گروه جنگ نرم مشرق_ «بیبیسی» که از قدرت و دسترسی افزایشیافتۀ شبکههای دولتی مانند «راشاتودی» وابسته به کرملین نگران است، به دنبال افزایش بودجه خود جهت ایجاد کانال جدیدی برای پخش برنامه در داخل روسیه است. همچنین این شبکه در نظر دارد تا برنامههای خود را در کره شمالی پخش کند و نفوذ خود در جهان عرب را نیز افزایش دهد.
ظهور کانالهای تلویزیونی دولتی همچون «راشاتودی» روسیه، «الجزیره» قطر، «سیسیتیوی» چین، و به زودی «تیآرتی» ترکیه، شکل تازهای به حوزه رسانه بخشیده است.
هرچند اندازهگیری تعداد مخاطبان این شبکهها مشکل است، اما یک چیز مشترک را نمیتوان منکر شد: جیب آنهایی که این شبکهها را تامین مالی میکنند، بسیار بسیار بزرگ است. بودجه «الجزیره» هیچگاه فاش نشده است اما یکی از مدیران مالی این شبکه یک بار بیان کرد که: «یک صفر به هر رقمی که به ذهنت میرسد اضافه کن». همچنین گفته میشود که «سیسیتیوی» نیز از بودجه عظیمی برخوردار است.
در 20 سال گذشته، ظهور قدرت نرم شبکههای خبری در بازار بینالمللی رونق گرفته است. «اناچکی وورلد» ژاپن، «دویچ وله» آلمان، «فرانس24 » فرانسه تهدید برای دول غربی به حساب نمیآیند. با این حال، شبکههای دیگری چون «پرس تیوی» ایران تحت آماج حملات قرار گرفتهاند. پخش برنامههای این شبکه دولتی ایران در سال 2012 در انگلیس ممنوع شد.
بیبیسی مقابل راشاتودی: جنگهای رسانهای، دیپلماسی، و تملک پیام
یکی دیگر از این شبکهها که وارد این بازار شلوغ شده، «تیآرتی وورلد» یک شبکه انگلیسیزبان که مرکز آن در استانبول است. «تیآرتی وورلد» کار خود را از اکتبر آغاز خواهدکرد، یعنی درست چند هفته قبل از انتخابات عمومی ترکیه که قرار است در نوامبر برگزار شود. انتظار میرود که این شبکه که زیرمجموعه شبکه دولتی «تیآرتی» به حساب میآید، دارای رویکردی موافق با اردوغان باشد.
سالهاست که سرویس جهانی بیبیسی و نیز دیگر سرویسهای جدید مهم، برای حفظ بقای خود پس از چندینبار کاهش بودجه تلاش میکنند. در سال 2010، «بیبیسی» مجبور شد تا بودجه 245 میلیون پوندی را برای سرویس جهانی خود که قبلا توسط دفتر خارجی و مشترک المنافع تامین بودجه میشد، بر عهده بگیرد. از آن پس، «بیبیسی» مجبور بوده است تا سرویس رادیویی خود را تامین اعتبار کند که به بیش از 25 زبان برنامه پخش میکند.
امروزه، چالش موجود برای این پخشکنندگان قدرت نرم، این است که برندها و مطالب خود را به استراتژی دیجیتالی موثر تبدیل کنند. طرح برجستۀ جدید «بیبیسی» این است که «بهترین سرویس خبری انگلیسزبان را در جهان بسازد»، که این امر میتواند به احتمال زیاد در واکنشی مستقیم به یورش دیجیتالی قوی «راشاتودی» باشد.
«بیبیسی» در واکنشی مستقیم به یورش دیجیتالی قوی «راشاتودی»، به دنبال ساخت بهترین سرویس خبری انگلیسزبان جهان است
«راشاتودی» موفقترین مدل در حوزه دیجیتال به حساب میآید و بازده دیجیتالی آن پربار و فراوان است. این شبکه همچنین در رسانههای اجتماعی نیز حضور قویای داشته و دارای بیش از یک میلیون پیرو در حساب تویتر انگلیسی خود است. این شبکه دولتی به زبانهای انگلیسی، عربی و اسپانیایی برنامههای خبری پخش میکند و سعی دارد تا به عنوان یک منبع قدرت نرم، مطالب موردتایید کرملین به ویژه در حوزه مسائل سیاست خارجی از جمله سوریه و اوکراین را پخش میکند.
تلاشهای دولت محافظهکار انگلیس در کاهش قدرت «بیبیسی» در حوزه داخلی پیامدهای ناخواستهای را به همراه داشته است و باعث شده تا یکی از قویترین ابزارهای دیپلماتیک انگلیس در خارج از این کشور، تضعیف شود. مواجه شدن با اطلاعات منابع خارجی متخاصم و نیز کاهش بودجه، چالش دیپلماتیک جدیای برای انگلیس و «بیبیسی» به حساب میآید. دول غربی ظاهرا با این دغدغه روبهافزایش مواجهاند که شبکههای رسانهای دولتی مانع دسترسی مخاطبان به اطلاعات بیطرفانه و مستقل میشوند. در تلاش برای مواجه با این مسئله، شاید لازم باشد تا آنها در رویکرد خود بازنگری کرده و چشم به جیبهای بزرگتری داشته باشند.