتصادی‌شان در رابطه با اصل بودجه‌نویسی یک مقدار واقعی‌تر نسبت به مسائل بود.
برخی سیاسیون و دولتی‌ها معتقدند نقش مجلس در بررسی برجام نباید پررنگ شود تا تعهدآور نباشد و برخی نیز نقش مجلس را کلیدی می‌دانند. شما جزء کدام دسته هستید؟
ما در قانون اساسی اصل‌هایی داریم که می‌گوید کلیه قراردادها و هر چیزی که به لحاظ حقوقی متضمن تعهد برای کشور باشد، بایستی مجلس تصویب کند. همه‌ی دولت‌ها هم این اصول قانون اساسی را پذیرفته‌اند. در ارتباط با این موضوع خاص، دو سه رویکرد وجود دارد.
ما بحث‌هایی که می‌خواهیم داشته باشیم زمانی قابل‌اعتنا خواهد بود که متکی و مستند به قانون باشد. باید همه هم‌وغممان این باشد که حاکمیت قانون را داشته باشیم. چنانچه کسی اظهارنظر کرد، وقتی گفتند مبنای اظهارنظرت چیست بگوید که مبنای من فلان قانون و مقررات است.
نظر شخصی من این است که به‌هرحال این برای کشور یک تعهد است. آن‌هم نه در یک مقطع کوتاه. برخی از این تعهدات ۲۵ ساله، بعضی ۲۰ ساله، بعضی ۱۲،۱۵ و ۸ ساله است. به‌هرحال یک سری محدودیت‌ها و تعهدات الزام‌آور و هزینه‌بر برای کشور است، پس به اعتقاد من با تصریحی که در اصل ۷۷ و اصل ۱۲۵ شده حتماً باید مجلس نظر بدهد.
درمجموع چند نکته باید در این حوزه موردتوجه قرار گیرد. نکته اول اینکه نگاه ما باید متمرکز به منافع ملی باشد، چراکه بحث هسته‌ای یک موضوع ملی و عمومی است و نباید نگاه جناحی و گروهی تعمیم پیدا کند زیرا موجب افتراق در جامعه خواهد شد و این خلاف سیاست‌های کلی نظام و آن چیزی است که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند.
باید توجه ویژه‌ای نسبت به این موضوع داشت که اگر کسی بحث می‌کند با ملاحظه امنیت ملی نظر خود را مطرح کند. به‌طورقطع توفیق توافق به نظام بازمی‌گردد و نباید آن را منتسب به جای خاص و یا جناح خاصی دانست. کشور کار کرده تا به این نقطه رسیده است.
طرف مقابل ما کسانی بودند که حتی حاضر نبودند یک کلاس درس مرتبط با مسائل هسته‌ای در دانشگاه‌ها داشته باشیم. اکنون می‌بینید که بعد از مدت‌ها حق غنی‌سازی ایران را قبول می‌کنند با چندین هزار سانتریفیوژ و حتی برای همکاری اعلام آمادگی می‌کنند و همه اینها به دلیل مجموعه مؤلفه‌های اقتداری بوده است که نظام کسب کرده است.
نکته دوم، باید بر اساس اقتضائات و شرایط کنونی، مصالح عمومی و ملی در سطوح منطقه‌ای و داخلی اولویت‌بندی شود. طبیعی است آنچه در برجام تنظیم‌شده یک سری محدودیت‌ها و هزینه‌ها و در کنار آن یک سری امتیازهایی برای کشور خواهد داشت. ممکن است در مقام واقع بر این عقیده باشیم که اینها امتیاز به حساب نمی‌آید و حقوقی بوده که داشتیم، اما در مباحث حقوقی حق دو جهت دارد، یکی در عالم ثبوت و دیگری در عالم اثبات. گاهی ممکن است کسی در عالم ثبوت صاحب حق باشد، اما در عالم اثبات نتواند ثابت کند.
به نظر من نه این تعبیر که همه‌چیز به تاراج رفته موردقبول است و نه اینکه عده‌ای فکر می‌کنند فتح‌الفتوح رخ داده و پیروزی بالاتر از آن نیست.
تمام بخش‌های کشور باید تلاش کنند جایی که ممکن است در آینده محل نفوذی در درون کشور باشد را شناسایی کرده و تدبیری برای آن بیندیشند. اگر احساس می‌شود در آینده ممکن است طرف مقابل با تعابیر و تفاسیر متفاوت راهی برای ضربه زدن به کشور بیابد، باید با شناسایی و چاره‌اندیشی این راه‌ها را مسدود کنند.
شما علیرغم اینکه در لیست پیشنهادی دو فراکسیون سیاسی مجلس برای اعضای کمیسیون ویژه نبودید و رقبای جدی مانند آقای جهانگیرزاده نیز داشتید، به‌صورت مستقل کاندیدا شدید و علاوه بر عضویت توانستید نایب‌رئیس کمیسیون هم بشوید. در این مورد نظری دارید؟
باوجودآنکه فراکسیونهای مختلف مجلس با هم تفاهم کرده بودند و لیست مشخصی داشتند، من به دلیل اشراف نسبت به موضوع هسته‌ای احساس تکلیف کردم که کاندیدا شوم. همچنین به‌عنوان مسئول کمیته سیاست خارجی کمیسیون امنیت ملی نسبت به موضوعات آشنایی داشتم و حضورم در کمیسیون ویژه برجام را مفید می‌دانستم. ازاین‌رو کاندیدا شدم تا اگر نمایندگان رأی دادند کار را ادامه دهم و اگر نپذیرفتند وظیفه شرعی‌ام را انجام داده باشم. نمایندگان جناح‌های مختلف به من اعتماد کرند و رأی دادند.
اراده و عزم اعضای کمیسیون این است که هر مقدار موردنیاز است برای بررسی این موضوع زمان صرف کنند. فعلاً به این جمع‌بندی رسیدیم که کمیسیون ویژه هفته‌ای سه روز جلسه داشته باشد. البته ممکن است خارج از این جلسات اقدامات دیگری مانند بازدید از برخی تأسیسات یا جلسه با افراد خاصی نیز صورت بگیرد و در کنار اینها جلسات فرعی نیز در قالب کمیته‌هایی برای بررسی تخصصی شکل بگیرد.
موضوع برجام کاری بسیار سنگین است و شاید یکی از عظیم‌ترین و اساسی‌ترین کارهای بعد از انقلاب است. با توجه به تعهدات مطرح‌شده حداقل هشت؛ نه دولت آینده را در بر خواهد گرفت. خداوند ان‌شاءالله توفیق دهد تا در چارچوب مناسبی برجام موردبررسی قرار بگیرد.
