به گزارش مشرق، این روزها حسابی روی بورس است، هم خودش و هم برنامهاش؛ البته میگوید، «دیگر بس است» ولی وقتی حرفش را ادامه میدهد میبینی که هنوز فکر و ایدههای تازه در سر دارد تا کارش جذابتر از قبل باشد.
رامبد جوان را میگوییم؛ طراح، کارگردان و مجری «خندوانه» که با «جناب خان»اش در تلویزیون یکهتازی میکند. او که فعلا تمام اوقات زندگیاش صرف «خندوانه» میشود، در یکی از آخرین روزهای تابستان دعوت ما را برای گپوگفتی دربارهی برنامهاش علیرغم سرشلوغی زیاد پذیرفت و با دستی پر از میوههای تابستانی برای مصاحبه آمد.
این مصاحبه قرار بود همان روزها منتشر شود اما خبرهای مربوط به هفته دفاع مقدس و در پی آن فاجعه منا و کشته شدن صدها تن از هموطنان ایرانیمان، انتشار آن را به تعویق انداخت؛ البته حاشیههای پیش آمده برای رقابت بین امین حیایی و امیر مهدی ژوله و خبرهای متعددی که در این ارتباط در رسانهها منتشر میشد هم در به تعویق افتادن انتشار این گفتوگو چندان بیتاثیر نبود.
در نهایت تصمیم گرفتیم حالا که پخش برنامه «خندوانه» پس از وقفهای چند روزه به دلیل اعلام عزای عمومی، بار دیگر در تلویزیون از سر گرفته شده است، جریان نشست رامبد جوان را منتشر کنیم.
او در گفتوگویی صریح و نسبتا جدی، برخلاف ماهیت «خندوانه»، از سختی ساخت چنین برنامهای، خستگی، آیندهی «خندوانه»، مهمانان دعوت شده، شایعههای مالی، جناب خان و ... سخن گفت.
جوان همچنین خبر داد که قصد دارد کتابی را با نام «خندوانه یعنی؟» چاپ کند؛ «خندوانه یعنی؟» سوالی است که در برنامه از مهمانان پرسیده میشود و برخی معتقدند طرح آن جذابیتی ندارد، اما تصمیم رامبد جوان نشان میدهد که او نظر کاملا متفاوتی دارد.
توضیحات رامبد جوان درباره مسابقه خنداننده برتر
یکی از بخشهای «خندوانه» که با استقبال مخاطبان روبهرو شد و حتی واکنشهای متفاوتی را در شبکههای مجازی به همراه داشت، مسابقه میان تعدادی کمدین بود. این مسابقه گرچه به نظر میرسید با توجه به اهداف برنامه «خندوانه» برای سرگرمی و شادی برگزار میشود، منجر به بروز واکنشهای عجیب و غریبی هم میان مردمی که قصد انتخاب و رأی دادن به خندانندهی برتر را دارند، شده است.
رامبد جوان درباره اینکه آیا تصور چنین استقبالی را از برگزاری مسابقه استندآپ کمدی داشت، گفت که «ما میدانستیم با این مسابقه، برنامه یک شیب رو به بالا میگیرد اما استقبال خیلی بیشتر از انتظار ما بود. این مسابقه هیجان زیادی بین مردم ایجاد کرد و واقعا دم بازیگرانی که آمدند و در این بخش شرکت کردند، گرم.
البته با خیلیها تماس گرفتیم که برخی نمیتوانستند بیایند و عدهای هم نخواستند که بیایند، اما همینهایی که آمدند کار بزرگی انجام دادند که در یک مسابقه که قرار است مردم به آن رأی دهند شرکت کردند. چون همین فکر که قرار است از مسابقهای حذف شوی ممکن است نخواهند در برنامه حاضر شوند اما همکاری زیادی کردند و حضورشان لذتبخش بود.»
از او پرسیدیم که چرا از بین کمدینها مهران مدیری و رضا عطاران حضور ندارند که او پاسخ داد که «رضا عطاران بیشتر تمرکزش را روی حضور در سینما گذاشته و مهران مدیری هم به دلیل اینکه درگیر ساخت برنامه خود است، میدانستم که وقت ندارد تا بخواهد روی این مسابقه تمرکز کند.»
جوان درباره واکنشهایی که پس از اجرای هر مسابقه میان مردم در شبکههای مجازی صورت گرفته و در جاهایی کار تا هتاکی میان طرفداران و مخالفان یک فرد هم بالا گرفته است، گفت که «به نظرم این مسئله و واکنشهای مردم خیلی جدی از نظر روانشناسی و جامعهشناسی قابل بررسی است که چه اتفاقی میافتد که اولا همه این چنین درگیر یک ماجرا (از نظر محتوایی) میشوند و بعد اینکه چرا این همه خشم دارند؟ چرا میخواهند دستهبندی شوند و بعد شروع به جنگیدن با هم و تحقیر یکدیگر کنند. فحش دهند و به هم حمله کنند. باید ببینیم ما چه کم داریم که آدمها اینقدر خشمگین هستند.»
او میگوید در این باره خیلی حرفها دارد، اما درستتر این میداند که کارشناسان این قضیه را بررسی کنند.
واکنشها به مسابقه رضویان و خمسه
یکی از شدیدترین واکنشها و غیرمنتظرهترین نتیجهای که از میزان رأیگیری شرکتکنندگان در مسابقه استندآپکمدی بروز داده شد به مسابقه میان جواد رضویان و علیرضا خمسه مربوط میشد که عده زیادی معتقد بودند به دلیل آنکه رضویان برنامهای را اجرا نکرده بود، نباید در مسابقه شرکت داده میشد. اما رامبد جوان هم که به نظر میرسد خودش از این اتفاق غافلگیر شده بود توضیح داد که «اگر جواد رضویان خود انصراف میداد تکلیف روشن میشد اما ما پیشبینی نکرده بودیم که یک نفر بیاید و کاری انجام ندهد. در واقع آنچه پیشبینی کرده بودیم این بود که یک نفر کلا به برنامه نیاید اما اینکه یک نفر کاری انجام ندهد ما را هم غافلگیر کرد.»
«البته در آن زمان هنوز این قانون را که بعد از پایان دو اجرا رأیگیری انجام شود را نگذاشته بودیم و جالب بود که تا وقتی اسم جواد آمد فاصله رأیهای داده شده پنج، شش برابر بود.»
مجری و سازنده «خندوانه» با این حال تأکید کرد که «ما خندوانه را برای حال خوب، برای مهربانتر بودن، برای رفیق بودن و برای این که جامعهای یکدستتر و آرامتر داشته باشیم میسازیم تا حال و انرژی خوبی به آدمها داده شود. این چیز عجیبی است که میبینیم مسابقهای راه میاندازیم و بعد برخی شروع میکنند به حرفهای رکیک زدن درباره یکدیگر و نمیدانم چرا همه فکر میکنند مدام به چیزی توهین میشود که امیرمهدی ژوله در اجرای خود به این قضیه اشاره کرد و اگر توهینی به سنگ پا شده آن را بیاورم که عذرخواهی کند.»
وی با ابراز تعجب و بیان اینکه نمیداند چه اتفاقی باید بیفتد که حال مردم خوب شود یادآور شد که «به خاطر همین موضوع است که معتقد است باید این مسئله و این جریان کارشناسی شود.»
او قضاوت کردنهایی را که پیش آمده عجیب دانست و به موردی اشاره کرد که پیش از شروع مسابقه یکی از کمدینها 40 هزار رأی بیشتر داشت.
جوان در این باره گفت که «وقتی این اتفاق افتاد با خود میگویم که این 40 هزار نفر چگونه و روی چه حسابی رأی دادهاند. خب این هم قضاوت است دیگر و نتیجه این است که این تعداد رأی یعنی 40 هزار قاضی فاقد صلاحیت وجود داشته است و این خیلی ترسناک است که بدون تحقیق، بدون دیدن، شنیدن و درستی به این راحتی قضاوت میکنیم.»
