دانایی‌فر در ابتدای مصاحبه با روزنامه عراقی «الصباح الجدید» از طرف جمهوری اسلامی ایران از دولت و ملت عراق برای میزبانی و استقبال گرم از زائران ایرانی و خارجی اربعین حسینی (ع)، تشکر کرد و گفت که این مناسبت، فرصتی برای بیان برادری حقیقی میان مردم ایرات و عراق بود.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما از هیچ تلاشی برای پاسخ‌ به درخواست‌های دولت عراق دریغ نمی‌کنیم و هیچ گاه در حمایت‌های نظامی به بغداد در همه زمینه‌ها از جمله آموزش، اعزام مستشاران و حتی تسلیح دریغ نخواهیم کرد.

مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌آید:

س: موضع تهران در قبال اصلاحات اخیر نخست وزیر عراق چیست؟

دانایی‌فر: روند اصلاحات در کشور قطعا یک اقدام خوب و مناسب در همه جوامع است و هر اصلاحاتی موجب ثبات دولت و جامعه می‌شود. پیشرفت ملت‌ها و جوامع نیز ارتباط شدیدی با روند اصلاحات دارند لذا در واقع با اصلاحات، انگیزه‌ای حقیقی برای پیشرفت به سوی جلو خواهد بود. دیدگاه ما به عنوان همسایه ایران نیز در قبال این اقدام العبادی مثبت است و ما از دولت عراق در این راستا حمایت می‌کنیم و برای این حمایت و انتقال تجارب خود در این زمینه، اعلام آمادگی کرده‌ایم.

س: گفته‌می شود جمهوری اسلامی ایران از یک طرف علیه طرف دیگر درعراق حمایت می کند، نظر شما در این‌باره چیست؟

دانایی فر: ما روابط حسنه‌ای با کلیه طرف‌ها سنی، شیعی، عرب یا کرد در عراق داریم. بله این درست است که در سطح این روابط اختلاف‌هایی وجود دارد اما ما با تمامی طرف‌ها در عراق، در یک فاصله قرار می‌گیریم. اما اگر کسی از ما دوری می‌کند، ما برای او احترام قائلیم و این حق را به آن طرف می‌دهیم که از ما فاصله بگیرد و از او تقدیر هم می‌کنیم ما با این مسئله هیچ مخالفتی نمی‌کنیم. تاکید می‌کنم که ما با همه یک فاصله را رعایت می‌کنیم.

س: آیا شما از دولت «حیدر العبادی» حمایت می‌کنید در حالی که برخی طرف‌های شیعی در عراق وی را برای اداره صحیح پرونده عراق، ناتوان تشخیص می‌دهند؟

دانایی فر: این مسئله کاملا داخلی است و ما نمی‌توانیم در آن دخالت کنیم. در هر کشوری دیدگاه‌های مثبت و منفی در قبال عملکرد دولت آن کشور وجود دارد. اما ما به عنوان کشور همسایه که دارای روابط تاریخی و برادری با عراق هستیم، نمی‌توانیم در این امر دخالت کنیم و این مسئله به ملت عراق مربوط می‌شود.

س:ایران در استانه رفع تحریم‌های اقتصادی است آیا این مسئله موجب می‌شود که ما شاهد همکاری‌های اقتصادی بیشتر با عراق باشیم؟ به ویژه که عراق اکنون در وضعیت اقتصادی بی ثباتی قرار دارد؟

دانایی‌فر: پیش از رفع تحریم‌ها نیز روابط اقتصادی ما با عراق بسیار خوب بود و ما 1200 کیلووات برق به عراق صادر کرده‌ایم و این مسئله به 5 سال پیش باز‌می‌گردد. ما تا زمانیکه عراق به برق نیاز داشته باشد و حتی در سطح تولیدات نفتی با این کشور همکاری می‌کنیم و تمام امکانات خود را در اختیار عراق قرار می‌دهیم. ما نخستین کشوری بودیم که در عراق کارخانه مونتاژ خودرو احداث کردیم این در حالی بود که سایر کشورها در جهان به دلیل اوضاع امنیتی در عراق، از این پروژه اجتناب می‌ورزیدند اما ما از هیچ چیز نترسیدیم و از اقتصاد عراق به رغم تمامی دشواریها و شرایط خاص، حمایت کردیم. ما با دیدگاهی مثبت به اقتصاد عراق می‌نگریم و همچنان از آن حمایت می‌کنیم. لذا بعد از رفع تحریم‌ها نیز روابط اقتصادی ما در تمامی زمینه‌ها تقویت خواهد شد. حتی در سایه تحریم‌های اقتصادی ما از جمله کشورهایی بودیم که هیج بدهی و وام خراجی نداشت و 100 میلیارد دلار پول بلوکه شده داشت. 

س: در جنگ عراق با تروریسم نمی‌توان نقش ایران در حمایت از بغداد را منکر شد آیا حمایت ایران از ارتش عراق بیشتر خواهد شد؟

دانایی‌فر: ما از هیچ چیز در کمک به عراق و آنچه که دولت این کشور از ما خواست، دریغ نکردیم. در حمایت نظامی از عراق در تمامی زمینه‌ها مانند آموزش نیروهای عراقی و تجهیز آنها یا در اختیار گذاشتن مستشاران نظامی خود نیز تاخیر نخواهیم کرد.

