گروه بینالملل مشرق - شناخت ماهیت جنگ های کنونی بویژه درگیری هایی که مبتنی بر حملات هوایی و استفاده محدود از نیروی زمینی است، نشان میدهد که در این جنگ ها پیروزی و شکست قطعی معنا ندارد و آنچه که طرف پیروز را مشخص می کند، کفه سنگین دستاوردهای نظامی – و نه تخریب و کشتار غیر نظامیان – طرفین حاضر در آن است.
در واپشین ساعات باقیمانده از درگیریهای رسمی قبل از آغاز آتش بس در یمن، ارتش این کشور با موشک روسی توچکا ضربه کشنده ای را به نیروهای متجاوز وارد کرده و تعدادی از فرماندهان آن را از بین برد. گرچه سعودی ها با سانسور اخبار مربوط به این حمله موشکی سعی کردند تعداد تلفات و خسارت های این حمله را کم اهمیت جلوه دهند، اما تعداد واقعی این حمله موشکی دست کم به اندازه یک گردان پیاده نظام بود که شامل نیروهای سعودی و اماراتی و مراکشی و مزدوران خارجی می شد. گفته میشود در این حملات بالغ بر 150 نظامی کشته شدند، اما سعودیها سعی دارند حقیقت های مربوط به این حمله را انکار کنند. البته آنها نتوانستند کشته شدن سه تن از عالیرتبهترین افسران خود در یمن را کتمان کنند.
در جریان جنگ های سنتی عموما طرف هایی که تکنولوژی پیشرفته تری دارند، سعی میکنند اهداف نظامی با تاثیرگذاری بیشتری را در میان دشمن منهدم کنند تا به این ترتیب بتوانند اراده خود را به آنها تحمیل کنند، اما طرف ضعیفتر تلاش میکند از موشکهایی محدود و عقب افتاده استفاده کند تا در اقدامی شبیه به حملات تروریستی شهرها و مناطق مسکونی دشمن را هدف قرار دهد تا بتواند تاثیرگذاری بیشتری برای خود ایجاد کند.
این معادله البته در جنگ یمن تغییر کرده است و با وجود اینکه ائتلاف متجاوز به یمن به سرکردگی عربستان سعودی بر روی کاغذ و در معادله تجهیزات نظامی دست برتر را در اختیار دارد، اما ضربات مدافعان یمن شامل ارتش و نیروهای مردمی به مراتب تاثیرگذارتر و دردناک تر است. نمونه این اتفاق موشک های قدیمی اسکاد است که یمنی ها تعدادی از آن ها را در اختیار دارند و با دقت هر چه تمام تر آن ها را بر ضد اهداف مورد نظر به کار می گیرند.
دستاوردی بالاتر از تلفات انبوه دشمن
نکته مهم این حمله که اهمیت آن از تعداد تلفات نیروهای متجاوز نیز بیشتر است، برتری اطلاعاتی ارتش یمن در حمله به مراکزی است که تجمع فرماندهان جنگی متجاوزان را در خود می بیند، این همان چیزی است که سعودیها سعی کردند با نادیده گرفتن آن، برخورد موشک به محل استقرار فرماندهان جنگی خود و کشته شدن تعداد زیادی از نیروهای متجاوز را یک اتفاق و تصادف بخوانند، اما کارشناسان مسائل نظامی اعتقاد دارند که چنین " اتفاق "هایی در معادلات جنگ کنونی جایی ندارند و تمامی اقدامات طرفین جنگ به صورت دقیق و حساب شده انجام می شود، این موضوع زمانی ملموستر میشود که بدانیم یمن از تعداد زیادی از این موشک ها استفاده نکرده و در هر استفاده از آن ها ضربات سختی را به طرف مقابل وارد کرده است.
به این ترتیب میتوان گفت اتاقهای عملیاتی نیروهای یمنی به دنبال دریافت اطلاعات ارزشمند از نقل و انتقالات دشمن در سطح فرماندهی تیپ ها و گردان های نیروی زمینی هستند تا بتوانند با اندک بضاعتی که در اختیار دارند، اهداف ارزشمندی از دشمن را هدف قرار دهند.