این در حالی است که ما برای قضاوت کردن باید پیش از هر چیز صبور باشیم و در جریان ماوقع قرار بگیریم. اما متأسفانه گاهی اصلا به این فکر نمیکنم که یک رأی ما یک جایی در گوشهای از این دنیا تأثیر میگذارد. به نظرم اینها ضعفهای جدی اجتماعی ماست که باید مورد بررسی قرار گیرد.
پشت «خندوانه» را خالی نکنید
در ابتدای این مصاحبه قبل از هرچیز اشارهای کردیم به صحبتهای رییس سازمان صداوسیما که در بررسی عملکرد 9 ماههی مدیریت خود در این سازمان، برنامهی «خنداوانه» را به طور مشخص اسم برد و از آن به عنوان یک نقطه قوت یاد کرد.
این نکته، البته برای رامبد جوان هم جالب بود و در پاسخ به اینکه آیا چنین دورنما و موفقیتی را برای برنامهاش پیشبینی میکرد؟ گفت: باید بگویم بله، چون میدانستیم چه موضوع و چه برنامهای را طراحی میکنیم. تیمی که برای کار جمع شده بودیم، تحقیقاتی که پشتوانهمان بود، امکاناتی که از نظر مضمونی و علمی در اختیار داشتیم و نیز نگاه ویژهی ما به یک موضوع یا سوژه، باعث شد اطمینان داشته باشیم کار قطعا مورد توجه قرار میگیرد. ضمن اینکه من به خاطر دغدغهی خودم و نیاز اجتماعیای که وجود داشت سراغ «خندوانه» رفتم.
او همچنین دربارهی برخی حاشیههایی که در طول دو سال گذشته برای «خندوانه» پیش آمد و میزان حمایت مدیران سیما، بیان کرد: «بدیهی است که مدیران باید از یک برنامه حمایت کنند. نکته اینجاست که همهی ما، یعنی سازندگان برنامه، مدیران تلویزیون و مخاطبان در وضعیت مشترکی قرار داریم و همه میدانیم باید یک نوع مراقبت خاص از برنامه داشته باشیم؛ یعنی اگر هر کدام از این سه گروه پشت «خندوانه» را خالی کند، برنامه آسیب جدی خواهد دید.»
وی ادامه داد: درحال حاضر همگی باید از این برنامه مراقبت کنیم، چون تاثیراتی میگذارد که به نظرم فوقالعاده است. ممکن است در اطرافتان افرادی باشند که متوجه شوید تماشا کردن «خندوانه» چه تاثیراتی در روحیهی آنها گذاشته و آنوقت است که به حرف من میرسید، چون من خودم با آدمهایی مواجه شدم که این حرف را مستقیم از آنها شنیدم.
او با این حال یادآور شد که فکر میکند، «خندوانه تا همینجا، کار قابل توجهی را انجام داده چون توانسته برای عدهای فضایی را ایجاد کند که تا قبل از آن نبود. ما به امید و روحیه نیاز داریم؛ نیاز داریم که بگوییم دنیا و زندگی جایی است که میشود بهتر از اینها با آن روبهرو شد.»
آدمهایی که دیگر قرص اعصاب نمیخورند
این تاکید رامبد جوان بر بس بودن «خندوانه» این سوال را به ذهن رساند که آیا سازندهی «خندوانه» از موفقیتهای ساخت این برنامهی طنز اقناع شده است؟
او در جواب به این پرسش گفت: ما هر کاری که میکنیم، بر مبنای وظیفهای است که داریم. من با آدمهای فراوانی روبهرو شدم که قرص اعصاب میخوردند و الان دیگر نمیخورند. با آدمهایی روبهرو شدم که دست به خودکشی زده بودند، نجاتشان داده بودند و دوباره میخواستند خودکشی کنند، اما با این برنامه به روحیهای رسیدند که دیگر نمیخواهند زندگی خود را تمام کنند. حتی با خانمی مواجه شدم که در اولین سالگرد فوت بچه دو ماههاش به «خندوانه» آمده بود و من وقتی این موضوع را فهمیدم حالم دگرگون شد.
جوان از همهی این اتفاقات به نیکی یاد کرد و افزود: قطعا ما برنامه را بزرگتر، وسیعتر و متنوعتر از این میبینیم و میخواهیم با یک برنامهریزی بر مخاطب تاثیر بگذاریم و در این راه خودمان را در ماجراهایی مثل محیط زیست، رفتارهای اجتماعی، روحیه شاد داشتن، امیدوار بودن و ... انداختهایم و پای آنها هم ایستادهایم. بعضی وقتها پیش میآید که خندیدن و شاد بودن کمرنگ و برنامه به تریبون تبدیل میشود، طوری که دوست داریم فقط حرف بزنیم، اما واقعیت این است که خیلی گستردهتر به برنامه نگاه میکنیم و هر کاری بشود را در آن انجام میدهیم، مثل مسابقهی کتابخوانی «بخون و بِبَر» که بزرگترین مسابقه کتابخوانی کشور است و استقبال خوبی هم از آن شده است؛ بنابراین اینکه میگویم «خندوانه» تا همین جا کار قابل توجهی را انجام داده، بخاطر این است که میگویند اگر یک نفر را از مرگ نجات بدهی انگار بشریت را نجات دادهای و برای من تا همین جا که پیش آمدهایم اتفاق خیلی بزرگی بوده است؛ البته به این معنی نیست که میخواهم اصطلاحا «وا بدهم» و برنامه را رها کنم، نه؛ چون اصلا این مدلی نیستم.
ارتباط خصوصیتر با مخاطب در فضای مجازی
رامبد جوان که هر شب در برنامهی خود پذیرای تعدادی از مخاطبان «خندوانه» است، در شبکههای اجتماعی هم نوع دیگری از ارتباط را با تماشاگران برنامهاش دارد؛ تماشاگرانی که جدا از ابراز احساس و طرح ایده، گاهی واکنشهای تندی هم به مجری «خندوانه» نشان میدهند.
او دربارهی ارتباط خود با مخاطبان در شبکههای اجتماعی و تاثیر این ارتباط چند سویه در بهتر دیده شدن «خندوانه» بیان کرد: به نظرم وجود چنین ارتباطی اصلا واجب است و من کاملا در راستای همین قضیه از فضای مجازی استفاده میکنم. مخاطبان در شبکههای اجتماعی کمی خصوصیتر میتوانند موضوعات را مطرح کنند، حتی میتوانند به من غر بزنند، چون خیلی وقتها موقعیتی پیش میآید یا بحثی مطرح میشود که در هنگام پخش برنامه یک طرفه است و تماشاگر نمیتواند جواب بدهد؛ در نتیجه این اتفاق در فضای مجازی رخ میدهد که البته گاهی واکنشها وقیحانه و با بینزاکتی بروز داده میشود، اما در کل بد نیست چون یک جور تخلیه روانی است و برای من قابل درک.
روزی که «خندوانه» دیگر دیده نشود
وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا با وجود استقبالی که از سوی مردم دیده، واهمهای ندارد روزی برسد که «خندوانه» دیگر دیده نشود؟ ابتدا تاکید کرد که «ماجرای «خندوانه» چند جانبه است» و بعد این طور توضیح داد: یک طرف این ماجرا ما هستیم که باید کارمان را درست انجام دهیم، طرف دیگر تماشاچی و مردم هستند که قطعا با پیشنهادها و حتی ایدههایشان میتوانند در روند برنامهسازی و فکری ما تاثیر بگذارند. وجه سوم هم تیم خود «خندوانه» است که تیمی کوچک و با آدمهای معمولی نیست؛ یک گروه بیش از 100 نفره و کاملا حرفهای هستیم و در بسیاری از بخشهای برنامه مثل گزارشها آنچیزی را ارائه میکنیم که در شبکههای دیگر تلویزیون نیست.