س: آیا دولت عراق در شرایط کنونی که درگیر آزادسازی شهرهای عراقی از داعش است، از ایران درخواست کمک کرده است؟

دانایی‌فر: در شرایط کنونی، عراق از ما کمک نخواسته است و روند حمایت ما از عراق همچنان در چارچوب‌های پیشین ادامه دارد.

س: یک ائتلاف چهارجانبه میان ایران، عراق، روسیه و سوریه وجود دارد. این ائتلاف با چه چالشهایی مواجه است به ویژه که پیش بینی می‌شود، جنگ جهانی سوم در منطقه کلید بخورد؟

دانایی فر: نمی‌توان گفت که اکنون، ائتلافی وجود دارد. در واقع اکنون یک کمیته مشترک برای همکاری و تبادل اطلاعات ایجاد شده است اما شرایطی که منطقه در آینده نزدیک شاهد آن خواهد بود، می‌تواند این کمیته را به یک ائتلاف تبدیل کند. مهمترین چیز، اکنون مبارزه با داعش است. در مقابل نیز، یک ائتلاف متشکل از 40 کشور برای مبارزه با داعش تشکیل شده است اما ما شاهد هیچ جدیت عملی در مبارزه با داعش نبودیم و ما به این مسئله شک داریم و دلایلی برای اثبات عدم جدیت این ائتلاف برای مبارزه با این سازمان جنایتکار داریم.

س: برخی می‌گویند که این درگیری در منطقه یک درگیری طائفه‌ای و مذهبی است. نظر شما چیست؟

دانایی‌فر: من این سخن را تایید نمی‌کنم. آیا آنچه که در لیبی روی می‌دهد، درگیری مذهبی میان شیعه و سنی است؟ جنگ در سوریه نیز جنگ شیعی و سنی است؟ آیا انچا در مصر و تونس روی می‌دهد، درگیری طائفه‌ای است. قطعا این درگیری‌ها طائفه‌ای و مذهبی نیستند. آیا جنگ داعش با کردها برای این است که آنها شیعه هستند؟ نه بلکه برای این است که کردها نیز مسلمان سنی هستند. بیشترین کسانی که از جنایات داعش و جبهة النصره متضرر شده‌اند، اهل سنت هستند.‌آیا اکنون شهرها مناطق اهل سنت از سوی داعش،جبهة النصره و سازمانهای تندرو تخریب نمی‌شوند؟ دقت کنید که اصطلاح جنگ طائفه‌ای از سوی غربی‌ها استفاده می‌شود و آنها از این مسئله به دنبال اهداف خود هستند.  آنها می‌خواهند، آنگونه که خود ادعا می‌کنند، میان سنی‌ها و شیعیان در منطقه توازن قوا ایجاد کنند. حقیقت این است که شیعیان و اهل سنت نیازی به این توازن ندارند و آنها به طور مسالمت‌آمیز در هر منطقه‌ای زندگی می‌کنند و ما از این مرحله عبور کرده‌ایم. ما اکنون با مرحله اسلام افراطی مواجهیم. آیا عملیات‌های تروریستی که در پاریس و آمریکا انجام شد را سنی‌ها یا شیعیان انجام دادند؟..خیر. آنها تندروهایی هستند که به داعش وابسته‌اند و هیچ ارتباطی با اسلام با دو بخش سنی و شیعی ندارند. حتی برخی درگیری‌ها در مناطق غربی مانند چین، قفقاز و چچن، مربوط به درگیری‌های سنی و شیعی است؟ خیر. مشکل اصلی افراطی‌گری است که هیچ ارتباطی با تعالیم عالی حضرت محمد (ص) ندارند اما برخی تلاش دارند این مسئله را القاء کنند، که این یک درگیری شیعی – سنی است.

س: اما برخی کشورهای سنی از این جنبش‌های افراطی به بهانه هراس از توسعه‌طلبی ایران در منطقه حمایت می‌کنند؟

دانایی‌فر: این سخن پیش از این مطرح شده بود. اما با وجود شاهد مثالهایی جعلی بودن این مسائل اثبات شده و ما از این کلام عبور کرده‌ایم. آیا توسعه‌طلبی ترکیه در اراضی عراقی، ربطی به ایران دارد؟

س: همان‌طور که شما گفتید یک کمیته چهارجانبه میان ایران، روسیه، عراق و سوریه برای تبادل اطلاعات در جنگ با داعش، وجود دارد تا در جنگ با داعش با یکدیگر تبادل اطلاعات کنند. در مقابل نیز ائتلافی عربی و غربی برای مبارزه با داعش وجود دارد. دشمن واحدی پیش روی هر دو است اما در تحوه برخورد با آن، اختلاف وجود دارد. چرا به نظر شما، طرف اول در مقابل طرف دوم، جدیت بیشتری برای مبارزه با داعش دارد؟

