گفته ميشود که داعش از نرم افزار پيام رسان تلگرام به عنوان يک بستر امن به اندازه اي بسيار زياد در راستاي هدايت و انجام عمليات تروريستي خود بهره ميگيرد. اما اين تنها يکي از نرم افزارها و ابزارهاي مورد استفاده اين گروه است و سوال اساسي اين است که ابزارهاي ديگر مورد استفاده اين گروه شامل چه دسته و عناويني هستند؟

محققان در موسسه پژوهشي-نظامي West Point در مورد اين سوال پاسخ هاي قابل تاملي ارائه کرده اند. اين محققان موفق به دسترسي به يکي از راهنما هاي امنيتي عملياتي داعش شده اند که در بر دارنده توصيه ها در استفاده از سرويس ها و نرم افزارهاي مختلف و همچنين سياست هاي امنيتي در به کار گيري اين ابزارها است.

اولين نکته در اين است که تروريست هاي داعش در اين راهنما، به شدت توصيه به استفاده از شبکه Tor به عنوان يک بستر امن براي وب گردي، سيستم عامل Tails به عنوان امن ترين سيستم عامل، تلگرام به عنوان مناسب ترين پيام رسان براي ارتباط امن، و همچنين نرم افزارهاي پيام رسان ديگر نظير iMessage و FireChat شده اند.

همچنين در اين راهنماي امنيتي به اعضاي اين گروه تروريستي پيشنهاد شده است که از گوشي هاي هوشمند امن نظير BlackPhone ساخت Silent Circle شده اند و هشدار داده شده است که تحت هيچ شرايطي از سرويس ها و نرم افزارهايي که مکان جغرافيايي آنها را مشخص ميسازد استفاده نکنند. يکي از نکات جالب در اين راهنما اين است که استفاده از Dropbox به دليل دسترسي اطلاعاتي حکومت ايالات متحده به محتواي اطلاعات آن – در صورت نياز – ممنوع شده است.

اين راهنماي امنيتي همچنين برخي افسانه ها در مورد اين گروه را نا مربوط ميکند. براي مثال در اين راهنماي امنيتي در مورد استفاده از کنسول پلي استيشن براي چت بين اعضا – آنگونه که در حملات پاريس شايعه شده است – هيچ اشاره اي وجود ندارد. همچنين بر خلاف آنچه ايالات متحده عنوان ميکند مبني بر اين که WhatsApp يک ريسک امنيتي است، داعش به شدت در استفاده از اين نرم افزار پرهيز دارد که دليل اصلي آن خلل و فرج هاي امنيتي در رمزنگاري آن است.

همه اين نرم افزارها و ابزارها براي همه ما آشنا هستند. اغلب اينها نرم افزارهايي هستند که برخي از کاربران براي جلوگيري از جاسوسي و سرقت اطلاعات از آنها به شکل روزانه بهره ميگيرند. موضوعي که ميتواند جايگاه رمزنگاري براي کاربران را به شدت به خطر اندازد. داعش با استفاده از اين ابزارها اکنون موفق به مخفي نگاه داشتن هويت و موقعيت افراد و عمليات خود شده است.

البته همانند هميشه خطاهاي انساني نيز در عمليات اين گروه وجود دارد و براي مثال در حملات پاريس هدايت بخشي از عمليات با اسم ام اس و همچنين به جاي گذاشتن يک گوشي هوشمند سالم براي پليس نشان ميدهد که اعضاي اين گروه نيز هميشه از دستور العمل ها و راهنمايي هاي امنيتي پيروي نميکنند و اين خود جاي خرسندي دارد.

اما واقعيت اين است که نحوه استفاده متفاوت داعش از تکنولوژي مهمترين نکته اي است که بايد مورد توجه دولت ها و کارشناسان امنيتي باشد. به ويژه آنکه استفاده نامشروع داعش از اين ابزارها ميتواند بهانه اي بسيار خوب براي حکومت هاي غربي در راستاي افزايش جاسوسي و شکنندگي بيشتر امنيت در نرم افزارهاي مورد استفاده کاربران باشد.