سرتیپ شرف لقمان سخنگوی ارتش یمن در این رابطه گفت: این پایگاه ما را خیلی ناراحت می کرد، چرا که حملات روزانه از آن بر ضد استانهای لحج و تعز انجام میشود. این اردوگاه نظامی تجمع عناصر مزدور بلک واتر و سودانی ها و سنگالی ها را در خود داشت. نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی به دقت موفق شدند مکان این اردوگاه را شناسایی کرده و ضربه مورد نظر را در زمان مورد نظر وارد کنند.
وی میافزاید: البته ما برای حمله چندین گزینه در اختیار داشتیم، اما در نهایت این مرکز را انتخاب کردیم، چرا که تجمع گسترده و نیروهای متجاوز در آن وجود داشت. ما می خواستیم ضربهای سخت و دردناک و پیامهایی مشخصی به دشمن برسانیم و در نهایت این اتفاق انجام شد.
البته ناگفته نماند که یمنی ها نیز مانند سعودی ها قادر به حمله شهرها و هدف قرار دادن غیر نظامیان و انجام کشتار در شهرهای عربستان هستند، چرا که موشکهای آنها میتواند شهرهای بزرگ در جنوب عربستان را هدف قرار دهد، اما دست به این جنایتها نمیزنند و به جای آن فرودگاههای نظامی و تأسیسات دولتی و پایگاهها را هدف قرار میدهند.
پایگاه نظامی شعب الجن
حمله راهبردی در زمان ایده آل
انتخاب بهترین زمان برای انجام این حمله موشکی از دیگر نقاط قوت استراتژیست های جنگی یمنی در این عملیات است. این حمله زمانی انجام شد که تنها چند ساعت به اعلام آتش بس در یمن باقی مانده بود ، به این ترتیب نشانههای اولیه موفقیت نیروهای مدافع یمن با این عملیات خود را بروز داد، موفقیتی که البته نقش عمده ای در سنگین تر شدن کفه نیروهای ملی گرای یمنی در مذاکرات سوئیس شد. حرف آخر همواره تاثیرگذارترین حرف در میدان مخاصمه است، شاید حاضران در میز مذاکرات مربوط به یمن در ژنو بهتر از هر فرد دیگری بتوانند این موضوع را درک کنند.
ارتش و نیروهای مردمی یمن همچنین با هدف قرار دادن مرکز فرماندهی عملیات نیروهای متجاوز در منطقه باب المندب در استان تعز پیام مهمی را به جریان های متجاوز مخابره کردند مبنی بر اینکه بر سر مناطق اشغال شده یمن معامله نخواهند کرد.
علاوه بر اینها یمنی ها با انجام این حمله راه را بر ادامه عملیات زمینی نیروهای متجاوز بستند و این پیام را به دشمن رساندند که هرگونه نقض آتشبس از سوی متجاوزان واکنش سختی را به دنبال خواهد داشت، واکنشی که البته مشروع و در چارچوب دفاع از خود در برابر عهد شکنی متجاوزان است.
لقمان در این رابطه می گوید: ما به آتشبس وفادار خواهیم بود، اما در صورت بروز هر نوع نقض آتش بس کاملاً آماده هستیم. حمله انجام شده به عنوان یک پیام در چارچوب طرحهای استراتژیک ما بود.
سکوی رسانه نمی تواند شکست نظامی را جبران کند
این حمله همچنین پوشالی بودن تبلیغات جنگی سعودی ها و رسانه های وابسته به آنها را نشان داده و دروغ های احمد عسیری سخنگوی نیروهای متجاوز را اثبات کرد، وی در توجیه عقبنشینیهای ریاض برای پذیرش آتش بس بدون کوچکترین دستاوردی مدعی شده بود که در حملات نیروهای ائتلاف تمامی توان موشکی ارتش و کمیتههای مردمی یمن هدف قرار گرفته و نابود شده است، اما انجام این حمله علاوه بر اینکه دروغ پردازی های دستگاه تبلیغاتی سعودی ها را ناکام کذاشت، تأثیر عمدهای بر روحیه نظامیان سعودی و مزدوران خارجی ایجاد کرد.
با توجه به مسائلی که گفته شد علاوه بر تأثیراتی که عملیات مهم نیروهای یمنی در عرصه تحولات میدانی به جای گذاشت، ترکش های موشک توچکا قطعا رد پای خود را در میز مذاکرات ژنو به جای خواهد گذاشت. مذاکره ککندگان ائتلاف جنگی بر ضد یمن به این ترتیب خود را در بنبستی خواهند دید که روز بروز توانمندیهای آنها را به فرسایش کشانده است، آنها به دنبال برونرفتی شرافتمندانه از این بحران هستند و البته طرف مذاکره کننده یمنی این موضوع را به خوبی می داند و آن را به عنوان دست برتر خود در مذاکرات حفظ خواهد کرد.