او که به قول خودش به دور از هرگونه تعریف از خود میگوید که استایل «خندوانه» در بعضی بخشها فوقالعاده است، تاکید کرد که به عنوان یک آدم حرفهای چنین نظری دارد و ادامه داد: «ما مدام فکر میکنیم که چه کار کنیم تا برنامه جذابتر شود و حداقل هفتهای دو بار با گروه ایدهپردازی جلسه داریم. با تمام این اوصاف گوشهایمان باز است و به حرف مخاطب هم گوش میدهیم، مثلا در فضای مجازی حرفهای مخاطبان را زیاد میخوانم تا بدانم چه انتظاری دارند و متوجه شدهام آنچه بیشتر دوست دارند حضور آدمهای معروف و بامزه در برنامه است، اما نکته اینجاست که مگر چقدر آدم بامزهی معروف داریم؟ ضمن اینکه اصلا ماهیت برنامه ما این نیست، چون از همان روز اولی که طرح ساخت برنامه را داشتم تاکیدم بر این بود که در فاز اول و دوم دو موضوع را جلو ببریم. اول اینکه بگوییم، هر آدم موفقی، قطعا آدم شوخ طبعی است و با عبوس بودن و منقبض بودن نمیشود به موفقیت رسید. دوم اینکه بگوییم شادی چیزی نیست که از بیرون به آدم منتقل شود که اگر هم بشود پایداری آن به خود ما ربط دارد نه به محیط بیرون. ما باید بلد باشیم که شادی را خودمان ایجاد کنیم و من هیچ وقت نمیتوانم شما را وادار کنم که خوشحال باشید.
مگر میتوان 160 مهمان بانمک گیر آورد؟
جوان با وجود اینکه میداند بسیاری از مخاطبان برنامه ترجیح میدهند افراد معروف و بامزه در برنامه حضور داشته باشند، اما گاهی کسانی را دعوت میکند که شغل خاصی دارند و شاید برای مخاطب عام آنطور که باید جذاب نباشد.
او درباره اینکه چطور جلوی خواستههای مخاطبانش قرار میگیرد تا آنها به گفتوگو با مهمانانی از حوزههای تخصصی توجه کنند و ذائقهشان تغییر کند، به یکی از مهمانان «خندوانه» – یونس شکرخواه – استاد ارتباطات، اشاره کرد و گفت: به نظرم یکی از بهترین برنامههای «خندوانه» مربوط به آن شبی بود که یونس شکرخواه حضور داشت. ایشان آدم بسیار درجه یکی است و اتفاقا به نظرم «خندوانه» از همین منظر میتواند غیرقابل پیشبینی باشد که از خودمان بپرسیم امشب مهمان دعوت شده چهقدر میتواند برنامه را جذاب کند، چون مهمانهایی داشتیم که خودم تصور میکردم وقتی بیایند میترکانند، اما آمدند و نترکاندند و برعکس مهمانهایی هم داشتیم که با خودم میگفتم خدایا من با اینها چه کار کنم؟ اما آمدند و خیلی هم خوب و خارج از تصور بودند.
وی اضافه کرد: در واقع هر کسی که به «خندوانه» آمده و خودش را رها کرده و ترس این را نداشته که یک وقت زشت شود و چهره سابقش مخدوش شود، عالیِ عالی شده است؛ که البته خیلی دلم میخواهد بعضیهایی که خود را میشکنند جلوی دوربین بشکنند تا بیننده ببیند که گاهی یک مهمان را نمیشود کاری کرد، چون برنامه ما 160 قسمت است و در این 160 قسمت مگر میتوانیم 160 مهمان خوش سر و زبان و باحال و با نمک گیر بیاوریم؟
تا جان در بدن دارم «خندوانه» را ادامه میدهم
جوان در برنامه خود سوالات متفاوتی را از مهمانان میپرسد، از جمله اینکه وقتی حالشان بد است چه میکنند؟
او با بیان اینکه اصرار دارد که در برنامه چنین سوالی را بپرسد، درباره چرایی آن توضیح داد، به نظرم خوب است که همه بدانند مثلا یک نویسندهی بزرگ این مملکت وقتی ناراحت و عصبانی میشود چه کار میکند، چون ما متاسفانه عادت کردهایم مدام بگوییم چرا هیچکس هیچکاری نمیکند؟ نمیدانم چرا همیشه نشستهایم و توقع داریم از بیرون کاری برای ما انجام دهند. بنابراین فکر میکنم با تمرکز بر این دو نکته در دو فصل اول «خندوانه» توانستیم تاثیری داشته باشیم و میتوانیم برای ادامه برنامه در فصل سوم تغییرات دیگری را مدنظر بگیریم.
حرف از فصل سوم که پیش میآید از رامبد جوان پرسیدیم که «خندوانه» تا کی ادامه دارد و او هم بلافاصله با همان لحن خاص و همراه با خندهاش گفت: تا جان در بدن دارم!!
او جملهاش را اینطور تکمیل کرد: تا قبل از ماه محرم برنامه را پیش میبریم و اگرچه مدیران محترم تلویزیون معتقدند بلافاصله بعد از ماه صَفر، «خندوانه» را روی آنتن ببریم، اما من مخالفم، چون میخواهم فیلم بسازم؛ یعنی اول دلم میخواهد سفر بروم و بعد فیلم بسازم، بعد دوباره سفر بروم و برگردم سر «خندوانه». واقعا از کارکردن خسته شدهام، هیچ وقت در زندگیام اینقدر کار نکرده بودم و شدیدا خوابم میآید.
خیلی لوس است «خندوانه» را سیاسی بدانیم
جوان دربارهی حواشی و شائبههای سیاسی بودن برنامه و بعضی مهمانانش اظهار کرد: اینکه میگویند «خندوانه» با سیاسیها یا با جاهای دیگری میبندد، به نظرم خیلی لوس و بی اساس است و اصلا چیزی نیست که بشود آن را ثابت کرد. ما در فصل جدید 115 برنامه داشتیم که در یکی از آن برنامهها که با حضور سیاسیها روی آنتن رفت، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس مهمان ما بود؛ نمایندهای که از نظر من و اجتماع باید بیاید و بگوید که برای مردم چه برنامهای دارد. نفر بعدیای که منصب سیاسی داشت هم استاندار تهران بود. معتقدم او هم باید بیاید و بگوید که برای شادی مردم در تهران به عنوان کلانترین بخش این مملکت چه فکری کرده است. این افراد با مسؤولیتهایی که دارند باید در برنامه حاضر شوند و حرف بزنند.
او که تاکید دارد نمیتوان سیاست را از جامعه حذف کرد، ادامه داد: نمیدانم چرا تصور ما این است که اگر سیاسیون به «خندوانه» بیایند یعنی ما با آنها بستهایم! در حالی که فکر میکنم همه باید به این برنامه بیایند و اگر قرار باشد ببندیم پس لابد باید با همه ببندیم. اصلا من که نمیتوانم سیاسیها را از کل این جامعه حذف کنم و بگویم کاری با شما ندارم؛ ضمن اینکه اتفاقا به نظرم خیلی جذاب است که مردم ببینند سیاسیون ما اهل خندهاند یا مثلا برای خود من جذاب است که یک آدم سیاسی بیاید، رو به رویم بنشیند و من از او بخواهم پنج ثانیه لبخند بزند و خود را قدری رها سازد. این خود یک تلنگر است، تلنگری فردی و اجتماعی.
مهمانان سفارشی در «خندوانه»؟!
بحث مهمانهای برنامه که وسط میآید این سوال را از رامبد جوان پرسیدیم که آیا پیش آمده مدیران صدا و سیما مهمانی را سفارش دهند تا در «خندوانه» حضور داشته باشد و او هم با صراحت پاسخ داد که «افرادی پیشنهاد شدند، اما هیچ وقت اصراری برای حضورشان نبود که اینها باید حتما به برنامه دعوت شوند؛ البته واقعیت این است که ما در یک شاخههایی مهمان کم میآوریم، ولی در کل گاهی از پیشنهادهایی که شده استفاده کردیم و گاهی هم نکردیم. جدا از موضوع سفارش مهمان، یکی از کسانی که به شدت دوست دارم به «خندوانه» بیاید آقای ظریف است که اخیرا با ایشان صحبت کردم ولی دلایلی داشتند که فعلا بهتر است به برنامه نیایند و من هم پذیرفتم، اما قول دادند که حتما بیایند.»
