وی تصریح کرد: البته ممکن است چون ما یک کشور انقلابی هستیم و آرمان‌های متفاوتی داریم در این حوزه مؤلفه‌های اختصاصی نیز داشته باشیم اما نقاط مشترکی هم با دیگر کشورها داریم. برای مثال صیانت از منافع ملی توسط حکومت در کشورها مشترک است. البته ویژگی اختصاصی ما نیز می‌تواند خصوصیت جهانی باشد که یکی از عناصر قدرت ملی ماست.
لاریجانی در ادامه گفت: ما باید مقطع انقلابمان را با توجه به تصمیماتی که در حوزه فرهنگ و اجتماع و رفتار سیاسی داشته جداگانه بررسی کنیم اما برخی مطالعاتی که در این خصوص صورت گرفته حوزه اجتماعی و فرهنگی این مقطع را جداگانه بررسی نمی‌کند، در حالی که تأثیر آن کاملاً آشکار است.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اکثر آسیب‌های اجتماعی ما در مقطع انقلاب فروکش زیادی داشته و ما باید این موضوع را کالبدشکافی کنیم چرا که این دستاورد بزرگی است و می‌توانیم از آن بهره بگیریم. مطالعات در بررسی این مقطع به ما گرا می‌دهد تا چگونه از این تجربه استفاده کنیم.
رئیس قوه مقننه با اشاره به حوزه فرهنگ در استحکام ساخت درونی قدرت، گفت: تشخص یک جامعه به حوزه فرهنگی و سابقه تاریخی آن جامعه است. ما برای جامعه چه یک روح جمعی قائل باشیم یا خیر باید بپذیریم که جامعه هم تشخص دارد و مردم با این تشخص زندگی می‌کنند، این تشخص فرهنگ و عرفیات اجتماعی است.
وی با بیان اینکه در حوزه فرهنگ در عین داشتن نقاط برجسته چالش‌هایی نیز داریم، گفت: در فرهنگ ما تفکر دینی به بار نشسته و خیلی از مناسبات اجتماعی ما تحت تأثیر آن است اما در فهم برخی مسائل تغییراتی مشاهده شده، برای مثال مقام معظم رهبری نکته‌ای را درباره تهاجم فرهنگی بیان کردند در حین اینکه مراودات فرهنگی نیز همیشه بوده است.
لاریجانی اضافه کرد: در زمان رضاشاه مسئله کشف حجاب بود که بی‌تأثیر هم نبود اما با زحمت علما جلوی این موضوع گرفته شد بعد هم پسر رضاشاه همین شرایط دین‌گریزی را دنبال کرد که بی‌تأثیر نبود. در حقیقت باید به این نکته توجه کنیم که ما یک امر ثابت را بررسی نمی‌کنیم بلکه یک امر سیال را بررسی می‌کنیم. در حوزه فرهنگ با این پدیده مواجه هستیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بیست سؤالی که مقام معظم رهبری در سفری که به خراسان شمالی داشتند و در حوزه سبک زندگی بیان کردند، گفت: اگر ما می‌خواهیم استحکام ساخت درونی خود را تقویت کنیم باید بدانیم بخش فرهنگ یک رکن مهم است و باید به اشکالاتمان توجه و برای آن راهکار داشته باشیم البته در حوزه فرهنگ راهکارهای بخشنامه‌ای و دستوری وجود ندارد. راهکارها در این حوزه زمان‌بر است و زحمت دارد.
رئیس قوه مقننه در ادامه تصریح کرد: برای کشورهایی که سابقه تمدنی دارند برخی عرفیات جا افتاده که تغییر آن به سادگی ممکن نیست.در تغییرات اجتماعی و صیانت از موضع فرهنگ موضوع امر به معروف و نهی از منکر مهم است که البته در جامعه ما از آن غفلت شده است.
وی ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر یک عامل صیانت‌بخش و بهترین روش برای ایجاد رفتار سالم در جامعه است. امر به معروف و نهی از منکر وظیفه شرعی ماست که در قانون اساسی هم آمده اما ما از آن غفلت داریم یا گاهی خجالت می‌کشیم در مورد آن صحبت کنیم. این موضوع یک مسئله هم‌سرنوشتی در روابط اجتماعی است. باید این موضوع در فرهنگ عمومی ما باشد و نباید حتماً در این مسئله منتظر دستگاه‌های دولتی باشیم.
لاریجانی با بیان اینکه امر به معروف و نهی از منکر صیانت‌بخش فرهنگ است، گفت: اینکه یک بعد قیام امام حسین(ع) امر به معروف و نهی از منکر بود، نشان‌دهنده عظمت موضوع است که در جامعه ما مورد غفلت قرار گرفته است. امر به معروف و نهی از منکر در کشور القای هم‌سرنوشتی می‌کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: رسانه‌ها و بزرگان کشور باید این موضوع را درست مطرح کنند تا جامعه احساس کند این موضوع یک مسئله ارتقاء بخش است.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه برخی ریشه‌های آسیب‌های اجتماعی ما به قبل از انقلاب و برخی به پس از انقلاب بر می‌گردد، گفت: برای مثال آمار طلاق در کشورمان زیاد شده است و روند آن صعودی است. ممکن است ریشه‌های مختلفی داشته باشد اما روند آن، روند صعودی است که برای جامعه ما علامت مثبتی نیست، یا مسئله اعتیاد که در جامعه ما روند رو به رشدی دارد. اگر ما بخواهیم در نگاه کلی از آسیب‌های اجتماعی معدل بگیریم، روند رو به رشد دارد که این دارای اشکال است.