آن ها عمیقا درک کرده اند که کسانی پیروز مذاکرات هستند که در عرصه مبارزه پیروز هسند، نه کسانی که از سکوی رسانه های تبلیغاتی سعی می کنند خود را پیروز نشان دهند. به این ترتیب سعودی ها باید اطمینان داشته باشند که آنچه در عرصه میدانی قادر به تحقق آن نبودند، در میز مذاکرات ژنو به دست نخواهد آمد.
در واپشین ساعات باقیمانده از درگیریهای رسمی قبل از آغاز آتش بس در یمن، ارتش این کشور با موشک روسی توچکا ضربه کشنده ای را به نیروهای متجاوز وارد کرده و تعدادی از فرماندهان آن را از بین برد. گرچه سعودی ها با سانسور اخبار مربوط به این حمله موشکی سعی کردند تعداد تلفات و خسارت های این حمله را کم اهمیت جلوه دهند، اما تعداد واقعی این حمله موشکی دست کم به اندازه یک گردان پیاده نظام بود که شامل نیروهای سعودی و اماراتی و مراکشی و مزدوران خارجی می شد. گفته میشود در این حملات بالغ بر 150 نظامی کشته شدند، اما سعودیها سعی دارند حقیقت های مربوط به این حمله را انکار کنند. البته آنها نتوانستند کشته شدن سه تن از عالیرتبهترین افسران خود در یمن را کتمان کنند.
در جریان جنگ های سنتی عموما طرف هایی که تکنولوژی پیشرفته تری دارند، سعی میکنند اهداف نظامی با تاثیرگذاری بیشتری را در میان دشمن منهدم کنند تا به این ترتیب بتوانند اراده خود را به آنها تحمیل کنند، اما طرف ضعیفتر تلاش میکند از موشکهایی محدود و عقب افتاده استفاده کند تا در اقدامی شبیه به حملات تروریستی شهرها و مناطق مسکونی دشمن را هدف قرار دهد تا بتواند تاثیرگذاری بیشتری برای خود ایجاد کند.
این معادله البته در جنگ یمن تغییر کرده است و با وجود اینکه ائتلاف متجاوز به یمن به سرکردگی عربستان سعودی بر روی کاغذ و در معادله تجهیزات نظامی دست برتر را در اختیار دارد، اما ضربات مدافعان یمن شامل ارتش و نیروهای مردمی به مراتب تاثیرگذارتر و دردناک تر است. نمونه این اتفاق موشک های قدیمی اسکاد است که یمنی ها تعدادی از آن ها را در اختیار دارند و با دقت هر چه تمام تر آن ها را بر ضد اهداف مورد نظر به کار می گیرند.
دستاوردی بالاتر از تلفات انبوه دشمن
نکته مهم این حمله که اهمیت آن از تعداد تلفات نیروهای متجاوز نیز بیشتر است، برتری اطلاعاتی ارتش یمن در حمله به مراکزی است که تجمع فرماندهان جنگی متجاوزان را در خود می بیند، این همان چیزی است که سعودیها سعی کردند با نادیده گرفتن آن، برخورد موشک به محل استقرار فرماندهان جنگی خود و کشته شدن تعداد زیادی از نیروهای متجاوز را یک اتفاق و تصادف بخوانند، اما کارشناسان مسائل نظامی اعتقاد دارند که چنین " اتفاق "هایی در معادلات جنگ کنونی جایی ندارند و تمامی اقدامات طرفین جنگ به صورت دقیق و حساب شده انجام می شود، این موضوع زمانی ملموستر میشود که بدانیم یمن از تعداد زیادی از این موشک ها استفاده نکرده و در هر استفاده از آن ها ضربات سختی را به طرف مقابل وارد کرده است.
سرتیپ شرف لقمان سخنگوی ارتش یمن در این رابطه گفت: این پایگاه ما را خیلی ناراحت می کرد، چرا که حملات روزانه از آن بر ضد استانهای لحج و تعز انجام میشود. این اردوگاه نظامی تجمع عناصر مزدور بلک واتر و سودانی ها و سنگالی ها را در خود داشت. نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی به دقت موفق شدند مکان این اردوگاه را شناسایی کرده و ضربه مورد نظر را در زمان مورد نظر وارد کنند.
