اما آیا همه گروه‌هایی که از سوی عربستان دعوت شده‌اند، معارض محسوب می‌شوند و تروریست نیستند؟ فارغ از برخی گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی خوش‌نام‌تر همچون هیئت التنسیق که هرگونه اعتراض مسلحانه و مداخله خارجی را رد کرده و البته اسد را هم دیکتاتور می‌نامد و بر رفتن او اصرار دارد، گروه‌های مهم دیگری چون ائتلاف ملی معارضان نیز در این نشست حضور جدی دارند. اما علاوه بر این گروه‌ها، برخی گروه‌های نظامی هم به نشست دعوت شده‌اند که محل بحث است.

در کنار جیش الاسلام، گروه احرار الشام هم به این نشست دعوت شده که به نظر می‌رسد نسبتی با گروه‌های معارض نداشته باشد و آشکارا یک گروه تروریستی محسوب شود.

احرار الشام در سال ۲۰۱۱ تاسیس و یکی از اصلی‌ترین گروه‌های مسلح مخالف اسد محسوب می‌شود. این گروه که یکی از نیرومندترین اعضای جبهة الاسلامیة بود، در کنار جبهه النصره از اصلی‌ترین اعضای ائتلافی محسوب می‌شود که جیش الفتح نامیده شده است.

جیش‌الفتح با هماهنگی قطر، ترکیه و عربستان در مارس گذشته و دقیقا یک روز پس از حمله سعودی به یمن اعلام موجودیت کرد که این هم‌زمانی می‌تواند بیان‌گر پیوستگی برخی معادلات منطقه باشد. جیش‌الفتح توانست در مدت کوتاهی شهر ادلب مرکز استان ادلب را اشغال کند. سرعت و قدرت در پیشروی جیش‌الفتح که البته با برخی ضعف‌های اساسی ارتش سوریه همراه بود، معادلات میدانی را به ضرر دولت و ارتش سوریه تغییر داد. تجربه موفق جیش الفتح البته باعث شد تا نام گروه احرار الشام در کنار جبهه النصره قرار بگیرد که همواره از سوی غرب به عنوان یک گروه تروریستی معرفی شده است. این مساله در کنار افزایش قدرت میدانی، چهره احرار الشام را تا حدی مخدوش ساخت.

اواسط تیرماه امسال، روزنامه واشنگتن پست مقاله‌ای از لبیب النحاس منتشر کرد و او را به عنوان مسئول روابط خارجی گروه احرار الشام معرفی کرد. النحاس در این مقاله به سیاست خارجی اوباما در سوریه حمله کرد. البته این همه حرف او نبود. اصلی‌ترین بخش از مقاله او این بود: «دولت آمریکا برای توجیه عدم حمایت از برخی گروه‌ها در سوریه عبارت "میانه‌رو” را بکار می‌برد و به این ترتیب بسیاری از گروه‌های مخالف از جمله احرار الشام را از حمایت خود مستثنی کرده است. احرار الشام به غلط به ارتباط نزدیک با القاعده متهم شده و توسط دولت اوباما به ناحق مورد تهمت قرار گرفته است.» او ادامه داده بود: «آمریکا باید کوته‌نظری خود را در قبال سوریه کنار بگذارد و جریان مشروع اپوزیسیون سوریه چون احرار الشام را به رسمیت بشناسد.»

النحاس در حالی که همسویی با القاعده را یک تهمت ناروا معرفی می‌کرد که گروه احرار الشام در جیش الفتح و کنار جبهه النصره (شاخه سوری القاعده) ایستاده است.

اما نکته قابل تامل این‌جاست که احرار الشام حالا به نشست معارضان در عربستان دعوت شده و شخصی هم که از سوی این گروه به ریاض رفته، دقیقا لبیب النحاس است؛ کسی که دیروز از آمریکا گلایه می‌کرد که چرا او را میانه‌رو نمی‌داند و چرا تروریست می‌شماردش، حالا به عنوان نماینده احرار الشام به ریاض رفته تا در قامت یک گروه معارض میانه‌رو، سهمی در یکپارچه‌سازی نظرات معارضان برای مذاکره با دولت اسد داشته باشد. این در حالی است که عربستان حاضر نشده حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) به رهبری صالح مسلم را به نشست دعوت کند؛ حزبی که مورد حمایت آشکارا آمریکا و حتی روسیه است و بشار اسد هم در گفتگوی چندی قبل خود با ساندی‌تایمز آن‌ها را شهروندان سوری معرفی کرد که مورد حمایت ارتش هستند.

به نظر می‌رسد با توجه به این‌که تمییز دادن گروه‌های معارض از گروه‌های تروریستی صرفا بر اساس منافع بازیگران بحران سوریه صورت می‌گیرد، باید منتظر یک اختلاف‌نظر میان دو طرف بحران بود، هرچند امکان عبور از مواضع اعلامی برای دستیابی به یک اشتراک‌نظر حداقلی محتمل است.

منبع: رصد