وی تصریح کرد: آسیب‌های اجتماعی خود را زود بروز نمی‌دهند اما مثل خوره هستند که بر ساخت قدرت درونی تأثیر می‌گذارند. ما باید بدانیم روابط خانوادگی بر اساس عواطف است اما در جامعه رابطه اجتماعی و قراردادی وجود دارد که یک احساس هم‌سرنوشتی را در بر می‌گیرد که اگر این ابعاد را ارتقاء دهیم همبستگی اجتماعی افزایش پیدا می‌کند.
لاریجانی در ادامه سخنان خود با اشاره به حوزه اقتصاد در ساخت درونی قدرت اظهار داشت: ما در حوزه اقتصاد چالش‌های متعددی داریم، ما در یک ارزیابی کلی بعد از انقلاب رشد اقتصادیمان متوسط 3 درصد بوده است، وضعیت بیکاری 12 درصد و نرخ تورم حدود 20درصد بوده است که این وضعیت نشان می‌دهد ساختار اقتصادی ما مشکل دارد. البته در این دوره جنگ، تحریم و مدیریت‌های مختلفی هم بوده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: این معدل برای کشوری که می‌خواهد جهش داشته باشد رشد جالبی نیست. ما نمی‌توانیم بگویید ساختار قدرت ملی ما قوی است اما اقتصاد ما ناتوان است.
رئیس قوه مقننه در ادامه با اشاره به سخنی از شهید مطهری مبنی بر اینکه اگر جامعه‌ای از اقتصاد سالم برخوردار نباشد نمی‌تواند به آرمان‌های متعالی اسلامی دست یابد، گفت: باید این سخن شهید مطهری را با طلا نوشت. چرا که اگر اقتصاد ما سالم نباشد نمی‌توانیم به آرمان‌هایمان دست یابیم. اقتصاد سالم اقتصاد زاینده و مبلغ است و به تعبیر مقام معظم رهبری درون‌زا و برون‌گرا است.
وی در ادامه گفت: درست است که ما رشد اقتصادی داشتیم اما کشورهای دیگر هم رشد داشتند و ما باید در مسابقه اقتصادی با دیگر کشورها خود را بسنجیم. البته در حوزه اقتصاد گرایشات سوسیالیستی در افکارمان نشسته و باورمان شده که این روش خوب است و نمی‌توانیم از آن فرار کنیم.
لاریجانی با اشاره به اصل 44 قانون اساسی مبنی بر خصوصی‌سازی گفت: شما به اصل 44 نگاه کنید که چگونه اجرا شد. مقصود مردمی شدن بود، آیا این امر تحقق یافت؟ شرکتی از وزارتخانه‌ای به وزارتخانه دیگری داده شد، کجای این خصوصی‌سازی است؟ اصل 44 این بود که بخشی را به حوزه خصوصی واگذار کنیم تا رقابت جدی به وجود بیاید.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: ما فکر می‌کنیم اگر شرکت‌های مهم در کشور به وجود بیاید سرمایه‌داری به وجود آمده و ما را از مسیر اصلی جدا می‌کند ،این در حالی است که اشکال ما این است که شرکت‌های توانمند نداریم. ما در عراق نقش مهمی در به وجود آوردن مردم‌سالاری داشتیم اما سهم اقتصادی آن را بیشتر از ما کشورهای دیگر بردند. مقام معظم رهبری فرمودند اقتصاد ما باید دست مردم باشد و این مثل جهاد می‌ماند. حال آیا ما این احساس را داریم که اگر کسی به اقتصاد وارد می‌شود جهادگر است؟ البته فضا هم اجازه نمی‌دهد چنین کاری صورت گیرد که تغییر رویکرد می‌خواهد.
رئیس قوه مقننه مشکل دیگر اقتصاد را وضعیت بوروکراسی سنگین کشور عنوان کرد و گفت: هیچ دولتی هم زیر بار تعدیل این وضعیت نمی‌رود. ما در رتبه تسهیل فضای کسب و کار در رتبه 120 قرار داریم و وقتی سرمایه‌گذاری چنین رتبه ما را می‌بیند انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری پیدا نمی‌کند.
وی در ادامه با بیان اینکه باید برای صادرات مشوق وجود داشته باشد، گفت: برخی قوانین که در همین یکی دو سال اخیر برای تسهیل فضای کسب و کار تصویب شد هنوز اجرا نشده است. ما 400 هزار میلیارد تومان پروژه کلنگ‌زده داریم که کار غلطی بود. حال ما در بودجه سال قبل و امثال به دولت اجازه واگذاری این موارد را دادیم اما تا امروز این کارها صورت نگرفته است.