دانایی‌فر: پیش از آنکه بگویم ائتلاف غربی در مبارزه با داعش جدی نیست و ما تردید‌های زیادی در این زمینه داریم، باید بگویم که ملاحظه کنید زمانی که داعش خلبان اسیر اردنی را در آتش سوزاند، واکنش اردن بسیار شدید بود و بسیاری از مواضع داعش را بمباران کرد و خسارات زیادی به آن وارد کرد. این امر نشان داد که می‌توان با بمباران هوایی، خسارات بیشتری به داعش وارد کرد. اکنون نیز عملکرد روسیه در سوریه نشان داد که بمباران هوایی می‌تواند شدیدتر باشد و داعش را با شکست مواجه سازد اما این سوال برای ما بی‌پاسخ مانده که چرا، عملکرد آمریکا علیه داعش در عراق، چنین نیست این در حالی است که مواضع داعش کاملا مشخص و واضح است؟ شما باید به خوبی به یاد داشته باشید که زمانی که آمریکا برای سرنگونی رژیم صدام وارد عراق شدف روزانه 2 هزار عملیات هوایی در عراق انجام می‌داد اما اکنون تنها به طور میانگین روزی 5 عملیات هوایی انجام می‌دهد. آیا واقعا مواضعی برای هدف‌گیری آمریکا وجود ندارد؟ این مسئله سوالات زیادی را برمی‌انگیزد که طرف آمریکایی پاسخی به آنها نمی‌دهد. بسیاری از مناطق آزادشده در عراق به دست مردم و ارتش عراق بدون کمک و پشتیبانی سایرین از اشغال داعش خارج شده‌اند لذا عدم جدیت این ائتلاف کاملا واضح است. شاید دلیل این عدم جدیت به وجود اختلاف برای تصمیم‌گیری در مبارزه با داعش باشد و شاید هم انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی پشت این مسئله قرار دارد. خط حمایت مالی داعش تا اکنون ثبات داشته و این حمایت با بسیار زیاد است. آیا کنترل این مسئله ممکن نیست؟ آیا نقل و انتقال پول‌ها در بانک‌ها، خارج از سیطره آمریکاست؟ ایا کامیون‌های نفت عراقی و سوری که داعش با آنها قاچاق می‌کند و نفت را به ترکیه می برد، خارج از کنترل آمریکاست یا بدون اطلاع آن صورت می‌گیرد؟ اخیرا ما شاهد آن بودیم که جنگنده‌های سوریه، همین تانکرهای حامل نفت داعش برای ترکیه را هدف قرار دادند و این چیزی است که ائتلاف غربی به سرکردگی آمریکا از آن اجتناب می‌ورزد.

س: آیا احساس نمی‌کنید که میزان جدیت آمریکا در جنگ با داعش برای کردها متفاوت است؟

دانایی‌فر: این مسئله نیازمند بحث در جایی دیگر است. جنگ با داعش بر اساس توافقنامه همکاری میان عراق و آمریکا، واشنگتن متعهد است که برای یک سال، از اراضی عراقی از شمال تا جنوب آن را حمایت کند.

س: یکی از تحولات اخیر در عراق، تجاوز ترکیه به این کشور است. موضع دولت شما در این باره چیست؟

دانایی فر: جمهوری اسلامی ایران 3 اصل دارد. اصل اول: وحدت و حاکمیت عراق و ما مخالف هر چیزی هستیم که وحدت و حاکمیت عراق را تهدید کند. اصل دوم: ثبات و برقراری امنیت در سراسر این کشور است. این مسئله به نفع کشورهای همسایه از جمله ایران است. اصل سوم پیشرفت و توسعه اقتصادی عراق است زیرا این مسئله به اقتصاد و توسعه ما نیز کمک می‌کند. ما بر اساس این اصول عمل می‌کنیم و از این اصول تخطی نمی‌کنیم. تاکید داریم که ورود نیروهای مسلح از یک کشور به کشور دیگر ، هیچ توجیه قانع‌کننده‌ای ندارد.

س: سخن از تجزیه عراق اکنون به طور علنی مطرح می‌شود و گفته می‌شود که در آینده، عراق واحدی وجود ندارد. موضع شما در قبال تجزیه عراق چیست؟

دانایی‌فر: من کاملا مطمئنم که ملت عراق زیر بارهیچ نوع تجزیه‌ای تحت هر عنوانی نخواهد رفت. مقمات مسئول عراقی نیز از این مسئله مستثنی نیستند. مراجع عظام نیز چنین نظری دارند. این افکار و ایده‌ها غربی است و غرب چنین تصمیمی نخواهد گرفت زیرا این تصمیم در دست ملت عراق است و ما به عنوان یک کشور همسایه با هرنوع تقسیمی در عراق مخالفیم.

س: آیا افقی برای امضای توافقنامه همکاری نظامی یا دفاع مشترک میان عراق و ایران مشهود است؟

دانایی‌فر: در این باره صحبتهایی صورت گرفته است و امیداوریم که پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شود و انتظار داریم که چنین مسئله‌ای در نزدیک‌ترین زمان ممکن میسر شود. اگر چنین امری حاصل شود بسیار خوب است و اگر هم حاصل نشود، همکاری میان دو کشور ادامه خواهد یافت.