«خندوانه» که به صورت تولیدی از شبکه نسیم پخش میشود به گفتهی رامبد جوان قرار بوده اول زنده باشد، اما بنا به پیشنهاد عزتالله ضرغامی، رییس سابق صدا و سیما تصمیم گرفته میشود که حداقل 10 برنامه اول ضبطی پخش شود تا شرایط کار سنجیده شود و همین جاست که گروه متوجه میشوند پروژه آنقدر سنگین است که امکان پخش زنده آن وجود ندارد و به جز دیر آمدن برخی مهمانها، فشار کار به حدی است که گاهی باید وسط برنامه استراحت کرد.
البته او یادآور میشود که همین برنامهی یکساعتهای که هر شب روی آنتن میرود، در طول هفت ساعت ضبط میشود.
وی دربارهی پخش برنامه «خندوانه» از یکی از شبکههای سراسری به لحاظ اینکه در سراسر ایران به شبکههای دیجیتال دسترسی ندارند، گفت: جایگاه ما در شبکه نسیم درستتر است و همین الان خیلیها در سراسر ایران و حتی از کشورهای دیگر برنامه را میبینند. این خیلیها را هم با قطعیت میگویم، چون ما دو گروه داریم که به روستاهای دور از مرکز میروند، از سیستان و بلوچستان تا کردستان، خراسان شمالی و جنوبی و براساس آماری که داریم میدانم برنامه را تعداد زیادی از مردم تماشا میکنند.
و حالا جناب خان
اما یکی از جذابترین بخشهای فصل دوم «خندوانه» حضور عروسکی با لهجهی جنوبی است که برای خود به برندی تبدیل شده است. پیش از پرداختن به «جنابخان»، این سوال را از رامبد جوان پرسیدیم که آیا اصلا به بِرَندسازی در تلویزیون اعتقاد دارد؟
او در پاسخ ضمن تایید موضوع برندسازی در سیما بیان کرد: «در برنامههایی مثل «خندوانه» یا «نود» مجری، برند میشود چون میزبان برنامه است. در «خندوانه» اگر قرار بود یکسری آیتمهای مختلفی پخش شود میتوانستیم بگوییم که «جنابخان» جذابترین است ولی واقعیت این نیست، چون در این برنامه یک رامبدی وجود دارد که ممکن است دو سال دیگر کس دیگری جای او باشد، اما من برای «خندوانه» غیر از رامبد جوان فرد دیگری را نمیشناسم و اگر رامبد جوان را بردارید کل برنامه به هم میریزد، پس جنابخان یک جزء و آیتمی از برنامه است و این رامبد است که در تقابل با جنابخان ایجاد جذابیت میکند.»
این صراحت کلام جوان در برند بودن خودش در «خندوانه» این سوال را در پی داشت که پس با این حساب شائبهی کمرنگ شدن جنابخان به خاطر محبوبیت زیادتر، را رد میکند؟
وی با تاکید بر اینکه ماجرا اصلا این نیست، توضیح داد: «جناب خان با یک درام وارد برنامه میشود و این طور نیست که کلا حضور داشته باشد و با هم بداهه، حرف بزنیم. ما میخواهیم جناب خان همواره بالا بماند و یک ذره هم پایین نیاید. این مستلزم آن است که قصهها، درامها و موقعیتهای نمایشی جناب خان همیشه جذاب باشد و این چیزی نیست که هر روز بشود آن را انجام داد. ما نمیخواهیم جناب خان فراز و نشیب داشته باشد.»
وی افزود: «نمیگذاریم حضور همیشگی جناب خان برای مخاطب تبدیل به عادت شود، اگر او خیلی هم جذاب باشد بالاخره تبدیل به عادت میشود، در حالی که ما به دنبال این هستیم همیشه دل تماشاچی غنج بزند و منتظر دیدن جناب خان باشد. اصلا این قانون برنامهسازی است، چون مگر من چقدر امکانات ابزاری برای جذاب شدن برنامه دارم؟ آن هم وقتیکه حتی موسیقی زنده که قانون برنامههای زنده دنیاست را در اختیار ندارم؛ البته ابتدای برنامه یک گروه زنده موسیقی را در گوشهای از استودیو و به شکل فشرده جای داده بودیم که مبادا دیده شوند، اما وقتی دیدیم این کار جذابیتی ندارد، به این نتیجه رسیدیم که بودن یک ارکستر کوچک به آن شکل لزومی ندارد و آن را حذف کردیم.»
لزومی ندارد کسی بداند من چقدر پول میگیرم
در روزهای اخیر یکی دیگر از حرف و حدیثهایی که زیاد شنیده میشد درباره اسپانسر «خندوانه» و درآمدی بود که رامبد جوان از این برنامه به دست میآورد. حرف و حدیثهایی که بیشتر در شبکههای مجازی مطرح شد و کارگردان «خندوانه» را هم به واکنش واداشت.
او در این گفتوگو با اشاره به اینکه سال گذشته تلویزیون پول برنامه را داده و «خندوانه» در حال حاضر اسپانسر دارد، اظهار کرد: نکته مهم درباره این قضیه این است که اصولا اهل توضیح دادن درباره پس و پشت زندگیام به دیگران نیستم. لزومی ندارد کسی بداند من چقدر پول میگیرم و به نظرم این بخشی از آداب معاشرت و رفتار درست اجتماعی است که آدمها از هم نپرسند چهقدر پول درمیآوری. من جزو آدمهایی هستم که معقول پول درمیآورم و اصلا هم آدم ارزانی نیستم. ایده برنامه «خندوانه» از من بوده، کارگردانی و طراحی از من بوده، اسپانسر را هم من آوردم و تلاش کردم این پروژه بتواند سرپا بایستد؛ پس بدیهی است که نه تنها من بلکه کل گروه، به اندازه زحماتمان دستمزد متناسب بگیریم.»
وی همچنین اشاره کرد که «پیش از آغاز برنامه، هزینهها برآورد شده بود، اما با شروع کار مواردی پیش آمد که در برنامهریزیها گنجانده نشده بود، مثل مشکلات هماهنگی تماشاگرانی که به استودیو میآمدند یا وسیلهای که برای ایاب و ذهاب در اختیار آنها قرار میگرفت. مورد دیگر اضافه شدن بخشهای جدید به برنامه است که از ابتدا درنظر گرفته نشده بودند مثل استندآپ کمدینها یا تدارک و برگزاری مسابقه «خنداننده برتر».
جوان تاکید دارد که «کمدینهای برنامه هم دستمزد میگیرند؛ البته آنها دوستان من هستند ولی به هر حال کارشان همین است و باید دستمزد بگیرند.»
رامبد جوان در پایان این مصاحبه دربارهی مسابقهای که داخل استودیو با تماشاگران برگزار میشود و تصاویری که در تدوین مدام کات میشود و حس ناخوشایندی را برای بیننده ایجاد میکند، گفت: «مسابقه برنامه را کمرنگ کردهایم، اما یک تعهدی داریم و آن هم جایزه دادن به تماشاچی داخل استودیو است که جزو قرارهای میان ما، شبکه و اسپانسر برنامه است. در اینباره کلی فکر کردیم که چه مسابقهای میتوان در استودیو برگزار کرد که برای تماشاگر جذاب باشد و به این نتیجه رسیدیم که عمده چیزی که برای تماشاگر میتواند جذاب باشد اکت و حرکت است. اما هماهنگی و ایجاد فضای حرکتی با این میزان تماشاگر، بسیار دشوار است و کنترل این مسابقات وقت زیادی از برنامه میگیرد. به همین دلیل گاهی از جامپکات استفاده کردیم تا طولانی شدن برخی حرکات تماشاگر تلویزیون را اذیت نکند.»