لاریجانی در ادامه پیرامون چرایی وجود رکود در اقتصاد کشور گفت: رکود به این خاطر در اقتصاد وجود دارد که ما نمی‌توانیم پول را به تولید منتقل کنیم. 800 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور است همین بسته‌ای که دولت برای خودرو ارائه کرد که فکر می‌کردند 3 تا 4 ماه طول بکشد اما 6 روزه تمام شد و نشان می‌دهد نقدینگی وجود دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بدهی‌های دولت به بخش خصوصی گفت: یکی از وزارتخانه‌ها گفت که تنها ما به بخش خصوصی 30 هزار میلیارد تومان بدهی داریم. وقتی دولت این پول را ندهد چگونه بخش خصوصی راه خود را برود این حوزه تضمین‌ها و ساماندهی قوی می‌خواهد.
رئیس قوه مقننه با اشاره به لزوم وجود مقررات ثابت درازمدت در بخش اقتصادی گفت: این وضعیت باعث می‌شود بخش خصوصی مطمئن شود که تغییرات فوری به وجود نمی‌آید و مقررات جدید وضع نمی‌شود. باید در قوانین ثبات وجود داشته باشد.
وی در ادامه با بیان اینکه مشکل اقتصاد ما ساختارهای اقتصادی است گفت: دولت باید کوچک شود ما تحمل دولت به این وسیعی را نداریم. افتخاری برای دولت قبل نبود که 500هزار نفر را جذب دستگاه‌های دولتی کرد. این کار اشتباه و خلاف قانون بود. الآن هم کسی آن را تعدیل نمی‌کند.
لاریجانی در ادامه پیرامون مردم‌سالاری در نظام جمهوری اسلامی گفت: مردم‌سالاری برای ما ثبات ایجاد می‌کند، یکی از عناصر قدرت ماست و موقعیت ما در منطقه نیز بر اساس همین مؤلفه است اما مردم‌سالاری برای اینکه در راه مناسب قرار گیرد باید ساماندهی خود را داشته باشد وگرنه فریبکاری در آن به وجود می‌آید.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر در ساختار دموکراسی چارچوبی نباشد که نخبگان جامعه را هدایت کنند افراد دیگری می‌توانند سوءاستفاده کنند. عده‌ای این پز را می‌دهند که ما کاری به تشکیلات نداریم بلکه به متن کار داریم. این حرف عوام فریبانه است، هر حوزه‌ای منطق خود را دارد. در حوزه دانشگاه نمی‌توانیم از منطق سیاست صحبت کنیم بلکه منطق دانشگاه عقلانیت و علم است.
رئیس قوه مقننه خاطرنشان کرد: اگر فرمت دموکراسی را در نظر می‌گیرید باید سازوکار دموکراسی را هم قبول کنید. سازوکاری که در آن بهترین تصمیمات گرفته شود. تشکیلات می‌خواهد برای این کار آبرو بگذارد و کار بلند مدت انجام دهد. اما ممکن است افرادی با یک حرف‌هایی رأی بیاورند و بعد نتوانند انجام دهند و بروند و کسی هم نتواند آنها را تعقیب کند اما تشکیلات آبروی خود را برای یک فردی که پپولیستی صحبت کند، نمی‌گذارد. یک ادب سیاسی حاکم می‌شود و این حسن جامعه است.
وی افزود: وقتی این تشکیلات رشد پیدا نکند افراد با نگاه موقت به جامعه می‌نگرند. اگر ساختاری باشد نخبگانی در آن هستند که برای مثال می‌گویند باید جراحی در حوزه‌ای از کشور صورت گیرد.
لاریجانی با بیان اینکه در بخش‌هایی از اقتصاد کشور جراحی می‌خواهیم، گفت: آنجایی که رأی جمع کن هست افراد مسابقه می‌گذارند اما اگر به جراحی نیاز باشد احتیاط می‌کنند. همانطور که گفتم در بخش‌هایی از اقتصاد کشور جراحی می‌خواهیم. احتیاج به یک ساماندهی داریم تا انسجامی برای این جراحی‌ها به وجود بیاید.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با کامل ندانستن این سخن که چون رهبری حرف آخر را می‌زند می‌توانیم از این طریق جامعه را منسجم کنیم، گفت: مقام معظم رهبری حتماً عنصر انسجام‌بخش در جامعه ما است اما همه جا نباید از این ظرفیت استفاده کرد. عقول جامعه باید آنقدر رشد کرده باشند تا خودشان در راستای انسجام جامعه اقدام کنند. البته برخی موضوعات مانند مسئله هسته‌ای و موضوعات منطقه به گونه‌ای است که باید مقام معظم رهبری خط دهند. اما این حسن نیست که ما در همه جا از این ظرفیت استفاده کنیم.