وی میافزاید: البته ما برای حمله چندین گزینه در اختیار داشتیم، اما در نهایت این مرکز را انتخاب کردیم، چرا که تجمع گسترده و نیروهای متجاوز در آن وجود داشت. ما می خواستیم ضربهای سخت و دردناک و پیامهایی مشخصی به دشمن برسانیم و در نهایت این اتفاق انجام شد.
البته ناگفته نماند که یمنی ها نیز مانند سعودی ها قادر به حمله شهرها و هدف قرار دادن غیر نظامیان و انجام کشتار در شهرهای عربستان هستند، چرا که موشکهای آنها میتواند شهرهای بزرگ در جنوب عربستان را هدف قرار دهد، اما دست به این جنایتها نمیزنند و به جای آن فرودگاههای نظامی و تأسیسات دولتی و پایگاهها را هدف قرار میدهند.
پایگاه نظامی شعب الجن
انتخاب بهترین زمان برای انجام این حمله موشکی از دیگر نقاط قوت استراتژیست های جنگی یمنی در این عملیات است. این حمله زمانی انجام شد که تنها چند ساعت به اعلام آتش بس در یمن باقی مانده بود ، به این ترتیب نشانههای اولیه موفقیت نیروهای مدافع یمن با این عملیات خود را بروز داد، موفقیتی که البته نقش عمده ای در سنگین تر شدن کفه نیروهای ملی گرای یمنی در مذاکرات سوئیس شد. حرف آخر همواره تاثیرگذارترین حرف در میدان مخاصمه است، شاید حاضران در میز مذاکرات مربوط به یمن در ژنو بهتر از هر فرد دیگری بتوانند این موضوع را درک کنند.
ارتش و نیروهای مردمی یمن همچنین با هدف قرار دادن مرکز فرماندهی عملیات نیروهای متجاوز در منطقه باب المندب در استان تعز پیام مهمی را به جریان های متجاوز مخابره کردند مبنی بر اینکه بر سر مناطق اشغال شده یمن معامله نخواهند کرد.
لقمان در این رابطه می گوید: ما به آتشبس وفادار خواهیم بود، اما در صورت بروز هر نوع نقض آتش بس کاملاً آماده هستیم. حمله انجام شده به عنوان یک پیام در چارچوب طرحهای استراتژیک ما بود.
این حمله همچنین پوشالی بودن تبلیغات جنگی سعودی ها و رسانه های وابسته به آنها را نشان داده و دروغ های احمد عسیری سخنگوی نیروهای متجاوز را اثبات کرد، وی در توجیه عقبنشینیهای ریاض برای پذیرش آتش بس بدون کوچکترین دستاوردی مدعی شده بود که در حملات نیروهای ائتلاف تمامی توان موشکی ارتش و کمیتههای مردمی یمن هدف قرار گرفته و نابود شده است، اما انجام این حمله علاوه بر اینکه دروغ پردازی های دستگاه تبلیغاتی سعودی ها را ناکام کذاشت، تأثیر عمدهای بر روحیه نظامیان سعودی و مزدوران خارجی ایجاد کرد.
با توجه به مسائلی که گفته شد علاوه بر تأثیراتی که عملیات مهم نیروهای یمنی در عرصه تحولات میدانی به جای گذاشت، ترکش های موشک توچکا قطعا رد پای خود را در میز مذاکرات ژنو به جای خواهد گذاشت. مذاکره ککندگان ائتلاف جنگی بر ضد یمن به این ترتیب خود را در بنبستی خواهند دید که روز بروز توانمندیهای آنها را به فرسایش کشانده است، آنها به دنبال برونرفتی شرافتمندانه از این بحران هستند و البته طرف مذاکره کننده یمنی این موضوع را به خوبی می داند و آن را به عنوان دست برتر خود در مذاکرات حفظ خواهد کرد.
آن ها عمیقا درک کرده اند که کسانی پیروز مذاکرات هستند که در عرصه مبارزه پیروز هسند، نه کسانی که از سکوی رسانه های تبلیغاتی سعی می کنند خود را پیروز نشان دهند. به این ترتیب سعودی ها باید اطمینان داشته باشند که آنچه در عرصه میدانی قادر به تحقق آن نبودند، در میز مذاکرات ژنو به دست نخواهد آمد.