اکنون
مقالات و کتاب های زیادی نوشته شده است که استرس های داخلی و خارجی در
عربستان را افشا می کند. گرچه هیچ کدام مانند هالیدی، سقوط قریب الوقوع
رژیم این کشور را پیش بینی نمی کنند؛ اما موضوعی را به تصویر می کشند که
برای این خاندان به شدت نگران کننده است آن هم زمانی که قیمت نفت به 40
دلار برای هر بشکه کاهش یافته است.
پاول
آرتز، استاد رشته روابط بین الملل دانشگاه آمستردام و کارولین رولانتزی،
روزنامه نگار و ویراستار بخش خاورمیانه در روزنامه هلندی هندلزبلات کتابی
با نام عربستان: پادشاهی در خطر نوشتند. آنها در این کتاب اطلاعات کافی در
زمینه های نفت، آموزش و پرورش، بمب ساعتی جمعیت عربستان (با شصت درصد از
جمعیتی که زیر 30 سال هستند)، انفجار دیجیتال رسانه های اجتماعی و شمشیر دو
لبه اسلام که موجب انتقاد برخی از روحانیون از این رژیم شده است.
مداوی
الرشید، تاریخ نگار و مردم شناس در مدرسه اقتصاد لندن، نیز کتابی با نام
مدرنیست های پنهان: مبارزه بر سر عقاید سیاسی الهی در عربستان نوشته است.
در
ادامه این مقاله آمده است: با وجود همه تلاش های عربستان برای دور ماندن
از اقدامات جنایتکارانه "جهادی ها" در لندن، مادرید یا پاریس، بی تردید می
توان گفت که فرهنگ ترور و نبود تحمل مذهبی، که آل سعود را به قدرت رساند،
شباهت هایی با ارزش های القاعده، داعش و گروه های وابسته به آنها دارد.
به
گفته آرتز و رولانتز، پیش از طوفان انتقادها که پس از مشخص شدن سعودی بودن
ترویست های حملات یازدهم سپتامبر ایجاد شد، کتاب های درسی در کلاس های
مذهبی، نفرت از کفار و مخالفان را ترویج می داد و فضایی برای فعالیت های
تروریستی ایجاد می کرد.
این
نشریه انگلیس در ادامه نوشت: اگر نگاهی به پیشینه داعش و القاعده بیندازیم
می بینیم که اندیشه تروریستی آنها ریشه درعربستان دارد. حتی داعش پس از
تصرف موصل و رقه در عراق، کتاب های مدارس عربستان را برای تدریس انتخاب
کرد.
اما
تغییرات خوبی نیز در حال روی دادن است. حدود دویست هزار جوان سعودی با
بورسیه ملک عبدالله در خارج از این کشور تحصیل کرده اند، 45 هزار نفر از
تاسیس بزرگترین دانشگاه مخصوص زنان در جهان از سال 2011 تا کنون بهره مند
شده اند. اما برای تغییر فرهنگ ضد زن در عربستان که هنوز به زنان اجازه
رانندگی نمی دهد، زمان زیادی لازم است.
اکنون
این سوال مطرح است که آیا اصلاحات ناچیزی که ملک عبدالله انجام داده است
آغازی برای پایان این رژیم است؟ به گفته آرتز و رولانتز، کثرت گرایی سیاسی
که در عربستان ایجاد شده است ممکن است این حکومت پادشاهی را به خطر
بیاندازد آن هم در زمانی که جنگ های فرقه ای در سوریه و یمن در حال روی
دادن است.