رامبد جوان را میگوییم؛ طراح، کارگردان و مجری «خندوانه» که با «جناب خان»اش در تلویزیون یکهتازی میکند. او که فعلا تمام اوقات زندگیاش صرف «خندوانه» میشود، در یکی از آخرین روزهای تابستان دعوت ما را برای گپوگفتی دربارهی برنامهاش علیرغم سرشلوغی زیاد پذیرفت و با دستی پر از میوههای تابستانی برای مصاحبه آمد.
این مصاحبه قرار بود همان روزها منتشر شود اما خبرهای مربوط به هفته دفاع مقدس و در پی آن فاجعه منا و کشته شدن صدها تن از هموطنان ایرانیمان، انتشار آن را به تعویق انداخت؛ البته حاشیههای پیش آمده برای رقابت بین امین حیایی و امیر مهدی ژوله و خبرهای متعددی که در این ارتباط در رسانهها منتشر میشد هم در به تعویق افتادن انتشار این گفتوگو چندان بیتاثیر نبود.
در نهایت تصمیم گرفتیم حالا که پخش برنامه «خندوانه» پس از وقفهای چند روزه به دلیل اعلام عزای عمومی، بار دیگر در تلویزیون از سر گرفته شده است، جریان نشست رامبد جوان را منتشر کنیم.
او در گفتوگویی صریح و نسبتا جدی، برخلاف ماهیت «خندوانه»، از سختی ساخت چنین برنامهای، خستگی، آیندهی «خندوانه»، مهمانان دعوت شده، شایعههای مالی، جناب خان و ... سخن گفت.
جوان همچنین خبر داد که قصد دارد کتابی را با نام «خندوانه یعنی؟» چاپ کند؛ «خندوانه یعنی؟» سوالی است که در برنامه از مهمانان پرسیده میشود و برخی معتقدند طرح آن جذابیتی ندارد، اما تصمیم رامبد جوان نشان میدهد که او نظر کاملا متفاوتی دارد.
توضیحات رامبد جوان درباره مسابقه خنداننده برتر
یکی از بخشهای «خندوانه» که با استقبال مخاطبان روبهرو شد و حتی واکنشهای متفاوتی را در شبکههای مجازی به همراه داشت، مسابقه میان تعدادی کمدین بود. این مسابقه گرچه به نظر میرسید با توجه به اهداف برنامه «خندوانه» برای سرگرمی و شادی برگزار میشود، منجر به بروز واکنشهای عجیب و غریبی هم میان مردمی که قصد انتخاب و رأی دادن به خندانندهی برتر را دارند، شده است.
رامبد جوان درباره اینکه آیا تصور چنین استقبالی را از برگزاری مسابقه استندآپ کمدی داشت، گفت که «ما میدانستیم با این مسابقه، برنامه یک شیب رو به بالا میگیرد اما استقبال خیلی بیشتر از انتظار ما بود. این مسابقه هیجان زیادی بین مردم ایجاد کرد و واقعا دم بازیگرانی که آمدند و در این بخش شرکت کردند، گرم.
البته با خیلیها تماس گرفتیم که برخی نمیتوانستند بیایند و عدهای هم نخواستند که بیایند، اما همینهایی که آمدند کار بزرگی انجام دادند که در یک مسابقه که قرار است مردم به آن رأی دهند شرکت کردند. چون همین فکر که قرار است از مسابقهای حذف شوی ممکن است نخواهند در برنامه حاضر شوند اما همکاری زیادی کردند و حضورشان لذتبخش بود.»
از او پرسیدیم که چرا از بین کمدینها مهران مدیری و رضا عطاران حضور ندارند که او پاسخ داد که «رضا عطاران بیشتر تمرکزش را روی حضور در سینما گذاشته و مهران مدیری هم به دلیل اینکه درگیر ساخت برنامه خود است، میدانستم که وقت ندارد تا بخواهد روی این مسابقه تمرکز کند.»
جوان درباره واکنشهایی که پس از اجرای هر مسابقه میان مردم در شبکههای مجازی صورت گرفته و در جاهایی کار تا هتاکی میان طرفداران و مخالفان یک فرد هم بالا گرفته است، گفت که «به نظرم این مسئله و واکنشهای مردم خیلی جدی از نظر روانشناسی و جامعهشناسی قابل بررسی است که چه اتفاقی میافتد که اولا همه این چنین درگیر یک ماجرا (از نظر محتوایی) میشوند و بعد اینکه چرا این همه خشم دارند؟ چرا میخواهند دستهبندی شوند و بعد شروع به جنگیدن با هم و تحقیر یکدیگر کنند. فحش دهند و به هم حمله کنند. باید ببینیم ما چه کم داریم که آدمها اینقدر خشمگین هستند.»
او میگوید در این باره خیلی حرفها دارد، اما درستتر این میداند که کارشناسان این قضیه را بررسی کنند.
واکنشها به مسابقه رضویان و خمسه
یکی از شدیدترین واکنشها و غیرمنتظرهترین نتیجهای که از میزان رأیگیری شرکتکنندگان در مسابقه استندآپکمدی بروز داده شد به مسابقه میان جواد رضویان و علیرضا خمسه مربوط میشد که عده زیادی معتقد بودند به دلیل آنکه رضویان برنامهای را اجرا نکرده بود، نباید در مسابقه شرکت داده میشد. اما رامبد جوان هم که به نظر میرسد خودش از این اتفاق غافلگیر شده بود توضیح داد که «اگر جواد رضویان خود انصراف میداد تکلیف روشن میشد اما ما پیشبینی نکرده بودیم که یک نفر بیاید و کاری انجام ندهد. در واقع آنچه پیشبینی کرده بودیم این بود که یک نفر کلا به برنامه نیاید اما اینکه یک نفر کاری انجام ندهد ما را هم غافلگیر کرد.»
«البته در آن زمان هنوز این قانون را که بعد از پایان دو اجرا رأیگیری انجام شود را نگذاشته بودیم و جالب بود که تا وقتی اسم جواد آمد فاصله رأیهای داده شده پنج، شش برابر بود.»
مجری و سازنده «خندوانه» با این حال تأکید کرد که «ما خندوانه را برای حال خوب، برای مهربانتر بودن، برای رفیق بودن و برای این که جامعهای یکدستتر و آرامتر داشته باشیم میسازیم تا حال و انرژی خوبی به آدمها داده شود. این چیز عجیبی است که میبینیم مسابقهای راه میاندازیم و بعد برخی شروع میکنند به حرفهای رکیک زدن درباره یکدیگر و نمیدانم چرا همه فکر میکنند مدام به چیزی توهین میشود که امیرمهدی ژوله در اجرای خود به این قضیه اشاره کرد و اگر توهینی به سنگ پا شده آن را بیاورم که عذرخواهی کند.»
وی با ابراز تعجب و بیان اینکه نمیداند چه اتفاقی باید بیفتد که حال مردم خوب شود یادآور شد که «به خاطر همین موضوع است که معتقد است باید این مسئله و این جریان کارشناسی شود.»
او قضاوت کردنهایی را که پیش آمده عجیب دانست و به موردی اشاره کرد که پیش از شروع مسابقه یکی از کمدینها 40 هزار رأی بیشتر داشت.
جوان در این باره گفت که «وقتی این اتفاق افتاد با خود میگویم که این 40 هزار نفر چگونه و روی چه حسابی رأی دادهاند. خب این هم قضاوت است دیگر و نتیجه این است که این تعداد رأی یعنی 40 هزار قاضی فاقد صلاحیت وجود داشته است و این خیلی ترسناک است که بدون تحقیق، بدون دیدن، شنیدن و درستی به این راحتی قضاوت میکنیم.»
