یکی از دلایلی که کاخ سفید مدعی است اوباما به واسطه آن نتوانسته به وعده خود عمل کند دلیل مخالفت جمهوریخواهان و مسائل حقوقی تاکنون نتوانسته است به وعده انتخاباتی خود برای بستن این بازداشتگاه عمل کند.

زندان گوانتانامو پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ به آمریکا، در سال ۲۰۰۲ به دستور جورج بوش، رییس جمهوری سابق این کشور، در پایگاهی در خلیج گوانتانامو در جنوب شرق کوبا که در اجاره نیروی دریایی آمریکاست برپا شد تا زندانیانی که تابعیت آمریکایی نداشتند و در ارتباط با تروریسم در افغانستان و سایر نقاط جهان بازداشت می‌شدند، در آنجا نگهداری شوند.

از آنجایی که این زندانیان تابعیت آمریکا را ندارند مشمول قوانین قضایی آمریکا نظیر حق دسترسی به وکیل و تفهیم رسمی اتهام نیز نمی‌شوند و چون آمریکا آن‌ها را به عنوان «اسیر جنگی» نیز به رسمیت نمی‌شناسد بلکه این افراد در عملیات مبارزه با تروریسم دستگیر شده‌اند، از حقوق اسرای جنگی نیز برخوردار نیستند.

انتشار گزارش‌هایی مربوط به نحوه رفتار با زندانیان در گوانتانامو و بازجویی‌های خشن از شماری از آن‌ها باعث انتقادهای نهادهای مدافع حقوق بشر شد و باراک اوباما نیزدر جریان مبارزات انتخاباتی‌ خود وعده داد که در صورت پیروزی آن را تعطیل کند.

اوباما در سال ۲۰۰۹ پس از رسیدن به ریاست جمهوری دستور انجام تحقیقات درباره شیوه بازجویی‌ها در این بازداشتگاه را داد و برخی از این روش‌ها را مصداق شکنجه دانست و وعده داد که تا پایان سال ۲۰۱۰ با تعیین تکلیف زندانیان، آن را تعطیل کند و در ابتدای دوره ریاست جمهوری‌ اش نیز دستور تعطیلی آن را صادر کرد اما به علت مخالفت شدید جمهوریخواهان در کنگره تاکنون نتوانسته است آن را اجرا کند.

دولت اوباما طی این سال‌ها بر مبنای توافق‌هایی که با برخی کشور‌ها رسید، شماری از زندانیان گوانتانامو را به آن کشور‌ها بازگردانده است اما براساس گزارش خبرگزاری رویترز در مردادماه امسال هنوز ۱۱۶ زندانی در آنجا نگهداری می‌شدند.

اکنون نیز به گزارش رویترز، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به پرسش خبرنگاران که آیا تصور می‌کند اوباما بتواند تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری‌اش در سال ۲۰۱۷، زندان گوانتانامو را تعطیل کند، گفته است: «مسلما امکان موفقیت تا آن زمان» وجود دارد و آن‌ها همچنان درحال گفتگو با برخی کشور‌ها هستند تا برای انتقال ۵۳ زندانی که مشمول شرایط انتقال می‌شوند به توافق برسند و تا پایان سال جاری میلادی، حدود دو ماه دیگر، این کار انجام شود.

در یکی از تازه‌ترین موارد انتقال این گونه زندانیان، شاکر عامر، یک شهروند بریتانیایی سعودی الاصل در هشتم آبان ماه پس از ۱۳ سال زندانی بودن، از گوانتانامو به بریتانیا تحویل داده شد. او که ۴۶ سال دارد از سال ۲۰۰۲ در گوانتانامو زندانی بود اما رسما تفهیم اتهام نشده بود.

آمریکا گفته است که او از فرماندهان یک گروه از طالبان بوده و با اسامه بن لادن، رهبر القاعده نیز ملاقات کرده بود اما شاکر عامر این اتهام را رد کرده و می‌گوید که برای کارهای خیریه به افغانستان رفته بود.

شماری دیگر از زندانیان گوانتانامو نیز تاکنون از جمله، به افغانستان، مراکش، کانادا و فرانسه بازگردانده شده‌اند.