این در حالی است که ما برای قضاوت کردن باید پیش از هر چیز صبور باشیم و در جریان ماوقع قرار بگیریم. اما متأسفانه گاهی اصلا به این فکر نمیکنم که یک رأی ما یک جایی در گوشهای از این دنیا تأثیر میگذارد. به نظرم اینها ضعفهای جدی اجتماعی ماست که باید مورد بررسی قرار گیرد.
پشت «خندوانه» را خالی نکنید
در ابتدای این مصاحبه قبل از هرچیز اشارهای کردیم به صحبتهای رییس سازمان صداوسیما که در بررسی عملکرد 9 ماههی مدیریت خود در این سازمان، برنامهی «خنداوانه» را به طور مشخص اسم برد و از آن به عنوان یک نقطه قوت یاد کرد.
این نکته، البته برای رامبد جوان هم جالب بود و در پاسخ به اینکه آیا چنین دورنما و موفقیتی را برای برنامهاش پیشبینی میکرد؟ گفت: باید بگویم بله، چون میدانستیم چه موضوع و چه برنامهای را طراحی میکنیم. تیمی که برای کار جمع شده بودیم، تحقیقاتی که پشتوانهمان بود، امکاناتی که از نظر مضمونی و علمی در اختیار داشتیم و نیز نگاه ویژهی ما به یک موضوع یا سوژه، باعث شد اطمینان داشته باشیم کار قطعا مورد توجه قرار میگیرد. ضمن اینکه من به خاطر دغدغهی خودم و نیاز اجتماعیای که وجود داشت سراغ «خندوانه» رفتم.
او همچنین دربارهی برخی حاشیههایی که در طول دو سال گذشته برای «خندوانه» پیش آمد و میزان حمایت مدیران سیما، بیان کرد: «بدیهی است که مدیران باید از یک برنامه حمایت کنند. نکته اینجاست که همهی ما، یعنی سازندگان برنامه، مدیران تلویزیون و مخاطبان در وضعیت مشترکی قرار داریم و همه میدانیم باید یک نوع مراقبت خاص از برنامه داشته باشیم؛ یعنی اگر هر کدام از این سه گروه پشت «خندوانه» را خالی کند، برنامه آسیب جدی خواهد دید.»
وی ادامه داد: درحال حاضر همگی باید از این برنامه مراقبت کنیم، چون تاثیراتی میگذارد که به نظرم فوقالعاده است. ممکن است در اطرافتان افرادی باشند که متوجه شوید تماشا کردن «خندوانه» چه تاثیراتی در روحیهی آنها گذاشته و آنوقت است که به حرف من میرسید، چون من خودم با آدمهایی مواجه شدم که این حرف را مستقیم از آنها شنیدم.
او با این حال یادآور شد که فکر میکند، «خندوانه تا همینجا، کار قابل توجهی را انجام داده چون توانسته برای عدهای فضایی را ایجاد کند که تا قبل از آن نبود. ما به امید و روحیه نیاز داریم؛ نیاز داریم که بگوییم دنیا و زندگی جایی است که میشود بهتر از اینها با آن روبهرو شد.»
آدمهایی که دیگر قرص اعصاب نمیخورند
این تاکید رامبد جوان بر بس بودن «خندوانه» این سوال را به ذهن رساند که آیا سازندهی «خندوانه» از موفقیتهای ساخت این برنامهی طنز اقناع شده است؟
او در جواب به این پرسش گفت: ما هر کاری که میکنیم، بر مبنای وظیفهای است که داریم. من با آدمهای فراوانی روبهرو شدم که قرص اعصاب میخوردند و الان دیگر نمیخورند. با آدمهایی روبهرو شدم که دست به خودکشی زده بودند، نجاتشان داده بودند و دوباره میخواستند خودکشی کنند، اما با این برنامه به روحیهای رسیدند که دیگر نمیخواهند زندگی خود را تمام کنند. حتی با خانمی مواجه شدم که در اولین سالگرد فوت بچه دو ماههاش به «خندوانه» آمده بود و من وقتی این موضوع را فهمیدم حالم دگرگون شد.
جوان از همهی این اتفاقات به نیکی یاد کرد و افزود: قطعا ما برنامه را بزرگتر، وسیعتر و متنوعتر از این میبینیم و میخواهیم با یک برنامهریزی بر مخاطب تاثیر بگذاریم و در این راه خودمان را در ماجراهایی مثل محیط زیست، رفتارهای اجتماعی، روحیه شاد داشتن، امیدوار بودن و ... انداختهایم و پای آنها هم ایستادهایم. بعضی وقتها پیش میآید که خندیدن و شاد بودن کمرنگ و برنامه به تریبون تبدیل میشود، طوری که دوست داریم فقط حرف بزنیم، اما واقعیت این است که خیلی گستردهتر به برنامه نگاه میکنیم و هر کاری بشود را در آن انجام میدهیم، مثل مسابقهی کتابخوانی «بخون و بِبَر» که بزرگترین مسابقه کتابخوانی کشور است و استقبال خوبی هم از آن شده است؛ بنابراین اینکه میگویم «خندوانه» تا همین جا کار قابل توجهی را انجام داده، بخاطر این است که میگویند اگر یک نفر را از مرگ نجات بدهی انگار بشریت را نجات دادهای و برای من تا همین جا که پیش آمدهایم اتفاق خیلی بزرگی بوده است؛ البته به این معنی نیست که میخواهم اصطلاحا «وا بدهم» و برنامه را رها کنم، نه؛ چون اصلا این مدلی نیستم.
ارتباط خصوصیتر با مخاطب در فضای مجازی
رامبد جوان که هر شب در برنامهی خود پذیرای تعدادی از مخاطبان «خندوانه» است، در شبکههای اجتماعی هم نوع دیگری از ارتباط را با تماشاگران برنامهاش دارد؛ تماشاگرانی که جدا از ابراز احساس و طرح ایده، گاهی واکنشهای تندی هم به مجری «خندوانه» نشان میدهند.
او دربارهی ارتباط خود با مخاطبان در شبکههای اجتماعی و تاثیر این ارتباط چند سویه در بهتر دیده شدن «خندوانه» بیان کرد: به نظرم وجود چنین ارتباطی اصلا واجب است و من کاملا در راستای همین قضیه از فضای مجازی استفاده میکنم. مخاطبان در شبکههای اجتماعی کمی خصوصیتر میتوانند موضوعات را مطرح کنند، حتی میتوانند به من غر بزنند، چون خیلی وقتها موقعیتی پیش میآید یا بحثی مطرح میشود که در هنگام پخش برنامه یک طرفه است و تماشاگر نمیتواند جواب بدهد؛ در نتیجه این اتفاق در فضای مجازی رخ میدهد که البته گاهی واکنشها وقیحانه و با بینزاکتی بروز داده میشود، اما در کل بد نیست چون یک جور تخلیه روانی است و برای من قابل درک.
روزی که «خندوانه» دیگر دیده نشود
وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا با وجود استقبالی که از سوی مردم دیده، واهمهای ندارد روزی برسد که «خندوانه» دیگر دیده نشود؟ ابتدا تاکید کرد که «ماجرای «خندوانه» چند جانبه است» و بعد این طور توضیح داد: یک طرف این ماجرا ما هستیم که باید کارمان را درست انجام دهیم، طرف دیگر تماشاچی و مردم هستند که قطعا با پیشنهادها و حتی ایدههایشان میتوانند در روند برنامهسازی و فکری ما تاثیر بگذارند. وجه سوم هم تیم خود «خندوانه» است که تیمی کوچک و با آدمهای معمولی نیست؛ یک گروه بیش از 100 نفره و کاملا حرفهای هستیم و در بسیاری از بخشهای برنامه مثل گزارشها آنچیزی را ارائه میکنیم که در شبکههای دیگر تلویزیون نیست.
او که به قول خودش به دور از هرگونه تعریف از خود میگوید که استایل «خندوانه» در بعضی بخشها فوقالعاده است، تاکید کرد که به عنوان یک آدم حرفهای چنین نظری دارد و ادامه داد: «ما مدام فکر میکنیم که چه کار کنیم تا برنامه جذابتر شود و حداقل هفتهای دو بار با گروه ایدهپردازی جلسه داریم. با تمام این اوصاف گوشهایمان باز است و به حرف مخاطب هم گوش میدهیم، مثلا در فضای مجازی حرفهای مخاطبان را زیاد میخوانم تا بدانم چه انتظاری دارند و متوجه شدهام آنچه بیشتر دوست دارند حضور آدمهای معروف و بامزه در برنامه است، اما نکته اینجاست که مگر چقدر آدم بامزهی معروف داریم؟ ضمن اینکه اصلا ماهیت برنامه ما این نیست، چون از همان روز اولی که طرح ساخت برنامه را داشتم تاکیدم بر این بود که در فاز اول و دوم دو موضوع را جلو ببریم. اول اینکه بگوییم، هر آدم موفقی، قطعا آدم شوخ طبعی است و با عبوس بودن و منقبض بودن نمیشود به موفقیت رسید. دوم اینکه بگوییم شادی چیزی نیست که از بیرون به آدم منتقل شود که اگر هم بشود پایداری آن به خود ما ربط دارد نه به محیط بیرون. ما باید بلد باشیم که شادی را خودمان ایجاد کنیم و من هیچ وقت نمیتوانم شما را وادار کنم که خوشحال باشید.
مگر میتوان 160 مهمان بانمک گیر آورد؟
جوان با وجود اینکه میداند بسیاری از مخاطبان برنامه ترجیح میدهند افراد معروف و بامزه در برنامه حضور داشته باشند، اما گاهی کسانی را دعوت میکند که شغل خاصی دارند و شاید برای مخاطب عام آنطور که باید جذاب نباشد.
او درباره اینکه چطور جلوی خواستههای مخاطبانش قرار میگیرد تا آنها به گفتوگو با مهمانانی از حوزههای تخصصی توجه کنند و ذائقهشان تغییر کند، به یکی از مهمانان «خندوانه» – یونس شکرخواه – استاد ارتباطات، اشاره کرد و گفت: به نظرم یکی از بهترین برنامههای «خندوانه» مربوط به آن شبی بود که یونس شکرخواه حضور داشت. ایشان آدم بسیار درجه یکی است و اتفاقا به نظرم «خندوانه» از همین منظر میتواند غیرقابل پیشبینی باشد که از خودمان بپرسیم امشب مهمان دعوت شده چهقدر میتواند برنامه را جذاب کند، چون مهمانهایی داشتیم که خودم تصور میکردم وقتی بیایند میترکانند، اما آمدند و نترکاندند و برعکس مهمانهایی هم داشتیم که با خودم میگفتم خدایا من با اینها چه کار کنم؟ اما آمدند و خیلی هم خوب و خارج از تصور بودند.
وی اضافه کرد: در واقع هر کسی که به «خندوانه» آمده و خودش را رها کرده و ترس این را نداشته که یک وقت زشت شود و چهره سابقش مخدوش شود، عالیِ عالی شده است؛ که البته خیلی دلم میخواهد بعضیهایی که خود را میشکنند جلوی دوربین بشکنند تا بیننده ببیند که گاهی یک مهمان را نمیشود کاری کرد، چون برنامه ما 160 قسمت است و در این 160 قسمت مگر میتوانیم 160 مهمان خوش سر و زبان و باحال و با نمک گیر بیاوریم؟
تا جان در بدن دارم «خندوانه» را ادامه میدهم
جوان در برنامه خود سوالات متفاوتی را از مهمانان میپرسد، از جمله اینکه وقتی حالشان بد است چه میکنند؟
او با بیان اینکه اصرار دارد که در برنامه چنین سوالی را بپرسد، درباره چرایی آن توضیح داد، به نظرم خوب است که همه بدانند مثلا یک نویسندهی بزرگ این مملکت وقتی ناراحت و عصبانی میشود چه کار میکند، چون ما متاسفانه عادت کردهایم مدام بگوییم چرا هیچکس هیچکاری نمیکند؟ نمیدانم چرا همیشه نشستهایم و توقع داریم از بیرون کاری برای ما انجام دهند. بنابراین فکر میکنم با تمرکز بر این دو نکته در دو فصل اول «خندوانه» توانستیم تاثیری داشته باشیم و میتوانیم برای ادامه برنامه در فصل سوم تغییرات دیگری را مدنظر بگیریم.
حرف از فصل سوم که پیش میآید از رامبد جوان پرسیدیم که «خندوانه» تا کی ادامه دارد و او هم بلافاصله با همان لحن خاص و همراه با خندهاش گفت: تا جان در بدن دارم!!
او جملهاش را اینطور تکمیل کرد: تا قبل از ماه محرم برنامه را پیش میبریم و اگرچه مدیران محترم تلویزیون معتقدند بلافاصله بعد از ماه صَفر، «خندوانه» را روی آنتن ببریم، اما من مخالفم، چون میخواهم فیلم بسازم؛ یعنی اول دلم میخواهد سفر بروم و بعد فیلم بسازم، بعد دوباره سفر بروم و برگردم سر «خندوانه». واقعا از کارکردن خسته شدهام، هیچ وقت در زندگیام اینقدر کار نکرده بودم و شدیدا خوابم میآید.
خیلی لوس است «خندوانه» را سیاسی بدانیم
جوان دربارهی حواشی و شائبههای سیاسی بودن برنامه و بعضی مهمانانش اظهار کرد: اینکه میگویند «خندوانه» با سیاسیها یا با جاهای دیگری میبندد، به نظرم خیلی لوس و بی اساس است و اصلا چیزی نیست که بشود آن را ثابت کرد. ما در فصل جدید 115 برنامه داشتیم که در یکی از آن برنامهها که با حضور سیاسیها روی آنتن رفت، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس مهمان ما بود؛ نمایندهای که از نظر من و اجتماع باید بیاید و بگوید که برای مردم چه برنامهای دارد. نفر بعدیای که منصب سیاسی داشت هم استاندار تهران بود. معتقدم او هم باید بیاید و بگوید که برای شادی مردم در تهران به عنوان کلانترین بخش این مملکت چه فکری کرده است. این افراد با مسؤولیتهایی که دارند باید در برنامه حاضر شوند و حرف بزنند.
او که تاکید دارد نمیتوان سیاست را از جامعه حذف کرد، ادامه داد: نمیدانم چرا تصور ما این است که اگر سیاسیون به «خندوانه» بیایند یعنی ما با آنها بستهایم! در حالی که فکر میکنم همه باید به این برنامه بیایند و اگر قرار باشد ببندیم پس لابد باید با همه ببندیم. اصلا من که نمیتوانم سیاسیها را از کل این جامعه حذف کنم و بگویم کاری با شما ندارم؛ ضمن اینکه اتفاقا به نظرم خیلی جذاب است که مردم ببینند سیاسیون ما اهل خندهاند یا مثلا برای خود من جذاب است که یک آدم سیاسی بیاید، رو به رویم بنشیند و من از او بخواهم پنج ثانیه لبخند بزند و خود را قدری رها سازد. این خود یک تلنگر است، تلنگری فردی و اجتماعی.
مهمانان سفارشی در «خندوانه»؟!
بحث مهمانهای برنامه که وسط میآید این سوال را از رامبد جوان پرسیدیم که آیا پیش آمده مدیران صدا و سیما مهمانی را سفارش دهند تا در «خندوانه» حضور داشته باشد و او هم با صراحت پاسخ داد که «افرادی پیشنهاد شدند، اما هیچ وقت اصراری برای حضورشان نبود که اینها باید حتما به برنامه دعوت شوند؛ البته واقعیت این است که ما در یک شاخههایی مهمان کم میآوریم، ولی در کل گاهی از پیشنهادهایی که شده استفاده کردیم و گاهی هم نکردیم. جدا از موضوع سفارش مهمان، یکی از کسانی که به شدت دوست دارم به «خندوانه» بیاید آقای ظریف است که اخیرا با ایشان صحبت کردم ولی دلایلی داشتند که فعلا بهتر است به برنامه نیایند و من هم پذیرفتم، اما قول دادند که حتما بیایند.»
«خندوانه» که به صورت تولیدی از شبکه نسیم پخش میشود به گفتهی رامبد جوان قرار بوده اول زنده باشد، اما بنا به پیشنهاد عزتالله ضرغامی، رییس سابق صدا و سیما تصمیم گرفته میشود که حداقل 10 برنامه اول ضبطی پخش شود تا شرایط کار سنجیده شود و همین جاست که گروه متوجه میشوند پروژه آنقدر سنگین است که امکان پخش زنده آن وجود ندارد و به جز دیر آمدن برخی مهمانها، فشار کار به حدی است که گاهی باید وسط برنامه استراحت کرد.
البته او یادآور میشود که همین برنامهی یکساعتهای که هر شب روی آنتن میرود، در طول هفت ساعت ضبط میشود.
وی دربارهی پخش برنامه «خندوانه» از یکی از شبکههای سراسری به لحاظ اینکه در سراسر ایران به شبکههای دیجیتال دسترسی ندارند، گفت: جایگاه ما در شبکه نسیم درستتر است و همین الان خیلیها در سراسر ایران و حتی از کشورهای دیگر برنامه را میبینند. این خیلیها را هم با قطعیت میگویم، چون ما دو گروه داریم که به روستاهای دور از مرکز میروند، از سیستان و بلوچستان تا کردستان، خراسان شمالی و جنوبی و براساس آماری که داریم میدانم برنامه را تعداد زیادی از مردم تماشا میکنند.
و حالا جناب خان
اما یکی از جذابترین بخشهای فصل دوم «خندوانه» حضور عروسکی با لهجهی جنوبی است که برای خود به برندی تبدیل شده است. پیش از پرداختن به «جنابخان»، این سوال را از رامبد جوان پرسیدیم که آیا اصلا به بِرَندسازی در تلویزیون اعتقاد دارد؟
او در پاسخ ضمن تایید موضوع برندسازی در سیما بیان کرد: «در برنامههایی مثل «خندوانه» یا «نود» مجری، برند میشود چون میزبان برنامه است. در «خندوانه» اگر قرار بود یکسری آیتمهای مختلفی پخش شود میتوانستیم بگوییم که «جنابخان» جذابترین است ولی واقعیت این نیست، چون در این برنامه یک رامبدی وجود دارد که ممکن است دو سال دیگر کس دیگری جای او باشد، اما من برای «خندوانه» غیر از رامبد جوان فرد دیگری را نمیشناسم و اگر رامبد جوان را بردارید کل برنامه به هم میریزد، پس جنابخان یک جزء و آیتمی از برنامه است و این رامبد است که در تقابل با جنابخان ایجاد جذابیت میکند.»
این صراحت کلام جوان در برند بودن خودش در «خندوانه» این سوال را در پی داشت که پس با این حساب شائبهی کمرنگ شدن جنابخان به خاطر محبوبیت زیادتر، را رد میکند؟
وی با تاکید بر اینکه ماجرا اصلا این نیست، توضیح داد: «جناب خان با یک درام وارد برنامه میشود و این طور نیست که کلا حضور داشته باشد و با هم بداهه، حرف بزنیم. ما میخواهیم جناب خان همواره بالا بماند و یک ذره هم پایین نیاید. این مستلزم آن است که قصهها، درامها و موقعیتهای نمایشی جناب خان همیشه جذاب باشد و این چیزی نیست که هر روز بشود آن را انجام داد. ما نمیخواهیم جناب خان فراز و نشیب داشته باشد.»
وی افزود: «نمیگذاریم حضور همیشگی جناب خان برای مخاطب تبدیل به عادت شود، اگر او خیلی هم جذاب باشد بالاخره تبدیل به عادت میشود، در حالی که ما به دنبال این هستیم همیشه دل تماشاچی غنج بزند و منتظر دیدن جناب خان باشد. اصلا این قانون برنامهسازی است، چون مگر من چقدر امکانات ابزاری برای جذاب شدن برنامه دارم؟ آن هم وقتیکه حتی موسیقی زنده که قانون برنامههای زنده دنیاست را در اختیار ندارم؛ البته ابتدای برنامه یک گروه زنده موسیقی را در گوشهای از استودیو و به شکل فشرده جای داده بودیم که مبادا دیده شوند، اما وقتی دیدیم این کار جذابیتی ندارد، به این نتیجه رسیدیم که بودن یک ارکستر کوچک به آن شکل لزومی ندارد و آن را حذف کردیم.»
لزومی ندارد کسی بداند من چقدر پول میگیرم
در روزهای اخیر یکی دیگر از حرف و حدیثهایی که زیاد شنیده میشد درباره اسپانسر «خندوانه» و درآمدی بود که رامبد جوان از این برنامه به دست میآورد. حرف و حدیثهایی که بیشتر در شبکههای مجازی مطرح شد و کارگردان «خندوانه» را هم به واکنش واداشت.
او در این گفتوگو با اشاره به اینکه سال گذشته تلویزیون پول برنامه را داده و «خندوانه» در حال حاضر اسپانسر دارد، اظهار کرد: نکته مهم درباره این قضیه این است که اصولا اهل توضیح دادن درباره پس و پشت زندگیام به دیگران نیستم. لزومی ندارد کسی بداند من چقدر پول میگیرم و به نظرم این بخشی از آداب معاشرت و رفتار درست اجتماعی است که آدمها از هم نپرسند چهقدر پول درمیآوری. من جزو آدمهایی هستم که معقول پول درمیآورم و اصلا هم آدم ارزانی نیستم. ایده برنامه «خندوانه» از من بوده، کارگردانی و طراحی از من بوده، اسپانسر را هم من آوردم و تلاش کردم این پروژه بتواند سرپا بایستد؛ پس بدیهی است که نه تنها من بلکه کل گروه، به اندازه زحماتمان دستمزد متناسب بگیریم.»
وی همچنین اشاره کرد که «پیش از آغاز برنامه، هزینهها برآورد شده بود، اما با شروع کار مواردی پیش آمد که در برنامهریزیها گنجانده نشده بود، مثل مشکلات هماهنگی تماشاگرانی که به استودیو میآمدند یا وسیلهای که برای ایاب و ذهاب در اختیار آنها قرار میگرفت. مورد دیگر اضافه شدن بخشهای جدید به برنامه است که از ابتدا درنظر گرفته نشده بودند مثل استندآپ کمدینها یا تدارک و برگزاری مسابقه «خنداننده برتر».
جوان تاکید دارد که «کمدینهای برنامه هم دستمزد میگیرند؛ البته آنها دوستان من هستند ولی به هر حال کارشان همین است و باید دستمزد بگیرند.»
رامبد جوان در پایان این مصاحبه دربارهی مسابقهای که داخل استودیو با تماشاگران برگزار میشود و تصاویری که در تدوین مدام کات میشود و حس ناخوشایندی را برای بیننده ایجاد میکند، گفت: «مسابقه برنامه را کمرنگ کردهایم، اما یک تعهدی داریم و آن هم جایزه دادن به تماشاچی داخل استودیو است که جزو قرارهای میان ما، شبکه و اسپانسر برنامه است. در اینباره کلی فکر کردیم که چه مسابقهای میتوان در استودیو برگزار کرد که برای تماشاگر جذاب باشد و به این نتیجه رسیدیم که عمده چیزی که برای تماشاگر میتواند جذاب باشد اکت و حرکت است. اما هماهنگی و ایجاد فضای حرکتی با این میزان تماشاگر، بسیار دشوار است و کنترل این مسابقات وقت زیادی از برنامه میگیرد. به همین دلیل گاهی از جامپکات استفاده کردیم تا طولانی شدن برخی حرکات تماشاگر تلویزیون را اذیت نکند.»